Irak’ta Sadr Hareketi’nin lideri Mukteda es-Sadr'ın ‘hayaleti’, 73 milletvekilini geri çekme kararına rağmen ülkedeki mevcut siyasi mekanizmanın üzerinde dolaşıyor. Sadr Bloku milletvekilleri istifalarını sunmuş olsa da yeni bir hükümetin kurulabilmesi için Mukteda es-Sadr’ın kilit bir rolü olduğu değerlendiriliyor. Ekim 2021'deki genel seçimlerden galip ayrılan Sadr, milletvekillerinin istifasını isteyerek, “Vatanı Kurtarma İttifakı” içindeki Sünni Egemenlik Koalisyonu ve Kürdistan Demokrat Partisi’nden (KDP) müttefiklerini yalnız bıraktı. Böylelikle uzun zamandır ısrar ettiği "ulusal çoğunluk hükümeti" talebinden de vazgeçmiş oldu. Ancak Sadr’ın bu hamlesi, Şii rakipleri Koordinasyon Çerçevesi’nin ‘üçte bir engeli’ olarak bilinen yaklaşımını da devre dışı bırakmış oldu.
Sadr'ın Meclis'ten çekilme kararının ardından Irak’taki siyasi güçlerde üç temel yaklaşım belirginleşti. Koordinasyon Çerçevesi içinde yer alan bir grup Sadr’ın tüm uzlaşı tekliflerini reddettiğini, dolayısıyla görüşlerinin yok sayılarak bir an önce hükümetin kurulması gerektiğini savunuyor. Koordinasyon Çerçevesindeki başka bir grup ise Sadr’ı kışkırtmamak gerektiğini ve yeni başbakanın Sadr’ın onayını alacak bir isim olmasına özen gösterilmesinin zorunlu olduğunu düşünüyor. Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki, Meclis tatilinin sona ermesine müteakip hızla yeni milletvekillerinin seçilmesini ve bir hükümet kurulmasını talep ediyor. Mukteda es-Sadr ile iyi ilişkileri olan Fetih Koalisyonu lideri Hadi el-Amiri ise Sadr ile uzlaşı sağlanmasını şiddetle savunuyor. Üçüncü yaklaşım ise Vatanı Kurtarma İttifakı içinde yer alan Sünni partilerle KDP’nin belirsiz tutumunu yansıtıyor. Bazıları Sadr’ın geri çekilme kararının ardından söz konusu ittifakın dağıldığını öne sürse de KDP lideri Mesud Barzani’ye yakın kaynaklar, ittifakın hala yürürlükte olduğunu söylüyor. Sünni cephede ise yeni bir bölünmenin işaretleri var.
Koordinasyon Çerçevesi çatısı altında yer alan partilerin çoğunun, Mukteda es-Sadr ile doğrudan karşı karşıya kalma ihtimali güçlendi. Bu partilerin mecliste çok sayıda üyesinin yanı sıra her birinin silahlı milis güçleri bulunuyor. Koordinasyon Çerçevesi’ndeki çoğu taraf, Sadr’ın perde arkasında yeni başbakanı belirleme ihtimaline karşı çıkıyor. Kulislere göre Koordinasyon Çerçevesi bugünlerde Sadr’ın Sünni ve Kürt müttefiklerinin pozisyonlarını netleştirmesini bekliyor. Koordinasyon grubunun halihazırda Sünni ve Kürt müttefikleri bulunuyor. Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (KYB) lideri Bafel Talabani bu ittifakta kilit bir rol üstleniyor ve mevcut Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in yeniden cumhurbaşkanı olarak seçilmesini istiyor. KDP ise uzun bir süredir cumhurbaşkanı adayı Reber Ahmed’in seçilmesi için çaba sarfetmiş ancak başarılı olamamıştı. Koordinasyon grubunun Sünni cephedeki müttefiki ise Müsenna Samirai liderliğindeki Azm İttifakı, bu ittifak da meclis başkanının kendilerinden seçilmesini talep ediyor. Şarku’l Avsat’ın Koordinasyon grubu çevrelerinden edindiği bilgiye göre Azm İttifakı, Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi devirmek ve yerine kendi adaylarını seçtirmek istiyor. Ancak Halbusi’nin 64 milletvekili destekçisi bulunurken Azm İttifakı’nın sadece 11 milletvekili var, dolayısıyla bunun kolay olmayacağı değerlendiriliyor. Ayrıca bu tür bir girişimin zaten sarsıntıda olan parlamento içindeki dengeleri daha da kırılgan hale getireceği için tasvip edilmediği belirtiliyor.
Sadr ve Barzani arasındaki ittifakın bozulması durumunda dahi Barzani’nin cumhurbaşkanlığı pozisyonu için mücadeleyi sürdürmesi bekleniyor. Koordinasyon Çerçevesi içinde yer alan bazı taraflar, Barzani’yi ‘Şii evi’ içinde ayrılıkları kışkırtmakla suçluyor. Sadr sonrası muhtemel ittifaklardan bağımsız olarak, Mukteda es-Sadr'ın hayaletinin, başbakan seçiminde siyaset sahnesi üzerinde gezinmeye devam edeceği söylenebilir. Başbakan yürütme erkinin başındaki kişi olmanın yanı sıra ordu üzerindeki en etkin kişi anlamına geliyor. Sadr hükümete Sünni ve Kürtleri ortak etmek istemiş ancak Koordinasyon Çerçevesi, başbakanlığın sadece Şiilerin etkisi altında olması gerektiğini savunmuştu. Şiiler yeni başbakanı seçerken Sadr’ı gücendirmek ya da kışkırtmak istemiyorlar, Nuri el-Maliki gibi bir şahsiyetin yeniden başbakan seçilmesinin Sadr tarafından asla kabul görmeyeceğini biliyorlar. Dolayısıyla ilkesel olarak Sadr ile çelişmeyen bir aday bularak orta yolda buluşmayı umuyorlar. Bazı çevreler, Sadr’a yakınlığıyla bilinen Fetih lideri Hadi el-Amiri'yi bu pozisyon için öneriyor. Nihayetinde şu ana kadar başbakan adayı üzerinde uzlaşı sağlanmış değil ve muhtemel uzlaşının uzun bir vakit alacağı düşünülüyor. Şimdilerde bir başbakanı adayının siyasetten çekildiğini duyuran Sadr’ın sert muhalefetiyle nasıl karşılaşmayacağı tartışılıyor.
Irak’ta Mukteda Sadr’ın hayaleti siyaset sahnesinin üzerinde dolaşıyor
https://turkish.aawsat.com/home/article/3716316/irak%E2%80%99ta-mukteda-sadr%E2%80%99%C4%B1n-hayaleti-siyaset-sahnesinin-%C3%BCzerinde-dola%C5%9F%C4%B1yor%C2%A0
Irak’ta Mukteda Sadr’ın hayaleti siyaset sahnesinin üzerinde dolaşıyor
Şii güçler Sadr ile ilksel olarak zıt düşmeyecek bir başbakan adayı arıyor
Irak’ta Mukteda Sadr’ın hayaleti siyaset sahnesinin üzerinde dolaşıyor
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة