عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Rus füzesinin enkazıyla çarpışmaktan korkan astronotlar, yörüngede kaçış manevrası yaptı

Kasımda yapılan füze denemesi, Uluslararası Uzay İstasyonu mürettebatının enkazla çarpışma korkusuyla acil durum sığınağına girmesine neden oldu

Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998'de fırlatıldı (Avrupa Uzay Ajansı)
Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998'de fırlatıldı (Avrupa Uzay Ajansı)
TT
TT

Rus füzesinin enkazıyla çarpışmaktan korkan astronotlar, yörüngede kaçış manevrası yaptı

Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998'de fırlatıldı (Avrupa Uzay Ajansı)
Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998'de fırlatıldı (Avrupa Uzay Ajansı)

Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ), Rusya'nın kasımda kendi uydularından birini vurduğu füze denemelerinden çıkan bir uzay enkazı parçasından kaçmak için perşembe günü bir kaçış manevrası yapmak zorunda kaldı.
NASA, uzay istasyonu iticilerinin perşembe günü "Rus Kozmos 1408'in enkazı"ndan geleceğini tahmin ettikleri parçadan uzaklaşmak için Önceden Belirlenmiş Enkaz Önleme Manevrası (PDAM) kapsamında yaklaşık 5 dakika boyunca ateşlendiğini bildirdi.
The Independent'ın haberine göre, mürettebat "hiçbir zaman tehlike altında değildi" ve manevra astronotların rutin operasyonlarını etkilemedi. Ancak Amerikan uzay ajansı, parçaların istasyondan yaklaşık 0,8 kilometre mesafeden geçmiş olabileceğini söyledi.
Şarapnel parçaları, Rusya'nın Kasım 2021'de Sovyet döneminden kalan kullanım dışı eski bir uyduyu vurarak yaptığı silah denemesinin uzayda 1500'den fazla parçadan oluşan bir enkaz bulutu yaratmasıyla ortaya çıktı.
Füze denemesinin ardından, hem ABD'li astronotlar hem de Rusya'nın UUİ'deki kendi kozmonotları, enkaz bulutuyla çarpışma korkusuyla yörüngedeki laboratuvarın acil durum sığınağına girmek zorunda kaldı.
NASA Başkanı Bill Nelson, uydusavar silah denemesini kınayarak bunu "pervasız, "tehlikeli" ve "istikrarsızlaştırıcı" bir eylem diye nitelemişti.
Nelson, "Rusya'nın insanlı uzay uçuşlarındaki uzun ve olaylı geçmişine bakılınca, UUİ'deki sadece Amerikan ve uluslararası ortak astronotları değil, aynı zamanda kendi kozmonotlarını da tehlikeye atması inanılmaz" demişti.
ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris de nisanda, Rus denemesinden kalan "1600'den fazla enkaz parçası" tespit edildiğini ve bunun Amerikan astronotlarının, uydularının ve ülkenin uzaydaki "artan ticari varlığının" güvenliği açısından risk teşkil ettiğini söylemişti.
Uzmanlar, enkazın büyük olasılıkla 5 yıl içinde yok olacağını söylüyor ama bazı parçacıkların 10 yıl boyunca yörüngede kalabileceğini de ekliyor.
Harris, nisanda Kaliforniya'daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'ndeki bir etkinlikte yaptığı konuşmada, ABD'nin "yıkıcı, doğrudan yükselen uydusavar füze denemeleri yapmamayı taahhüt ettiğini" söylemiş ve diğer ülkeleri de "bunu uzayda sorumlu davranışlar için yeni bir uluslararası norm olarak belirlemeye" çağırmıştı.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Asya misk kedisinin dışkıladığı kahve çekirdekleri neden daha lezzetli?

Hindistan'dan Endonezya'ya kadar çeşitli yerlerde yaşayan küçük, meyve seven, gececil Asya misk kedisi, dışkılarıyla tohum dağıtarak ormanların yenilenmesine katkı sağlıyor
Hindistan'dan Endonezya'ya kadar çeşitli yerlerde yaşayan küçük, meyve seven, gececil Asya misk kedisi, dışkılarıyla tohum dağıtarak ormanların yenilenmesine katkı sağlıyor
TT
TT

Asya misk kedisinin dışkıladığı kahve çekirdekleri neden daha lezzetli?

Hindistan'dan Endonezya'ya kadar çeşitli yerlerde yaşayan küçük, meyve seven, gececil Asya misk kedisi, dışkılarıyla tohum dağıtarak ormanların yenilenmesine katkı sağlıyor
Hindistan'dan Endonezya'ya kadar çeşitli yerlerde yaşayan küçük, meyve seven, gececil Asya misk kedisi, dışkılarıyla tohum dağıtarak ormanların yenilenmesine katkı sağlıyor

Erin Keller Son dakika haberleri ve gündem muhabiri 

Misk kedisi kahvesinin benzersiz aroması, Asya misk kedilerinin sindirimi sırasında çekirdeklerde meydana gelen kimyasal değişikliklerden kaynaklanıyor (Wikimedia Commons)

Sözkonusu kahve olduğunda, bazı çekirdekler fincanınıza ulaşana kadar gerçekten de uzun bir yol kat ediyor.

Dünyanın en pahalı demleme kahvesi olan "misk kedisi kahvesi", benzersiz lezzetini beklenmedik bir baristaya borçlu: Asya misk kedisi.

Bulguları perşembe günü Scientific Reports'ta yayımlanan çalışmada bu gececil, kedi benzeri memelinin, sindirim sırasında çekirdeklerin kimyasını değiştirerek belirgin ve daha zengin bir lezzet yarattığı bulundu.

Fermantasyon diye bilinen bu süreç çekirdeklerin yağ, protein ve yağ asidi içeriğini değiştiriyor ve dışkılamadan sonra toplanan çekirdeklerin benzersiz tadına katkı sunuyor.

Ancak bu çekirdekler, hızla yükselen Starbucks fiyatlarından bile yüzlerce dolar daha pahalıya mal oluyor. Fiyatı yaklaşık yarım kilo başına 600'le 1300 dolar arasında değişen bu çekirdekler, kahve üretiminde misk kedilerinin karşılaştığı muameleyle ilgili etik kaygılara yol açıyor.

Bu küçük, gececil, meyve yiyen, kedi benzeri memeliler Güneydoğu Asya, Çin'in güneyi ve Hindistan alt kıtasında yaşıyor. Dışkılarıyla tohumları etrafa dağıtarak önemli bir ekolojik rol oynayan bu hayvanlar, ormanın yenilenmesine ve sağlığının korunmasına yardımcı oluyor.

Zoolog Ramit Mitra ve meslektaşları araştırmaları kapsamında Hindistan'ın güneyinde yer alan Kodagu'daki çiftliklerden, yabani misk kedilerine ait 68 dışkı örneği ve yenmemiş Robusta kahve çekirdeği topladı.

Misk kedilerinin tükettiği çekirdeklerin yağ içeriği ve belirli yağ asidi metil esteri seviyelerinin daha yüksek olduğunu buldular. Kremamsı, süt benzeri bir tatla ilişkilendirilen bu bileşikler, kahvenin aromasını ve tadını güçlendiriyor.

Çalışmada, misk kedilerinin işleminden geçen çekirdeklerin, yenmemiş çekirdeklere kıyasla daha düşük protein ve kafein seviyeleri içerdiği ve bunun daha yumuşak, daha az acı bir tat profiline katkıda bulunabileceği saptandı.

Ancak çalışmanın yazarları bu bulguların kavrulmamış çekirdeklerden elde edildiği ve kavurmanın, kahvenin nihai aromasını daha da değiştirebileceği uyarısında bulunuyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news

TEKNOLOJİ

Instagram'ın yeni Reels özelliği heyecan yarattı

Instagram artık kullanıcıların eski Reels videolarını kaydetmeden geri dönüp izlemesine olanak tanıyor (Loic Venance/AFP)
Instagram artık kullanıcıların eski Reels videolarını kaydetmeden geri dönüp izlemesine olanak tanıyor (Loic Venance/AFP)
TT
TT

Instagram'ın yeni Reels özelliği heyecan yarattı

Instagram artık kullanıcıların eski Reels videolarını kaydetmeden geri dönüp izlemesine olanak tanıyor (Loic Venance/AFP)
Instagram artık kullanıcıların eski Reels videolarını kaydetmeden geri dönüp izlemesine olanak tanıyor (Loic Venance/AFP)

Rachel Dobkin 

Instagram artık kullanıcıların eski Reels videolarını kaydetmelerine gerek kalmadan tekrar izlemesine olanak tanıyor.

Hiç Instagram Reels videolarında gezinirken sayfayı yanlışlıkla yenileyip bir videoyu kaydetme şansını kaçırdığınız oldu mu? Ya da arkadaşlarınızla takılırken komik bir videodan bahsettiğiniz ama kaydetmeyi unuttuğunuz için gösteremediğiniz?

Artık kullanıcıların bir videoyu tekrar oynatmak için onu kaydetmek gibi ekstra bir adım atmasına gerek yok.

Instagram Başkanı Adam Mosseri, kullanıcıların bulamadığı Reels videolarına geri dönüp bakmasını sağlayacak yeni özelliği cuma günü duyurdu.

Mosseri bir Reels'ta, "'Profil'e gidin ve ayarlar bölümünde, 'hareketlerin' başlığı altında artık 'izleme geçmişi' seçeneği var" diye açıkladı. 

Böylece izlediğiniz tüm Reels videolarını görebilirsiniz.

Mosseri, bu bölümün nasıl özelleştirilebildiğini ayrıntılı olarak anlattı.

En eskiden en yeniye veya en yeniden en eskiye sıralayabilirsiniz. Belirli bir tarihe veya tarih aralığına gidebilir, hatta o videoyu paylaşan belirli bir kişiye veya hesaba göre filtreleyebilirsiniz.

Instagram kullanıcıları duyuruyu kutlarken biri "BU çok faydalı!!" dedi.

Bir diğeri de "EVETTTTT!!!!!!!! Buna bayıldım!" ifadelerini kullandı.

Üçüncü bir kişiyse şu yorumu yaptı:

Aman Tanrım, buna ihtiyacım var!!! Teşekkürlerrrr!

Yeni özellik, Instagram kullanıcılarının profillerindeki ayarlar bölümünde yer alıyor (Adam Mosseri/Instagram)Yeni özellik, Instagram kullanıcılarının profillerindeki ayarlar bölümünde yer alıyor (Adam Mosseri/Instagram)

Instagram'ın rakibi TikTok'ta izleme geçmişi seçeneği çoktandır var. Profilinize gidin ve sağ üstteki üç çizgiye tıklayın. Menüye girdikten sonra "ayarlar ve gizlilik"e ve ardından "etkinlik merkezi"ne girin. İlk seçenek "izleme geçmişi" olmalı.

YouTube da kullanıcıların eski Shorts videolarına göz atmasına olanak tanıyor ancak bunlar, kullanıcıların platformda izlediği uzun videolarla birlikte izleme geçmişine ekleniyor. YouTube izleme geçmişinizi bulmak için profilinize gidin ve "geçmiş"e tıklayın.

Instagram son zamanlarda platformunda epey değişiklik yapıyor. Meta'ya ait platform, yaratıcılığa dayalı en iyi içerik üreticilerine "Rings" (hem yüzük hem halka anlamına geliyor -çn.) ödülü vereceğini önceki haftalarda duyurmuştu.

Ödülün, henüz açıklanmayan kazananları, Grace Wales Bonner tarafından tasarlanan fiziksel bir yüzük alacak ve Instagram profillerinde dijital bir halka olacak.

Kazananlar, Instagram hikayesi paylaştıklarında profil fotoğraflarının etrafında altın bir halka görecek ve ayrıca profil arka plan rengiyle "beğen" tuşunu özelleştirebilecekler.

Kazananları belirleyen panelde yer alan YouTuber Marques Brownlee, duyuru sırasında CNBC'ye yaptığı açıklamada, "Bu daha çok özel bir görünürlük ve insanları, gerçekten harika ve üst düzey bir tanınırlık için çalışmaya yönelten bir tür teşvik" demişti.

