Ahtapotlar olağanüstü organizmalar. Son derece karmaşık bir beyne ve omurgasızlar arasında benzersiz olan bilişsel yeteneklere sahipler. Öyle ki bazı yönlerden omurgalılarla olan ortak noktaları, omurgasız olanlardan daha fazla.
Akademik BMC Biology dergisinde yayınlanan yeni araştırma makalesinde ortaya konduğuna göre, bu hayvanların sinirsel ve bilişsel karmaşıklığı, insan beynine moleküler benzerliklerinden kaynaklanıyor olabilir.
İtalya'daki Uluslararası İleri Araştırmalar Okulu'ndan bir araştırma ekibi tarafından yürütülen çalışma, aynı "transpozon"un hem insan beyninde hem de sıradan ahtapotun ve iki noktalı ahtapotun beyninde aktif olduğunu gösteriyor. Söz konusu durum, bu harika yaratıkların zekasının sırrını anlamamıza yardımcı olabilir.
Transpozonlar (sıçrayan genler) bir hücrenin genomunda farklı yerlere, transpozisyon olarak adlandırılan bir süreçle hareket edebilen DNA dizileridir. Bu süreç ile mutasyonlara ve genomdaki DNA miktarının değişmesine neden olurlar. Çeşitli hareketli genetik elemanlar mevcuttur, bunlar transpozisyon mekanizmalarına göre sınıflandırılırlar.
İnsan genomu dizisi 2001 gibi erken bir tarihte, bu gen diziliminin yüzde 45'inden fazlasının transpozon veya "atlama genleri" adı verilen dizilerden oluştuğunu ortaya çıkardı. Transpozon, belirli bir hücrenin genomu içinde farklı yerlere hareket edebilen genleri ifade eder.
Bu sıçrayan genler arasında insan genomunda 100 kopya halinde bulunan bir aile var. Çalışmalar, bu elementlerin aktivitesinin beyinde tam olarak düzenlendiğini doğruladı. Bu genlerin, öğrenme ve hafıza gibi bilişsel yeteneklerle ilgili olduğuna inanan birçok bilim insanı var. Söz konusu genler, özellikle öğrenmenin sinirsel kontrolü için beynimizin en önemli yapısı olan hipokampusta aktif.
Ahtapotun sinir sisteminde aktif olan genlerin moleküler yapısını analiz etmek için "yeni nesil genetik dizileme" tekniklerinin kullanılması sayesinde araştırmacıların bu çalışmada buldukları sürpriz, bu atlayan gen ailesini insanlarla paylaşmasıydı. Uluslararası İleri Araştırmalar Okulu'nda Hesaplamalı Genomik Laboratuvarı Müdürü ve çalışmanın baş araştırmacısı Prof. Dr. Remo Sangs, çalışmanın yayınlanmasıyla birlikte okulun web sitesinde yayınlanan bir raporda bu keşfin önemini şöyle dile getirdi: “Mikroskop altında bu gen ailesinin sefalik lobdaki aktivitesinin çok güçlü bir göstergesini gördüğümde kelimenin tam anlamıyla sandalyeden düştüm. İnsanlardaki hipokampus gibi, ahtapotlardaki sefalik lob, öğrenme ve bilişsel yeteneklerin merkezi olan beyin yapısıdır.”
Şarku’l Avsat’ın dergiden aktardığı habere göre Sangs, açıklamalarına şöyle devam etti: “Bu, ahtapot beyninin birçok özellik açısından memeli beynine işlevsel olarak benzer olduğu anlamına gelir. Bu nedenle gen ailesi, zekanın evrimi hakkındaki bilgimizi geliştirmek için çok ilginç bir örnek oluşturuyor.”
İnsanlar ve ahtapotlar aynı ‘sıçrayan genleri’ paylaşıyor
https://turkish.aawsat.com/home/article/3726411/i%CC%87nsanlar-ve-ahtapotlar-ayn%C4%B1-%E2%80%98s%C4%B1%C3%A7rayan-genleri%E2%80%99-payla%C5%9F%C4%B1yor
İnsanlar ve ahtapotlar aynı ‘sıçrayan genleri’ paylaşıyor
Ahtapotların sinirsel ve bilişsel karmaşıklığı, insan beynine moleküler benzerliklerinden kaynaklanıyor
- Kahire: Hazım Bedir
- Kahire: Hazım Bedir
İnsanlar ve ahtapotlar aynı ‘sıçrayan genleri’ paylaşıyor
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة