WHO: Kovid-19 vakaları 110 ülkede artıyor, salgın henüz bitmedi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

WHO: Kovid-19 vakaları 110 ülkede artıyor, salgın henüz bitmedi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Kovid-19 vakalarının 110 ülkede artış gösterdiğine dikkati çekerek, salgının bitmediği uyarısında bulundu.
Örgütün Cenevre merkezindeki basın toplantısında konuşan WHO Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Kovid-19 vakalarına dair son gelişmeleri değerlendirdi.
Kovid-19'un alt varyantlarından BA.4 ve BA.5'in 110 ülkede vaka artışlarını tetiklediğini belirten Ghebreyesus, "Küresel vaka artışlarında yüzde 20 yükselme görülürken WHO'nun 3 bölgesinde ölüm oranları arttı" dedi.
Ghebreyesus, "Salgın değişim gösteriyor. Virüsle mücadelede ilerleme kat ettik fakat salgın henüz bitmedi" değerlendirmesinde bulundu.
Dünya genelinde test, vaka bildirme ve genom sıralamalarının azalmasından ötürü WHO'nun virüs takip kabiliyetinin sınırlandığını vurgulayan Ghebreyesus, "Mevcut Omikron varyantının takibi ve bundan sonra belirecek varyantların analizi giderek zorlaşıyor" şeklinde konuştu.
Ghebreyesus, mevcut vaka artışlarının Kovid-19'u daha tehlikeli hale getirmemesi için aşılamanın önemine dikkati çekerek, "son 18 ayda dünyada 12 milyardan fazla aşı dozunun dağıtıldığı" bilgisini paylaştı.
Dünya genelinde sağlık çalışanları ve 60 yaş üzeri kişilerin aşılanma oranının yüzde 75 olduğunu kaydeden Ghebreyesus, ülkelere "nüfuslarının en az yüzde 70'ini aşılama" çağrısında bulundu.



Prostat kanseri teşhisinde çığır açabilecek bir idrar testi geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Prostat kanseri teşhisinde çığır açabilecek bir idrar testi geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları idrarda prostat kanserinin bir işaretini keşfetti. Bu ilerleme, ölümcül hastalığın teşhisinde daha basit ve iyi bir yönteme önayak olabilir.

Prostat kanseri, dünya genelinde erkekler arasında önde gelen ölüm nedenlerinden biri. Her yıl yüz binlerce kişi bu kötü huylu hastalığa yenik düşüyor ve yılda bir milyondan fazla yeni vaka teşhis ediliyor.

Bununla birlikte, vücutta erken aşamadaki tümörün spesifik belirtilerinin olmaması nedeniyle teşhisi hâlâ zor. Halihazırda, prostat bezi tarafından üretilen bir proteinin seviyesini ölçerek kanseri tespit etmek için PSA adı verilen kan testi kullanılıyor.

Prostat spesifik antijen (PSA) proteininin yüksek seviyeleri prostat kanserinin yanı sıra diğer kanser dışı durumlara da işaret edebiliyor.

PSA'ya dayalı tarama genellikle yanlış pozitif sonuçlara, gereksiz biyopsilere ve hatta bazen teşhisin atlanmasına yol açıyor.

Şimdiyse araştırmacılar, idrarda prostat kanserinin varlığını ve ciddiyetini yüksek hassasiyetle gösterebilecek bir dizi "son derece doğru" işaret tespit etti.

gfbhjyuk
Prostat kanseri illüstrasyonu (Michigan Medicine)

Cancer Research adlı akademik dergide yayımlanan son çalışmaya göre, SPON2, AMACR ve TMEFF2 adlı molekülleri içeren bu işaretler, prostat kanserini tahmin etmede PSA'dan çok daha doğru ve spesifik.

Araştırmacılar, bu yöntemlerin kötü huylu hastalığın tedavisini kişiselleştirmek üzere ilaç hedeflerini belirlemek için de kullanılabileceğini belirtiyor.

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarlarından Mikael Benson, "İdrarda biyolojik işaretleri ölçmenin pek çok avantajı var. İnvaziv değil, ağrısız, muhtemelen evde yapılabilir ve numune klinik laboratuvarlardaki rutin yöntemler kullanılarak analiz edilebilir" dedi.

Araştırmada bilim insanları prostat tümörlerinden alınan binlerce hücrede mRNA moleküllerinin aktivitesini analiz etti.

Araştırmacılar bu molekülleri ve faaliyetlerini, bu hücrelerin her birindeki kanserin yeri ve ciddiyetiyle eşleştirdi.

Daha sonra bilim insanları yapay zekayı kullanarak prostat kanseri için güvenilir işaretler olarak hizmet edebilecek molekülleri tanımladı.

Yaklaşık 2 bin hastadan alınan kan, prostat dokusu ve idrar örneklerini analiz ederek bulguları daha da doğruladılar.

Dr. Benson, "PSA'dan daha kesin yeni biyolojik işaretler, prostat kanseri olan erkekler için daha erken tanı ve daha iyi prognoz sağlayabilir. Dahası, sağlıklı erkeklerde gereksiz prostat biyopsilerinin sayısını azaltabilir” dedi.

Bilim insanları, bulguların prostat kanserini teşhis etmek için gen aktivite analizi ve yapay zeka gibi yöntemleri birleştirme potansiyelini gösterdiğini söylüyor.

Araştırmacılar, testi daha büyük, daha çeşitli popülasyonlarda doğrulamayı ve klinik uygulama için geliştirmeyi umuyor.

Independent Türkçe