Libya’da savaş suçluları halen serbest

Libya'daki savaş suçlarıyla ilgili BM soruşturması devam ederken failler hala serbest: Gerçekleri Araştırma Komisyonu 2016'dan beri işlenen insan hakları ihlallerini soruşturuyor

Libya'nın batısındaki Tarhuna'da keşfedilen toplu mezar. (Kayıp Kişileri Takip Komisyonu)
Libya'nın batısındaki Tarhuna'da keşfedilen toplu mezar. (Kayıp Kişileri Takip Komisyonu)
TT

Libya’da savaş suçluları halen serbest

Libya'nın batısındaki Tarhuna'da keşfedilen toplu mezar. (Kayıp Kişileri Takip Komisyonu)
Libya'nın batısındaki Tarhuna'da keşfedilen toplu mezar. (Kayıp Kişileri Takip Komisyonu)

Libya merkezli insan hakları savunucuları, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyine bağlı Libya Uluslararası Gerçekleri Araştırma Komisyonu’nun (FFML) görev süresinin uzatılması çağrılarını destekledi. İnsan hakları savunucuları “İnsanlığa karşı suç işleyen faillerin hala serbest olduğunu ve cezasızlık olgusunun yaygın olduğunu” hatırlatarak, Araştırma Komisyonu’nun görev süresinin uzatılması gerektiğini vurguladı.  Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi iki yıl önce 22 Haziran’da, Libya’daki insan hakları yasalarına yönelik ihlal ve suistimal suçlarını araştırmak için, Fas’ın eski Adalet Bakanı Muhammed Ovcar başkanlığında bir soruşturma komisyonu oluşturmuştu.  
Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu’nun (UNSMIL) üyeleri, FFML’nin görev süresinin uzatılması gerektiğini belirterek, “Libya Uluslararası Gerçekleri Araştırma Komisyonu’nun çalışmalarının, ülkede insan haklarını ilerletmek, sürdürülebilirliği sağlamak için son derece önemli olduğunu, barışa dayalı bir ulusal uzlaşının gerçekleşebilmesi için de geçmişteki suçların faillerinin tespit edilerek yargılanması gerektiğini” ifade ettiler.  
Libya Ulusal İnsan Hakları Komitesi, FFML’nin görev süresinin uzatılmasını desteklediğini açıkladı. İnsan Hakları Komitesi’nden yapılan açıklamada, FFML’nin görev süresinin uzatılması için Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Ofisine mektup gönderildiği kaydedildi. Mektupta, 2016’dan bu yana insan hakları ihlalleri, suiistimaller ve insanlığa karşı suçların araştırılmasında FFML’nin hayati bir rolü olduğu ve ülkede, cezasızlık olgusunun son bulması ve faillerin hesap verilebilirliğinin sağlanabilmesi için FFML’nin görev süresinin uzatılmasının zorunlu olduğu vurgulandı. BM İnsan Hakları Konseyi daha önce 11 Ekim 2021’de FFML’nin görev süresini 9 aylığına uzatmıştı. İnsan Hakları Konseyi'nin, söz konusu misyonun görev süresini uzatma konusunu, Cenevre'de 8 Temmuz’da düzenlenecek 50. oturumunda görüşmesi bekleniyor. FFML’nin kurulduğu tarihte, BM Libya Destek Misyonundan (UNSMIL) yapılan yazılı açıklamada, Libya, Uluslararası Araştırma Komisyonu’nun, BM, BM Libya Uzmanlar Heyeti ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) çalışmalarını desteklemesini, ulusal yargı ve diğer ilgili makamların kapasitesini artırmasını, insan haklarına yönelik ihlallerden hesap sorulmasını temin etmesini öngördüğü belirtilmişti.
FFML 28 Mart’ta Libya’daki ihlallerle ilgili ikinci raporunu yayımladı. Libya'daki insan hakları ihlallerinin “barışa, demokrasiye ve hukukun üstünlüğüne’’ engel oluşturduğu kaydedilen raporda, göçmenler, kadın ve çocuklar gibi savunmasız gruplara yönelik kitlesel ihlallere değinilmiş, kapatıldığı iddia edilen hapishanelerdeki ihlaller göz önüne serilmişti. Bazıları milis güçlerin kontrolünde olan hapishanelerde işlenen işkence, zorla alıkoyma, tecavüz ve şiddet suçlarının, insanlığa karşı suç teşkil edebilecek seviyede olduğu kaydedilmişti. FFML ayrıca Libya’daki iç savaş sürecindeki katliamları da araştırıyor ve toplu mezarlar üzerinden incelemelerde bulunuyor.
Libya Ulusal İnsan Hakları Komitesi başkanı Ahmed Abdulhakim, FFML’nin görev süresinin uzatılması çağrılarını destekledi. Abdulhakim; ‘’Libya'daki adalet sistemi maalesef 2011'den bu yana ülkede meydana gelen ağır ihlalleri etkin bir şekilde soruşturamıyor, savunmasız gruplara yönelik birçok ihlal söz konusu, BM himayesindeki bir misyonun bu suçları soruşturması bir zorunluluktur. Birçok suçun faili hala serbest dolaşıyor, az sayıda kişi yargılanabildi. Bu kişilerin yargılanmasında da uluslararası adil yargılama standartları uygulanmadı. Misyonun görev süresinin uzatılmasını hayati bir gereklilik olarak görüyoruz” diye konuştu.



