Sisi Mısır-Rusya iş birliğinin gelişmesinden memnun

Dabaa Nükleer Santrali’nin, enerji projelerini genişletme stratejisinin bir parçası olduğunu söyledi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Sisi Mısır-Rusya iş birliğinin gelişmesinden memnun

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi “Mısır, Rusya Federasyonu ile güçlü tarihi dostluk ilişkilerinden gurur duyuyor. Aynı zamanda, iki ülke ekonomisi ve halklarının refahı için hayati önem taşıyan birçok sektörde son yıllardaki ilişkilerin tanık olduğu somut gelişmeden de gurur duyuyor” açıklamasında bulundu.
Sisi’nin dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin liderliğindeki St. Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu’nun 25. oturumunun lansmanına video konferans yoluyla katılımı sırasında açıklama yapan Sisi, 1997’de gerçekleştirilen ilk toplantısından bu yana, iş dünyası için lider bir platform ve ilgili ana konuları tartışmaya çalışan seçkin bir ekonomik toplantı haline gelen St. Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu’nu gümüş jübilesinden dolayı kutladı.
Sisi “Mısır, kuruluşunun 25’inci yıldönümü olan bu yılki forum oturumunda konuk ülke oluyor. Bu durum, Mısır-Rusya ekonomik ilişkilerinin son yıllarda ulaştığı seçkin seviyeyi teyit ediyor” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı “Forum, bu yıl daha önce görülmemiş siyasi ve ekonomik koşulların yanı sıra stratejik niteliğe sahip zorluklar altında düzenleniyor. Forum sonuçlarının, küresel ekonomik krizi ve bu krizin dünyanın birçok ülkesinde, özellikle gelişmekte olan ülkelerin ekonomileri üzerindeki olumsuz yansımalarını azaltacak şekilde, etkin çözümler bulunmasına katkıda bulunacağını umuyoruz” ifadelerini sözlerine ekledi.
Sisi “Mısır ve Rusya Federasyonu, son yıllarda, iki ülkeye hizmet eden büyük ve iddialı projeleri hayata geçirdi. Bu projelerden belkide en önemlileri, Mısır devletinin yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak için ulusal projeleri genişletme stratejisi bağlamında gelen Dabaa’da nükleer santral kurma projesi ve Afrika'da sanayinin ilerlemesi için önemli bir platform olması beklenen Süveyş Kanalı ekonomik bölgesinde, Rus sanayi bölgesi kurma projesidir” ifadelerini kullandı. Mısır, Rusya ile iş birliği içinde, Akdeniz kıyısında yer alan Matruh bölgesindeki Dabaa şehrinde bir nükleer santrali açıyor. Santral, her biri bin 200 megavat kapasiteli olmak üzere toplam 4 bin 800 megavat kapasiteli 4 nükleer reaktörden oluşuyor. Dabaa projesi, Mısır ile Rusya arasında 11 Aralık 2017’de yürürlüğe giren bir dizi sözleşmeye göre uygulanıyor. Rus tarafının rolü sadece istasyonun kurulmasıyla sınırlı kalmıyor, Rusya işletme süresi boyunca nükleer yakıt tedarik edecek ve işletmenin başladığı ilk on yıl boyunca istasyonun işletilmesine ve bakımına destek olacak. Rus tarafının kullanılmış nükleer yakıt depolamak için bir tesis inşa etme taahhüdü de bulunuyor. Mısır Elektrik Bakanlığı’na göre, nükleer santralin ilk ünitesinin ve denemesinin 2026 yılına kadar tamamlanması bekleniyor. Sisi dün Mısır Vizyonu 2030 hakkında “Ekonomik, sosyal ve çevresel boyutları ile, sürdürülebilir kalkınma ilke ve hedeflerine ulaşmak için ülkenin uzun vadeli stratejik planını yansıtıyor.” dedi. Sisi “Hükümet, Mısır’ın ulaşım ve iletişim alanında gerçekleştirdiği dev projelerin yanı sıra Mısır’ın daha fazla yabancı yatırım çekebilmesi için yasama yapısını yeniledi” dedi. Cumhurbaşkanı “Mısır’ın çabalarına rağmen, kalkınma girişimleri son zamanlarda dünyanın kısa sürede kısmen toparlandığı ve Kovid-19 pandemisinin neden olduğu ekonomik krizlerle karşılaştı. Daha sonrasında kalkınma oranlarına gölge düşüren büyük bir ekonomik kriz başımıza geldi. Akaryakıt fiyatlarındaki artış, döviz kuru karşısında ulusal para değerlerinin düşmesi, tedarik zincirlerinin bozulması ve ardından gıda krizinin ortaya çıkması ülkelerin bütçelerini olumsuz etkiledi. Uluslararası nitelikteki bu krizle mücadele, işleri normale döndürmek için tüm tarafların çabasını ve iş birliğini gerektiriyor. Bu bağlamda tahıllar ve bitkisel yağlar gibi gıda maddeleri başta olmak üzere deniz trafiği ve tedarik zincirlerinin düzenlenmesini, ekonomik krizin barış ve kalkınma isteyen halklar üzerindeki etkilerini azaltmak için uluslararası düzeyde sükuneti ve istikrarı yeniden sağlamak üzere çalışılmasını gerektiriyor” ifadelerini kullandı.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.