Irak Meclisi’nden çekilme kararı almıştı: Şii lider Mukteda es-Sadr’ın bir sonraki adımı merakla bekleniyor

Mukteda es-Sadr destekçilerine “toplu cuma namazı kılma” çağrısında bulundu.

İşsiz üniversite mezunları atama için Yeşil Bölge yakınında gösteri düzenledi (EPA)

Irak’ta Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr dün (pazar) yaptığı yazılı açıklamada, 1999’da suikast sonucu öldürülen Şii dini merci Muhammed Sadık es-Sadr’ın Necef kentindeki Kufe Camii’nde kıldığı ilk cuma namazının yıldönümünde Bağdat’ın Sadr ilçesinde toplu cuma namazı kılma çağrısında bulundu. Sadr, kendisine yakınlığıyla bilinen Muhammed Salih el-Iraki aracılığıyla 3 önemli mesaj verdi. Sadr bu mesajlarda, Ekim 2021’deki seçimlerden sonra “binbir zorlukla” Meclis’te 73 sandalye kazanılmasının ardından neden Sadr Hareketi Meclis Grubu’nu geri çektiğini açıklıyor.
Bazı yerel gözlemciler, Mukteda es-Sadr’a yakın isimlerin parti tabanını önümüzdeki günlerde harekete geçirmek amacıyla yaptıkları “hazırlıklı olun” çağrılarının yanı sıra toplu cuma namazı çağrısı ve El-Iraki’nin verdiği mesajlar, Sadr’ın kendini siyasette yeniden konumlandırma ve 73 milletvekilinin çekilmesiyle birlikte hayal kırıklığı yaşayan parti tabanını konsolide etme girişimi olarak değerlendiriyor.
Şii Koordinasyon Çerçevesi çatısı altındaki grupların liderleri, Sadr’ın bir sonraki adımını endişe ve merakla bekliyor. Zira bu liderlerin hükümet kurma çabalarını engelleme konusunda Sadr’ın bir adım atması bekleniyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan Sadr Hareketi’ne yakın bir kaynak, “Sadr, milletvekillerinin Meclis’i terk etme meselesinde yaşananlar karşısında asla sessiz kalmayacak. Bugün yardımcısıyla (Salih Muhammed el-Iraki) birlikte destekçilerine moral vermek ve daha sonra onları harekete geçirmek için çalışıyor. Kesinlikle bir şey olacak. Ancak biz şu ana kadar bunun niteliği hakkında bilgi sahibi değiliz. Sadr Hareketi destekçilerinin çoğu, Sadr’ın vereceği tek işaretle denklemi tersine çevirebilme gücüne sahip olduğuna inanıyor” ifadelerini kullandı.
Sadr’ın atacağı bir sonraki adım sadece siyasi hasımları için değil aynı zamanda sokaktaki vatandaş için de endişe ve merak konusu. Çünkü bu adım birçok ihtimale açık. Bu ihtimallerin en hafifi, Ekim 2019’daki gösterilerde olduğu gibi başa gelecek hükümeti düşürebilecek geniş çaplı gösteriler düzenlenmesi. Nitekim 2019’daki gösteriler Başbakan Adil Abdülmehdi hükümetini düşürmüştü.
Ancak en tehlikeli ihtimal, Sadr ile Şii hasımları ve silahlı gruplar arasında silahlı çatışmanın patlak vermesi. İki taraf da silahlı gruplara ve silah cephaneliklerine sahip. Çoğu çevreler ülkedeki Şii nüfuzunu tehlikeye atacak olan böyle bir seçeneğin gerçekleşmesine ihtimal vermemekle birlikte bu seçenek endişe ve korku uyandırmaya devam ediyor.
Sadr ve yardımcılarının yürüttüğü psikolojik operasyonlar, Sadr'ın bir sonraki adımına ilişkin beklentilere dair fikir veriyor. Sadr’ın ofisinden önceki gün yapılan açıklamada, partinin tabanına Sadr’a destek gösterileri düzenleme çağrısında bulunuldu. Fakat daha sonra yapılan açıklamada, Sadr destekçilerinden bir sonraki işarete kadar beklemeleri istendi. Bu adım görünüşe göre tüm taraflarda büyük bir endişe ve gerginlik yarattı. Bu adımın ardından Sadr kanadından Meclis’ten çekilme gerekçeleriyle ilgili açıklamalar yapıldı ve toplu namaz için çağrıda bulunuldu.
Sadr Hareketi destekçileri geçtiğimiz günlerde “Konuşan Topluluk” isimli bir Telegram kanalı kurdu. Bu kanalda Sadr Hareketi’nin Meclis’teki sandalyelerinin çalındığı ve haksızlık yapıldığına dair paylaşımlar yapılıyor. Bu paylaşımlardan bazılarında, yolsuzluk yapanların cezalandırılacağı (bunun hangi yöntemlerle yapılacağı belirtilmiyor) ve ülkenin bu kişilerinin ellerine teslim edilmeyeceği belirtiliyor. Grupta, Şii silahlı grupların 2015’te Selahaddin vilayetindeki Beyci Petrol Rafinerisi’ndeki ekipmanları çaldığı iddia edilen eski tarihli bir belge yayımlandı. Grupta ayrıca her gün silahlı grupların liderlerini hedef alan paylaşımlar yapılıyor.
Konuşan Topluluk adı, Mukteda es-Sadr’ın babası Muhammed Sadık es-Sadr’ın Saddam Hüseyin’e karşı mücadeleye katılan destekçilerinin oluşturduğu topluluğa verdiği isimden geliyor. Tekrar gündeme gelen bu isim muhtemelen bu sefer Koordinasyon Çerçevesi ile mücadele bağlamında kullanılıyor.
Siyasi analist Ramazan el-Beldran, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Sadr Hareketi destekçileri, hareketin meclisten çekilme gerekçesiyle ilgili acilen daha çok açıklama bekliyor. Bence çekilmenin siyasi açıdan bir mazereti olamaz. Fakat bu, bir oldu bitti ile gerçekleşmiş olabilir” dedi.
Bedran, “İç ve dış faktörler onları bunu yapmaya zorladı. Benim değerlendirmeme göre, Sadr Hareketi, Kürt ve Sünnilerle yaptığı ittifakı bozması için yargının ve bazı silahlı grupların çok büyük baskısı altındaydı. Sadr Hareketi destekçilerinin bugün yaptığı şeyler önemli bir gözden geçirmedir. Bunun gelecekte sonuçları olabilir. Bence ülke birçok ihtimale açık. Fakat bu ihtimaller net değil. Sadr Hareketi destekçileri bir şeyler yapabilir” diye konuştu.