Şara İsrail'i uyardı: Bir alanda zafer kazanmak diğer alanda başarıyı garantilemez

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv)
TT

Şara İsrail'i uyardı: Bir alanda zafer kazanmak diğer alanda başarıyı garantilemez

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv)

Bu sabah bir konuşma yapan Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara, İsrail'i “Suriye içinde ihtilaf yaratmakla” suçladı ve “(Süveyda vilayetindeki) durumun tırmanmasına eylemleriyle neden olduğunu” ifade etti.

 “Önümüzde iki seçenek var; ya İsrail'le yüzleşeceğiz ya da iç cephemizi onaracağız” diyen eş Şara sözlerini şöyle sürdürdü: "Kaos yaratma girişimlerine birlik içinde karşı koyacağız. Suriye kaos yaratılacak bir yer olmayacak ve Suriye'nin yeni bir savaşa sürüklenmesine izin vermeyeceğiz." “Suriye'yi bölmeye yönelik her türlü girişimi” reddettiklerini vurgulayan Suriye Devlet Başkanı, “Dürzilerin vatanın dokusunun bir parçası ve korunmalarının öncelikli olduğunu” belirterek, “Süveyda'da güvenliğin sağlanmasından yerel gruplar ve şeyhlerin sorumlu olduğunu” kaydetti.

Eş Şara konuşmasında, “Halkımız özgürlüğünü kazanmak için bir devrime girişti ve büyük fedakârlıklar yaparak bu devrimi kazandı. Hala tehdit altında olması durumunda onuru için savaşmaya hazır” dedi. “Eski rejimin devrilmesinden bu yana istikrarımızı hedef almaya ve aramızda anlaşmazlık yaratmaya alışkın olan İsrail varlığı, şimdi yine saf topraklarımızı bitmek bilmeyen bir kaos alanına dönüştürmeye çalışıyor ve bu yolla halkımızın birliğini bozmaya ve yeniden inşa ve ilerleme sürecinde ilerleme kabiliyetimizi zayıflatmaya çalışıyor” ifadelerini kullandı.

Suriye Cumhurbaşkanı, “Bu varlık, Suriyelilerin uzun tarihleriyle her türlü ayrılık ve bölünmeyi reddettiği gerçeğinden habersiz, anlaşmazlık ve çatışma tohumları ekmek için tüm yöntemleri kullanmaktan vazgeçmiyor” dedi. “Büyük bir güce sahip olmak mutlaka zafere ulaşmak anlamına gelmez ve bir alandaki zafer başka bir alanda başarıyı garanti etmez. Bir savaşı başlatabilirsiniz, ancak sonucunu kontrol etmek kolay değildir. Biz bu toprakların evlatlarıyız ve İsrail varlığının bizi parçalamaya yönelik tüm girişimlerinin üstesinden gelebiliriz ve kararlılığımız uydurma çekişmelerle sarsılmayacak kadar güçlüdür” şeklinde konuştu.

“Biz Suriye halkı olarak, bizi kimin savaşa sürüklemeye çalıştığını ve kimin bizi bölmeye çalıştığını çok iyi biliyoruz ve onlara halkımızı topraklarımızda ateşlemek istedikleri bir savaşa, ülkemizi parçalamaktan ve çabalarımızı kaos ve yıkıma doğru dağıtmaktan başka bir amacı olmayan bir savaşa dahil etme fırsatı vermeyeceğiz. Çünkü Suriye ne yabancı komploların deneme alanı ne de çocuklarımız ve kadınlarımız pahasına başkalarının emellerini uygulama yeridir.”

Eş Şara, “Suriye devletinin herkesin devleti, vatanın onuru ve gururu ve her Suriyelinin vatanının yeniden inşa edildiğini görme hayali olduğunu, bu devlet aracılığıyla Suriye'nin itibarını yeniden tesis etmek ve onu güvenlik ve istikrar içinde yaşayan ulusların ön saflarına yerleştirmek için ayrım gözetmeksizin hepimizin birleştiğini” vurguladı.

“Yeni Suriye'yi inşa etmek hepimizin devletimizin etrafında toplanmasını, ilkelerine bağlı kalmasını ve vatanın çıkarlarını her türlü bireysel düşüncenin ya da sınırlı çıkarın üzerinde tutmasını gerektiriyor. Bugün ihtiyacımız olan şey, hepimizin bu inşaya ortak olması ve karşılaştığımız tüm zorlukların üstesinden gelmek için el ele çalışmasıdır” diyen Suriye Devlet Başkanı, “birlik bizim silahımız, çok çalışmak yolumuz ve güçlü irademiz bu müreffeh geleceği inşa edeceğimiz temeldir” dedi.

Suriye Devlet Başkanı sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu konuşmamda, bu ülkenin dokusunun özgün bir parçası olan Dürzi halkımızı da ayrı bir yere koyuyorum. Suriye hiçbir zaman bölünme, parçalanma ya da halkı arasında nifak tohumları ekme yeri olmayacaktır. Haklarınızı ve özgürlüğünüzü korumanın önceliklerimizden biri olduğu konusunda sizi temin ederiz ve sizi dışarıdan bir tarafa sürükleme ya da saflarımızda bölünme yaratma girişimlerini reddediyoruz, hepimiz bu toprakların ortaklarıyız ve hiçbir grubun Suriye'yi ve çeşitliliğini yansıtan bu güzel tabloyu bozmasına izin vermeyeceğiz.”

“Suriye devleti, tüm kurumları ve liderleriyle, Süveyda'da Süveyda ve çevresindeki bölgelerden silahlı gruplar arasında eski anlaşmazlıkların ardından meydana gelen iç çatışmaları durdurmak için tüm iradesi ve kararlılığıyla müdahale etti, ancak devletin durumu sakinleştirmesine yardımcı olmak yerine, kaosa, huzursuzluğa ve fitne çıkarmaya alışkın yasadışı gruplar ortaya çıktı. Bu çetelerin liderleri, aylardır diyaloğu reddeden ve dar kişisel çıkarlarını ulusun çıkarlarından üstün tutanlarla aynı kişilerdir.”

Pazar günü Süveyda vilayetinde Dürzi ve Bedevi militanlar arasında çıkan çatışmalarda çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre çatışmaların şiddetlenmesi üzerine hükümet güçleri pazartesi günü çatışmaları durdurmak için eyalete müdahale edeceklerini duyurdu. İsrail, “Dürzileri korumak” amacıyla hareket ettiğini söyleyerek, Şam yakınlarında ve Suriye'nin güneyinde bir dizi saldırı düzenleyerek mücadeleye dahil oldu. Suriyeli yetkililer dün akşam Süveyda'daki Dürzi gruplarla ateşkes için anlaşmaya varıldığını duyurdu.