ABD’den su sorununun çözümünde Mısır-Sudan-Etiyopya işbirliğine destek

Washington Nahda Barajı Konusunda taraf ülkeler arasında üçlü işbirliğini destekliyor ancak herhangi bir çözüm dayatmaktan kaçınıyor

ABD Başkanı Joe Biden, Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah el-Sisi ile bir araya geldi. (Kaynak: Mısır Cumhurbaşkanlığı)
ABD Başkanı Joe Biden, Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah el-Sisi ile bir araya geldi. (Kaynak: Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

ABD’den su sorununun çözümünde Mısır-Sudan-Etiyopya işbirliğine destek

ABD Başkanı Joe Biden, Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah el-Sisi ile bir araya geldi. (Kaynak: Mısır Cumhurbaşkanlığı)
ABD Başkanı Joe Biden, Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah el-Sisi ile bir araya geldi. (Kaynak: Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Washington, Nahda Barajı anlaşmazlığına dair herhangi bir çözüm dayatmayacağını, ancak Mısır, Sudan ve Etiyopya’nın bu konuda ortak bir mutabakata varmalarına destek vereceğini açıkladı.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah el-Sisi ile mevkidaşı Joe Biden arasında Cumartesi günü gerçekleşen görüşme sonrasında yapılan açıklamada “Mısır'ın barajın doldurulması ve işletilmesi sürecine yönelik kendi su güvenliği ve üç ülkenin ortak çıkarlarını koruyacak şekilde bağlayıcı bir anlaşmaya varılmasının gerekliliği konusundaki kararlı tutumuna destek olunduğu” vurgulandı.
Mısır’ın bu konudaki kararlı tutumunun donma noktasına gelen müzakerelerin tekrar başlamasına neden olabileceği bekleniyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu Bölgesel Sözcüsü Geraldine Gassam Griffith, ABD'nin söz konusu kriz ile ilgili olarak herhangi bir çözüm dayatmasının mümkün olmadığını belirterek, "Amerika Mısır, Sudan ve Etiyopya'ya çözüm için destek vermeye hazır" dedi.
Griffiths, Mısır’ın uydu üzerinden yayın yapan Al Kahera Wal Nas (Kahire ve İnsanlar) TV kanalına verdiği röportajda ABD’nin söz konusu ülkeleri kalıcı bir çözüme ulaşmak için iş birliği yapmaya davet ettiğini, ayrıca ülkesinin Afrika Birliği (AfB) gözetiminde devam eden müzakere sürecinde gözlemci sıfatıyla teknik yardım sağlamaya hazır olduğunu vurguladı.
Kahire, yıllardır Nil Nehri'nin ana kolu üzerinde bulunan ve Mısır'ın su kaynağını tehlikeye atabileceğini iddia ettiği Nahda Barajı ile ilgili kalıcı bir anlaşmaya varmaya çabalıyor.
Mısır ve Sudan, Mart 2021'de, sorunun çözümü için Birleşmiş Milletler, ABD, Avrupa Birliği ve Afrika Birliği'nin müdahalesini talep etmişti.
Mısır, söz konusu krizi halkının su ihtiyacının karşılanmasına yönelik bir tehdit olarak gördüğü için çözümü hayati olarak tanımlıyor. Zira Mısır halkı halihazırda tatlı su ihtiyacının yüzde 97'sini sağlayan Nil Nehri’ne bağımlı durumdalar.
Mısır, Sudan ve Etiyopya arasındaki müzakerelerin son oturumu Nisan 2021'de gerçekleşti. Ancak barajı doldurma ve işletme süreci üzerinde bir anlaşmaya varılamadı. Bu nedenle Mısır ve Sudan söz konusu krizi BM Güvenlik Konseyi'ne taşıdı.
Etiyopya, Mısır ve Sudan’ın itirazlarına rağmen barajın inşaat sürecinin yaklaşık yüzde 88'ini tamamladı.
Uluslararası Hukukçu Dr. Muhammed Mehran, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Mısır’ın konuya yönelik baskısının müzakereleri yeniden başlatarak Etiyopya'yı bir anlaşmaya varmaya zorlayabileceğini ifade etti. Mehran konuyla ilgili olarak “Sisi, Addis Ababa'ya diplomatik olarak baskı yapıyor. Mısır, uluslararası toplumu Etiyopya'ya karşı harekete geçmeye ve konuyu tüm uluslararası platformlarda gündeme getirmeye davet ediyor” dedi. Mehran, Mısır’ın konuyla ilgili birçok dış hamlesi olduğuna ve birçok ülkenin Mısır'la dayanışma içinde olduğuna dikkat çekti. Ayrıca birçok ülkenin bu bağlamda Mısır'ın Nil sularındaki meşru haklarını teyit eden açıklamalarda bulunduğunu belirtti.



