Rusya rubleyi kullanarak Ukrayna topraklarına egemenliğini dayatıyor

Ukrayna'daki Berdyansk Dökümhanesi. (AFP)
Ukrayna'daki Berdyansk Dökümhanesi. (AFP)
TT

Rusya rubleyi kullanarak Ukrayna topraklarına egemenliğini dayatıyor

Ukrayna'daki Berdyansk Dökümhanesi. (AFP)
Ukrayna'daki Berdyansk Dökümhanesi. (AFP)

Moskova yönetimi, kontrolü altına aldığı Ukrayna’nın güney topraklarında para birimi rubleyi kullanarak ve ticareti yönlendirerek ekonomik egemenliğini dayatıyor.
Ancak halen 50 çalışanının her sabah Azak Denizi kıyısındaki, Rusya’nın kontrolünü ele geçirdiği Ukrayna şehri Berdyansk’in eteklerinde bulunan bir dökümhaneye gitmeye devam etmelerinden memnun olan dökümhanenin müdürü Alexei Andrusenko için pek fazla değişiklik olmamış gibi görünüyor.
Berdyansk şehri, Rusya’nın askeri saldırısından önce, tarım ve petrol endüstrilerine yönelik üretimiyle Ukraynalı ve uluslararası büyük çelik üreticilerinin gözdesiydi. Ancak şehir, Rusya ordusunun saldırısının ilk haftalarında Ukrayna'nın güneyini dünyadan tecrit etmesinden sonra Rusya ve Belarus’a yönelmek zorunda kaldı.
AFP’nin haberine göre Alexei Andrusenko, Rusya Savunma Bakanlığı tarafından bu erişilmez bölgeye düzenlenen basın turu sırasında kendisine yöneltilen soruya, “Başka bir lojistik zincirimiz yok” yanıtını verdi. Andrusenko, hammaddeler biter bitmez, 10 binden fazla çalışanı bulunan ve 2014 yılından bu yana Ukrayna'nın doğusundaki Luhansk'ta Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolünde olan Alchevsk Demir ve Çelik Tesisi ile iş birliği yapmaya hazırlanıyor. Oysa böyle bir ticaret, Rusya’nın 24 Şubat'ta Ukrayna’ya karşı başlattığı saldırı öncesinde mümkün değildi. Androsenko, doğru tedarik zincirini ve çalışma kapasitesini oluşturmanın en önemli nokta olduğunu söyledi.

Limanın tamamı kullanıma hazır
Savaşın ilk haftalarından itibaren büyük bölümleri işgal edilen Ukrayna'nın Herson ve Zaporijya bölgeleri Rusya ekonomisine entegre olmaya mecbur bırakıldı. Berdyansk Limanı, kendisini kontrol eden tarafa önemli bir ekonomik avantaj sağlıyor. Azak Denizi'ndeki bir diğer büyük Ukrayna şehri olan Mariupol’deki limandan farklı olarak neredeyse hiç hasar görmedi.
Mart ayı sonlarında Ukrayna güçleri tarafından gerçekleştirildiği öne sürülen, Berdyansk Limanı'na yönelik bir saldırıda Rus çıkarma savaş gemisi batırıldı. Ancak Moskova tarafından Berdyansk’ta oluşturulan yönetimin başkanı Alexander Saulenko, limanın tamamının kullanıma hazır olduğunu, altyapının tamir edildiğini ve iskelelerin çoğunun hazır hale getirildiğini belirtti.
Berdyansk’ta geçtiğimiz mayıs ayından bu yana Rus para birimi rublenin kullanılması, bölgenin Rusya ekonomisine entegrasyonunun somut göstergesi oldu. Saulenko, Berdyansk’ta artık her şeyin Ukrayna grivnası ve ruble ile satın alınabildiğini ve Rusya'dan Berdyansk'a yaklaşık 90 milyon ruble (1,5 milyon euro) mali yardım aktarıldığını söyledi.
Diğer yandan belediye çalışanlarına halen yerel para birimi grivna cinsinden ödeme yapılıyor ve ATM'lerden ruble çekilemiyor.
Moskova'nın bağımsızlığını tanıdığı Gürcistan'ın ayrılıkçı bölgesi Güney Osetya merkezli bir banka, Berdyansk’ta girişimcilerin Rusya para birimi ruble cinsinden hesap açabilecekleri küçük bir şube açtı.

