Fransa’dan Lübnan’da yeni hükümetin bir an önce kurulması çağrısı

Lübnan Başbakanı Necib Mikati. (EPA)
Lübnan Başbakanı Necib Mikati. (EPA)
TT

Fransa’dan Lübnan’da yeni hükümetin bir an önce kurulması çağrısı

Lübnan Başbakanı Necib Mikati. (EPA)
Lübnan Başbakanı Necib Mikati. (EPA)

Paris yönetimi, Lübnan Başbakanı Necib Mikati'yi yeni hükümetin oluşumunu hızlandırmaya çağırırken ülkede siyasi güçlerin parçalanması ve yeni hükümetin başına Mikati'yi seçen az sayıda milletvekili göz önüne alındığında beklentiler bunu gerçekleştirmenin zorluğuna işaret ediyor. Yapılan değerlendirmelerde cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yaklaştığına ve sürecin Lübnan ve Arap bölgesel düzeyinde birbiriyle bağlantılı olduğuna dikkat çekiliyor.
Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü’nün dün yaptığı açıklamaya göre Paris, ülkenin canlanması için gerekli olan acil durum önlemlerini ve yapısal reformları gecikmeksizin uygulayabilecek yeni bir hükümet kurulmasının Mikati'ye bağlı olduğunu bildirdi.
Paris her fırsatta, ‘Lübnanlıların yaşam koşullarının kötüleşmeye devam etmesi nedeniyle’ reformları gerçekleştirmek ve ülkeyi yeniden canlandırmak için ‘parlamentoda temsil edilen tüm Lübnanlı siyasi güçlerin sorumluluğuna’ vurgu yapıyor. Fransa, tüm Lübnanlı siyasi güçlerin ‘kamu yararının hizmetinde gecikmeden harekete geçmeleri gerektiği’ görüşünde.
Fransa Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada ‘Paris'in cumhurbaşkanlığı seçimlerinin Lübnan anayasasında belirtilen tarihlerde yapılmasına bağlı kalacağı’ kaydedildi. ‘Fransa'nın Lübnan halkının yanında olma sabitesine tam bağlılığı’ vurgulandı.
Fransa Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasında dikkat çeken husus, Mikati'ye yeni bir Lübnan hükümeti kurmakla ilgili dördüncü görevi için herhangi bir tebrikte bulunulmamasıydı.
Mikati’nin adaylığını çevreleyen koşullar ve en büyük iki Hıristiyan bloğunun ve Dürzi parlamento bloğunun kendisini yeni bir hükümete başkanlık etmesini önermekten çekinmesinin, Fransa tarafının endişelenmesine neden olabileceği belirtiliyor. Beklentiler artarken önümüzdeki ekim ayı sonundaki takvime göre dört aylık süre içinde uzlaşma sağlanamazsa cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılmasının zor olduğu kaydediliyor.
Süreçte sorunlar yaşanabileceğini öngören Paris yönetimi anayasa ile belirlenen sürelere saygı gösterilmesi gerektiği konusunda uyarıyor.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times