Filistinli Ortodoks Hristiyanlar, kilise mülküne el konulmasına son vermek için Biden ile görüşme talep ediyor

Kudüs’teki Ortodoks Kilisesi’nin mülklerinden biri olan Imperial Hotel (Wikimedia)
Kudüs’teki Ortodoks Kilisesi’nin mülklerinden biri olan Imperial Hotel (Wikimedia)
TT

Filistinli Ortodoks Hristiyanlar, kilise mülküne el konulmasına son vermek için Biden ile görüşme talep ediyor

Kudüs’teki Ortodoks Kilisesi’nin mülklerinden biri olan Imperial Hotel (Wikimedia)
Kudüs’teki Ortodoks Kilisesi’nin mülklerinden biri olan Imperial Hotel (Wikimedia)

Kudüs’teki Filistinli Ortodoks Hıristiyan liderler, ABD yönetimine başvurarak 13 Temmuz’da Kudüs’e yapacağı ziyaret sırasında Başkan Joe Biden’la görüşmek istediklerini belirtiler. Filistinli Ortodoks Hristiyanlar, liderler, İsrail’in kilise mülküne el koymaya yönelik sistematik politikası hakkında Biden’a bilgi vermek istiyorlar.
Eski Kudüs’teki Bab el-Halil bölgesinde kilisenin mülklerinden biri olan ve İsrail Yüksek Mahkemesi’nin el koymaya karar verdiği Imperial Hotel’in müdürü Muhammed Ebu Velid el-Decani, “İşgal, birçok Hıristiyan mülkünü yasadışı ve haksız bir şekilde kontrol ediyor. İşgal mahkemeleri bu kararları İsrail lehine destekliyor. Şüpheli satış anlaşmaları için izin veriyor. Artık uygulamalarını durdurmak için uluslararası siyasi müdahaleden kaçış yok” ifadelerini kullandı.
Decani, Biden’ın Doğu Kudüs’e yapacağı tarihi ziyarette gerçekçi bir resim ortaya konulması gerektiğini belirtti. Biden’ın, adaletsizliğe son verilmesi amacıyla müdahale etmesi için yıllardır ABD’ye seslenen Hıristiyan liderlerle görüşmeden, sorunları derinlemesine öğrenemeyeceğini belirtti. Decani “Bütün mezhepleri barındıran bir şehirde yaşıyoruz. Kudüs’ü kutsal sayan herkes için, burada bir yer olduğunu biliyoruz ancak aşırı sağcı Yahudi dernekleri, hareketleri ve partileri de var. Bunlar, dengeyi bozmaya ve Bab el-Halil bölgesinde Yahudi mülkiyetini dayatmaya, Hıristiyan çoğunluğunu tasfiye etmeye, Müslüman ve Hıristiyanlar için kutsal olan yerleri kontrol etmeye, şehrin özelliklerini değiştirmeye ve tamamen Yahudileştirmeye çalışıyor” ifadelerini kullandı. Decani bu eğilimi tehlikeli olarak nitelendirerek “Bunu daha tehlikeli yapan şey, sadece yerleşimcilerden değil, birbirini takip eden İsrail hükümetlerinden ve işgal belediyesinden de destek almasıdır. Bu nedenle siyasi baskıdan başka bir seçenek kalmadı” açıklamasında bulundu.
Ortodoks Kilisesi’nin İslami vakıflardan sonra Filistin’de en büyük ikinci arazi ve gayrimenkul sahibi olduğu biliniyor. İsrail’in kuruluşundan bu yana, bu vakıflar, şüpheli anlaşmalar da dahil olmak üzere çeşitli şekillerde yağma girişimlerine maruz kalıyor. Bu durum mezhepler içerisinde ve patrikhane ile bölgedeki yerel meclisler arasında tartışmalara neden oluyor. Arap ve hatta İsrail basını, politikacıların, din adamlarının ve sivillerin dahil olduğu bu anlaşmalarda ciddi yolsuzlukları ortaya çıkardı. İki otelin (Imperial ve Petra) yerleşimcilere satıldığının ortaya çıkmasıyla Hıristiyan mezhepler  arasında anlaşmazlık çıktı. Ekümenik konsil, Patrik Irenaeus’u satış anlaşmaları yapmakla suçlayarak devirdi ve yerine şimdiki patrik Theophilos III’ü seçti. Patrik Irenaeus, Theophilos III’ü kendisine karşı komplo kurmak ve aslında satışın arkasındaki kişi olmakla suçlayarak, İsrail’deki ve başka yerlerdeki siyasi partilerin da komplonun ortakları olduğunu belirtti.
Bu ayın başında, İsrail mahkemesinin Bab el-Halil hakkındaki kararını kınayan çok sayıda Filistin açıklaması yayınlandı. Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Komitesi üyesi ve Kilise İşleri Yüksek Komitesi Başkanı Dr. Remzi Huri, Filistin Başkanlığı’nın, yerleşimcilerin el koyma tehdidi altındaki mülklerini savunmak üzere verilen savaşta Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi’nin yanında olduğunu söyledi. Patrikhane’nin üstlendiği rolü ve kendisini kuşatan tüm zorluklar karşısındaki kararlılığını ve özellikle de Filistinli kiracıları anavatanlarına yerleştirme konusunda sağladığı korumaya övgüde bulundu.
ABD, İsraile’e, Başkan Biden’ın 13 Temmuz’da gerçekleştirilmesi planlanan ziyareti sırasında Batı Şeria ve Kudüs’te, Filistinlilerle gerilimi artıracak herhangi bir adımdan kaçınılması çağrısında bulundu. Walla News sitesinin siyasi muhabiri Barak Ravid’e göre, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Barbara Leaf, ABD Dışişleri Bakanlığı’ndaki İsrail-Filistin dosyasından sorumlu ismi Hadi Amr geçtiğimiz haftalarda Tel Aviv ve Ramallah arasında toplantılar gerçekleştirdiler ve ABD’nin çağrısının uygulanacağına yönelik güvence istediler.



Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
TT

Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı

Suriye'de devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesinin yaklaşık 1. yıl dönümünü anma etkinlikleri devam ederken, dün Suriye'nin eski istihbarat şefi ve Esed’in kuzeni tarafından, Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara yönetimine karşı Suriye kıyılarında iki ayaklanma başlatma planları hakkında bilgi sızdırıldı.

Bu bilgi, dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda, Esed güçlerinden kurtuluşunun birinci yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen büyük bir miting sırasında geldi. Resmi SANA haber ajansının haberine göre, etkinliğe katılanlar, meydanın ortasına 500 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğinde bir Suriye bayrağı asarak "toprak ve halkın birliğini sembolik bir şekilde vurguladılar."

Bu kutlamalarla eş zamanlı olarak Reuters, Suriye'nin eski istihbarat yetkilisi Tümgeneral Kemal Hasan ile Esed'in milyarder kuzeni Rami Mahluf'un, yeni hükümete karşı iki ayaklanma başlatma umuduyla on binlerce potansiyel savaşçıya milyonlarca dolar harcadığını belirten bir araştırma yayınladı.

Aileye yakın dört kişi, Aralık 2024'te Rusya'ya kaçan Esed'in Moskova'da sürgünde yaşama fikrine büyük ölçüde alıştığını söyledi.


Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
TT

Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)

Kanada hükümeti, dün yaptığı açıklamada, Suriye'yi terörü destekleyen yabancı devletler listesinden çıkardığını ve Cumhurbaşkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yardımcı olan muhalif ittifakın lideri olan Heyet Tahrir el-Şam'ı da terör örgütleri listesinden çıkardığını bildirdi.

Hükümet yaptığı açıklamada, "Bu önlemler, Birleşik Krallık ve ABD de dahil olmak üzere müttefiklerimiz tarafından yakın zamanda alınan kararlarla uyumlu olup, Suriye geçiş hükümetinin Suriye'de istikrarı teşvik etme ve vatandaşları için kapsayıcı ve güvenli bir gelecek inşa etme, bölgesel istikrarı teşvik etmek ve terörizmle mücadele etmek için küresel ortaklarla çalışma çabalarını takip etmektedir" ifadelerine yer verdi.


Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.