Libyalılara göre hükümet petrol ve insan kaçakçılarıyla mücadelede yetersiz

Libya’nın batısında, Akdeniz’e açılmadan önce yakalanan yasa dışı göçmenler. (İstikrarı Destekleme Güçleri)
Libya’nın batısında, Akdeniz’e açılmadan önce yakalanan yasa dışı göçmenler. (İstikrarı Destekleme Güçleri)
TT

Libyalılara göre hükümet petrol ve insan kaçakçılarıyla mücadelede yetersiz

Libya’nın batısında, Akdeniz’e açılmadan önce yakalanan yasa dışı göçmenler. (İstikrarı Destekleme Güçleri)
Libya’nın batısında, Akdeniz’e açılmadan önce yakalanan yasa dışı göçmenler. (İstikrarı Destekleme Güçleri)

Libya’da Geçici Ulusal Birlik Hükümeti’ne bağlı İstikrarı Destekleme Güçleri, petrol ve uyuşturucu ticareti ile insan kaçakçılığını önlemek için ülkenin batı sahillerini kapatarak büyük çaplı bir operasyon başlattı. Ancak Libyalı siyasetçiler, Ulusal Birlik Hükümeti’nin operasyonunun başarılı olma ihtimaline şüpheyle yaklaşıyorlar. Büyük bir bölgeyi kapsayan operasyonun yüksek askeri yetenekler ve lojistik destek gerektirdiğine işaret eden siyasiler, İstikrarı Destekleme Güçleri’nin bu konuda çalışmalar yapan birimlerle koordinasyon halinde olmadığını iddia ettiler.
Daha önceki hükümetler de akaryakıt, uyuşturucu ve insan kaçakçılığına karşı mücadele vermiş ancak kayda değer bir başarı elde edememişti.  
Libya Temsilciler Meclisi üyesi Hasan Zarka, Şarku’l Avsat’a şu değerlendirmede bulundu:
“Bu tek yönlü alınmış bireysel bir karardır. Operasyonun uzun süreli olmayacağını ve yasa dışı göçü engellemede başarısız olacağını düşünüyorum. Batıdaki deniz sınırlarının kapatılması pratikte kolay bir şey değildir. Üstelik böylesi bir karar alınmadan önce koordine halinde ciddi planlamalar yapılması ve yürütme erki ile meclise sunulması gerekirdi. Ancak mevcut siyasi çekişmelerin gölgesinde bunun mümkün olmadığı da açık.”  
Ulusal Birlik Hükümetine bağlı İstikrarı Destekleme Güçleri, yasa dışı göçle mücadele etmek, akaryakıt ve uyuşturucu kaçakçılarını tutuklamak için geniş çaplı bir operasyon başlattığını duyurmuştu. Milletvekili Zarka, yolların kapatılmasının yasa dışı faaliyetleri engellemek için yeterli olmayacağını vurguladığı açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Yolların kapatılması bir çözüm değildir. Bu gibi konularda uluslararası iş birliği önemlidir. Libya dosyasıyla ilgili ülkelerle koordinasyon sağlanmalıydı. Özellikle de Avrupa tarafıyla. Avrupalılar yasa dışı göçü engellemek noktasında bizden daha fazla imkana sahipler. Uydu aracılığıyla gözlem yapabiliyorlar, gemileri ve gerekli ekipmanları var. İstikrarı Destekleme Güçleri’nin ne gibi ekipmanı var? Ayrıca konuyla ilgili Libya güvenlik kurumlarıyla da koordinasyon olduğunu işitmedik. Sonuçta kaçakçılık ve yasa dışı göçle mücadele birimi var. onlarla bir iletişimleri var mı bilemiyoruz.” 
Libya Devlet Yüksek Konseyi üyesi Ahmed Linki ise söz konusu operasyonun ‘şu ya da bu şekilde milis güçleri arasında bir bölgesel nüfuz mücadelesine yol açabileceği’ uyarısında bulundu. Ahmed Linki, akaryakıt kaçakçılığıyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:
“Ülke dışına akaryakıt kaçakçılığının en fazla Zaviye petrol rafinerisinden yapıldığı herkes tarafından biliniyor. İstikrarı Destekleme Güçleri Başkanı Hasan ebu Zureybe de o bölgeden. Kaçakçıları herkes tanıyor. Öyleyse bu kişiler niçin tutuklanmıyor? En azından kaçakçılık faaliyetleri neden engellenmiyor? Sorunların kaynağına inmek, yolları kapatmaktan daha iyi bir çözüm olabilir. Bununla birlikte Dibeybe’nin akaryakıttaki sübvansenin kaldırılması teklifi de çözüme katkı sağlar. Akaryakıt ülke içinde çok ucuz olduğu için kaçakçılar daha fazla kâr elde etmek amacıyla bunları yurt dışına gönderiyorlar.”  
Libya Ulusal Eylem Grubu Başkanı Halid et-Tercuman da insan kaçakçılığı ve uyuşturucu ticaretinin engellenmesi için, organizatörlerin tutuklanması gerektiğini savundu. Şarku’l Avsat’a açıklamada bulunan Tercuman’ın değerlendirmesi şöyle oldu:
“Sahil yollarının barikatlarla kapatılması ve trafiğin engellenmesi bölgeyi karış karış ezbere bilen kaçakçıları engelleyemeyecektir. Yani denize ulaşmak için alternatif güzergahlar bulacaklardır. Önemli olan bu suç eylemlerini organize edenlerin tutuklanmasıdır. Bunların çoğunun kim olduğu biliniyor.  Deniz sınırlarının güvenliğinin sağlanması, kalkınma ve imar gibi öncelikli meselelerde mevcut siyasi tıkanıklık nedeniyle etkili çözümler bulunamayacağı açıktır.”
Libya İnsan Hakları Kuruluşu Başkanı Abdulmunim el-Hur de söz konusu operasyonun, insan hakları ihlalleri ile suçlanan İstikrarı Destekleme Güçleri’nin imajını düzeltmek ya da Avrupa’dan mali destek almak için duyurulmuş olabileceğini söyledi. Abdulmunim el-Hur konuya dair şunları söyledi:
“Avrupa Birliği daha önce yasa dışı göçle mücadele etmeleri için Libyalı milis güçlerin liderlerine mali ödemeler yaptı. Bu ödemeler, yasa dışı göç yolları üzerinde olan diğer oluşumların da iştahını kabartmış olabilir. Kimse olumlu çabaları engellemek istemez. Ancak burada olumlu bir amaç uğruna kişisel çıkarlar gözetiliyor olabilir. Önceki hükümetler yasa dışı göçe karşı mücadeleyi ciddiyetle denedi ancak başarılı olamadı.”  



