عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Moskova nükleer müzakerelerde Tahran’a olan desteğini yineledi

Abdullahiyan, Viyana müzakerelerinin yakın gelecekte başlamasını umduğunu söylerken, Lavrov 2015 nükleer anlaşmasının ‘istisna ya da ekleme olmaksızın’ canlandırılması çağrısında bulundu.

İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan ve Rus mevkidaşı Lavrov Tahran’da görüştü  (EPA)  
İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan ve Rus mevkidaşı Lavrov Tahran’da görüştü  (EPA)  
TT
TT

Moskova nükleer müzakerelerde Tahran’a olan desteğini yineledi

İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan ve Rus mevkidaşı Lavrov Tahran’da görüştü  (EPA)  
İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan ve Rus mevkidaşı Lavrov Tahran’da görüştü  (EPA)  

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov dün Tahran'da, İran ile küresel güçler arasındaki ‘2015 nükleer anlaşmasının’ yeniden canlandırılması amacıyla yürütülen müzakerelerin yeniden başlatılması çağrısında bulundu. Resmi davet üzerine Tahran’da bulunan Lavrov, İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile görüştü. Abdullahiyan, yakın gelecekte Viyana’daki nükleer görüşmelerin yeniden başlayacağını umduğunu belirterek, kısa sürede bir sonuca varabileceklerini kaydetti. Abdullahiyan, Lavrov ile ikili ilişkilerin en önemli konularını ele aldıklarını, bölgesel ve uluslararası konuların yanı sıra iki ülke arasındaki Kapsamlı Uzun Vadeli Stratejik İşbirliği Anlaşması’nı değerlendirdiklerini belirtti. Lavrov ise, Moskova’nın ‘istisna ya da ekleme olmaksızın’ ‘2015 nükleer anlaşmasının’ yeniden canlandırılmasını desteklediğini ve İran’a uygulanan tüm yaptırımların kaldırılması gerektiğini kaydetti.  
Tahran ve ABD Başkanı Joe Biden yönetimi arasında, Kapsamlı Ortak Eylem Planı olarak bilinen ‘nükleer anlaşmanın’ yeniden canlandırılması için Viyana’da yürütülen dolaylı müzakereler mart ayında durdurulmuştu. Müzakerelerin durmasının başlıca nedeni, Tahran’ın, Devrim Muhafızları Ordusu’nun ABD’nin ‘yabancı terör listesinden’ çıkarılmasında ısrar etmesi olarak görülüyor. ABD yönetiminden daha önce yapılan açıklamalarda, nükleer anlaşma kapsamı dışında taleplerin son bulması gerektiği ifade edilmişti. Abdullahiyan, Lavrov ile düzenlediği ortak basın toplantısında bu konuya atıfta bulunarak, “Nükleer anlaşmanın canlandırılabilmesi için İran’a uygulanan tüm yaptırımlar kaldırılmalıdır” dedi ve müzakerelerin durdurulmasının sorumluluğunu ABD’ye yükledi.  
Reuters haber ajansının aktarımına göre Abdullahiyan, "Pozisyonumuzdan ödün vermeden anlaşmanın tamamıyla geri getirilmesine çalışıyoruz, yakın gelecekte Viyana’daki nükleer görüşmelerin yeniden başlayacağını umuyoruz” dedi. ABD’yi olumlu bir tutum takınarak müzakerelerin son aşamasına girilmesine katkı sunmaya davet eden Abdullahiyan, “Nükleer anlaşmanın canlandırılması ve ülkemize yönelik yaptırımların kaldırılması için Viyana’daki müzakerelerin sürdürülmesini umuyoruz, bu konudaki planlamalar takvimimizde yer alıyor. İran sürdürülebilir iyi bir anlaşmaya varmakta kararlıdır, doğru diplomatik süreci sürdüreceğiz, ABD’yi bir kez daha nihai anlaşmaya varabilmemiz için gerçekçi olmaya çağırıyoruz” diye konuştu.  Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulu’nda İran'ın çıkarlarını ve pozisyonlarını desteklemede verdiği katkı için Rusya'ya teşekkür eden Abdullahiyan, İran Başmüzakerecisi Ali Bakıri Kani’nin, Avrupalı koordinatör Enrique Mora ve AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile müzakerelerle ilgili temas halinde olduğunu söyledi.  

- Bölgesel ve uluslararası meseleler 
 Abdullahiyan, Lavrov ile, Suriye, Yemen ve Afganistan dahil olmak üzere ikili ilişkilerin en önemli konularını, bölgesel ve uluslararası konuların yanı sıra iki ülke arasındaki Kapsamlı Uzun Vadeli ve Stratejik İşbirliği Anlaşması’nı görüştüklerini ve toplantılarının son derece verimli geçtiğini kaydetti. Rusya ile enerji alanında işbirliğini arttırmayı kararlaştırdıklarını ifade eden İranlı Bakan, Astana Toplantıları çerçevesinde, Tahran’da, Rusya, Türkiye ve İran devlet başkanlarının katılımıyla bir zirve düzenlenmesini umduklarını söyledi. Moskova Ukrayna savaşı nedeniyle geniş çaplı Batılı yaptırımlara maruz kalırken, Tahran yönetimi ABD’nin 2018’de nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından kendisine uygulanan yaptırımlar nedeniyle ekonomiyi ayakta tutmakta zorlanıyor. Lavrov, Rusya ve İran’ın petrol ve doğal gaz piyasalarında istikrarın sağlanması için işbirliği içinde olduklarını belirtti.  
 Rusya dahil olmak üzere bazı ülkelere uygulanan yasadışı yaptırımlara karşı çıktıklarını belirten Abdullahiyan, Ukrayna savaşının başlıca sebeplerinden birinin ABD’nin NATO içindeki uygulamaları olduğunu savundu. Abdullahiyan, “Bununla birlikte İran İslam cumhuriyeti savaşı bir çözüm olarak görmüyor ve bu konuyla ilgili siyasi müzakereleri memnuniyetle karşılıyor” dedi.  
 Bilimsel işbirliği kapsamında teknolojik yenilik için bir merkez kurma konusunda Rusya ile anlaştıklarını aktaran Abdullahiyan, iki ülke arasındaki genel vize muafiyetinin karşılıklı olması ve ilk aşamada ticari vizelerin kaldırılmasına İran'ın hazır olduğunu belirtti.  
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov önceki gün İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile görüşmüştü.  
Cumhurbaşkanı Reisi, İran ile Rusya arasında yürütülen görüşme ve toplantıların, iki ülkenin yeni bir stratejik işbirliği dönemini şekillendirme konusundaki ciddi iradesini gösterdiğini söylemiş, Ukrayna’daki savaşın bir an önce sonlandırılmasının önemini ve İran’ın diplomatik çözüm için yardımcı olmaya hazır olduğunu vurgulamıştı.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İsrail'in gizli çalışmalar yürüten Birim 504’ü işte bunu yapıyor

Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
TT
TT

İsrail'in gizli çalışmalar yürüten Birim 504’ü işte bunu yapıyor

Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Emel Şehade

İsrail, Aksa Tufanı Operasyonu’nun ilk gününden itibaren askeri ve istihbarat araçlarını kullanarak faaliyetlerini, özellikle istihbarat alanında, yoğunlaştırdı. Bilindiği üzere 7 Ekim 2023 tarihindeki olaylar, Gazze Şeridi’nin güneyine doğru en güvenli sınırların ihlal edilmesini engelleyemeyen büyük bir istihbarat başarısızlığıyla sonuçlanmış ve ardından henüz sona ermeyen bir savaş patlak vermişti.

Bu yılın başlarından bu yana, bir yandan Lübnan ile ateşkes anlaşmasına varılması ve diğer yandan Suriye’de Beşşar Esed rejiminin çöküşüyle İsrail'in kuzeyinde bulunan bu iki bölge, İsrail istihbarat teşkilatlarının hedefine girdi. Bu istihbarat teşkilatları, İsrail'in düşman olarak gördüğü ve halkının güvenliği ile sınırları için tehlike arz eden örgütlerin liderlerini ortadan kaldırmak ve bu örgütlerin kapasitelerini zayıflatmak ve yok etmek gibi hedeflerini gerçekleştirmek için çalışıyorlar.

