Piyasalarda resesyon endişesi: Dolar düşüşe geçti

ABD dolarının farklı değerlerindeki banknotlar (Arşiv-Reuters)
ABD dolarının farklı değerlerindeki banknotlar (Arşiv-Reuters)
TT

Piyasalarda resesyon endişesi: Dolar düşüşe geçti

ABD dolarının farklı değerlerindeki banknotlar (Arşiv-Reuters)
ABD dolarının farklı değerlerindeki banknotlar (Arşiv-Reuters)

Yatırımcılar, Federal Rezerv politikasını ve faiz oranlarındaki artışların durgunluğa yol açıp açmayacağını değerlendirmeye devam ederken, dolar, küresel para birimleri karşısında düşüşünü sürdürüyor.
Dolar, artan piyasa hissiyatı, bölgesel borsalar ve Avustralya ve Yeni Zelanda doları gibi daha riskli para birimlerinin yükselmesi nedeniyle düşüşe geçti.
Dolar endeksi, dün yaşanan 0.16 yükselişin ardından bugün Asya’da yüzde 0.2 ile 104.19 oldu.
Avrupa’da ise satın alma yöneticileri endeksi (PMI) verilerinin ardından, Avrupa Merkez Bankası’nın faiz artırımına ilişkin beklentilerde bir azalma görüldü.
Dolarda dalgalanma sürerken piyasalar, Temmuz ayında beklenen 75 baz puanlık faiz artışının ardından Fed’in daha temkinli bir adım atacağını düşünüyor.
Dolar endeksi bu dönemde yüzde 0,42 düştü.
Fed Yönetim Kurulu üyesi Michael Bowman dün, Temmuz toplantısının ardından 50 baz puan faiz artışının desteklendiğini söyledi. Fed Başkanı Jerome Powell, ABD Senatosu’na yaptığı konuşmada, büyümeye yönelik riskler ışığında enflasyona karşı ‘koşulsuz’ müdahale olduğunu bildirdi.
Piyasa durgunluğu endişeleri, ABD Hazine tahvillerini bir gecede aşağı çekti. Bu, 10 yıllık tahvil getirilerinin iki haftanın en düşük seviyesine düşmesiyle dolar için büyük bir desteği sınırlamak anlamına geliyor.
Dolar yen karşısında yüzde 0,2 düşerek 134,66'ya düştü. Japon para birimi ise ABD getirilerindeki değişikliklere karşı çok hassas. Hafta boyunca, dolar yen karşısında yüzde 0.25 düştü.
Euro yüzde 0.22 artarak 1.05435 dolara yükseldi. Ancak Almanya ve Fransa’da zayıf PMI rakamlarının ardından bir gecede yüzde 0.44 düşüş yaşadı.
Almanya, Rus doğalgaz arzındaki düşüşe tepki olarak dün acil durum planının ‘uyarı aşamasına’ geçti.
Buna rağmen euro, hafta içinde dolar karşısında yüzde 0,52 değer kazandı. İngiliz sterlini de yüzde 0.14 artışla 1.22785 dolara yükseldi. Avustralya doları yüzde 0,28 artarak 0,6914 dolara, Yeni Zelanda doları ise yüzde 0,4 artarak 0.6302 dolara yükseldi.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.