BM: İsrail–Hizbullah ateşkesi kırılgan, belirsizlik devam ediyor

İsrail askerleri, Güney Lübnan'daki Mays el-Cebel köyünde yıkılmış evler arasında hareket ediyor (EPA)
İsrail askerleri, Güney Lübnan'daki Mays el-Cebel köyünde yıkılmış evler arasında hareket ediyor (EPA)
TT

BM: İsrail–Hizbullah ateşkesi kırılgan, belirsizlik devam ediyor

İsrail askerleri, Güney Lübnan'daki Mays el-Cebel köyünde yıkılmış evler arasında hareket ediyor (EPA)
İsrail askerleri, Güney Lübnan'daki Mays el-Cebel köyünde yıkılmış evler arasında hareket ediyor (EPA)

Birleşmiş Milletler’in Lübnan Özel Koordinatörü Jeanine Hennis-Plasschaert, Perşembe günü yaptığı açıklamada, hükümetin aldığı önemli kararlar ve Lübnan Silahlı Kuvvetleri’nin güçlendirilmiş varlığına rağmen ülkenin güneyindeki belirsizlik ortamının devam ettiğini belirtti. Hennis-Plasschaert, bu iki unsurun “normalleşme yolunda temel bir zemin oluşturduğunu” söyledi.

Hennis-Plasschaert, “Birçok Lübnanlı için çatışma düşük yoğunlukla da olsa sürüyor. Mevcut durum devam ettiği sürece, düşmanlıkların yeniden tırmanma ihtimali ortadan kalkmış değil” ifadelerini kullandı.

BM yetkilisi, mevcut fırsatın değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Diyalog ve müzakereler tüm sorunları çözemeyebilir; ancak taraflar arasında karşılıklı anlayışın oluşmasına katkı sağlar ve en önemlisi, istenen güvenlik ve istikrara giden yolu açar” dedi.

İsrail ile Hizbullah arasında geçen yıl Kasım ayında, Gazze’deki savaşın yol açtığı bir yılı aşkın karşılıklı bombardımanın ardından ABD arabuluculuğunda ateşkes sağlanmıştı. Ancak İsrail, anlaşmaya rağmen Güney Lübnan’daki bazı noktalarda varlığını sürdürürken, ülkenin güneyi ve doğusuna yönelik saldırılarına devam ediyor.


Irak’ta Koordinasyon Çerçevesi güçleri, başbakanlık için dokuz aday arasından hem yurtiçi hem de yurtdışından kabul gören kişiyi seçeceklerini açıkladı

Koordinasyon Çerçevesi güçleri liderleri kendilerini ‘en büyük blok’ ilan ettiler (Facebook)
Koordinasyon Çerçevesi güçleri liderleri kendilerini ‘en büyük blok’ ilan ettiler (Facebook)
TT

Irak’ta Koordinasyon Çerçevesi güçleri, başbakanlık için dokuz aday arasından hem yurtiçi hem de yurtdışından kabul gören kişiyi seçeceklerini açıkladı

Koordinasyon Çerçevesi güçleri liderleri kendilerini ‘en büyük blok’ ilan ettiler (Facebook)
Koordinasyon Çerçevesi güçleri liderleri kendilerini ‘en büyük blok’ ilan ettiler (Facebook)

Irak parlamentosunda şu anda ‘en büyük blok’ konumundaki (Şii) Koordinasyon Çerçevesi güçleri, dokuz aday arasından yeni bir başbakan seçmeye hazırlanıyor.

Şii ittifakının genel sekreteri Abbas Radi dün yaptığı açıklamada, adayın Irak’ta kabul görmesi, uluslararası gerekliliklerle başa çıkma becerisine sahip olması ve devlet kaynaklarını partizan amaçlarla kullanmayacağına dair taahhütte bulunması gerektiğini vurguladı. Radi, güvenlik ve ekonomi alanlarında başbakanın görevlerine ilişkin ayrıntılı bir programın, gelecek hükümetin bir parçası olabilecek bir ekip tarafından hazırlanmasının ardından, en olası adayın özelliklerini belirleyecek bir toplantının yapılacağını da sözlerine ekledi.

Koordinasyon Çerçevesi, siyasi normlara uygun olarak cumhurbaşkanlığı, başbakanlık ve meclis başkanlığı makamlarına getirilecek isimlere karar vermek için Kürt ve Sünni güçlerle müzakereler yürütürken, adayları değerlendiren önde gelen siyasi şahsiyetlerden oluşan bir komisyon aracılığıyla faaliyet gösteriyor.

Radi, rekabetin tanınmış önde gelen isimler arasında yaşandığını söyledi.

Radi, Şarku’l Avsat’ın Koordinasyon Çerçevesi güçlerinin yeni gündeminin bir parçası olarak milis grupların silahları sorununu ele almayı düşünüp düşünmediğine ilişkin sorusuna verdiği yanıtta, “Hükümet programı, yeni başbakan tarafından uygulanacak güvenlik reformlarını içerecek” ifadelerini kullandı.


