İsrail’de hükümete destek azaldı

Netanyahu, parlamentonun feshedilmesine karar verilen Knesset oturumuna katıldı. (DPA)
Netanyahu, parlamentonun feshedilmesine karar verilen Knesset oturumuna katıldı. (DPA)
TT

İsrail’de hükümete destek azaldı

Netanyahu, parlamentonun feshedilmesine karar verilen Knesset oturumuna katıldı. (DPA)
Netanyahu, parlamentonun feshedilmesine karar verilen Knesset oturumuna katıldı. (DPA)

İsrail’deki son kamuoyu yoklamaları, siyasi krizin patlak vermesinin ardından hükümete desteğin azaldığını ve Knesset'i feshetme yönünde kamuoyu görüşünün arttığını ortaya koydu. Aynı zamanda Binyamin Netanyahu liderliğindeki muhalefet partilerinin iki sandalye kaybettiği, Naftali Bennett ve Yair Lapid liderliğindeki hükümet koalisyonunun iki sandalye kazandığı, böylece ikisinin de 57 sandalyede kaldığı gözler önüne serildi. Yoklamalara göre Arap Ortak Listesi 6 sandalye ile konumunu koruyor. Bu sonuçlar bir seçim savaşına işaret ediyor.
Söz konusu anketin sonuçları, Naftali Bennett ve alternatif Başbakan ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid'in Knesset'in feshedildiğini açıklamasının dört gün ardından, dün Maariv gazetesinde yayınladı. Ankete göre Bennett’ın Yamina Partisi’nin 7 sandalyeden 4'e gerilerken koalisyon bloğundaki en büyük parti olmaya devam eden Lapid liderliğindeki Yeş Atid partisi dört sandalye daha kazanarak 21 sandalyeye ulaştı. Savunma Bakanı Benny Gantz liderliğindeki Kahol Lavan Partisi’nin 8 sandalyeli konumunu, Ulaştırma ve Haberleşme Bakanı Merav Michaeli başkanlığındaki İşçi Partisi’nin ise 7 sandalye ile gücünü koruduğu görülüyor. Ankette, Maliye Bakanı Avigdor Liberman'ın lideri olduğu Evimiz İsrail partisinin 7 sandalyeden 5 sandalyeye, Sağlık Bakanı Nitzan Horowitz’in sol görüşlü Meretz Partisi’nin 6 sandalyeden 4’e gerilediği, ayrıca Adalet Bakanı Gideon Saar liderliğindeki Yeni Umut Partisi ve Mansur Abbas liderliğindeki Birleşik Arap Listesi’nin 4’er sandalye ile gücünü koruduğu kaydedildi.
Muhalif kanatta önde gelen parti Likud’un 34 sandalyeye yükseldiği, Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir liderliğindeki Dini Siyonizm Bloğu’nun 6 sandalyeden 9’a ulaştığı, Doğu Ortodoks Yahudi Partisi Şas 9 sandalyeden 7’ye gerilerken Birleşik Tevrat Yahudiliği (BTY) partisinin ise 7 sandalyedeki gücünü koruduğu görüldü.
Söz konusu sonuçlar koalisyon partileri için cesaret verici olarak görülse de Başbakan Bennett, parti liderliğindeki bazı yakın isimlere bir süreliğine siyasi hayattan emekli olmayı ciddi ciddi düşündüğünü öyledi. Kaynakların bildirdiğine göre başbakanlık deneyiminin başarısızlığından sorumlu olduğunu belirten Bennett şu ifadeleri kullandı:
“Yıl içerisinde önemli sonuçlar ve büyük kazanımlar elde ettik. Ancak partim ani dağılmalara ve ilgilenemediğim çatışmalara tanık olduğu için bu kazanımları koruyamadım.”
Ankette ayrıca katılımcılara vereceği oydan ne kadar emin olduğu soruldu. Bu kapsamda sağın destekçilerinin verecekleri oydan emin oldukları, merkez ve sol seçmenlerinden daha fazla değiştirmeyecekleri anlaşıldı. En tutarlı seçmenin yüzde 73 ile BTY, Şas ve Likud partileri destekçileri olduğu görüldü. Ancak Yamina, Yisrael Beitenu, İşçi Partisi ve Yeni Umut Partisi’ne destek verenlerin tereddütte oldukları ortaya çıktı. Zira yalnızca yüzde 38’i mevcut koalisyondaki partilere oy vereceklerinden emin olduklarını aktardı. Arap partilerinin Knesset'teki destekçilerinin yalnızca yüzde 50'si ise Ortak Liste veya Birleşik Liste'ye oy vereceklerinden emin olduklarını bildirdi.
Ankete göre İsrail'de seçimlere katılacaklarını belirtenlerin yaklaşık yüzde 14'ü kararsız olduğunu, hangi partiye oy vereceklerine henüz karar vermediklerini belirtti. Bu, kamuoyu yoklamalarının şu an gerçek durumu sunmadığı, seçimlerin tamamen farklı sonuçlar doğurabileceği anlamına geliyor.



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.