İsrail ABD’den savunma sistemleri için destek bekliyor

İsrail Biden'dan lazer kubbeyi ve ‘bölgesel ittifakı’ finanse etmesini isteyecek

Son kabine toplantısında İsrail Başbakanı Naftali Bennett ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid (AFP)
Son kabine toplantısında İsrail Başbakanı Naftali Bennett ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid (AFP)
TT

İsrail ABD’den savunma sistemleri için destek bekliyor

Son kabine toplantısında İsrail Başbakanı Naftali Bennett ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid (AFP)
Son kabine toplantısında İsrail Başbakanı Naftali Bennett ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid (AFP)

İsrail kamuoyu, önümüzdeki ay ABD Başkanı Joe Biden'ı ağırlayacak olan başbakanın kim olacağını merak ediyor. Zirâ hükümetin Knesset'teki sağ muhalefetin oylarıyla düşmesi halinde yeni Başbakan Yair Lapid olabilir.
Diğer yandan Tel Aviv'deki Savunma Bakanlığı, Washington'dan füzeleri lazer sistemi ile durdurma ve İran'ın planlarına karşı bölgesel bir ittifak oluşturma projesinin finansmanına cömert bir katılım sağlamasını isteyeceğini açıkladı.
Bakanlıktan üst düzey bir kaynağın bildirdiğine göre Başkan Biden Demir Kubbe ile entegre çalışan, füzeler, uçaklar ve insansız hava araçlarını havada olduğu sırada hedef alan modern lazer sistemi hakkında bilgi edinmek ile çok ilgileniyor.
Biden’ın lazer kubbe modelinin ve kısa menzilli füzeleri engelleyecek demir kubbenin kurulduğu, anti-balistik füze sistemi Hetz bataryasının yer aldığı Palmachim Hava Üssü’nü ziyaret etmesi planlanıyor. ABD’ye lazer kubbeyi finanse etmesi ve batarya satın alması talebinde bulunacak olan Savunma Bakanı Benny Gantz, aynı zamanda Başkan Biden’dan İran tehdidine karşı ABD'nin gözetiminde Arap ülkelerinin katılımıyla bölgesel bir ittifak oluşturulmasını isteyecek.
Şarku’l Avsat’’ın İsrail merkezli Walla haber sitesinden aktardığı habere göre söz konusu kaynak, Gantz’ın Biden’dan mevcut askeri ve güvenlik işbirliğini askeri gücü geliştirmeye taşımasını, savunma alanındaki ortak yapıların genişletilerek Arap ülkelerinin de bu yapılara dahil edilmesini isteme niyetinde. Habere göre İsrailli yetkililer Savunma Bakanlığının yüksek maliyet nedeniyle lazer projesinde kendisine ortak aradığını zirâ diğer sistemlerin yanı sıra bu sistemin iç cepheyi savunmadaki öneminin oldukça yüksek olduğunu vurguladı. Aynı zamanda lazer projesi hususunda ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) ile görüşmelerin başlatıldığını doğruladılar. Kaynaklar, Biden'ın bu proje hakkındaki bilgisinin, İsrail-ABD ortaklığına güçlü bir ivme kazandıracağı umudunda.
Tel Aviv’den siyasi kaynakların dün bildirdiğine göre, Başkan Biden'ın ziyareti için hazırlanan ABD ekibi İsrail ve Filistin Otoritesi’nden güvenlik hususunda gerginliği artırmaktan, Batı Şeria ve Kudüs'te Filistinlilerle gerilimi artıracak adımlar atmaktan kaçınmaları yönünde açık bir talepte bulundu.
ABD Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf ve ABD yönetiminin İsrail-Filistin Özel Temsilcisi Hadi Amr’ın ABD’nin bu talebinin yerine getirilmesini sağlamak için Tel Aviv ve Ramallah arasında mekik dokuduğu bildirildi. İkili, İsrailli yetkililere “ABD yönetimi, Biden'ın ABD Başkanı olarak ülkeye ilk ziyaretinin ordu ile Filistinliler arasında herhangi bir saha gerilimine denk gelmesini, herhangi bir tarafın tek taraflı adımlarından kaçınmasını istiyor” açıklamalarında bulundu. İsrailliler bu talebi, Biden Obama’nın Başkan Yardımcısı olduğu dönemde İsrail'i ziyaret ettiği sırada başına gelenlerin tekrar edilmemesi arzusu olarak değerlendirdi.
İsrail'deki aşırı sağcı Dini Siyonizm Partisi Başkanı Bezalel Smotrich, tüm Batı Şeria'yı İsrail'e ilhak ederek üzerinde İbrani egemenliğini dayatılmasını öngören bir tasarı sundu. Sağ kesimin kendi deyimleriyle ‘Obama'nın kötü yönetiminin bir uzantısı’ olarak gördüğü Biden ziyaretinin arifesinde, Filistinliler aleyhinde başka adımlar atmayı düşünen muhalif sağdan başka temsilciler de mevcut. Bu şekilde Biden’ın rahatsız edilmesi, Bennett hükümetinin ise utandırılması planlanıyor.
Biden’ın ziyareti arifesinde İsrail’deki siyasi kriz körüklenmiş durumda. Sağ kanattan bir temsilci hükümetin düşüşüne neden olursa Bennett görevden ayrılarak yerine Lapid geçecek. Biden’ı bu isimlerden hangisinin ağırlayacağı merak konusu.