Hamas: İsrail'in Refah tünellerinde mahsur kalanların peşine düşmesi Gazze Anlaşmasını ihlal ediyor

Cebaliye, Kuzey Gazze Şeridi, 25 Kasım 2025 (AFP)
Cebaliye, Kuzey Gazze Şeridi, 25 Kasım 2025 (AFP)
TT

Hamas: İsrail'in Refah tünellerinde mahsur kalanların peşine düşmesi Gazze Anlaşmasını ihlal ediyor

Cebaliye, Kuzey Gazze Şeridi, 25 Kasım 2025 (AFP)
Cebaliye, Kuzey Gazze Şeridi, 25 Kasım 2025 (AFP)

Hamas hareketi çarşamba günü yaptığı açıklamada, İsrail'in Refah tünellerinde mahsur kalanların peşine düşme, öldürme ve tutuklama konusundaki ısrarının Gazze ateşkes anlaşmasının açık bir ihlali olduğunu belirtti. Hamas yaptığı açıklamada, “İşgalin Refah tünellerinde mahsur kalan direnişçilerin peşine düşme, öldürme ve tutuklama yoluyla işlediği vahşi suç, Gazze ateşkes anlaşmasının açık bir ihlali ve bu anlaşmayı baltalama ve çökertme yönündeki devam eden girişimlerin kesin kanıtıdır” ifadelerini kullandı.

Hamas, savaşçılar ve evlerine dönüş sorununu çözmek için geçtiğimiz ay boyunca çeşitli siyasi liderler ve arabulucularla temaslarda bulunarak önemli çabalar sarf ettiğini belirtti ve “Ancak İşgal, öldürme, kovalama ve tutuklama söylemlerine öncelik vererek tüm bu çabaları engelledi” dedi.

 İsrail, bu ayın başlarında Teğmen Hadar Goldin'in naaşını teslim almasının ardından, tünellerden güvenle çıkabileceklerine dair verdiği sözü görmezden gelerek, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentinde tünellerde saklanan Hamas'ın silahlı kanadı Kassam Tugayları'nın silahlı mensuplarının peşine düştü, onlara yönelik operasyonlarını yoğunlaştırdı.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichai Adraee, Çarşamba sabahı ordu güçlerinin, Gazze'nin güneyindeki Refah kentinde, bölgedeki bir tünelden çıktıklarına inanılan altı militanı hedef aldığını söyledi.

İsrail ordusu, hava kuvvetlerinin militanlara ateş açtığını belirtti. Daha sonra bölgede bir ceset bulunurken, yakınlardaki bir çatışmada üç silahlı adamın daha öldürüldüğünü, askerlerin ayrıca bir binada bulunan iki militanı tutukladığını açıkladı.

İsrail medyası, ateşkes anlaşmasına göre İsrail kontrolü altında olan Refah bölgesinde onlarca silahlı adamın bir yeraltı tüneline sığındığını bildirdi. Bu kişilere güvenli koridor sağlama taleplerine ilişkin müzakereler başarısızlıkla sonuçlandı.

İsrail Kamu Yayın Kurumu muhabirine göre, “Tutuklananlar, kendilerini yerinde sorguya çekmek üzere nakleden askerlere ateş açmadan Nahal Tugayı'na teslim oldular. Askerler sorguda Refah'ın doğusundaki el-Cüneyne semtinde devam eden operasyona yakın tünellerde ve bölgelerde kalan militan sayısı hakkında yeni bilgiler edinmeye çalıştılar.”

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre, geçen hafta 20 militan etkisiz hale getirildi, 8 militan ise bölgeden kaçmaya çalışırken tutuklandı.

İsrail askeri kaynakları, bölgede yaklaşık 40 militan olduğunu tahmin ediyor. Bu sayı, son günlerde 60 ila 80’di. Kaynaklar, Refah'taki Doğu Bölgesi Taburu’nun komutanı veya yardımcısının da bu militanlar arasında olduğunu tahmin ediyor.

Artan baskı

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin en güneyinde bulunan kentte son kalan tünellere yönelik operasyonlar başlatarak Hamas militanları üzerindeki baskısını artırmaya başladı. İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, bu savaşçılara güvenli geçiş sağlayacak her türlü çözümü reddederek sert bir tutum benimsemişti. Onları öldürmenin veya teslim olmaya zorlamanın önemini vurgulamıştı. Kuvvetlerine bu doğrultuda talimat vermiş ve yaklaşık iki hafta önce onların peşine düşüp yakalamak için askeri harekâtlarını yoğunlaştırmışlardı.

