Üç metrelik köpekbalığını döve döve 17 yaşındaki kızı kurtardı

ABD'deki en yüksek sayıda kışkırtılmamış köpekbalığı saldırısı, 1837'den bu yana neredeyse 900 vaka bildiren Florida'da görüldü

Addison Bethea (Facebook)
Addison Bethea (Facebook)
TT

Üç metrelik köpekbalığını döve döve 17 yaşındaki kızı kurtardı

Addison Bethea (Facebook)
Addison Bethea (Facebook)

ABD'nin Florida eyaletinde yaklaşık 3 metrelik bir köpekbalığının saldırısına uğrayan genç kız, hayvan yüzerek uzaklaşana kadar onu dövmeye başlayan bir aile ferdi tarafından kurtarıldı.
17 yaşındaki Addison Bethea'nın saldırı sebebiyle bacağının bir kısmını kaybettiği bildirildi.
The Independent'ın haberine göre, Addison'ın babası Shane Bethea, Facebook'a "Kızımın durumu stabil hale getirildi ve birden fazla doktor bacağını kurtarmak için çabalıyordu" yazdı. 

"Sağ bacağında ayağına ve baldırına kan akışını yeniden sağlamak adına atar damar oluşturmak için sol bacağından bir damar almak zorunda kaldılar. Uyluğunun arkasındaki sinir ağır hasar almış. Uyluk bölgesi olağanüstü derecede hasar görmüş. Doktorlar şu anda bacağın durumundan emin değil ve ne yapılması gerekeceğini görmek için duruma gün gün bakmak istiyorlar.

Taylor County Şerif Bürosu'ndan yapılan açıklamaya göre, perşembe günü 1,5 metre derinlikteki suda köpekbalığı tarafından ısırıldığında kız, Florida'nın kuzeyindeki Taylor County'de yer alan Keaton Plajı yakınlarında deniz tarağı arıyordu.
Koşarak kızın yardımına gelen aile ferdi, köpekbalığı yüzerek uzaklaşana kadar hayvana vurmaya başladı. Şerif bürosundan yapılan açıklamaya göre, "ağır yaralı" haldeki kız hava taşıtıyla Tallahassee'deki bir hastaneye kaldırıldı.
Açıklamada, "yüzücülerin ve deniz tarağı toplayıcılarına uyanık ve tetikte olup köpekbalıklarına karşı güvenlik önlemleri almaları uyarısının yapıldığı" belirtildi.

"Uyulması gereken bazı kurallar şunlardır: Asla tek başınıza yüzmeyin, balıkçıların yakınında suya girmeyin, kıyı kordonu (köpekbalıklarının toplanmayı sevdiği yerler) gibi alanlardan uzak durun, büyük balık sürülerinin yakınında yüzmeyin ve sudayken dengesiz hareketler yapmaktan kaçının."
Kıza ne tür bir köpekbalığının saldırdığı bildirilmedi ama hayvanın yaklaşık 3 metre uzunluğunda olduğu söylendi. Yine de tüm dünyada kışkırtılmamış saldırılardan en çok sorumlu olan üç köpekbalığı türü büyük beyaz köpekbalığı, kaplan köpekbalığı ve boğa köpekbalığıdır. Bunların hepsi 3 metreden epey uzun da olabilir.
Meksika Körfezi'nin yanı sıra ABD'nin Doğu Kıyısı açıklarındaki sularda da düzinelerce köpekbalığı türüne rastlanabilir.
Köpekbalıkları ABD'nin hem doğu hem de batı sahillerinde bulunabilir. Florida Müzesi'ndeki Uluslararası Köpekbalığı Saldırı Dosyası'na göre, 1837'den bu yana neredeyse 900 vaka bildiren Florida, ABD'deki en fazla kışkırtılmamış köpekbalığı saldırısının görüldüğü eyalet.
Florida'ya yaklaşan başka eyalet yok: Hawaii 182 saldırıyla ikinci, Kaliforniya ise 132 saldırıyla üçüncü sırada.
Dosya, Florida'yı bildirilen köpekbalığı ısırıkları listesinin de başında gösteriyor. 2021'de dünyadaki kışkırtılmamış köpekbalığı ısırıklarının yüzde 38'i Florida'da rapor edilmiş.
Florida, son 5 senede her yıl ortalama 25 olay bildirdi.
Uluslararası Köpekbalığı Saldırı Dosyası, saldırı sayısının giderek azaldığı anlaşılıyor. Köpekbalığı saldırıları muhtemel bir tehlike olmayı sürdürürken, yıldırım çarpmaları yıllık bazda daha ölümcül vakalara yol açıyor.



İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
TT

İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)

Bilim insanları ilk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfetti. İlk kez bir gezegenin, yıldızını bu şekilde etkilediği gözlemlendi. 

Dünya'dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaktaki HIP 67522 adlı yıldız ve yörüngesindeki iki gezegen uzun zamandır takip ediliyor. Sadece 17 milyon yaşındaki yıldız, 4,5 milyar yaşındaki Güneş'e kıyasla daha büyük ancak daha soğuk. 

Yıldızın HIP 67522 b adlı gezegeni, şaşırtıcı derecede yakın bir yörüngede dönüyor. Ötegezegen yıldızın etrafındaki bir turunu sadece 7 günde tamamlıyor; yani gezegende bir yıl, Dünya zamanıyla sadece bir hafta sürüyor.

Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Ekaterina Ilin, "Daha önce HIP 67522 gibi bir sistem görmemiştik; gezegen bulunduğunda, yıldızının yörüngesinde 10 günden daha kısa bir sürede döndüğü bilinen en genç gezegendi" diyor.

Ilin ve ekip arkadaşları bu nedenle NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ötegezegen uydusu CHEOPS'u kullanarak sistemi daha yakından incelemeye karar verdi. 

Araştırmacılar HIP 67522 b'nin yıldızıyla  kurduğu sıkı etkileşim nedeniyle kendi sonunu hazırladığını tespit etti. 

Devasa plazma topları olan yıldızların yüklü parçacıkları, yüzeydeki hareketleriyle güçlü manyetik alanlar yaratıyor. Manyetik alan çizgileri birbirini kesemediğinden, bazen bunlar düğümlenip aniden koparak güneş patlamaları adı verilen radyasyon patlamalarına yol açıyor.

Bilim insanları, Dünya gibi pek çok gezegenin de manyetik alanı olduğu için yıldızına yakın gezegenlerin, yıldızlardaki manyetik alan patlamalarını tetikleyip tetiklemediğini merak ediyordu. 

HIP 67522 sistemini inceleyen ekip, yıldızdaki patlamaların gezegen onun önünden geçerken sıklaştığını saptadı. Araştırmacılar bu nedenle patlamaları gezegenin tetiklediği sonucuna vardı. 

Normalde yıldızların, yörüngelerindeki gezegenlerden etkilenmediği düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar HIP 67522'nin yaşı nedeniyle ve güçlü bir manyetik alanı olması durumunda bunun mümkün olduğunu söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmaya göre gezegen yakın yörünge dönüşü sırasında enerji biriktiriyor ve bunun bir kısmını, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca bir kırbaç misali, dalgalar halinde geri gönderiyor. Bu şok dalgası, manyetik alandan yıldızın yüzeyine geçtiğinde muazzam bir patlama yaşanıyor.

Ancak bu güçlü kozmik ışınların büyük bir kısmı uzaya savrulmak yerine gezegene geri dönüyor. Bilim insanları HIP 67522 b'nin bugüne kadar bulunan ilk "eceline susamış gezegen" olduğunu söylüyor. 

Ilin "Gezegen özellikle enerji yüklü patlamaları tetikliyor gibi görünüyor" diyerek ekliyor: 

Gezegenin, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca gönderdiği dalgalar belirli anlarda patlamaları başlatıyor. Ancak patlamaların enerjisi dalgaların enerjisinden çok daha yüksek. Dalgaların oluşmaya hazır patlamaları tetiklediğini düşünüyoruz.

Araştırmacılar halihazırda yaklaşık Jüpiter büyüklüğündeki HIP 67522 b'nin, 100 milyon yıl içinde Neptün'e yakın bir boyuta geleceğini tahmin ediyor.

Bilim insanları sistemi incelemeye devam ederek patlamalarda ne tür enerji salındığını anlamayı umuyor. Ayrıca bu türden benzer sistemlerin var olup olmadığını araştırmak için çalışmalarını genişletmeyi planlıyorlar.

Ilin, "Aklımda milyonlarca soru var çünkü bu tamamen yeni bir fenomen, dolayısıyla ayrıntılar hâlâ net değil" diyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, NASA, Nature