İsrail-Türkiye söylemlerinde gerilim artıyor... Amaç karşılıklı bir anlaşma mı?

İsrail Başbakanı Binjyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, 22 Aralık'ta İsrail'de gerçekleştirdikleri görüşmelerin ardından düzenledikleri ortak basın toplantısında (AFP)
İsrail Başbakanı Binjyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, 22 Aralık'ta İsrail'de gerçekleştirdikleri görüşmelerin ardından düzenledikleri ortak basın toplantısında (AFP)
TT

İsrail-Türkiye söylemlerinde gerilim artıyor... Amaç karşılıklı bir anlaşma mı?

İsrail Başbakanı Binjyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, 22 Aralık'ta İsrail'de gerçekleştirdikleri görüşmelerin ardından düzenledikleri ortak basın toplantısında (AFP)
İsrail Başbakanı Binjyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, 22 Aralık'ta İsrail'de gerçekleştirdikleri görüşmelerin ardından düzenledikleri ortak basın toplantısında (AFP)

İsrail ve Türkiye arasındaki giderek tırmanan siyasi söylemlere ve Ege Denizi'ndeki siyasi ve askeri faaliyetlere eşlik eden karşılıklı imalara rağmen, bazıları bunu özellikle Suriye ve Gazze'de "çıkar paylaşımı anlaşması" yapılması yönünde bir baskının parçası olarak gördü ve savaş veya askeri çatışma uçurumuna sürüklenme olasılığını ortadan kaldırmayı amaçladı.

İsrail'deki siyasi kaynaklar, özellikle ABD başkanlığı döneminde Donald Trump'ın her iki tarafla da bilinen güçlü bağları göz önüne alındığında, her iki tarafın da çatışmaya dönüşmesini önleyen denge ve denetleme mekanizmalarını nasıl harekete geçireceğini bildiğini söyledi.

Ancak, İsrail Dışişleri Bakanlığı eski Genel Direktörü ve Türkiye eski büyükelçisi deneyimli diplomat Alon Liel, iki taraf arasındaki derin düşmanlığın, ilişkilerin bozulmasına yol açacak bir hataya veya yanlış hesaplamaya neden olabileceği konusunda uyardı.

cdfgt
Türk savaş gemileri, 23 Aralık'ta Akdeniz'de bir eğitim tatbikatında (Savunma Bakanlığı- X)

İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs ile üçlü bir ittifak kurmak için adımlar atmıştı; bu adımlar arasında ortak askeri tatbikatlar da yer alıyordu. Bu girişimler, geçen pazartesi günü Batı Kudüs'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis arasında yapılan bir görüşmeyle sonuçlanmıştı.

Görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında Netanyahu, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a üstü kapalı bir gönderme yaparak şunları söyledi: “Ülkemizde imparatorluklar kurmayı ve egemenlik kurmayı hayal edenlere diyorum ki: Unutun bunu. Bu olmayacak. Bunu aklınızdan bile geçirmeyin. Kendimizi savunmaya kararlıyız ve bunu yapabilecek kapasitedeyiz, iş birliği ise yeteneklerimizi güçlendiriyor.”

