NATO, yüksek hazırlıklı kuvvetin asker sayısını 300 binin üzerine çıkaracak

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg (AP)
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg (AP)
TT

NATO, yüksek hazırlıklı kuvvetin asker sayısını 300 binin üzerine çıkaracak

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg (AP)
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg (AP)

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO Mukabele Kuvveti'nin dönüştürüleceğini ve yüksek hazırlıklı kuvvetin mevcudunun 300 binin üzerine çıkarılacağını söyledi.
Stoltenberg, İspanya'nın başkenti Madrid'de 29-30 Haziran'da düzenlenecek zirve öncesinde Brüksel'deki karargahta basın toplantısı düzenledi.
"NATO Mukabele Kuvveti'ni (NRF) dönüştüreceğiz ve yüksek hazırlıklı kuvvetlerimizin asker sayısını 300 bin üzerine çıkaracağız." diyen Stoltenberg, savunma harcamalarına ilişkin son verileri de paylaştı.
Stoltenberg, üst üste 8 yıldır Avrupalı müttefiklerin ve Kanada'nın harcamalarının miktarını artırdığını ifade ederek yıl sonu itibarıyla 350 milyar doların üstünde ekstra harcama yapılmış olacağını belirtti.
Müttefiklerden 9'unun yüzde 2'lik hedefe ulaştığını ya da aştığını vurgulayan Stoltenberg, 19'unun 2024 itibarıyla bu hedefi tutturma sözü verdiğini dile getirdi.

Ukrayna
Stoltenberg, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'in zirveye katılacak olmasından memnuniyet duyduğunu belirterek şunları aktardı:
"Ukrayna için güçlendirilmiş kapsamlı bir yardım paketi üzerinde anlaşacağız. Bu, güvenli iletişim, dron karşıtı sistemler ve yakıt gibi alanlarda önemli destek niteliğinde teslimatları içerecek. Daha uzun vadede Ukrayna'nın Sovyet dönemi askeri teçhizatından modern NATO teçhizatına geçişine yardımcı olacağız, savunma ve güvenlik kurumlarını daha da güçlendireceğiz."
Ukrayna'nın buğdayının ihraç edilmesi konusuna da değinen Stoltenberg, çeşitli NATO ülkelerinin bunun için çaba sarf ettiğini vurguladı. Stoltenberg, "Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştüm ve Türkiye, gemilerin Karadeniz'den geçebilmesi ve buğdayın Ukrayna'dan çıkarılması için bir yol bulmak amacıyla aktif rol oynuyor." diye konuştu.

Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliği
Stoltenberg, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliği başvurularına ilişkin, "Bu konuda ilerleme kaydetmeyi amaçlıyoruz." dedi.
25 Haziran'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştüğünü, bugün de İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ile görüşeceğini ifade eden Stoltenberg ayrıca bugün üç ülkeden üst düzey yetkililerin NATO karargahında görüşme yapacağını söyledi.
Stoltenberg, "Cumhurbaşkanı Erdoğan, (Finlandiya) Cumhurbaşkanı (Sauli) Niinisto ve Başbakan Andersson'un yarın Madrid'de görüşme davetimi kabul etmelerine sevindim." diye konuştu.
Bir soru üzerine Stoltenberg, Türkiye'nin güvenlik endişelerinin giderilmesi için çok çalıştıklarını ancak bir tarih veremeyeceğini, zirvenin de bu anlamda bir son tarih niteliği taşımadığını vurguladı.
Stoltenberg, Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Güney Kore'nin NATO Zirvesi'ne ilk kez katılacağını, Avrupa Birliği (AB) ve Gürcistan'ın da yer alacağını bildirdi ve Gürcistan, Bosna Hersek, Moldova, Moritanya ve Tunus için yeni destek paketleri kabul edileceğini duyurdu.
Genel Sekreter, zirvede kabul edilecek Stratejik Konseptin Çin'i ilk kez NATO'nun güvenliğine yönelik tehdit olarak sınıflandıracağını kaydetti.



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi