Lübnan’da parlamento blokları Mikati’ye bir an önce hükümeti kurması çağrısında bulundu

Bazı partiler hükümette yer almayacaklarını ilan ederken, bazıları teknokrat hükümeti kurulmasını talep etti

Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, parlamento istişarelerine başlayan Başbakan adayı Mikati’yi kabul etti. (Lübnan Ulusal Ajansı)
Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, parlamento istişarelerine başlayan Başbakan adayı Mikati’yi kabul etti. (Lübnan Ulusal Ajansı)
TT

Lübnan’da parlamento blokları Mikati’ye bir an önce hükümeti kurması çağrısında bulundu

Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, parlamento istişarelerine başlayan Başbakan adayı Mikati’yi kabul etti. (Lübnan Ulusal Ajansı)
Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, parlamento istişarelerine başlayan Başbakan adayı Mikati’yi kabul etti. (Lübnan Ulusal Ajansı)

Lübnan Meclisi’ndeki bloklar, mümkün olan en kısa sürede bir ‘kurtarma hükümeti’ kurulması çağrısında bulundu. Yeni hükümetin önceliğinin, mali iyileştirme planını yürürlüğe sokmak ve Uluslararası Para Fonu (IMF) ile müzakereleri sürdürmek olması bekleniyor. Lübnan Kuvvetleri Partisi, İlerici Sosyalist Partisi ve Sivil Blok ise hükümette yer almayacağını duyurdu.  
Hükümeti kurmakla görevlendirilen Necib Mikati, nasıl bir kabine oluşturulması gerektiği ve hükümetin önceliklerinin ne olması gerektiğiyle ilgili, bağlayıcı olmayan parlamento istişarelerine başladı. Mikati istişarelerine Meclis Başkanı Nebih Berri ile görüşerek başladı, ardından Kalkınma ve Kurtuluş Bloku üyeleriyle görüştü. Kalkınma ve Kurtuluş Bloku üyesi Ali Hasan Halil, ‘’Görüşmede hükümetin bir an önce kurulmasının zorunlu olduğunu ifade ettik. Hükümetin öncelikli eylem planının ise mali iyileşme programının uygulanması olduğunu ve mudilerin haklarının tamamıyla korunduğu bir program geliştirilmesi gerektiğini söyledik’’ dedi.  
Ali Halil Mikati ile görüşmelerinde elektrik santralleri konusunun da çözüme kavuşturulması gereken öncelikli meseleler arasında yer alması gerektiğini ifade ettiklerini belirterek, İsrail ile deniz sınırının belirlenmesi konusundaki dolaylı müzakerelerin sürdürülmesi gerektiğini, ancak bu konunun Lübnan’ın sondaj çalışmalarını başlatmasına engel teşkil etmeyecek bir şekilde ele alınmasının lazım olduğunu söylediklerini belirtti. Meclis Başkan Yardımcısı İlyas Busaab, Mikati ile görüşmesinde, hükümetin bir an önce kurulması gerektiğine vurgu yaptığını belirterek, ‘’Vatandaşın beklemeye sabrı yok, bakanlıklar üzerindeki pazarlıklarla ilgilenmiyorlar, öncelikli sorunların çözülmesini istiyorlar, cumhurbaşkanlığı seçimleri yaklaşıyor, bunu ifade ettik. Mikati’nin de meseleyi uzatmaya niyeti yok o da bir an önce hükümetin kurulmasının gerekli olduğuna inanıyor’’ diye konuştu.  
İlyas Busaab, Mikati’den IMF’nin talep ettiği reform programlarını bir an önce hayata geçirmesini, deniz sınırıyla ilgili görüşmeleri sürdürmesini ve Lübnan’ın Körfez ülkeleriyle ilişkilerini düzeltmek için harekete geçmesini talep ettiğini sözlerine ekledi. Kuveyt girişiminin canlandırılması gerektiğine işaret eden Busaab, uluslararası toplumla da ilişkilerin doğru raya oturulmasının zorunlu olduğunu vurguladı.
Mikati Güçlü Cumhuriyet Bloku temsilcileriyle de bir araya geldi. Güçlü Lübnan Bloku temsilcisi George Udvan “Bizim öne sürdüğümüz şartlar üç aylık bir sürede yerine getirilebilecek şartlar değildir. Hükümetin tüm kararlarında devlet politikalarıyla uyum halinde olması gerektiğini belirttik, ancak bu şekilde dış ilişkilerimizi düzenleyebiliriz. Hükümette yer almayacağız ancak kararlarını ve eylemlerini ciddi bir şekilde takip edeceğiz. Meclis’in yeni cumhurbaşkanını gecikme olmaksızın seçmesini umuyoruz, o zaman öne sürdüğümüz şartlar yerine getirilebilir. Halk, devlet ve ordu uyum içinde olmalı, bizim programımızı bu yönde, cumhurbaşkanı seçimi sürecinde de bu yaklaşımımızı net bir şekilde ifade edeceğiz” şeklinde konuştu.
Direnişe Vefa bloğu temsilcisi Muhammed Raad Mikati ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, ‘’Lübnan krizinin dahili ve harici bir boyutu vardır, kalkınma için hep birlikte hareket etmeliyiz. Meclis istişarelerini boykot edenler kendileri bilir, ancak daha sonra suçu diğerlerine atmasınlar. Herkes bu aşamada sorumluluklarını kabul etmelidir, biz herhangi bir tarafın hükümette yer almasına itiraz etmiyoruz ve elimizi herkese uzatıyoruz’’ dedi.  
Sivil Blok ise mezhep temelli ya da ulusal çoğunluk hükümeti içinde yer almayacaklarını bir kez daha yineledi. Sivil Blok’un temsilcisi Halime el-Kakur, “Necib Mikati’ye açıkça beyan ettik, istisnai yetkilere haiz teknokrat bir hükümetin oluşturulmasını ve ülkeyi kurtarma yönünde girişimde bulunulmasını istedik’’ ifadelerini kullandı. Demokratik Buluşma Bloğu'nun lideri Teymur Canbolat, hükümette yer almayacaklarını ancak hükümetin oluşturulmasına yardımcı olacaklarını söyledi.
Ketaib Partisi Başkanı Sami el-Cemil, “Bir an önce hükümet oluşturulmalı, Merkez Bankası her gün 25 milyon dolar harcıyor, bu meblağlar eğitime, sağlığa harcanabilirdi. Bu sürecin cumhurbaşkanlığı seçimine kadar devam etmemesi gerekir. Biz burada alarm zillerini çalıyoruz, Mikati en geç iki hafta içinde hükümeti oluşturmalıdır, çünkü halkın daha fazla beklemeye takati yoktur. Eğer hükümet oluşturulamazsa herkes sorumluluğunu kabul etsin, biz hükümetin mezhep temelli değil bağımsız olmasını tercih ediyoruz, o yüzden hükümette yer almayacağız’’ değerlendirmesinde bulundu.  



‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
TT

‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)

Son iki gündür Gazze Şeridi'ne ilişkin dosyada ‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’ gibi yeni isimler öne çıkmaya başladı. Bu gelişme, ABD’nin arabuluculuğu ile Arap ve uluslararası desteğe rağmen İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin sekteye uğradığı bir dönemde yaşanıyor.

İsrail basınındaki haberlere göre hükümet, ABD’nin kararına boyun eğerek orduya Refah’ın doğusunda ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik saha çalışmalarına başlaması için izin verdi. İlk hazırlıklar kapsamında ağır iş makinelerinin bölgeye sokularak molozların temizlenmesi ve arazinin düzenlenmesi planlanıyor.

İsrail’in geciktirme girişimleri

İsrail medyasında yer alan bilgilere göre Tel Aviv yönetimi, bu çalışmaların henüz geçiş yapılmamış olan anlaşmanın ikinci aşamasına dahil olduğu gerekçesiyle haftalarca süren bir geciktirme çabasına girişti. Ancak Washington’un artan baskıları sonucunda İsrail, planın bir sonraki etabına yönelik hazırlıkları başlatmak zorunda kaldı.

Bu çalışmalar; işgal altındaki topraklarda Refah’ın doğusunda bir insani bölge ve yeni bir kent inşasını içeriyor. Washington yönetimi, söz konusu adımla Filistinlilere ‘umut şehri’ modelini sunmayı ve ‘Hamas’ın kontrolündeki eski, yıkılmış ve karanlık Gazze’nin’ karşısına ‘yeni, modern ve gelişen bir Gazze’ örneği koymayı hedefliyor.

İsrail, planın ikinci aşamasında atılacak bu tür adımların Refah Sınır Kapısı’nın açılmasına yol açacağı, ayrıca Gazze Şeridi’nin başka bölgelerinden çekilmeyi ve yerlerine uluslararası güçlerin konuşlanmasını gerektireceği gerekçesiyle itiraz etti. Söz konusu ülkeler, İsrail’in taleplerini karşılamanın zorluğu ve bölgedeki işgal koşulları nedeniyle kuvvet göndermeyi reddetti.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kanal 12 televizyonundan aktardığına göre, İsrail’in bu tutumu üzerine Washington yönetimi Tel Aviv’i süreci oyalamakla suçladı ve çok uluslu güce katılmaktan çekilen ülkelerin sorumluluğunu İsrail’e yükledi. Bu baskının ardından İsrail geri adım atarak yeni kentin inşasına başlanmasını kabul etti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, İsrail’in ‘gelecek hafta bölgede geniş çaplı moloz temizliği başlatmak üzere ağır iş makinelerini Refah’a sokmaya hazırlandığını’ ve bunun ‘Hamas unsurlarından arındırılmış yeni insani bölgenin oluşturulması’ amacıyla yapıldığını bildirdi.

Silahlı milislerden destek

Habere göre İsrail ordusu, ‘İsrail’le koordineli çalışan silahlı milislere’ atılacak adımlar konusunda bilgi verdi. ABD planına göre bir sonraki aşama, ‘İsrail’in kısmen kontrol ettiği bölgelerde yabancı bir askeri gücün faaliyete geçmesini’ öngörüyor.

i24NEWS ise İsrail ordusunun Refah’ın doğusunda Filistinliler için ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik geliştirme çalışmalarına fiilen başladığını bildirdi. Kanal, bölgede gelecek hafta kapsamı genişletilecek hazırlıkların sürdüğünü, bunların ‘moloz ve patlayıcı kalıntılarının temizlenmesini’ içerdiğini aktardı.

sdfrt
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki İsrail askerleri (Arşiv – Reuters)

Maariv gazetesinin haberine göre, Refah’ta faaliyet gösteren Yaser Ebu Şebab milisleri, söz konusu yeni kentin bulunduğu bölgede İsrail güçlerinin temsilcileriyle ve ayrıca İsrail’in güneyindeki Kiryat Gat’ta bulunan ABD komuta merkezi adına bölgede bulunan sivil temsilcilerle birlikte görülmeye başladı.

Kabinede itirazlar

Siyasi kaynaklar, İsrail’in bu adımına kabinenin büyük bölümündeki bakanların karşı çıktığını, hatta tepkinin öfkeye dönüştüğünü aktardı. Bakanların, İsrail’in ‘sarı hat üzerinde inşaat yaparak Gazze çevresindeki yerleşimleri tehlikeye atmaması gerektiğini’ savunduğu belirtildi. Bazı sağ görüşlü medya organları haberi ‘utanç’ başlığıyla duyurdu.

Başbakan Netanyahu ise kararını savunarak hazırlık çalışmalarının ‘tünellere büyük miktarda beton dökme ve geniş bölgeleri izole etme’ işlemlerini içerdiğini söyledi. Netanyahu, söz konusu adımların ‘Hamas’ın askeri altyapısını yok etme yönündeki İsrail çıkarlarına hizmet ettiğini’ ifade etti.

gthy
Başbakan Binyamin Netanyahu, Ocak 2025'te İsrail kabine toplantısına başkanlık ediyor. (DPA)

Netanyahu, uluslararası güce katılmaktan vazgeçen Arap ve İslam ülkelerinin tutumunun Katar ve Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ettiğini savundu. Bu nedenle İsrail’in ABD yönetiminin taleplerine yanıt vermesi ve Washington’la çatışmaya girmemesi gerektiğini kaydetti.

Filistin Yönetimi ve Hamas’ın itirazları

Filistin Yönetimi, İsrail’in ‘Gazze’yi yeniden inşa’ başlığı altında yürüttüğü çalışmalara karşı çıkıyor. Yönetim, farklı düzeylerde yaptığı açıklamalarda bu dosyadaki rolünü korumakta kararlı olduğunu ve Arap planına desteğini sürdürdüğünü vurguluyor.

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, perşembe günü bir İtalyan heyetini kabul ederken yaptığı açıklamada, “Gazze Şeridi için bir yeniden imar ve toparlanma planımız var. Bu planın bir icra programı bulunuyor ve Arap ile İslam ülkeleri tarafından benimsendi. Uluslararası toplum da New York Bildirgesi aracılığıyla destek veriyor. Kardeş Mısır’la birlikte Kahire’de bir yeniden imar ve toparlanma konferansı düzenlemek için çalışıyoruz” dedi.

Hamas, söz konusu projeyi ‘İsrail’in ateşkes anlaşmasını açık biçimde ihlal etmesini gerekçelendirmeye yönelik yeni bir aldatmaca’ olarak nitelendirdi. Hareket, yayımladığı açıklamada, “İsrail’in anlaşmayı çiğnediğini ve günlük ihlallerle daha ilk aşamayı ortadan kaldırdığını” belirtti.

Geçtiğimiz salı günü konuya ilişkin bilgi veren Mısırlı bir kaynak, Gazze’nin erken toparlanması ve yeniden inşasına yönelik Kahire Konferansı’nın kasım ayı sonunda yapılmasının planlandığını ancak toplantının erteleneceğini söyledi. Kaynak, “Konferans ay sonunda düzenlenmeyecek; biraz gecikmesi muhtemel. Özellikle şu anda paralel bir çaba yürütülüyor. Görünen o ki ABD, Refah’la ilgili kendi özel girişimini planlıyor” değerlendirmesinde bulundu. Bu açıklama, İsrail’in kontrolündeki bölgelerde oluşturulması öngörülen ‘yeşil bölgeye’ işaret olarak yorumlandı.

Gazze İnsan Hakları Merkezi, ateşkesin başlamasından bu yana geçen 47 günde İsrail tarafından işlenen ihlallerde 350 Filistinlinin öldürüldüğünü açıkladı. Ölenler arasında 130 çocuk ve 54 kadın bulunuyor.

Merkez, aynı dönemde günlük ortalama 11’i aşan 535 ihlal kaydettiğini bildirerek ateşkesin yürürlüğe girdiği ilk andan itibaren ihlallerin sürdüğünü vurguladı.

Açıklamada, İsrail’in insani yardım girişlerini kısıtladığı, günde yalnızca 211 kamyonun geçişine izin verdiği, oysa 600 kamyona izin verildiği yönünde iddialarda bulunduğu aktarıldı. Ayrıca İsrail’in üzerinde mutabık kalınan çekilme haritasına uymadığı ve sivil bölgelere yönelik ateş kontrolünü sürdürerek zaman zaman bölgeye girdiği belirtildi.


İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
TT

İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)

Suriye kaynakları, İsrail devriyesinin bölgeye girmesi sonrası çatışma çıktığını; hava saldırılarının ardından yoğun sivil göç yaşandığını bildirdi.

Suriye medyası, Şam’ın güneyindeki Beyt Cin kasabasına düzenlenen İsrail baskının  ve hava saldırısının ayrıntılarını açıkladı. Suriye kaynakları, saldırılarda en az 9 kişinin öldüğünü aktardı.

Suriye’nin “El-İhbariyye” kanalı, kasabanın İsrail savaş uçaklarının yoğun bombardımanına hedef olduğunu, çok sayıda ölü ve yaralı bulunduğunu bildirdi.

Açıklamalara göre olay, İsrail’e ait bir askeri devriyenin bölgeye kara yoluyla girmesi, sakinlerle çatışma yaşanması ve devriyenin geri çekilmesi sonrası hava saldırılarının başlamasıyla tırmandı. Bölge üzerinde İsrail uçaklarının yoğun şekilde uçtuğu belirtildi.

Saldırıların ardından Beyt Cin’de büyük bir sivil göç hareketi yaşandı; çok sayıda kişi çevre kasabalara yöneldi.


Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
TT

Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)

aIrak'ın kuzeyindeki Süleymaniye'de bir doğalgaz sahasının insansız hava aracıyla (İHA) bombalanması öfkeli tepkilere yol açtı ve ABD'nin silahlı gruplara uyarıda bulunması ve hükümetin faillerin yakalanması için harekete geçmesiyle sonuçlandı.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne göre çarşamba akşamı Dana Gas tarafından işletilen Khor Mor gaz sahasını hedef alan bir İHA saldırısı, elektrik santrallerine gaz arzının tamamen kesilmesine neden oldu. ABD'nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya, saldırıyı "düşmanca dış amaçlarla hareket eden yasadışı grupları" gerçekleştirmekle suçladı.

Savaya, Bağdat'ı "bu saldırının sorumlularını tespit etmeye ve adalete teslim etmeye" çağırdı ve "tam egemen bir Irak'ta bu tür silahlı gruplara yer olmadığını" vurguladı.

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur ​​Barzani ise Washington'a "sivil altyapıyı korumak için gerekli savunma ekipmanını sağlama" çağrısında bulundu. Barzani, "Bu tür saldırıların faillerinin geçmişte olduğu gibi cezadan kaçmaması gerektiğini" vurguladı.

Saldırıyı henüz üstlenen olmadı ancak Irak yetkilileri dün saldırıyı araştırmak üzere bir komite kurulduğunu duyurdu ve askeri bir sözcü de saldırıda yer alanların "cezalandırılacağına" söz verdi.