Bu sözler, Yunanistan ve Güney Kıbrıs ile iş birliğinin Türkiye'ye karşı mı yöneltildiği sorusuna yanıt olarak geldi. Netanyahu, “Kimseyi kızdırmak istemiyoruz” dedi ve ekledi: “Geçmişte imparatorluklar bizi işgal etti ve eğer birileri hala böyle niyetler besliyorsa, bunu unutsunlar.”

wewrf
22 Aralık'ta İsrail'de Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis arasında gerçekleşen görüşmelerden, (DPA)

Netanyahu, bu tür bölgesel ittifakların amacına ilişkin olarak şunları söyledi: “Belirli alanlarda kendimizi önemli bir bölgesel güç olarak kabul ettirdik. Bu bizi birçok ülkeye yaklaştırıyor. Bize geliyorlar çünkü önemli bir ilkeyi kavramış durumdalar: İttifaklar güçlülerle kurulur, zayıflarla değil; barış da güçlülerle sağlanır, zayıflarla değil.”

Bir numaralı tehdit

Netanyahu, F-35 hayalet savaş uçaklarının Türkiye'ye satışı ve diğer Hava Kuvvetleri alımlarıyla ilgili olarak Trump'a doğrudan bir mesaj daha iletti ve şunları söyledi: “İsrail'in Ortadoğu'daki hava üstünlüğünün ulusal güvenliğimizin temel taşı olduğunu açıkça belirtmek istiyorum.”

Üçlü zirveden bir gün sonra, Yeni Şafak gazetesi, kışkırtıcı bir başlıkla manşetinde bir makale yayınladı: “Bugünden İtibaren İsrail Bir Numaralı Tehdittir.”

Makalede, rejim güçleri ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) olarak bilinen Kürt güçleri arasında Halep'te yaşanan çatışma ve zirve, düşmanlığın tezahürleri olarak gösterildi. Ayrıca, İsrail'in zirveyi, Suriye'deki Türk heyetini zor durumda bırakmak amacıyla Kürt güçlerini "harekete geçirmek" için kullandığı belirtildi.

Gazete, "Tüm Türk güvenlik kurumları İsrail'i büyük bir tehdit olarak görüyor" diyerek, bundan böyle İsrail'i "birincil tehdit" olarak görecek hükümet kurumlarını da belirledi: Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Türkiye Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT).

Türkiye'nin resmi cevabı

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çarşamba günü iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) il başkanlarının toplantısında İsrail, Yunanistan ve Kıbrıs'a hitaben yaptığı konuşmada, "Herkes bilsin ki, kimsenin haklarını gasp etmeyeceğiz, kimsenin de bizim haklarımızı gasp etmesine izin vermeyeceğiz" dedi.

Sözlerine şöyle devam etti: "Tarihi ilkelerimize bağlı kalmaya, uzun yıllara dayanan tecrübemiz ve geleneklerimiz doğrultusunda, onur, bilgelik, akıl ve soğukkanlılıkla hareket etmeye devam edeceğiz ve provokasyonlara boyun eğmeyeceğiz."

dfgt
Erdoğan, 24 Aralık'ta Ankara'da düzenlenen Adalet ve Kalkınma Partisi il başkanları toplantısında yaptığı konuşmada (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Türkiye Savunma Bakanlığı, pazartesi günü yapılan zirvenin ardından üç tarafın yaptığı iş birliği girişimlerini ve açıklamalarını yakından takip ettiğini belirtti. Bakanlık sözcüsü Zeki Aktürk, Türkiye'nin bölgede istikrarın korunmasına ve diyaloğun sürdürülmesine olan bağlılığının devam ettiğini vurguladı.

Aktürk, perşembe günü Savunma Bakanlığı'nın haftalık brifinginde yaptığı konuşmada, Türkiye'nin NATO çerçevesindeki ittifak ilişkilerine dayanarak Ege ve Doğu Akdeniz'de yapıcı diyaloğu desteklediğini söyledi.

