İran, İsrail’in İstanbul’da ‘terörist komplolar planlandığı’ suçlamalarını reddetti

İsrail, Tahran’ı İstanbul’da komplo planlamakla suçladı.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade. (EPA)
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade. (EPA)
TT

İran, İsrail’in İstanbul’da ‘terörist komplolar planlandığı’ suçlamalarını reddetti

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade. (EPA)
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade. (EPA)

Tahran, İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid'in İran'ın Türkiye'deki İsraillilerin hedef alınmasının planlandığı suçlamalarının ‘saçmalık’ olduğunu, bu şekilde İran ile Türkiye arasındaki ilişkilere zarar verilmesinin amaçlandığını savundu.
Lapid perşembe günü Ankara’da düzenlediği basın toplantısında, İran'ın İstanbul'da İsraillilere yönelik bir ‘terörist saldırı girişimi’ planının engellenmesine destek olduğu için Türkiye’ye teşekkürlerini sunmuştu. Bu yöndeki çabaların sürdüğünü belirten Lapid, kendi deyimiyle ‘Türk egemenliğinin açıkça ihlal edilmesini’ kınamıştı.
Türk basını aynı gün, İstanbul’da İsraillilere saldırı planladığından şüphelenilen 8 kişinin tutuklandığını, içlerinde İranlıların da olduğunu aktardı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade, Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Bu mesnetsiz iddialar saçmalıktır. İki Müslüman ülke arasındaki ilişkileri bozmak için önceden hazırlanmış bir senaryodur” ifadelerini kullandı.
AFP’nin haberine göre Hatipzade ayrıca “Türkiye'nin bu iddialara sessiz kalmamasını umuyoruz” dedi.
Hatipzade bu sözleriyle Türk hükümetinin İsrail'e yönelik operasyonlar yürütülmesi için gönderilen hücreyle ilgili açıklamalarını görmezden gelmiş oldu. Medyada ıkan haberlerde istihbarat ve polisin İstanbul'da İran istihbaratınca gönderilen 10 kişiyi tutukladığı, bunlardan 7’sinin İranlı, 3’ünün ise Türk olduğu, bu kişilerin 17 Haziran'da İsraillileri kaçırarak öldürme planları yaptıklarından şüphelenildiği öne sürüldü.
Tel Aviv'deki siyasi kaynaklar dün, Ankara'daki siyasi ve askeri liderlerin, İsrail ile gelişmiş ilişkilerin derinliğini güvenlik açısından da göstermek için açıkça çaba sarf ettiklerini belirtti. Söz konusu kaynaklar, MİT Başkanı’nın Lapid'i Ankara'daki makamına götürerek kendisine fotoğraf ve ses kayıtları ile belgeli raporlar gösterdiğini iddia ettiler. Bu raporlarda İstanbul'da bulunan eski bir İsrail Büyükelçisi de dahil olmak üzere İsrailli turistlerin kaçırılıp öldürülmesini planlayan İran hücresinin üyeleri hakkında verilerin yer aldığı belirtildi. Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı aynı zamanda bu kişilerin tutuklanmasının, operasyonlarını yürütmeleri için seçtikleri tarihten çok kısa bir süre önce gerçekleştiğini doğruladığı aktarıldı. Bu, Mossad adamlarını birkaç özel uçak kiralayarak turistleri ve İsrail Büyükelçisi’ni ülkeye geri getirmeye sevk etti.
İsrailliler dün söz konusu büyükelçinin kim olduğunu öğrenmeye yönelik çalışmalar yürüttü. Yedioth Ahronoth gazetesine bağlı Ynet internet sitesinde dün, İsrail Dışişleri Bakanlığı’nın söz konusu diplomatın kim olduğunu henüz öğrenemediği kaydedildi. İsrail güvenlik aygıtı, diplomatın meslektaşlarına konuyla ilgili henüz bilgi vermedi. Sitenin yürüttüğü araştırmaya göre son 10 yıl içerisinde Ankara'da çalışmış herhangi bir İsrail Büyükelçisi son aylarda Türkiye’yi ziyaret etmedi.
Ynet’in haberine göre İsrail Dışişleri Bakanlığı’ndan kaynaklar ise bu kişinin İsrail’in Türkiye büyükelçilerinden olması gerekmediğini, İstanbul’a turist olarak gitmiş olduğunu vurguladı. Şu an Dışişleri Personel Komitesi Başkanlığı’nı yürüten eski Büyükelçi Levi Sfari'nin bir ay önce özel ayarlanmış bir tatil için İstanbul'a gittiği belirtildi. Sfari'nin iki hafta önce Türkiye'ye dönmesinin planlandığı ancak seyahatinin belirsiz bir nedenle iptal edildiği kaydedildi. İsrail Dışişleri Bakanlığı ve Sfari konu hakkında yorum yapmazken Ynet ise İranlıların bu bilgilerden nasıl haberdar olduğunu sorguladı.
İran’ın İsrail vatandaşlarına yönelik saldırıları düzenleyeceği beklentisiyle Türkiye'dekilerin ülkeyi ‘bir an önce’ terk etmeleri çağrısı yapıldığı sırada, 13 Haziran'da Lapid, Türkiye'ye gidilmemesi çağrısında bulunmuştu.
İran ile İsrail yıllardır bir ‘gölge savaşı’ yürütüyor. Tahran'ın İsrail'e atfettiği bir dizi olayın ardından aralarındaki gerilim körüklenmişti. İran Devrim Muhafızları'nın üst düzey komutanlarından Albay Hasan Sayad Hüdayi, Tahran'ın merkezindeki evinin önünde 22 Mayıs'ta vurularak öldürmüştü. Geçtiğimiz ay iki polis memurunun yaşamını yitirdiği, ilkinin kaza olduğu, diğerinin de vurularak öldürüldüğü belirtilmişti.
Devrim Muhafızları perşembe günü, ‘Siyonistleri’ Hüdayi’ye suikast düzenlemekle suçladı. Aynı zamanda 12 yıldır Devrim Muhafızları'nın istihbarat şefliği görevini yürüten Hüseyin Taib’in görevden alındığı belirtildi. Öncesinde ise İsrail medyası, Taib’i Hüdayi için yapılacak misillemede İsraillilerin hedef alınacağı saldırıların planlanmasından sorumlu kişi olarak tanımlamıştı. Hatipzade İran'ın bu suikastlara tepkisinin ‘ağır’ olacağını ancak ‘yurt dışındaki sivillerin güvenliğini tehdit etmeyeceğini’ bildirmişti.
Devrim Muhafızları'na bağlı Fars haber ajansının aktardığına göre İran Başsavcılığı’ndan bir yetkili, İranlı yetkililerin Hüdayi suikastı davasında çok sayıda kişiyi tutukladığını bildirdi. Hüdayi’yi ‘Kudüs Gücü'nün 840. Birliği’nde görevli bir subay’ olarak tanımlayan İsrail medyası kendisinin, İsrailli bir diplomatın, ABD’li bir generalin ve bir Fransız gazetecinin hedef alınması yönündeki bir suikast planıyla bağlantılı olduğunu aktarmıştı. Hüdayi ölümünden önce az bilinen bir isimdi. Ancak İran medyası onun Suriye ve Irak'taki İran güçleri üzerindeki rolüne atıfta bulundu.
Fars haber ajansının aktardığına göre bir yargı yetkilisi güvenlik servislerinin davayı takip edebilmesi yönündeki uyarılar nedeniyle söz konusu tutuklamalar hakkında ayrıntılı bilgi vermeyi reddetti.



‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
TT

‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)

Son iki gündür Gazze Şeridi'ne ilişkin dosyada ‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’ gibi yeni isimler öne çıkmaya başladı. Bu gelişme, ABD’nin arabuluculuğu ile Arap ve uluslararası desteğe rağmen İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin sekteye uğradığı bir dönemde yaşanıyor.

İsrail basınındaki haberlere göre hükümet, ABD’nin kararına boyun eğerek orduya Refah’ın doğusunda ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik saha çalışmalarına başlaması için izin verdi. İlk hazırlıklar kapsamında ağır iş makinelerinin bölgeye sokularak molozların temizlenmesi ve arazinin düzenlenmesi planlanıyor.

İsrail’in geciktirme girişimleri

İsrail medyasında yer alan bilgilere göre Tel Aviv yönetimi, bu çalışmaların henüz geçiş yapılmamış olan anlaşmanın ikinci aşamasına dahil olduğu gerekçesiyle haftalarca süren bir geciktirme çabasına girişti. Ancak Washington’un artan baskıları sonucunda İsrail, planın bir sonraki etabına yönelik hazırlıkları başlatmak zorunda kaldı.

Bu çalışmalar; işgal altındaki topraklarda Refah’ın doğusunda bir insani bölge ve yeni bir kent inşasını içeriyor. Washington yönetimi, söz konusu adımla Filistinlilere ‘umut şehri’ modelini sunmayı ve ‘Hamas’ın kontrolündeki eski, yıkılmış ve karanlık Gazze’nin’ karşısına ‘yeni, modern ve gelişen bir Gazze’ örneği koymayı hedefliyor.

