Irak'ta yerinden edilmiş 600 bin aile ‘asıl ikamet yerlerine geri döndü’

Eski Musul'da DEAŞ'ın yerleştirdiği mayınları temizlemek için çalışma yürütülüyor (Reuters)

Irak’ta DEAŞ'ın askeri yenilgisi ve ülke topraklarından sürülmesinin üzerinden yaklaşık 5 yıl geçmesine rağmen yerinden edilme sorunu hala devam ediyor. Bu sorun Bağdat ve Kürdistan bölgesindeki hükümet yetkililerine ve göç ve yerinden edilme sorunuyla ilgilenen bazı uluslararası kuruluşlara meydan okuyor.
Irak Göç ve Göçmenler Bakanlığı Sözcüsü Ali Abbas Cahakir, evlerinden edilen ailelerin toplam sayısının 900 bine ulaştığını belirtirken, bunların yaklaşık 600 bini asıl ikamet yerlerine geri döndü. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, 5 milyon kişinin ülkelerine geri gönderilmesine katkıda bulunulduğunu açıkladı.
Cahakir, Şarku'l Avsat'a şunları söyledi:
 "Bugün, Kürdistan bölgesinin valiliklerinde 26 göçmen kampımız var; Duhok'ta 16, Erbil'de 6, Süleymaniye'de 4 kamp ve Musul'da bir kamp ve rehabilitasyon merkezimiz var. Halen bu kamplarda yaşayan toplam aile sayısı 37 bin; her yaştan kişi sayısı ise 170 binden fazla.”
Haziran 2014'te DEAŞ'ın yükselişinin ardından ülkenin batı ve kuzey illerinde çatışma bölgelerinden yerinden edilen ailelerin toplam sayısına ilişkin olarak Cahakir, “Göç Bakanlığı tarafından teyit edilen resmi veriler 900 bin ailenin yerinden edildiğini gösteriyor. Resmi verilerimize göre 600 bin aile asıl ikamet yerlerine döndü. Ancak geri dönmeyen ailelerin sayısı 300 bin; bu ailelerin çoğu özellikle de Ezidi, Türkmen, Şabak ve Hıristiyan azınlıklar diaspora nedeniyle Irak’tan ayrıldı. Çeşitli nedenlerle resmi dönüşlerini kaydetmeyen çok sayıda geri dönen göçmen de var” ifadelerini kullandı.
Daha önceki zamanlarda, Göç Bakanlığı yerinden edilenleri evlerine dönmeye zorlamayı reddetmiş ve onlara kamplarda kalma ya da geri dönme arasında seçim yapma hakkı tanımıştı. Kamplarda kalan yerinden edilmiş kişiler yaşadıkları acılara rağmen, çoğu misilleme korkusu ya da asıl ikamet ettikleri yerde bir ev ya da iş fırsatı bulamamak gibi farklı nedenlerle kalmayı tercih ediyor.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) dün, "yerinden edilmiş 5 milyon Iraklının bölgelerine geri dönüşüne" katkıda bulunulduğunu açıkladı. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın Irak Temsilcisi Zeyna Ali Ahmed dün Irak Haber Ajansı'na şunları söyledi:
“Irak birçok kriz ve savaş yaşadı. Bu durum, birçok savaş kalıntısının oluşmasına yol açtı. 5 ilde yerel yönetimin desteğiyle ve İngiltere ve Kanada dahil 30 bağışçı ülkenin katılımıyla UNDP projesi start aldı. Projenin bir bölümü mayın temizleme ile ilgili askeri güçle koordinasyonu sağlamayı amaçlıyor. Birleşmiş Milletler bünyesinde mayın temizleme ile ilgili bir örgüt bulunuyor. Mayınları temizlemeden altyapıyı iyileştirme süreci gerçekleşemez.”