Ancak sözlerine şöyle devam etti: “İttifakın ruhuna aykırı adımların sahadaki durumu değiştirmeyeceği ve Türkiye'nin (uluslararası alanda tanınmayan) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin güvenliği ve hakları konusundaki tutumunun açık ve sarsılmaz olduğu, Türkiye'nin Kıbrıs adası müzakerelerinde garantörlerden biri olarak kendisine verilen yetkileri kullanmaktan çekinmeyeceği anlaşılmalıdır.”

cdfg
Savunma Bakanlığı sözcüsü Zeki Aktürk, perşembe günü Ankara'da düzenlediği basın toplantısında (Türk Savunma Bakanlığı- X)

Sözlerine şöyle devam etti: "Ege ve Doğu Akdeniz'deki gerilimleri tırmandıran taraf Türkiye değil, oldubitti dayatmayı amaçlayan dışlayıcı ve tek taraflı adımlar ve yaklaşımdır. Türkiye ise bölgenin bir çatışma alanı değil, iş birliği ve istikrar havzası olmasını tercih etmektedir."

İstenen anlaşma

Şarku’l Avsat’ın, İbranice yayın yapan Ynet haber sitesinden aktardığına göre İsrail'in Türkiye uzmanı Liel, “Türkiye'nin savaşa hazırlandığını biliyorum. Hava savunmalarını güçlendirme, hava kuvvetlerini takviye etme ve bu amaçla büyük bütçeler ayırma biçimlerinde hazırlıklarını görüyorum. Bizden gelebilecek bir saldırı olasılığından gerçekten çok korkuyorlar ve bunu çok ciddiye alıyorlar” ifadelerini kullandı.

Türklerin “silahlandırdıklarını ve hava kuvvetlerini tamamen elden geçirdiklerini” belirten Liel, sözlerine şöyle devam etti: “Güçlü bir donanmaları ve kara kuvvetleri var ve insansız hava aracı üretimlerini ikiye katlıyorlar.”

Sözlerine şöyle devam etti: “Suriye ile bir anlaşmaya varamazsak, ilk askeri çatışmalar Suriye topraklarında yaşanacak. Erdoğan İsrail topraklarına saldırmaya cesaret edemez, biz de Türkiye'ye saldırmaya cesaret edemeyiz. Ancak her iki ülkenin de Suriye'de ordusu var ve Suriyeliler ve Amerikalılarla üçlü veya dörtlü bir anlaşmaya varamazsak, Türkiye ile yakında olaylar yaşanacak.”

Liel'in tahminine göre, Amerika Birleşik Devletleri'ne gelince, Washington artık geçmiştekinin aksine İsrail-Türkiye anlaşmazlığı konusunda panik yapmıyor ve her iki tarafın da İsrail'in Gazze'de Türkiye'nin rolünü, Türkiye'nin de Suriye'de İsrail'in rolünü kabul edeceği bir anlaşmaya varılması için baskı uyguladığını görüyor.

Son zamanlarda, Doğu Akdeniz'deki hareketlilikle ilgili olarak Yunanistan ve İsrail'den haberler dolaşıyor ve İsrail'in, stratejik askeri iş birliğini güçlendirmek ve özellikle Türkiye'nin Suriye'ye hava savunma sistemleri konuşlandırması, Gazze'deki çokuluslu güce katılma girişiminde bulunması ve Libya'daki iki rakip hükümetle yeni denizcilik anlaşmaları yapmak için görüşmeler yürütmesi gibi bölgesel etkisini güçlendirme çabalarına karşı, üç ülkenin silahlı kuvvetlerinden birliklerden oluşan ortak bir hızlı müdahale gücü kurma olasılığını değerlendirdiği belirtiliyor.


Venezuela, Maduro'nun seçimini protesto ettikleri gerekçesiyle tutuklanan 60 mahkumu serbest bıraktı

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Karakas'ın San Agustin mahallesinde düzenlenen bir Noel kutlamasına katıldı (Reuters)
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Karakas'ın San Agustin mahallesinde düzenlenen bir Noel kutlamasına katıldı (Reuters)
TT

Venezuela, Maduro'nun seçimini protesto ettikleri gerekçesiyle tutuklanan 60 mahkumu serbest bıraktı

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Karakas'ın San Agustin mahallesinde düzenlenen bir Noel kutlamasına katıldı (Reuters)
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Karakas'ın San Agustin mahallesinde düzenlenen bir Noel kutlamasına katıldı (Reuters)

Bir insan hakları örgütüne göre Venezuela yetkilileri dün, Nicolás Maduro'nun yeniden cumhurbaşkanı seçilmesine karşı 2024'te düzenlenen protestolar sırasında tutuklanan en az 60 mahkumu serbest bıraktı.

Geçtiğimiz temmuz ayında, hile iddialarıyla gölgelenen ve Maduro'nun üçüncü kez cumhurbaşkanı seçildiği cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından Venezuela'da büyük gösteriler patlak vermişti. Yetkililer yaklaşık 2 bin 400 kişiyi tutuklamış, daha sonra bunların yaklaşık 2 binini serbest bırakmıştı.

xdfgthy
Protestocular, 9 Ocak 2025'te Başkan Maduro'nun göreve başlamasının arifesinde Karakas'ta düzenlenen bir gösteride tüm siyasi tutukluların serbest bırakılmasını talep etti (AFP)

Yerel STK For Penal'in son verilerine göre Venezuela hapishanelerinde yaklaşık 900 siyasi tutuklu bulunuyor.

İnsan hakları aktivistleri ve siyasi tutukluların yakınlarını içeren Siyasi Tutukluların Özgürlüğü Komitesi'ne göre, tutukluların serbest bırakılması Noel Günü'nden itibaren başladı.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre komitenin başkanı Andreina Baduel, "Keyfi olarak asla gözaltına alınmaması gereken 60'tan fazla Venezuelalının serbest bırakılmasını kutluyoruz" ifadelerini kullandı.

"Tamamen özgür olmasalar da onların özgürlüğü ve tüm siyasi tutukluların tam özgürlüğü için çalışmaya devam edeceğiz," diye ekledi.

Tutukluların yakınlarına göre, tutuklular başkent Karakas'tan yaklaşık 134 kilometre uzaklıktaki Aragua eyaletindeki Tocorón yüksek güvenlikli hapishanesinde tutuluyordu.

Baduel, babası General Raul Isaias Baduel'in 2021'de hapishanede öldüğünü ve merhum Cumhurbaşkanı Hugo Chavez'in eski bir müttefiki olduğunu belirterek, "Binden fazla siyasi tutuklunun ailesi olduğunu unutmamalıyız" dedi.


Amerikada bir kişi 1,8 milyar dolarlık piyango ikramiyesini kazandı

Powerball büyük ikramiyesinin değeri 1,817 milyar dolara ulaştı (AP)
Powerball büyük ikramiyesinin değeri 1,817 milyar dolara ulaştı (AP)
TT

Amerikada bir kişi 1,8 milyar dolarlık piyango ikramiyesini kazandı

Powerball büyük ikramiyesinin değeri 1,817 milyar dolara ulaştı (AP)
Powerball büyük ikramiyesinin değeri 1,817 milyar dolara ulaştı (AP)

ABD'nin Arkansas eyaletinde bir piyango talihlisi, ABD tarihindeki en büyük ikinci piyango ikramiyesi olan 1,8 milyar dolarlık Powerball ikramiyesini kazandı. Oyunun operatörü dün yaptığı açıklamayla bunu duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre Powerball açıklamasında, "Son biletlerin satılmasıyla birlikte Powerball ikramiyesi 1,817 milyar dolara ulaştı ve bu da onu ABD tarihinde kazanılan en büyük ikinci piyango ikramiyesi ve bu yılki en büyük Powerball ikramiyesi yaptı" ifadeleri yer aldı.

Çekiliş Noel Arifesinde yapıldı.

Kazanan, tutarın tamamını 30 yıllık sürede taksitler halinde alabilir veya vergiler düşülmeden önce 834,9 milyon dolarlık tek seferlik nakit ödeme seçeneğini tercih edebilir.

Powerball internet sitesine göre, büyük ikramiyeyi kazanma olasılığı 292,2 milyonda 1'dir.

Tarihin en büyük piyango ikramiyesi ise 2022 yılında Kaliforniya'da bilet alan bir kişi tarafından kazanılan 2,04 milyar dolardı.