Suriye rejimi Halep’in doğu kırsalında yeniden konuşlanma çalışmalarını tamamladı

Kürt yönetici Türkiye’nin operasyonuna karşı ‘silahlanma’ çağrısı yaptı.

Türk askerleri Ekim 2019’da Halep’in doğu kırsalında SDG’nin kontrolündeki Menbiç kenti yakınlarında görülüyor (AP)
Türk askerleri Ekim 2019’da Halep’in doğu kırsalında SDG’nin kontrolündeki Menbiç kenti yakınlarında görülüyor (AP)
TT

Suriye rejimi Halep’in doğu kırsalında yeniden konuşlanma çalışmalarını tamamladı

Türk askerleri Ekim 2019’da Halep’in doğu kırsalında SDG’nin kontrolündeki Menbiç kenti yakınlarında görülüyor (AP)
Türk askerleri Ekim 2019’da Halep’in doğu kırsalında SDG’nin kontrolündeki Menbiç kenti yakınlarında görülüyor (AP)

Suriye rejim ordusu, Suriye’nin kuzeyindeki Halep’in doğu kırsalında ABD liderliğindeki Uluslararası Koalisyonun desteklediği Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Türkiye destekli Suriyeli silahlı gruplar arasındaki temas ve çatışma hatlarındaki konuşlanma çalışmalarını tamamladı. Suriye rejim güçleri SDG’yi hedef alacak olası Türk operasyonunu püskürtme hazırlıkları kapsamında Avn ed-Dadat, Arab Hasan ve Es-Sacur Nehri’nden Halep’in doğusundaki El-Bab kenti kırsalındaki El-Arime beldesine uzanan hatta konuşlandı. Aktarılan bilgilere göre, Halep’in doğu kırsalındaki Ayn el-Arab (Kobani) ve Rakka’nın kuzey kırsalındaki Ayn İsa beldesinde konuşlu Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed yanlısı hükümet güçlerine daha fazla takviye ulaştırıldı.
SDG’den üst düzey bir asker kaynak ve bölge sakinlerinden görgü tanıkları, rejim güçlerinin son 48 saat içinde aralarında tankların da bulunduğu ağır silahlar, askeri araçlar, havan topları, füze rampaları, mühimmat ve teçhizat kasaları yüklü 130 ve 131 model araçlardan oluşan askeri konvoyun bölgeye ulaştığını ve bununla eşzamanlı olarak Rus savaş uçaklarının Suriye’nin takviye sevkiyatını korumak için bölgenin üzerinde uçuş gerçekleştirdiğini bildirdi.
Suriye rejiminin söz konusu askeri hareketliliği, Rus güçlerin garantörlüğünde SDG ve Şam hükümeti arasında yapılan anlaşmanın ardından geldi. Bu anlaşma, rejimin, aralarında uçaksavarlar ve obüslerin de bulunduğu daha fazla ağır silahı ve askeri Türk operasyonu tehdidi altındaki bölgeye sevk etmesini öngörüyor. Ayrıca anlaşma uyarınca tüm sınır noktalarına ve karakollara Suriye bayrağı asıldı. Halep kırsalındaki 4 üste konuşlu bulunan Rus güçleri rejim ve SDG arasında koordinasyon ve iletişimi sağlayacak.