Şarku’l Avsat kaynakları: Hamas Türkiye'den anlaşmayı Trump'a iletmesini istedi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
TT

Şarku’l Avsat kaynakları: Hamas Türkiye'den anlaşmayı Trump'a iletmesini istedi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Şarku’l Avsat’a konuşan iki kaynak, Hamas’ın Gazze Şeridi'nde yeni bir ateşkes için girişimde bulunmaya çalıştığını ve ateşkes önerisini ABD Başkanı Donald Trump yönetimine iletmek için Türkiye'den destek talep ettiğini söyledi.

Kimliklerinin gizli kalması koşuluyla ayrı ayrı konuşan iki kaynak, Hamas yönetiminin, Hamas Hareketi tarafından önerilen ‘kapsamlı anlaşma’ ya da diğer adıyla ‘paket anlaşmasının’ Türkiye ile ABD arasındaki ’iyi ilişkilerden’ dolayı Türk yetkililer tarafından Trump yönetimine iletilebileceğine inandığını söyledi.

Hamas'ın önerisi, üzerinde mutabık kalınan sayıda Filistinli mahkûmun salıverilmesi karşılığında tüm İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasını, savaşın durdurulmasını ve İsrail'in Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinden çekilmesini öngörüyor.

Hamas Liderlik Konseyi Başkanı Muhammed Derviş başkanlığındaki heyet, pazar günü Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüştü. Derviş, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ile de bir araya gelerek savaşın durdurulmasıyla ilgili görüşün yanı sıra, Filistin'in iç durumuna ve diğer konulara değindi.

Kaynaklardan biri Hamas'ın Türkiye'nin desteğini istemesiyle ilgili tutumunu, Hamas'ın tüm İsrailli rehineleri teslim etmesi halinde savaşın durmasını garanti edeceğini söyleyen ABD Rehine İşleri Özel Temsilcisi Adam Boehler’in açıklamalarına dayandırdığını, ancak İsrail'in bu girişimi reddettiğini açıkladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve hükümetindeki bazı bakanlar tarafından yapılan açıklamalar da bu tutumu teyit ediyor.

Kaynaklardan diğeri ise şunları söyledi:

“Türkiye'deki görüşmeler, Türk yetkililere, Hamas’ın vizyonunu Washington'a iletmek için mevcut ABD yönetimiyle olan iyi ilişkilerini kullanmaları gerektiği mesajını vermeyi amaçlıyordu.”

İki kaynak da ABD'nin bu öneriyi kabul etmesi için İsrail'e baskı yapılmasında daha büyük bir rol oynaması amacıyla, arabulucu Katar da dahil olmak üzere Donald Trump yönetimindeki yetkililere mesajın iletilmesi için şimdiye kadar başka araçların da kullanıldığı konusunda hemfikir.

Kaynakların aktardıklarına göre Hamas, Gazze'deki savaş devam ederken gerçekleşmesini istediği anlaşılan Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde bir anlaşmaya varılması için ABD’nin tutumuna güveniyor. Kaynaklardan biri Trump'ın İran ile nükleer programı konusunda geçici de olsa bir çözüme ulaşmayı istediğini söyledi.

Hamas’tan kaynakların birkaç gün önce Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre Hamas’ın vizyonu ‘bölgesel ve uluslararası garantilerle beş yıl sürecek uzun bir ateşkese’ hazır ve açık olmasına dayanıyor.

Hamas, herhangi bir ateşkes anlaşmasının İsrail güçlerinin Gazze'den çekilmesini ve belirli bir insani protokol uyarınca insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişini de kapsamasını istiyor. Hamas ayrıca Arap, Müslüman ve Avrupa ülkelerinin desteğini alan Mısır'ın önerisi doğrultusunda, Gazze'yi tam yetki ile yönetecek, bağımsız ve fraksiyona bağlı olmayan kişilerden oluşan bir Filistin komitesinin kurulmasını kabul ettiğini de açıkladı.