İsrail, planın ikinci aşamasında atılacak bu tür adımların Refah Sınır Kapısı’nın açılmasına yol açacağı, ayrıca Gazze Şeridi’nin başka bölgelerinden çekilmeyi ve yerlerine uluslararası güçlerin konuşlanmasını gerektireceği gerekçesiyle itiraz etti. Söz konusu ülkeler, İsrail’in taleplerini karşılamanın zorluğu ve bölgedeki işgal koşulları nedeniyle kuvvet göndermeyi reddetti.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kanal 12 televizyonundan aktardığına göre, İsrail’in bu tutumu üzerine Washington yönetimi Tel Aviv’i süreci oyalamakla suçladı ve çok uluslu güce katılmaktan çekilen ülkelerin sorumluluğunu İsrail’e yükledi. Bu baskının ardından İsrail geri adım atarak yeni kentin inşasına başlanmasını kabul etti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, İsrail’in ‘gelecek hafta bölgede geniş çaplı moloz temizliği başlatmak üzere ağır iş makinelerini Refah’a sokmaya hazırlandığını’ ve bunun ‘Hamas unsurlarından arındırılmış yeni insani bölgenin oluşturulması’ amacıyla yapıldığını bildirdi.

Silahlı milislerden destek

Habere göre İsrail ordusu, ‘İsrail’le koordineli çalışan silahlı milislere’ atılacak adımlar konusunda bilgi verdi. ABD planına göre bir sonraki aşama, ‘İsrail’in kısmen kontrol ettiği bölgelerde yabancı bir askeri gücün faaliyete geçmesini’ öngörüyor.

i24NEWS ise İsrail ordusunun Refah’ın doğusunda Filistinliler için ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik geliştirme çalışmalarına fiilen başladığını bildirdi. Kanal, bölgede gelecek hafta kapsamı genişletilecek hazırlıkların sürdüğünü, bunların ‘moloz ve patlayıcı kalıntılarının temizlenmesini’ içerdiğini aktardı.

sdfrt
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki İsrail askerleri (Arşiv – Reuters)

Maariv gazetesinin haberine göre, Refah’ta faaliyet gösteren Yaser Ebu Şebab milisleri, söz konusu yeni kentin bulunduğu bölgede İsrail güçlerinin temsilcileriyle ve ayrıca İsrail’in güneyindeki Kiryat Gat’ta bulunan ABD komuta merkezi adına bölgede bulunan sivil temsilcilerle birlikte görülmeye başladı.

Kabinede itirazlar

Siyasi kaynaklar, İsrail’in bu adımına kabinenin büyük bölümündeki bakanların karşı çıktığını, hatta tepkinin öfkeye dönüştüğünü aktardı. Bakanların, İsrail’in ‘sarı hat üzerinde inşaat yaparak Gazze çevresindeki yerleşimleri tehlikeye atmaması gerektiğini’ savunduğu belirtildi. Bazı sağ görüşlü medya organları haberi ‘utanç’ başlığıyla duyurdu.

Başbakan Netanyahu ise kararını savunarak hazırlık çalışmalarının ‘tünellere büyük miktarda beton dökme ve geniş bölgeleri izole etme’ işlemlerini içerdiğini söyledi. Netanyahu, söz konusu adımların ‘Hamas’ın askeri altyapısını yok etme yönündeki İsrail çıkarlarına hizmet ettiğini’ ifade etti.

gthy
Başbakan Binyamin Netanyahu, Ocak 2025'te İsrail kabine toplantısına başkanlık ediyor. (DPA)

Netanyahu, uluslararası güce katılmaktan vazgeçen Arap ve İslam ülkelerinin tutumunun Katar ve Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ettiğini savundu. Bu nedenle İsrail’in ABD yönetiminin taleplerine yanıt vermesi ve Washington’la çatışmaya girmemesi gerektiğini kaydetti.

Filistin Yönetimi ve Hamas’ın itirazları

Filistin Yönetimi, İsrail’in ‘Gazze’yi yeniden inşa’ başlığı altında yürüttüğü çalışmalara karşı çıkıyor. Yönetim, farklı düzeylerde yaptığı açıklamalarda bu dosyadaki rolünü korumakta kararlı olduğunu ve Arap planına desteğini sürdürdüğünü vurguluyor.

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, perşembe günü bir İtalyan heyetini kabul ederken yaptığı açıklamada, “Gazze Şeridi için bir yeniden imar ve toparlanma planımız var. Bu planın bir icra programı bulunuyor ve Arap ile İslam ülkeleri tarafından benimsendi. Uluslararası toplum da New York Bildirgesi aracılığıyla destek veriyor. Kardeş Mısır’la birlikte Kahire’de bir yeniden imar ve toparlanma konferansı düzenlemek için çalışıyoruz” dedi.

Hamas, söz konusu projeyi ‘İsrail’in ateşkes anlaşmasını açık biçimde ihlal etmesini gerekçelendirmeye yönelik yeni bir aldatmaca’ olarak nitelendirdi. Hareket, yayımladığı açıklamada, “İsrail’in anlaşmayı çiğnediğini ve günlük ihlallerle daha ilk aşamayı ortadan kaldırdığını” belirtti.

Geçtiğimiz salı günü konuya ilişkin bilgi veren Mısırlı bir kaynak, Gazze’nin erken toparlanması ve yeniden inşasına yönelik Kahire Konferansı’nın kasım ayı sonunda yapılmasının planlandığını ancak toplantının erteleneceğini söyledi. Kaynak, “Konferans ay sonunda düzenlenmeyecek; biraz gecikmesi muhtemel. Özellikle şu anda paralel bir çaba yürütülüyor. Görünen o ki ABD, Refah’la ilgili kendi özel girişimini planlıyor” değerlendirmesinde bulundu. Bu açıklama, İsrail’in kontrolündeki bölgelerde oluşturulması öngörülen ‘yeşil bölgeye’ işaret olarak yorumlandı.

Gazze İnsan Hakları Merkezi, ateşkesin başlamasından bu yana geçen 47 günde İsrail tarafından işlenen ihlallerde 350 Filistinlinin öldürüldüğünü açıkladı. Ölenler arasında 130 çocuk ve 54 kadın bulunuyor.

Merkez, aynı dönemde günlük ortalama 11’i aşan 535 ihlal kaydettiğini bildirerek ateşkesin yürürlüğe girdiği ilk andan itibaren ihlallerin sürdüğünü vurguladı.

Açıklamada, İsrail’in insani yardım girişlerini kısıtladığı, günde yalnızca 211 kamyonun geçişine izin verdiği, oysa 600 kamyona izin verildiği yönünde iddialarda bulunduğu aktarıldı. Ayrıca İsrail’in üzerinde mutabık kalınan çekilme haritasına uymadığı ve sivil bölgelere yönelik ateş kontrolünü sürdürerek zaman zaman bölgeye girdiği belirtildi.


İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
TT

İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)

Suriye kaynakları, İsrail devriyesinin bölgeye girmesi sonrası çatışma çıktığını; hava saldırılarının ardından yoğun sivil göç yaşandığını bildirdi.

Suriye medyası, Şam’ın güneyindeki Beyt Cin kasabasına düzenlenen İsrail baskının  ve hava saldırısının ayrıntılarını açıkladı. Suriye kaynakları, saldırılarda en az 9 kişinin öldüğünü aktardı.

Suriye’nin “El-İhbariyye” kanalı, kasabanın İsrail savaş uçaklarının yoğun bombardımanına hedef olduğunu, çok sayıda ölü ve yaralı bulunduğunu bildirdi.

Açıklamalara göre olay, İsrail’e ait bir askeri devriyenin bölgeye kara yoluyla girmesi, sakinlerle çatışma yaşanması ve devriyenin geri çekilmesi sonrası hava saldırılarının başlamasıyla tırmandı. Bölge üzerinde İsrail uçaklarının yoğun şekilde uçtuğu belirtildi.

Saldırıların ardından Beyt Cin’de büyük bir sivil göç hareketi yaşandı; çok sayıda kişi çevre kasabalara yöneldi.


Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
TT

Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)

aIrak'ın kuzeyindeki Süleymaniye'de bir doğalgaz sahasının insansız hava aracıyla (İHA) bombalanması öfkeli tepkilere yol açtı ve ABD'nin silahlı gruplara uyarıda bulunması ve hükümetin faillerin yakalanması için harekete geçmesiyle sonuçlandı.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne göre çarşamba akşamı Dana Gas tarafından işletilen Khor Mor gaz sahasını hedef alan bir İHA saldırısı, elektrik santrallerine gaz arzının tamamen kesilmesine neden oldu. ABD'nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya, saldırıyı "düşmanca dış amaçlarla hareket eden yasadışı grupları" gerçekleştirmekle suçladı.

Savaya, Bağdat'ı "bu saldırının sorumlularını tespit etmeye ve adalete teslim etmeye" çağırdı ve "tam egemen bir Irak'ta bu tür silahlı gruplara yer olmadığını" vurguladı.

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur ​​Barzani ise Washington'a "sivil altyapıyı korumak için gerekli savunma ekipmanını sağlama" çağrısında bulundu. Barzani, "Bu tür saldırıların faillerinin geçmişte olduğu gibi cezadan kaçmaması gerektiğini" vurguladı.

Saldırıyı henüz üstlenen olmadı ancak Irak yetkilileri dün saldırıyı araştırmak üzere bir komite kurulduğunu duyurdu ve askeri bir sözcü de saldırıda yer alanların "cezalandırılacağına" söz verdi.