Avrupa Uzay Ajansı: Güneş fırtınaları uyduları batırıyor

Endişelere neden olan Swarm uydusu, 22 Kasım 2013'te fırlatılmıştı (ESA)
Endişelere neden olan Swarm uydusu, 22 Kasım 2013'te fırlatılmıştı (ESA)
TT

Avrupa Uzay Ajansı: Güneş fırtınaları uyduları batırıyor

Endişelere neden olan Swarm uydusu, 22 Kasım 2013'te fırlatılmıştı (ESA)
Endişelere neden olan Swarm uydusu, 22 Kasım 2013'te fırlatılmıştı (ESA)

Avrupa Uzay Ajansı (ESA) yetkilileri, Dünyanın manyetik alanını inceleyen Swarm uydusunu Güneş fırtınaları nedeniyle atmosfere battığını söyledi.
Uzay haberlerine konuşan ESA araştırmacıları, uydunun alışılmadık bir hızla Dünya’ya doğru alçaldığını ve aracı bir manevrayla yükseltmek zorunda kaldıklarını ifade etti.
Uzay ajansından gelen açıklamada "Son 5, 6 yılda uydular yılda yaklaşık 2,5 kilometre batıyordu. Ancak geçen yılın aralık ayından bu yana neredeyse dalış yapıyorlar" ifadeleri yer aldı.
Ajansa göre aralık ve nisan arasında ölçülen düşüş hızı yılda 20 kilometreye denk geliyor.
Aslında uydular, yörüngedeyken normalde de belirli hızlarla atmosfere doğru sürükleniyor. Ancak dikkat çekici olan, son dönemde bu sürüklenmenin Güneş’teki aktivite nedeniyle anormal hızlara ulaşması.

Güneş'teki hareketlilik giderek artıyor
Gökbilimciler bu sürüklemenin yoğunluğunun Güneş aktivitesine, yani yıldızın yüzeyinde meydana gelen patlama ve radyoaktif püskürmelere bağlı olduğunu biliyor. 
Öte yandan, Güneş'teki patlamaların birkaç yıl içinde daha da atması ve zirve noktasına ulaşması bekleniyor. Çünkü Güneş, şu anda hareketli bir evrede.
Yıldız her 11 yılda bir, sakin veya fırtınalı geçen bir döngüsünü tamamlıyor ve yenisini başlatıyor. Güneş'in 2019'da 25. döngüsüne girdiği biliniyor. Bu döngülerden sakin olanına, yani yıldızdaki patlamaların ve lekelerin minimum seviyeye indiği dönemlere "solar minimum" adı veriliyor.
Güneş lekelerinin arttığı ve patlamaların da sıklaştığı evrelerse "solar maksimum" diye adlandırılıyor.
2025'te şuanki solar maksimum evresi zirve noktasına ulaşacak. Bu nedenle bilim insanları özellikle 2025 civarında şiddetli patlamaların Dünya'yı etkilemesini bekliyor.
Uydular daha fazla sürtünmeyle karşı karşıya kalacak
Güneş’teki patlamaların artması, uzaya radyoaktif parçacıkların ve plazmaların savrulmasıyla sonuçlanıyor. Güneş rüzgarı diye de bilinen bu parçacıklar, Dünya’ya doğru yönelip atmosferle etkileşime girebiliyor.
ESA'nın Swarm misyon yöneticisi Anja Stromme, "Bu etkileşimin atmosferin yükselmesine neden olduğunu biliyoruz" ifadelerini kullanıyor:
"Bu da daha yoğun hava katmanının yukarı doğru, daha yüksek irtifalara kayması anlamına geliyor."
Daha yoğun hava, uydular için daha yüksek sürtünme kuvveti demek. Yükselen atmosferin neden olduğu yoğunluk artışı, alçak yörüngedeki uyduların bir kısmının düşmesine neden olabilir.
Stromme, "Rüzgara karşı koşmak gibi" dedi.

"Sürüklenme uyduları yavaşlatıyor ve yavaşladıklarında batıyorlar."
Stromme, yaklaşık 400 kilometrelik irtifa içindeki tüm uzay araçlarının sorun yaşayacağını belirtiyor.
Bu irtifa, Uluslararası Uzay İstasyonu'nu ve aynı zamanda son 10 yılda alçak Dünya yörüngesini dolduran yüzlerce uyduyu içeriyor.
Basit ve az maliyetli teknolojilere öncülük eden özel girişimcilerin ürünü olan bu uydular Güneş aktivitesine karşı özellikle savunmasız.
Stromme, "Bu yeni uyduların birçoğunun tahrik sistemleri yok" ifadelerini kullandı:
"Yörüngede daha kısa ömürleri olacak."
 
Independent Türkçe, Space, Futurism



WeTransfer'in yeni kuralları kullanıcıları kızdırdı

(Hans Lucas/AFP)
(Hans Lucas/AFP)
TT

WeTransfer'in yeni kuralları kullanıcıları kızdırdı

(Hans Lucas/AFP)
(Hans Lucas/AFP)

WeTransfer'in hüküm ve koşullarında yapılan değişiklik küresel çapta büyük öfkeye yol açtı.

Tartışmalı güncellemeleri geri çeken şirket, büyük tepkilerin "kafa karışıklığından" kaynaklandığını öne sürdü.

WeTransfer kullanıcıların yüklediği dosyaları internetten başkalarına göndermesine ve o kişilerin daha sonra dosyaları tekrar indirebilmesine olanak tanıyor.

Şartlarında yakın zamanda yapılan ve 8 Ağustos'ta yürürlüğe girmesi planlanan değişiklik, yüklenen dosyaların "makine öğrenimi modellerinin performansını artırmakta" kullanılabilmesini sağlayacak. Bu, WeTransfer'e dosyaları farklı şekillerde kullanma hakkı tanıyan ve şirketin hizmeti güçlendirmek için gerekli gördüğü kapsamlı kuralların bir parçasıydı.

Ancak bu değişiklikler, özellikle de özel dosyaların yapay zeka araçlarını eğitmek için kullanılabileceğine işaret edenler, sert tepkilere ve kullanıcıların alternatif platformlara yönelmesi çağrılarına neden oldu.

Şimdiyse WeTransfer, BBC'ye "WeTransfer üzerinden paylaşılan içeriği işlemek için makine öğrenimi ya da herhangi bir yapay zeka biçimi kullanmadığını ve herhangi bir üçüncü tarafa içerik ya da veri satmadığını" açıkladı.

Sözkonusu maddenin, "içerik denetimini iyileştirmek" ve zararlı içeriğin yayılmasını sınırlamak için olası yapay zeka kullanımına izin vermek adına eklendiği belirtildi.

Ancak site, "dilin anlaşılmasını kolaylaştırmak" için şartları değiştireceğini söyledi. BBC'ye "Bu bölüm müşterilerimizin kafasını karıştırmış olabilir" dendi.

WeTransfer artık kuralları değiştirdi, böylece site hâlâ yüklenen içeriği kullanma lisansına sahip olacak ancak yapay zekaya yapılan atıfı kaldıracak. Güncellenen değişiklikte artık "İçeriğinizi, Gizlilik ve Çerez Politikamıza uygun olarak Hizmeti işletmek, geliştirmek ve iyileştirmek amacıyla kullanmamız için bize telifsiz bir lisans veriyorsunuz" ifadesi yer alıyor.

Şirket, The Independent'ın yorum talebine dönüş yapmadı.

Sözkonusu değişiklikler 8 Ağustos'ta yürürlüğe girecek.

Independent Türkçe