Savaşın patlak vermesinden bu yana 21 aydan fazla bir süredir, bazıları açık, bazıları gizli olan birimler, belirli operasyonların, özellikle de İsrail'in gerçekleştirdiği suikastların yürütülmesini sağlamak için bilgi toplama, rapor hazırlama ve örgütlerin hareketlerini izleme çalışmaları yürütüyor. Bu birimlerin başında faaliyet gösterdiği yıllar boyunca ‘Birim 154’, ‘İstihbarat 10’, ‘Sessizlik Birimi’ ve ‘İnsan İstihbarat Grubu’ gibi çeşitli isimlerle anılan ‘İnsan ve İstihbarat Soruşturma Birimi - Birim 504’ (HUMINT 504) geliyor. Askeri istihbarat bölümünün seçkin birimi olarak kabul edilen bu birimin görevleri arasında İsrail dışında İsrail adına çalışacak gizli ajanlar bulunması ve çalıştırılması da bulunuyor.

Birim 504, son iki ayda, İsrail'in son derece başarılı bulduğu birçok operasyona imza attı. Bunların sonuncusu pazartesi gecesi Suriye'de gerçekleşti. İsrail ordusu, İran'a bağlı olduğunu ve İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) Kudüs Tugayı tarafından yönlendirildiğini iddia ettiği bir hücreyi çökertti.

Ayrıntılı araştırmada, Birim 504'ün bir süredir Suriye'nin güneyindeki çeşitli bölgelerde faaliyet gösterdiği ortaya çıktı. İsrail ordusu, bir yandan İsrail sınırlarını tehdit eden düşman örgütlerin bu bölgede faaliyet göstermesine izin vermeyeceğini, diğer yandan azınlıkları, özellikle de Dürzileri korumak için bu kararı aldığını açıkladı.

ghyjuıko
Birim 504, 300 Filistinlinin tutuklanmasında görev alırken sorguları sırasında tüneller, depolar ve askeri çalışma yöntemleri hakkında bilgi edindi (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Birim 504, görevleri kapsamında, hem güney Suriye'de saha araştırmacılarını görevlendirerek hem de ajanlarını çalıştırarak bu hücre hakkında bilgi ve ayrıntılar topladı. Uygulanan prosedüre göre birim çeşitli kaynaklardan bilgi toplar ve bu bilgileri Suriye, Lübnan veya diğer ülkelerde operasyonlar yürütecek askeri ekipler veya tugaylara yardımcı olmak için orduya aktarır.

Pazartesi Gecesi Operasyonu’nda, 210. Tümen komutasındaki Aleksandroni Tugayı, Birim 504 tarafından iki ayı aşkın bir süre boyunca toplanan bilgilere dayanarak harekete geçti.

Bu operasyon, diğer birimler gibi bilinmeyen istihbarat biriminin arkasında duran onlarca operasyondan biriydi. İsrail ordusu, bu birimin en doğru bilgileri sağladığını ve ajanların operasyonun başarısında büyük rol oynadığını belirtti.

Haganah’ın kökleri

Suriye'nin güneyindeki hücrenin çökertilmesi, bir haftadan kısa bir süre içinde gerçekleştirilen ve Birim 504’ün istihbarat raporlarına dayanan ikinci operasyondu. Birim 504, İsrail'e tehdit oluşturdukları gerekçesiyle aranan kişiler hakkında kesin bilgiler sağladı. İsrail ordusu, Birim 504’ün de katkıda bulunduğu ve farklı örgütlerin en fazla sayıda üyesine ulaşılmasının amaçlandığı bu operasyonlar sonucunda tutuklanan Suriyelilerin sayısını açıklamadı.

Birim 504, Lübnan ve Suriye'deki operasyonların yoğunlaşmasının ardından son aylarda İsrail manşetlerine taşındı. Bu süreçte İsrail, önemli askeri görevlerle görevlendirilmiş kişilerin yanı sıra İsrail ordusuna karşı savaşan hücrelerin de öldürüldüğünü duyurdu.

Birim 504, 30 Haziran 1948'de ordu istihbaratı bünyesinde kuruldu. Bir yıldan kısa bir süre sonra doğrudan askeri istihbarat bölümüne bağlı hale geldi ve ‘İstihbarat 10’ adını aldı. Çok önemli istihbarat bilgileri toplamayı başardı.