“Türkler büyük kayıplar verecek”
Suriye savaşının aksine yerel, bölgesel ve uluslararası aktörlere bağlı güçlerin iç içe geçtiği bu bölgedeki son saha gelişmelerinin ardından SDG Medya Ofisi Müdürü Ferhad Şami, telefon görüşmesiyle Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Türkiye olası saldırısını gerçekleştirmek için Suriye hava sahasını kullanmasına izin verecek birini arıyor. Hava kuvvetleri Türk güçlerine koruma sağlamazsa Türkler büyük kayıplar verecek” dedi.
SDG yönetimi ve Suriye ordusunun Rusya garantörlüğünde imzaladığı anlaşma doğrultusunda Suriye ordusu halihazırda Menbiç kenti kırsalına 300 asker konuşlandırmıştı. Ayrıca rejim güçlerinin kontrolündeki bölgelerden yola çıkan 250 rejim askeri Menbiç’in güneybatısındaki Et-Tayha Sınır Kapısı’ndan giriş yaparak Ayn İsa beldesine ve uluslararası M4 karayolu üzerine konuşlandı.
SDG’nin siyasi şemsiyesi olan Demokratik Suriye Meclisi (DSM) tüm Suriyelilere, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine operasyon düzenleme tehdidi karşısında pozisyonları ve safları birleştirme çağrısı yaptı. DSM dün (salı) internet sitesinde yayınladığı yazılı açıklamada, Suriye’deki Kürt sorununu öncelikli bir ulusal mesele olması dolayısıyla bu soruna ‘adil bir çözüm’ bulunması talebini dile getirdi. Açıklamada ‘Kürt halkının tüm meşru haklarının tanınması gerektiği’ vurgulandı.
Açıklamada ayrıca, başta ABD, Rusya ve DEAŞ Karşıtı Uluslararası Koalisyon olmak üzere Suriye meselesinin tarafı olan ülkelere ‘Suriye’yi daha fazla kan ve göç dalgalarından uzak tutmak ve Türk askeri operasyonunun gerçekleşmesini engellemek için müdahalede bulunma’ çağrısı yapıldı.

“Olağanüstü hâl ilan ettik”
Özerk Yönetim ve SDG’nin idaresinde önde gelen taraflardan biri olan Demokratik Birlik Partisi (PYD) Başkanlık Heyeti Üyesi Fevza Yusuf, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Olağanüstü hâl ilan ettik. Çünkü bölgelerimize yönelik günübirlik Türk bombardımanları nedeniyle daimî bir savaş halindeyiz ve her gün şehitler ve kurbanlar veriyoruz. Olağanüstü hâl, daima teyakkuz halinde olmamız ve hayatımızı savaş şartlarına göre düzenlememiz gerektiğini vurguluyor” dedi.
Yusuf, Suriye’nin kuzeydoğu sakinlerine hitaben, “Güç sahibi herkes silahlanmalı ve kendimizi bir halk savaşına hazırlamamız gerekiyor. Topraklarımızı ve namusumuzu savunmak her vatansever için bir görevdir. Bu sadece askeri güçlerin görevi değildir” ifadelerini kullandı.



Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
TT

Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)

AFP fotoğrafçısı, ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyetin bugün Şam'ın eski şehrindeki el- Faranj Sinagogu’nda (Frenk sinagogu) ibadet ettiğini ve bunun Beşşar Esed rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin başkentine yapılan bir dizi ziyaretin parçası olduğunu söyledi.

Ziyaret, Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub’un geçen hafta ortasında kimliği belirsiz saldırganların Yahudi mezarlığına girerek Yahudi mistisizminin sembolü olan Haham Hayyim Vital'in mezarını tahrip ettiklerini açıklamasının ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir haham, 29 Nisan 2025. (AFP)

Ziyaret heyetinde, Suriye'yi terk eden son haham olan ve 1990'ların başında ülkeyi terk eden binlerce Suriyeli Yahudi arasında yer alan Yusuf Hamra'nın oğlu Haham Henry Hamra da yer aldı. Yusuf Hamra, ayrılışından bu yana ilk kez geçtiğimiz şubat ayında oğluyla birlikte Şam'ı ziyaret etmişti.