İlişkilerin yeniden tesisi
Berdyansk şehrinin 100 kilometre batısında bulunan Melitopol, 1 Mart'ta Rusya'nın kontrolüne geçmesinin ardından yine Rusya’nın 2014 yılında ilhak ettiği komşu bölge Kırım üzerinden ruble akışına tanık oldu.
Melitopol'un Rusya yanlısı Belediye Başkanı Galina Danilchenko, her iki para biriminin de bölgede tedavülde olduğunu söyledi.  Kırım üzerinden ruble akışının sağlandığını ve 2014 yılında askıya alınan Rusya ile ticari ilişkilerin yeniden başladığını belirten Danilchenko, Melitopol sakinlerinin, rubleyi memnuniyetle kabul ettiğini vurgulayarak “Bir sorun görmüyorum” ifadesini kullandı.
Gazeteciler için Rusya ordusu tarafından düzenlenen basın turunda bölge sakinleriyle özgürce konuşmak ise oldukça güçtü.
Berdyansk Dökümhanesi’nde işçi olan 41 yaşındaki Sergey Grigoryev, maaş alabilme umuduyla “Maaşımız nakit olarak verilmeli, banka üzerinden değil. Çünkü para çekilemez. İster grivna ister ruble olsun umurumda değil” dedi.



Binance’e Hamas davası açıldı: Kara para akladılar

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde çoğu kadın ve çocuk 70 bine yakın kişiyi katletti (Reuters)
İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde çoğu kadın ve çocuk 70 bine yakın kişiyi katletti (Reuters)
TT

Binance’e Hamas davası açıldı: Kara para akladılar

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde çoğu kadın ve çocuk 70 bine yakın kişiyi katletti (Reuters)
İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde çoğu kadın ve çocuk 70 bine yakın kişiyi katletti (Reuters)

Hamas'ın 7 Ekim 2023'te düzenlediği Aksa Tufanı operasyonunda yakınlarını kaybedenler, Filistinli örgütün kara para aklamasını sağladığı gerekçesiyle kripto devi Binance'e dava açtı.

306 ABD vatandaşının açtığı ve pazartesi günü kamuoyuyla paylaşılan davada, Hamas'ın saldırısında hayatını kaybeden, yaralanan veya rehin alınan kişilerin yakınları Binance'in yaptırımları deldiğini savunuyor. 

Davacılar, kripto borsasının Hamas, Hizbullah, Filistin İslami Cihad Örgütü ve İran Devrim Muhafızları'nın platform üzerinden 1 milyar dolardan fazla para transferi yapmasına göz yumduğunu iddia ediyor. 

Bu tutarın en az 50 milyon dolarının Gazze savaşını başlatan 7 Ekim 2023'teki saldırının ardından transfer edildiği belirtiliyor. 

ABD'nin Kuzey Dakota eyaletinde açılan davada, sözkonusu örgütlerin Binance'i kullanarak şüpheli hesaplar üzerinden kara para akladığı ileri sürülüyor. Bu örgütlerin hepsi ABD'nin yaptırım listesinde yer alıyor. 

Şikayette "CZ" diye de anılan Çinli iş insanı Changpeng Zhao'nun kurduğu kripto borsasına dair şu ifadeler yer alıyor: 

Binance yasadışı faaliyetler için kasıtlı olarak bir sığınak şeklinde faaliyet gösteriyor. Bugüne dek Binance'in temel iş modelini anlamlı biçimde değiştirdiğine dair hiçbir gösterge yok.

Şirketin açıklamasında davanın detaylarına ilişkin yorum yapılmazken "uluslararası alanda tanınan yaptırım yasalarına tam olarak uyulduğu" savunuldu. 

Kasım 2023'te ABD Adalet Bakanlığı, kara para aklamayı önleme ve yaptırım yasalarının ihlali nedeniyle Binance'le 4,3 milyar dolarlık bir uzlaşmaya varmıştı. Bu rekor tutar şirket tarafından kurumsal olarak ödendi. CZ ise aynı anlaşma kapsamında CEO'luk görevinden ayrılmış ve şirketten bağımsız olarak 50 milyon dolarlık kişisel para cezasını ödemeyi kabul etmişti.

Amerika'da yürütülen ceza yargılamasının ardından Zhao'ya gerekli kara para aklama kontrollerini uygulamadığı gerekçesiyle 4 ay hapis cezası verildi ve iş insanı bu cezasını tamamen çekerek tahliye edildi. Geçen ay ABD Başkanı Donald Trump tarafından açıklanan af kararıyla da yeniden CEO'luğa dönmesi önündeki engeller kaldırılmış oldu.

Independent Türkçe, Times of Israel, Reuter


BM uyardı: Gazze Şeridi beka tehdidiyle karşı karşıya

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan bir kare (Reuters)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan bir kare (Reuters)
TT

BM uyardı: Gazze Şeridi beka tehdidiyle karşı karşıya

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan bir kare (Reuters)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan bir kare (Reuters)

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından bugün yapılan açıklamada, İsrail'in Gazze Şeridi’nde yürüttüğü savaşın bölgenin ekonomisini mahvettiğini ve Filistin topraklarının ‘bekasını’ tehdit ettiğini belirterek, uluslararası ‘acil’ müdahale çağrısında bulundu.

BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından yayınlanan yeni bir raporda, Gazze'nin yeniden inşasının maliyetinin 70 milyar doları aşacağı ve onlarca yıl sürebileceğini belirtildi. Raporda, savaş ve ablukanın ‘Filistin ekonomisinde eşi benzeri görülmemiş bir çöküşe’ neden olduğu uyarısında bulunuldu.