Şarku’l Avsat’ın Indpedent Arabia’dan akatardığı habere göre Birim 504, İsrail’in kurulmasından önce faaliyet gösteren paramiliter grup Haganah’ın (İbranice'de ‘savunma’ anlamına gelir) kökleri olarak kabul ediliyor. Haganah, İsrail'in kurulmasını engellemeye çalışan Filistinliler ve isyancılarla savaşmak için Yahudi gençleri silah altına alan bir örgüttü.

frgfr
İsrail ordusu, baskılar sonucu bu yılın başlarında bu birimde görev yapmak üzere kadın askerleri de kabul etmeye başladı (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Birim 504, diğer İsrail istihbarat kurumlarıyla koordineli olarak çalışır ve İsraillilerin “birimin saha araştırmacıları” olarak adlandırdıkları kişilerin faaliyetlerinin yanı sıra, çevre ülkelerde ve Batı Şeria'da ajanlar edinip, onları yönetiyor.

İsrail ordusuna göre birim gizli ajanları işe alıyor ve kendi elemanları ile buluşarak onlara bilgi edinme konusunda eğitim veriyor.  Ordunun verdiği bilgiye göre bu birimdeki subay ile ajan arasındaki ilişki, yıllarca süren güvene dayanıyor. İsrailli birçok subay, bu ilişkinin ordunun saha operasyonlarını destekleyen benzeri görülmemiş istihbarat başarılarına katkıda bulunduğunu vurguladı.

Bu birime katılmak için başvuran onlarca asker, birimlerinin seçiminin son derece özenli ve dikkatli bir şekilde yapıldığını vurgulayan ordu tarafından reddediliyor. Bu birime girenler, önce Golani Elit Tugayı'nda bir ön eğitimden geçiyor. Ardından bu eğitimler arasında ordunun terörle mücadele ve İsrail içinde ve dışında gizli operasyonlar olarak adlandırdığı faaliyetler de bulunuyor.

İstihbarat çalışmaları ve saha araştırmalarının yanı sıra, birim üyeleri sahadaki her istihbarat operasyonunun ilk aşamasını oluşturur. Öncelikle, operasyon için gerekli bilgileri toplamada en başarılı ajanlar aranır, ardından subaylar onlara eşlik ederek, ordunun operasyonu başlatmasından sonuna kadar konumun belirlenmesini ve iletişim araçlarının koordinasyonunu sağlarlar.

Bu yılın başlarında, askerlerin aylarca süren savaşın yarattığı baskıya maruz kalması nedeniyle, İsrail tarihinde daha önce görülmemiş bir durum yaşandı. İsrail ordusu, ilk kez bu birimde görev yapmak isteyen kadın askerleri kabul etti. Kadın askerler, subaylarla birlikte askeri istihbarat bölümündeki savaş birimleri ve araştırma bölümlerine, iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet’e ve hava ve deniz kuvvetlerinin istihbarat ekiplerine istihbarat sağlamada görev alıyor.

İzinsiz girişler ve belge toplama

Öte yandan Birim 504’ün saha çalışmalarının yanı sıra bir grup müfettiş, savaş sırasında esir alınan Filistinli, Lübnanlı ve Suriyelilerle ilgili soruşturmalarını yoğunlaştırarak, hedeflerine ulaşmak için hayati bir kaynak oluşturdu.

Bu birimin, İsrail dışındaki son derece hassas yerlerde gizli baskınlar ve belge toplama operasyonlarına da katkıda bulunduğu ve bunun ayrıntılarının askeri istihbaratın çok gizli dosyalarında saklandığı açıklandı.

İsrail ordusunun iddiasına göre 7 Ekim 2023'te Aksa Tufanı Operasyonu’yla savaşın patlak vermesinden bu yana Birim 504’ün en önemli operasyonlarını şöyle sıralayabiliriz:

- Hamas, Hizbullah ve Suriye'deki savaşçıların tutuklanması ve sorgulanması.

- Operasyon alanında yapılan doğrudan soruşturmalar, 300 Filistinlinin tutuklanmasındaki katkısı. Tutuklanan Filistinliler soruşturma sırasında tüneller, depolar ve çalışma yöntemleri hakkında bilgi verdiler.

- On yılı aşkın bir süre sonra Gazze'deki ajan ağının etkinleştirilmesine katkıda bulunmanın yanı sıra ajan edinme ve istihbarat çabalarının genişletilmesi.

Son olarak Birim 504’ün yöneticileri son dönemde tuğgeneral yardımcılığına terfi edilerek ödüllendirildi.