عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Bilim insanları "sonsuza kadar" çalışabilen lazer inşa etti

Fizikçiler, atom lazerlerinin optik lazerlerin yarattığına benzer bir teknolojik devrimi tetikleyebileceğini söylüyor

Tutarlı madde dalgalarının oluşturulduğu deneyin merkezi kısmı. Cihazın içine düşen yeni atomlar (mavi) merkezdeki Bose-Einstein Yoğunlaşması'na doğru yol alıyor (Amsterdam Üniversitesi)
Tutarlı madde dalgalarının oluşturulduğu deneyin merkezi kısmı. Cihazın içine düşen yeni atomlar (mavi) merkezdeki Bose-Einstein Yoğunlaşması'na doğru yol alıyor (Amsterdam Üniversitesi)
TT
TT

Bilim insanları "sonsuza kadar" çalışabilen lazer inşa etti

Tutarlı madde dalgalarının oluşturulduğu deneyin merkezi kısmı. Cihazın içine düşen yeni atomlar (mavi) merkezdeki Bose-Einstein Yoğunlaşması'na doğru yol alıyor (Amsterdam Üniversitesi)
Tutarlı madde dalgalarının oluşturulduğu deneyin merkezi kısmı. Cihazın içine düşen yeni atomlar (mavi) merkezdeki Bose-Einstein Yoğunlaşması'na doğru yol alıyor (Amsterdam Üniversitesi)

The Independent'ta yer alan habere göre bilim insanları, sonsuza kadar dayanabilen atom lazeri geliştirdi ve yeni nesil teknolojinin ticari uygulamalardaki kullanım potansiyelinin kapısını araladı.
Amsterdam Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, yaklaşık 30 yıl önce ilk kez tanıtılmasından bu yana fizikçileri şaşırtan atom lazerlerinin temel konseptiyle ilgili bir sorunu çözüme kavuşturdu.
Atom lazerleri, sıradan optik lazerlerden farklı olarak, madde ışınları yayan atomların Bose-Einstein yoğunlaşması (BEC) adı verilen bir olgudan oluşturuluyor.
Bu lazerlerin dayanması için çok fazla enerji ve varlığını sürdürmesi için de süper-soğutulmuş durumda olması gerekiyor. Bu yüzden şimdiye kadar ancak çok kısa süreliğine çalışmaları mümkün oluyordu.
Araştırmayı yöneten Profesör Florian Schreck, "Önceki deneylerde atomların kademeli soğuması tek bir yerde yapılmıştı" dedi.
Schreck şu ifadelerle sözlerine devam etti:
"Bizim kurulumumuzda ise soğutma adımlarını zamana değil, uzaya yaymaya karar verdik: Atomların birbirini izleyen soğutma adımlarından geçerken hareket etmesini sağlıyoruz. Nihayetinde, ultra-soğuk atomlar deneyin kalbine ulaşıyor ve burada bir BEC içinde tutarlı madde dalgaları üretmek için kullanılabiliyor. Ancak bu atomlar kullanılırken, yeni atomlar da BEC'i yenilemek için çoktan yola çıkmış oluyor. Bu şekilde süreci, esasen sonsuza kadar devam ettirebiliriz."
Optik lazerler 1950'lerde icat edildiğinde olası uygulama alanlarının kapsamı bilinmiyordu. Aynı şey atom lazerleri için de geçerli olabilir.
Bazı bilim insanları bunların atom optiklerinde, hassas atom saatlerinde ve temel standartlara dair diğer ölçümlerde benzer bir devrimi tetiklemesini umuyor. Bunun bir örneği, artırılmış veya sanal gerçekliğin, gerçeklikten ayırt edilemez hale gelmesini sağlayacak ultra-yüksek çözünürlüklü holografik görüntüler olabilir.
Süreklilik arz eden bir atom lazeri yaratma sorununu çözen araştırmacılar, şimdi teknik uygulamaların önündeki her türlü engeli ortadan kaldıracak kararlı bir madde ışını çıktısı elde etmek için bunu kullanmayı planlıyor.
Araştırma, bu ay hakemli bilimsel dergi Nature'da yayımlanan "Sürekli Bose-Einstein yoğunlaşması" başlıklı çalışmada detaylandırıldı.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT