Çin’in Tayvan’ı işgal etmeden boyun eğdirebileceği 4 olası senaryo

Tayvan’a ait bir savaş uçağı, Çin’in ülkeyi işgalini simüle eden bir askeri tatbikatta (Reuters)

Çin, Devlet Başkanı Şi Cinping yönetiminde uluslararası sahnede gücünü giderek daha fazla artırıyor, bu da Pekin’in Tayvan’a askeri bir saldırı başlatacağına dair endişeleri artırıyor.
Pekin, özerk adayı kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor ve gerekirse zorla geri almaya kararlı olduğunu vurguluyor.
Ancak tam ölçekli bir işgal, Çin’in Tayvan’ı boyun eğmeye zorlaması için tek seçeneği değil.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre, Pekin’in bu konuda uygulayabileceği seçeneklerden bazıları şunlar;

Yakındaki Adaların İlhakı 
Çin, Tayvan’ın çevresindeki adaların bir kısmını veya tamamını işgal etmeyi seçebilir.
Kinmen ve Matsu adaları, Çin anakara kıyılarından sadece 10 kilometre uzaklıkta. Her ikisi de Çin iç savaşının sona ermesinden sonraki yıllarda sık sık topçu bombardımanına maruz kaldı.
Pekin, Pratas Adaları ve hatta uzaktaki Spratly Takım Adaları’nın en büyüğü olan Taiping Adası gibi Güney Çin Denizi’ndeki diğer Tayvan çıkarlarını da hedef alabilir.
Bir adım daha ileri giderse, Tayvan’a çok daha yakın olan, Çin ana karasından yaklaşık 50 kilometre uzaklıktaki Penghu Takımadaları’nı ele geçirebilir.
2019 yılına kadar Tayvan Genelkurmay Başkanı olan emekli Amiral Lee Hsi-min, AFP’ye verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı;
 “Penghu’nun stratejik önemi diğer adalardan daha fazla. Çin ordusu Penghu’yu işgal edecek olsa, kısa menzilli saldırılar ve hava üstünlüğü elde etmek için bir dayanak görevi görecektir.”
ABD Deniz Harp Okulu’nun bir raporunda, uzak adalarla başlayan bir ‘basamak taşı stratejisi’nin Pekin’e ‘bir takım önemli avantajlar’ sunacağına dikkat çekildi.
Ancak Çin, ana ada Tayvan’a saldırmamayı ve ilhakları Taipei’ye diplomatik ve psikolojik baskı uygulamak için kullanmayı da seçebilir.

Gümrük ablukası
Çin bir ‘gümrük ablukası’ uygulayabilir, yani Tayvan’ın hava ve deniz sınırlarını etkin bir şekilde kontrol edebilir, gelen gemi ve uçakları denetleyebilir, ‘masum’ araçların geçişine izin verebilir ve ‘şüpheli’ olanları Çin limanlarına yönlendirebilir.
Dış İlişkiler Konseyi’nin 2021 tarihli raporunda, “Çin hükümeti, Pekin’in kimin geldiğini (ve belki de kimin gittiğini) kendisinin kontrol ettiğini göstererek, en azından bir süre için Tayvan halkının adada kendi işlerini yürütmesine izin verecek” denildi.
Bu senaryoda, günlük feribotlar gibi yolcu trafiğinin yanı sıra gıda ve enerji ithalatına da izin verilecektir.
Dış İlişkiler Konseyi’nin raporunda ayrıca, “Amaç, Tayvan’ı bir kontrol kaybını kabul etmeye zorlamak ve Tayvan’ı en azından askeri teçhizat ve ilgili yabancı uzmanların transferinden koparmak” ifadeleri kullanıldı.

Tam bir abluka
Pekin ayrıca Tayvan Boğazı’na herhangi bir şeyin girmesini veya çıkmasını engelleyerek tam bir abluka uygulamayı da seçebilir.
Tayvan Savunma Bakanlığı’nın 2021 tarihli raporda, “Çin ordusu şu anda kritik limanlarımıza, havalimanlarımıza ve uçuş yollarımıza karşı yerel abluka uygulayabilir, hava ve deniz hatlarımızı kesebilir, askeri malzeme ve lojistik kaynaklarımızın yanı sıra askeri malzeme ve lojistik kaynaklarımızın akışını da etkileyebilir” denildi.
ABD’li emekli bir istihbarat subayı olan Lonnie Henley, geçen yıl Şubat ayında ABD-Çin Ekonomi ve Güvenlik İnceleme Komisyonu’na, Çin’in ciddi şekilde sınırlı bir kuvvetle bile bir ablukaya ‘süresiz’ devam edebileceğini söyledi.

Saldırı yöntemi
Çin ordusu tam bir kara işgali yapmaktan kaçınabilir ancak bunun yerine önemli askeri ve sivil altyapıyı ortadan kaldırmak için hava ve füze saldırılarını kullanabilir ve Tayvan’ın savunmasını felce uğratabilir.
Aynı amaca ulaşmak için siber savaşı da kullanabilir.
ABD Savunma Bakanlığı’nın eski yetkilisi ve güvenlik analisti Andrew Krepinevich The Telegraph gazetesine verdiği demeçte şöyle konuştu;
“Çin ordusu kendi doktrinine göre hareket ederse, Tayvan’ın kritik altyapısını ve askeri komuta bağlantılarını devre dışı bırakmak için büyük ölçekli elektromanyetik haberleşmeyi ve havadaki sinyalleri bozabilir ve diğer elektronik savaş biçimleriyle desteklenen büyük bir siber saldırı görebiliriz.”
Çin ayrıca adayı terörize etmek için hava üstünlüğünü kullanarak Tayvan’a boyun eğdirmeyi seçebilir.
Singapur’daki S. Rajaratnam Uluslararası Çalışmalar Okulu’nda yardımcı araştırma görevlisi olan James Char’a göre, Pekin ‘Çinli kardeşler’ dedikleri Tayvanlılar arasında kan ve yıkıma yol açacağı için bu adımı atmayabilir.