Askeri operasyonların hayatta kalmanın her temel unsurunu önemli ölçüde zayıflattığı ifade edilen raporda, “Gazze Şeridi, gıdadan barınmaya ve sağlık hizmetlerine kadar insan eliyle yaratılmış bir uçuruma itildi” denildi.

Sistematik bir şekilde devam eden yıkımın, Gazze'nin kendini yaşayabilir bir alan ve toplum olarak yeniden inşa etme yeteneğini zedelediği belirtilen raporda, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas ve diğer Filistinli silahlı grupların İsrail'in güneyine düzenlediği saldırıda çoğu sivil olmak üzere bin 221 kişi ölürken İsrail, Gazze Şeridi’ne  iki yıl süren yıkıcı bir savaş başlattı.

cdvfgthy
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’na geri dönen yerinden edilmiş Filistinlilerin görüldüğü havadan çekilmiş bir fotoğraf (AFP)

BM’nin güvenilir kabul ettiği Gazze Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre İsrail, Hamas'ın saldırısına misilleme olarak Gazze Şeridi’ne düzenlediği hava ve kara saldırılarında çoğu kadın ve çocuk olmak üzere en az 69 bin 756 Filistinliyi öldürdü.

Savaş, Gazze Şeridi'nde büyük yıkıma ve BM’nin bazı bölgelerde kıtlık ilan etmesine neden olan bir insani krize yol açtı.

UNCTAD raporuna göre Gazze Şeridi'ndeki yıkımın boyutu, ard arda ekonomik, insani, çevresel ve sosyal krizleri tetikleyerek, bölgenin gelişme düzeyindeki düşüşü tam bir yıkıma dönüştürdü.

Raporda, çift haneli büyüme ve önemli dış yardım desteğine rağmen, Gazze'nin 7 Ekim 2023 öncesi refah düzeyine geri dönmesinin onlarca yıl sürebileceği vurgulandı.

UNCTAD, koordineli uluslararası yardım, havale işlemlerinin yeniden başlatılması ve ticaret, hareket ve yatırım kısıtlamalarını hafifletmeye yönelik önlemleri bir araya getiren kapsamlı bir kurtarma planı çağrısında bulundu.

Gazze halkı ‘ciddi ve çok boyutlu bir yoksullukla’ karşı karşıya kalırken, UNCTAD, Gazze'deki her bireye yenilenebilir ve koşulsuz aylık nakit transferi sağlayan kapsamlı bir acil temel gelir programının başlatılmasını istedi.

Raporda, Gazze ekonomisinin 2023-2024 döneminde yüzde 87 oranında küçüldüğü ve kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) 161 dolar gibi cüzi bir rakama gerilediği, bu rakamın da küresel olarak en düşük oranlardan biri olduğu belirtildi.

Öte yandan Batı Şeria'da durum o kadar vahim olmasa da raporda ‘şiddet, Yahudi yerleşim birimlerinin inşasındaki hız ve işçi hareketliliğine getirilen kısıtlamaların’ buranın ekonomisini vurduğu ve UNCTAD'ın verileri kaydetmeye başladığı 1972 yılından bu yana en kötü ekonomik gerilemeye yol açtığı ifade edildi.


Gazze Şeridi'nin güneyinde çadırlar sular altında kaldı: İnsani kriz derinleşiyor

Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici kampta zor şartlarda yaşıyorlar (AFP)
Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici kampta zor şartlarda yaşıyorlar (AFP)
TT

Gazze Şeridi'nin güneyinde çadırlar sular altında kaldı: İnsani kriz derinleşiyor

Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici kampta zor şartlarda yaşıyorlar (AFP)
Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici kampta zor şartlarda yaşıyorlar (AFP)

Gazze Şeridi’nin güneyinde yer alan Han Yunus kentinin Mevasi bölgesinde, bugün (Salı) sabah saatlerinde etkili olan yoğun yağışlar sonucu çok sayıda sığınmacı çadırı sular altında kaldı.

d
Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş kişiler için kurulan geçici kampta, Filistinli çocuklar yağmurdan korunmaya çalışıyor (AFP)

Filistin Haber Ajansı WAFA bölgede çok sayıda çadırın yağmur suları nedeniyle zarar gördüğünü ve kullanılamaz hale geldiğini bildirdi. Kurtarma ekipleri su baskınından etkilenen çadır alanlarına müdahalelerini çeşitli noktalarda sürdürüyor.

csdfrg
Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici kampta, yağmur sonrası eşyalarını düzenleyen Filistinli bir aile (AFP)

Gazze Şeridi genelinde şiddetli sağanak yağış ve fırtınalarla birlikte sığınmacı kamplarında ek olumsuzluklara yol açmaktadır.

Öte yandan, 15 Kasım’da meydana gelen yağışlar sırasında da binlerce çadırın su baskını nedeniyle zarar görmüştü.

sd
Filistinliler, sular altında kalan sokaklardan, eşek arabalarıyla geçiyor (DPA)