Meta'ya ait platform önceki haftalarda, yaratıcılığa dayalı en iyi içerik üreticilerine verilecek "Rings" ödülünü başlattı (Instagram)Meta'ya ait platform önceki haftalarda, yaratıcılığa dayalı en iyi içerik üreticilerine verilecek "Rings" ödülünü başlattı (Instagram)

Independent Türkçe, independent.co.uk/tech

TEKNOLOJİ

Uzaydaki uyduların üçte ikisi artık Elon Musk'ın

26 Aralık 2019'da çekilen Cygnus'taki çift yıldız Albireo. 2,5 dakikalık pozlamalarda, alanda hareket eden Starlink uyduları da kaydedildi (Rafael Schmall/Wikimedia Commons)
26 Aralık 2019'da çekilen Cygnus'taki çift yıldız Albireo. 2,5 dakikalık pozlamalarda, alanda hareket eden Starlink uyduları da kaydedildi (Rafael Schmall/Wikimedia Commons)
TT
TT

Uzaydaki uyduların üçte ikisi artık Elon Musk'ın

26 Aralık 2019'da çekilen Cygnus'taki çift yıldız Albireo. 2,5 dakikalık pozlamalarda, alanda hareket eden Starlink uyduları da kaydedildi (Rafael Schmall/Wikimedia Commons)
26 Aralık 2019'da çekilen Cygnus'taki çift yıldız Albireo. 2,5 dakikalık pozlamalarda, alanda hareket eden Starlink uyduları da kaydedildi (Rafael Schmall/Wikimedia Commons)

SpaceX, pazar günü 56 uyduluk bir partiyi daha başarıyla fırlattıktan sonra 10 bininci Starlink uydusunu yörüngeye yerleştirdi.

Kâr amacı gütmeyen uydu takip kuruluşu Celestrak'ın verilerine göre bu dönüm noktası, SpaceX'in patronu Elon Musk'ın artık tüm aktif uyduların üçte ikisini kontrol ettiği anlamına geliyor.

20 Ekim itibarıyla alçak Dünya yörüngesindeki 12 bin 955 aktif uydunun 8 bin 562'si (yüzde 66'sından biraz fazlası) SpaceX'in Starlink takımyıldızının bir parçası. 1500 Starlink uydusu ise ya hizmet dışı ya da yörüngeden çıkmış durumda.
 

zsxcdfg

SpaceX'in hakimiyeti, dünyanın en zengin kişisinin Starlink ağı üzerindeki kontrolüyle sahip olduğu güç konusunda endişelere yol açıyor. Musk, 2023'te Tesla, SpaceX ve X üzerindeki kontrolü sayesinde "tek bir kafada şimdiye kadar hiç kimsenin sahip olmadığı kadar gerçek zamanlı küresel ekonomik veriye" sahip olduğunu iddia etmişti.

SpaceX'in uydu sayısı açısından en yakın rakibi, 651 uydusu faaliyette olan OneWeb. Ancak bazı Çin şirketleri, 2030'lara kadar Dünya yörüngesinde 10 binden fazla uyduya sahip olmayı hedefliyor.

Musk'ın şirketi, Starlink takımyıldızını 42 bin uyduya çıkarmayı umuyor ancak halen yalnızca 12 bin uydu fırlatma iznine sahip.

Son Starlink fırlatması, SpaceX'in önceki yıllık Falcon 9 fırlatma rekoru olan 132'yi eşitledi ve şirketin 2025 sonuna kadar onlarca yeni fırlatma planı bulunuyor.
 

zxscdfg

Dünya'ya yüksek hızlı internet gönderen Starlink uyduları, yaklaşık 5 yıl dayanacak şekilde üretiliyor ve ardından kontrollü bir itici ateşlemesi gerçekleştirerek atmosfere geri dönüp tamamen yanıyor.

Starlink enkazının gece gökyüzünde yanışının videoları son haftalarda sosyal medyada yayımlanıyor. Gökbilimci Jonathan McDowell, 2025'te her gün ortalama bir ila iki SpaceX uydusunun yörüngeden çıktığını kaydetti.

ABD'deki Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nde çalışan Dr. McDowell, SpaceX takımyıldızını büyütmeye devam ettikçe bu rakamın günde yaklaşık 5'e yükseleceğini söyledi.

Yörüngeden çıkmalar yerdeki insanlar için bir risk oluşturmasa da Dr. McDowell, yanmalardan kaynaklanan kirleticilerin atmosfere zarar verebileceği ve küresel ısınmaya katkıda bulunabileceği uyarısını yaptı.

EarthSky'a "Mega takımyıldızlar çağında bile bu etkilerin gerçekten sorun yaratacak kadar büyük olup olmayacağı henüz belli değil ama olmayacağı da kesin değil" diye konuştu.

Independent Türkçe