Araştırma: Uyurken herhangi bir ışığa maruz kalmak ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir

Uyku sırasında loş ışığa bile maruz kalmak diyabet, obezite ve kalp hastalığına neden olabilir (AP)
Uyku sırasında loş ışığa bile maruz kalmak diyabet, obezite ve kalp hastalığına neden olabilir (AP)
TT

Araştırma: Uyurken herhangi bir ışığa maruz kalmak ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir

Uyku sırasında loş ışığa bile maruz kalmak diyabet, obezite ve kalp hastalığına neden olabilir (AP)
Uyku sırasında loş ışığa bile maruz kalmak diyabet, obezite ve kalp hastalığına neden olabilir (AP)

Yeni bir araştırma, uyku sırasında loş ışığa bile maruz kalmanın, uyku kalitesi üzerindeki etkisi nedeniyle yetişkinlerde, özellikle yaşlılarda ciddi sağlık sorunları riskini artırabileceğini ortaya koydu.
Şarku’l Avsat’ın CNN International’dan aktardığı habere göre, uyku saatleri ve insanların uyku sırasında ışığa maruz kalmaları sırasındaki ortalama hareketlerini ölçen araştırmacılar, kol saati benzeri küçük bir izleme cihazı sayesinde 63-84 yaşları arasındaki 552 erkek ve kadın üzerinde araştırma yaptılar.
Şikago’daki Northwestern Üniversitesi Feinberg Tıp Fakültesi'nden uzmanlar, araştırmaya katılan kadın ve erkeklerin yarısından azının her gün en az beş saat boyunca sürekli olarak karanlıkta uyuduğunu görünce şaşırdı.
Katılımcıların sağlık verilerine bakıldığında, çalışma ekibi, çok loş ışık da dahil olmak üzere uyku sırasında ışığa maruz kalanların diyabet, obezite, yüksek tansiyon ve kardiyovasküler hastalık geliştirme olasılığının daha yüksek olduğunu tespit etti.
Geç uykunun tek başına kardiyovasküler ve metabolik bozukluklar geliştirme riskini artırdığını söyleyen araştırmacılara göre, uyku sırasında ışığa maruz kalan kişilerin daha geç yatıp daha geç uyanma olasılıkları daha yüksek.
Northwestern Üniversitesi Feinberg Okulu'ndan Prof. Phyllis Zee açıklamasında, “Sonuçlarımız, uyku sırasında herhangi bir miktarda ışığa maruz kalmanın, yaşlı erkek ve kadınlarda diyabet, obezite ve hipertansiyon prevalansının daha yüksek olmasıyla ilişkili olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Zee, çalışma ekibinin bu yılın başlarında ışığın yirmili yaşlardaki yetişkinlerin uykusu üzerindeki etkisini incelemek için bir çalışma yürüttüğünü söyledi.
Ekip, bir uyku laboratuvarı deneyi sırasında loş ışıkta sadece bir gece uyumanın genç yetişkinlerde daha yüksek kan şekeri ve daha yüksek kalp atış hızına yol açtığını buldu.
Önceki çalışmalar, gece kalp atış hızının gelecekteki kalp hastalığı ve erken ölüm için bir risk faktörü olduğunu, yüksek kan şekeri düzeylerinin ise sonunda tip 2 diyabete yol açabilecek insülin direncinin bir işareti olduğunu gösterdi.
Zee, insanların uyurken maruz kaldıkları ışık miktarını önlemek veya azaltmak için ellerinden gelenin en iyisini yapmaları gerektiğini vurguladı.
Son çalışma bugün Sleep adlı bilimsel dergide yayınlandı.



Bilim insanları şoke oldu: Dünya'nın çekirdeği altın sızdırıyor

Hawaii volkanik kayalarında değerli metal izleri tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)
Hawaii volkanik kayalarında değerli metal izleri tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)
TT

Bilim insanları şoke oldu: Dünya'nın çekirdeği altın sızdırıyor

Hawaii volkanik kayalarında değerli metal izleri tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)
Hawaii volkanik kayalarında değerli metal izleri tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)

Hawaii volkanik kayalarının üzerinde yapılan türünün ilk örneği niteliğindeki analiz, Dünya'nın çekirdeğinin altın ve diğer değerli metalleri yüzeye sızdırdığını ortaya çıkardı.

Dünya'nın altın ve rutenyum gibi değerli metal yataklarının en az yüzde 99,99'u, 3 bin kilometre kalınlığındaki katı kayanın altında, insanlığın ulaşamayacağı bir yerde, metalik çekirdeğe hapsolmuş durumda.

Bu değerli metaller, gezegenin 4,5 milyar yıl önceki oluşumu sırasında çekirdeğe hapsoldu. Araştırmacılar, çarşamba günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan analizlerinde, "Rutenyum gibi değerli metaller metalik çekirdekte yüksek konsantrasyonda bulunurken, silikat mantoda son derece düşük seviyedeler" diyor.

Yeni teknikler kullanan araştırmacıların Dünya'nın yüzeyindeki volkanik kayalarda tespit ettiği rutenyum seviyesi, kökenlerinin çekirdek-manto sınırına dayandığına işaret ediyor.

Çalışma, Hawaii'deki volkanik bazalt kayaların, mantodan çok daha yüksek oranda değerli metal yoğunluğuna sahip olduğunu ortaya koydu.

Göttingen Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Nils Messling "Verilerimiz, altın ve diğer değerli metaller dahil olmak üzere çekirdekten gelen maddelerin üstteki mantoya sızdığını doğruluyor" diyor.

İlk sonuçlar geldiğinde, kelimenin tam anlamıyla altın bulduğumuzu (İngilizcede "strike gold" deyimi hem "altın bulmak" hem de "köşeyi dönmek" anlamına geliyor -çn.) fark ettik!

Bulgular, Dünya'nın çekirdeğinin daha önce düşünüldüğü kadar izole olmadığını ortaya koyuyor. Bir zamanlar erişilemez sanılan çekirdekten gelen malzeme, volkanik patlamalarda yüzeye fırlıyor ve gelecekte bu tür sızıntılar yoluyla incelenebilir.

Araştırmacılar, rutenyumun çeşitli formlarının çekirdek-manto etkileşimini daha ayrıntılı bir şekilde incelemede yeni bir iz sürücü görevi görebileceğini söylüyor.

Yeni analiz, çekirdek-manto sınırının yakınından gelen birkaç yüz katrilyon tonluk aşırı ısınmış malzemenin, Dünya yüzeyine yükselerek Hawaii gibi okyanus adalarını oluşturduğunu gösteriyor.

Bu aynı zamanda, dünyanın bel bağladığımız altın ve diğer değerli metal kaynaklarının en azından bir kısmının çekirdekten geldiği anlamına geliyor.

Öte yandan araştırmacılar, çalışmada gözlemlenen çekirdekten sızma sürecinin geçmişte de var olup olmadığının henüz bilinmediğini belirtiyor.

Çalışmada "Bulgularımız, yuvamız olan gezegenin iç dinamiklerinin evrimine dair yepyeni bir bakış açısı sunuyor" ifadeleri yer alıyor.

Independent Türkçe