Çinli ev hanımı, Wikipedia'da 10 yıl boyunca uydurma tarihi olayları yazdı

200’den fazla makale yazan ve 100’ü aşkın makaleye de katkıda bulunan Zhemao, özellikle Rus tarihiyle ilgilendi

Zhemao, Wikipedia'ya şu anda siteden kaldırılmış olan uydurma haritalar da ekledi (Wikipedia)
Zhemao, Wikipedia'ya şu anda siteden kaldırılmış olan uydurma haritalar da ekledi (Wikipedia)
TT

Çinli ev hanımı, Wikipedia'da 10 yıl boyunca uydurma tarihi olayları yazdı

Zhemao, Wikipedia'ya şu anda siteden kaldırılmış olan uydurma haritalar da ekledi (Wikipedia)
Zhemao, Wikipedia'ya şu anda siteden kaldırılmış olan uydurma haritalar da ekledi (Wikipedia)

"Zhemao" takma adını kullanan gizemli bir Çinli, 10 yılı aşkın süredir Wikipedia’da yazdığı sahte yazılarla adeta fantastik bir evren yarattı.
Çin Wikipediasında gerçekte yaşanmamış tarihi olayları konu alan 200’den fazla makale yayımlayan ve 100’ü aşkın makaleye de katkıda bulunan yazar, sonunda siteden atıldı.
Çinli kadının çevrimiçi ansiklopediye özellikle Rus tarihiyle ilgili tamamen uydurma siyasi figürler ve savaşlar hakkında milyonlarca kelime girdiği belirlendi.
Zhemao bu yazılarda madeni paralar ve yemek kaplarına dair arkeolojik buluntularla ilgili ayrıntılar da uydurmuştu.
Yazılarda ele alınan konularsa Slav halkları arasındaki rekabetlerden Çin Hanedanlığı’na dair hikayelere kadar uzanıyordu.
Yifan adını kullanan bir fantastik romancı, söz konusu yazıların anormal olduğunu fark eden ilk kullanıcılardan biri oldu.
"Bunlar, İngilizce Wikipedia'dan ve hatta Rusça Wikipedia'dan daha ayrıntılıydı" diyen Yifan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"İngilizce-Rus Wikisinde olmayan karakterler Çin Wikisinde yer alıyordu. Bu karakterler gerçek tarihi figürlerle karıştırılmıştı. Bu da gerçeği sahtesinden ayırt etmeyi zorlaştırıyordu."

"Yalan yalanı besler"
Wikipedia’nın sahteciliği fark etmesinin ardından Zhemao, halka açık bir özür metni yayımladı.
"Yalan yalanı besledi" diyen kadın, sözlerini şöyle sürdürdü:
"İlk başta yazdığım yüz binlerce kelimeyi silmek istemedim. Ama sonunda milyonlarca kelimeyi silmek zorunda kaldım. Üstelik akademik bir çevre benim yüzümden dağıldı."
Lise mezunu bir ev hanımı olduğunu aktaran Zhemao, şöyle ekledi:
"Sebep olduğum sorunu telafi etmek zor, bu yüzden belki de kalıcı bir yasak tek seçenek."
Independent Türkçe, Futurism, LitHub



Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
TT

Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)

Bilim insanları bugüne kadar görülen en büyük kara delik jeti çiftini buldu.

İkili, evrende 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor. Bu da üst üste yığılmış yaklaşık 140 tane Samanyolu Galaksisi'nin uzunluğuna denk geliyor.

Bu tür jetler, süper kütleli kara deliklerden püsküren muazzam miktarda radyasyon ve parçacık patlamalarını ifade ediyor. Milyonlarca yıl sürebilen bu jetler, maddenin uzaydaki akışını değiştirirken kozmosu yeniden şekillendiriyor ve toplam çıktısı trilyonlarca Güneş'e eş değer patlamalar yaşıyor.

Samanyolu jetleri, evrende bir galaksi tarafından üretilen en büyük oluşumlardır. Ancak yeni bulunan ikili, daha önce gördüklerimizden bile daha büyük; önceki gözlemler sadece 16 milyon ışık yılı kadar bir boyuta ulaşabileceklerini gösteriyordu.

Önceki rekor sahibi Alcyoneus adlı bir jet sistemiydi. Aynı ekip tarafından 2022'de bulunmuştu fakat uzunluğu sadece 100 Samanyolu kadardı.

Gökbilimciler jetlere Yunan mitolojisindeki bir deve ithafen Porphyrion (Porfirion) adını verdi. Evrenin sadece 6,3 milyar yaşında, yani bugünkü yaşının yarısından daha genç olduğu bir mesafede tespit edildiler.

Aynı araştırma, bu türden keşfedilmeyi bekleyen daha birçok mega yapının olabileceğini de öne sürüyor. Bilim insanları halihazırda toplam 10 binden fazlasını buldu.

Yeni makalenin başyazarı Martijn Oei, "Dev jetleri ilk bulduğumuzda epey şaşırdık" diyor. 

Bu kadar çok oldukları hakkında hiçbir fikrimiz yoktu.

Ayrıca jet sistemleri, galaksilerin oluşumuna fark etmediğimiz şekillerde katkı sunuyor gibi görünüyor. Evrenin daha erken bir döneminde, galaksiler arasındaki bağlantıların bugünkünden daha yakın olduğu bir zamanda var olan Porphyrion, "kozmik ağın" daha da geniş bir alanına ulaşıyordu.

Caltech'te astronomi ve veri bilimi profesörü olan, çalışmanın ortak yazarı George Djorgovski, "Gökbilimciler, galaksilerle onların merkezindeki kara deliklerin birlikte evrimleştiğini düşünüyor ve bunun kilit önemdeki bir yönü, jetlerin yaydığı muazzam miktarda enerjinin, ev sahibi galaksilerin ve yakınlardaki diğer galaksilerin büyümesini etkileyebilmesi" ifadelerini kullanıyor.

Bu keşif, etkilerinin düşündüğümüzden çok daha öteye uzanabileceğini gösteriyor.

Bulgular, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "Black hole jets on the scale of the cosmic web" (Kozmik ağ ölçeğinde kara delik jetleri) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

Independent Türkçe