Hamas, arabulucularla koordinasyon halinde, savaşçılarının güvenli bir şekilde bölgeden çıkışını garanti eden bir çözüm karşılığında, 2014’teki savaşta esir alınan Teğmen Hadar Goldin'in naaşının iadesi konusunda mutabakata varmıştı.

sdfrgt
İsrailli Teğmen Hadar Goldin'in naaşı 2014'ten beri Hamas'ın elindeydi (İsrail medyası)

ABD, bu süreci tamamlamak için başta Türkiye olmak üzere arabulucularla çalıştı. Hamas, savaşçılarının güvenli bir şekilde çıkışı için çalışılacağına dair güvence aldıktan sonra naaşı teslim etti. Ancak Trump yönetiminin temsilcileri İsrail'i bu konuda ikna edemedi ve mesele çözümsüz kaldı.

Üst düzey bir Hamas heyeti, geçtiğimiz günlerde Mısır İstihbarat Şefi Hasan Reşad ile Refah tünellerindeki savaşçılar konusunu görüştü. Hamas heyeti, Mısır tarafının savaşçıların güvenli bir şekilde bölgeden çıkışı ve can güvenliklerinin sağlanması için tüm arabulucular ve taraflarla yoğun bir şekilde çalışmasını talep etti.

Hamas kaynakları, Şarkul Avsat'a, İsrail'in uzlaşmaz tutumu ve işgalcilerin herhangi bir çözümü reddetmesi nedeniyle sorunun çözümsüz kaldığını söyledi.

Devam eden ihlaller

İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki ihlalleri de devam etti. Bir İsrail tankından ateşlenen top mermisi, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Magazi Mülteci Kampı’nın doğusunda odun toplayan bir Filistinliyi öldürdü. Bir Filistinli de, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusundaki Beni Süheyla beldesine düzenlenen bir İHA saldırısında hayatını kaybetti. Bir diğer Filistinli ise iki gün önce beldeye düzenlenen saldırıda aldığı yaralar nedeniyle hayatını kaybetti.

İsrail güçleri, Sarı Hat'ın doğusunda kontrolü altındaki bölgelerde ve Hamas kontrolündeki çevre bölgelerde Filistinlilerin evlerini ve altyapıyı büyük çapta yıkmaya devam ediyor. Bu bölgelerde hava saldırıları, topçu bombardımanı ve silahlı çatışmalar yaşanıyor.

Gazze Sağlık Bakanlığı günlük raporunda, son 24 saatte (Salı öğleden sonra ile Çarşamba arasında) Gazze Şeridi'ndeki hastanelere iki yeni ölü ve sekiz yeni ulaşılan naaş olmak üzere 10 cenaze ulaştığını duyurdu. Böylece ateşkesten bu yana toplam ölü sayısı 347'ye (Çarşamba günkü yeni kayıplar hariç), yaralı sayısı 889’a ulaştı. Savaş sırasında ve daha önceki dönemlerde düzenlenen hava saldırılarında hayatını kaybedenlerin 596'sının cenazesine ulaşıldı.

7 Ekim 2023'ten bu yana İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısı ise 170.965 yaralıyla birlikte 69.785'e yükseldi.

Bakanlık ayrıca, İsrail tarafından Uluslararası Kızılhaç Komitesi aracılığıyla teslim edilen 15 Filistinlinin naaşının teslim alındığını duyurdu. Böylece teslim alınan toplam naaş sayısı 345'e ulaştı ve bunlardan 99'unun kimliği belirlendi. Bakanlık, ekiplerinin naaşları, muayene, kaydetme ve ailelerine teslim hazırlıkları kapsamında, yerleşik tıbbi prosedür ve protokollere göre incelemeye devam ettiğini belirtti.

Son cenazeleri teslim etme operasyonu, Hamas ile İsrail arasında gerçekleşen ve İsrail'in bir başka rehinenin cenazesini teslim aldığı bir takasın bir parçasıydı. Böylece Gazze Şeridi'nde biri İsrailli bir işçiye, diğeri ise Taylandlı bir işçiye ait iki cenaze kaldı.