Mısır’da nükleer santral konusunda daha kapsamlı bir yol izleniyor

Rosatom’a ilk elektrik santrali için ruhsat verildi.

Mısır ve Rusya liderleri, ed-Daba nükleer santralinin inşaası için Kahire’de anlaşma imzalandı. (Arşiv)
Mısır ve Rusya liderleri, ed-Daba nükleer santralinin inşaası için Kahire’de anlaşma imzalandı. (Arşiv)
TT

Mısır’da nükleer santral konusunda daha kapsamlı bir yol izleniyor

Mısır ve Rusya liderleri, ed-Daba nükleer santralinin inşaası için Kahire’de anlaşma imzalandı. (Arşiv)
Mısır ve Rusya liderleri, ed-Daba nükleer santralinin inşaası için Kahire’de anlaşma imzalandı. (Arşiv)

Rus şirketi Rosatom, Mısır ed-Daba nükleer santralinde ilk nükleer üniteyi inşa etme ruhsatının verilmesini ‘önemli bir adım’ olarak nitelendirirken bunun inşaat çalışmalarının başlamasının önünü açtığını vurguladı. Ed-Daba, Mısır tarafından inşaatı başlatılan ilk nükleer santral olma özelliğini taşıyor. Santral, başkent Kahire’nin yaklaşık 300 km kuzeybatısında, Akdeniz kıyısındaki Mersa Matruh şehrinde inşa ediliyor. Mısır Nükleer ve Radyolojik Düzenleme Kurumu (ENRRA) iki gün önce, ed-Daba nükleer santralinde ilk elektrik ünitesinin inşası için onay verdi.
Rus devletine bağlı nükleer enerji şirketi Rosatom’un Genel Müdürü Alexey Likhachev dün şu açıklamada bulundu:
“Ed-Daba nükleer santrali, Afrika Kıtası’nda neslinin ilk örneği olacak. Ayrıca ülkeye, bölgedeki teknolojik önderliğini güçlendirmesi için de bir temel sağlayacak.”
Mısır, Rusya ile iş birliği içinde, her biri bin 200 megavat kapasiteli 4 nükleer reaktörden oluşan ve toplam 4 bin 800 megavat güç sağlayacak ed-Daba santralini inşa ediyor. Rosatom’a bağlı mühendislik birimi Atomstroyexport’ta Nükleer Santraller İnşaatı Projeleri Yönetimi’nde Başkan Yardımcısı Alexander Korchagin açıklamasında şunları söyledi:
“Ruhsat belgelerini hazırlarken harika bir iş çıkardık. Bu da doğal olarak, Mısır düzenleyici otoritesi tarafından bir inşaat ruhsatı verilmesiyle sonuçlandı. Şimdi bizi, ilk güç ünitesinde beton dökümünün başlaması ve inşa sürecinin aktif aşamasına geçiş dahil olmak üzere başka iddialı görevler bekliyor.”
Kahire ile Moskova arasında 2017 yılında ed-Daba nükleer santralinin kurulması için bir anlaşmaya varıldı. İmzalanan anlaşmalar, Rusya’nın tesisin inşası için faaliyete geçmesini, tesisin işletilmesi süresince nükleer yakıt tedariki sağlamasını, santralin faaliyete geçtiği ilk 10 yıl boyunca işletme ve bakımına destek olmasını ve Rus tarafının kullanılmış nükleer yakıtı depolamak üzere bir tesis inşa etmesini içeriyordu. Mısırlı yetkililere göre nükleer santralin ilk kısmının ve deneme süresinin 2026 yılına kadar tamamlanması bekleniyor.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.