Henry Hamra, Suriye'deki 20'den fazla sinagogdan biri olan el- Faranj Sinagogu’nda, aralarında Brooklyn'deki Suriye Yahudi cemaatinden Victor Kemil'in de bulunduğu heyet üyelerinin huzurunda sabah ibadetini yönetti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden Yahudi erkekler, 29 Nisan 2025. (AFP)

Kemil AFP'ye yaptığı açıklamada, ziyaretin ‘yakında Suriye'yi ziyaret edecek daha büyük bir heyetin hazırlıklarının’ parçası olduğunu söyledi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Kemil, “Sinagogu ve buradaki toplumu en azından ziyaretçi kabul etmeye hazırlamak istiyoruz. Umuyoruz ki, ülkedeki durum iyileşir ve geri dönmeyi ya da turizm için gelmeyi daha fazla düşünmeye başlarlar. Biz gururlu Suriyeli Yahudileriz ve çocuklarımız da bizim ne kadar gururlu olduğumuzu biliyorlar. Bu mirası ve bu tarihi kesinlikle sevecekler” ifadelerini kullandı.

Kemil, heyetin dün Şam'da, Şam'daki Yahudi mezarlığında gömülü olan Haham Vital'in ölüm yıldönümünü andığını söyledi.

Anma töreni, geçen hafta kimliği belirsiz saldırganların mezarlıkta Vital'in mezarının bulunduğu bölüme girmelerinin ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyet, Eski Şam'daki el- Faranj Sinagogu'nda ibadet ediyor. (AFP)

Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub cuma günü Facebook'ta yaptığı paylaşımda, kimliği belirsiz kişilerin ‘tarihi eser aramak için Haham Vital’in mezarının yanındaki alanı kazdıklarını’ belirtti. Chamntoub, “Bölgeden sorumlu yetkilileri bilgilendirdik. Onlar da vandalizmin gerçekleştiği yeri incelediler ve olayın sorumlularını bulacaklarına dair söz verdiler” dedi.

İslam Ülkeleri Hahamlar İttifakı adına geçtiğimiz pazar günü Chamntoub tarafından yayınlanan açıklamada, “Haham Hayyim Vital'in mezarına yapılan saygısızlık karşısında derin bir şok ve üzüntü duyuyoruz” denildi. Açıklamada ayrıca, ‘Suriye hükümeti, Yahudi kutsal mekanlarını, sinagoglarını ve mezarlıklarını acilen emniyete almaya” çağrıldı.

AFP'ye konuşan Kemil, “Olayın amacını bilmiyoruz ve amacın hahamın kemiklerine dokunmak, taşımak ya da saygısızlık etmek olup olmadığını öğrenmeye çalışıyoruz. Bu hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Haham bizim için çok önemli ve gömülü olduğu yer bizim için sonsuza kadar önemli kalacak” ifadelerini kullandı.

Suriye’deki çatışma yıllarında, Şam’ın Cobar mahallesinde bulunan ve dünyanın dört bir yanından gelen Yahudiler için kutsal bir yer olan eski bir sinagog yağmalanmış ve ağır hasar görmüştü.

Suriye'deki varlıkları milattan önceki yüzyıllara kadar uzanan Yahudiler, Esed ailesinin yönetimi sırasında dinlerinin gereklerini yerine getirme özgürlüğüne sahipti. Ancak Esed rejimi 1992 yılına kadar hareketlerini kısıtladı ve seyahat etmelerini engelledi. Seyahat etmelerine izin verildikten sonra sayıları yaklaşık 5 binden şu anda Şam'da ikamet eden 7 yaşlı kişiye düştü.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir Yahudi, 29 Nisan 2025.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera liderliğindeki yeni yetkililer, Suriye'nin geleceğinin inşasına ve güvenliğinin sağlanmasına tüm toplulukları dahil etme sözü verirken, azınlıklar arasında zaman zaman yaşanan ihlaller nedeniyle kaygılar yaşanıyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani, New York'a yaptığı bir ziyaret kapsamında, New York'taki Suriyeli Yahudi toplumundan bir heyetle görüştü. Şarku’l Avsat’ın Suriye resmi haber ajansı SANA’dan aktardığına göre Şeybani, görüşmede ‘iletişim ve anlayış köprülerinin güçlendirilmesinin önemini’ ele aldı.