İngiltere, Husileri ‘Taiz geçişleri’ konusunda esnek olmaya çağırıyor

Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed bin Mübarek ile İngiltere'nin Yemen Büyükelçisi arasında Çarşamba günü Riyad'da yaptığı görüşmenin bir parçası (SABA)
Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed bin Mübarek ile İngiltere'nin Yemen Büyükelçisi arasında Çarşamba günü Riyad'da yaptığı görüşmenin bir parçası (SABA)
TT

İngiltere, Husileri ‘Taiz geçişleri’ konusunda esnek olmaya çağırıyor

Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed bin Mübarek ile İngiltere'nin Yemen Büyükelçisi arasında Çarşamba günü Riyad'da yaptığı görüşmenin bir parçası (SABA)
Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed bin Mübarek ile İngiltere'nin Yemen Büyükelçisi arasında Çarşamba günü Riyad'da yaptığı görüşmenin bir parçası (SABA)

Suudi Arabistan liderliğindeki Yemen'deki Meşruiyeti Destekleme Koalisyonu, Husi grubunun Ed-Dali vilayetinde (Sana'nın güneydoğusunda) hava saldırıları düzenlendiği iddialarını "asılsız" olarak nitelendirdi.
Şarku’l Avsat’ın Suudi Arabistan haber ajansı SPA’dan aktardığı habere göre Arap Koalisyonu, Nisan 2022'nin başlarında başlayan ve 2 Ağustos'a kadar uzatılan Birleşmiş Milletler himayesindeki Yemen ateşkesinin, yürürlüğe girmesinden bu yana hava saldırılarının durduğunu bildirdi.
Koalisyon, "Yemenli taraflar arasındaki ateşkesi pekiştirmek için tüm önlemleri aldığını ve desteklediğini" açıkladı.
Diğer yandan İngiltere, Yemen ihtilafının taraflarını daha fazla esneklik göstermeye ve Yemenlilerin çıkarları doğrultusunda kararlar almaya çağırdı.
İngiltere'nin Yemen Büyükelçisi Richard Oppenheim, Şarku'l Avsat'a yaptığı özel açıklamalarda şunları söyledi: "BM ateşkesinin 2 Ağustos'tan sonra uzatılması, tüm tarafların çatışmadan uzaklaşması ve Yemenlilerin hayatlarını iyileştirmek için adımlar atılması adına en net yoldur. Yemen'deki ateşkes Yemen halkına somut faydalar sağladı. Şiddet ve sivil kayıplarda önemli bir azalma oldu. Yakıt Hudeyde'ye girdi ve Sana havaalanına gidiş-dönüş bazı sivil uçuşlar yeniden başladı, şimdi bu ilerlemeyi geliştirmenin zamanı geldi. Yemen çatışmasında tüm taraflar esneklik göstermeli ve çok uzun süredir acı çeken Yemenlilerin çıkarlarına dayalı kararlar almalı. Çatışma ancak anlaşma ve ateşkesin uzatılmasıyla sonlanabilir."
Husilerin BM Yemen Özel Temsilcisi'nin Taiz yollarının açılmasına ilişkin önerilerini reddetmesinden duyduğu üzüntüyü de dile getiren Oppenheim, milisleri, herkesin çıkarına olan son uluslararası teklifi kabul etmeye çağırdı.
Birleşik Krallık’ın Yemen Büyükelçisi Richard Oppenheim, “Birçok kişinin hayatını büyük ölçüde iyileştirecek alanlardan biri ve en önemlisi Taiz yolları olan yolların yeniden açılmasında kaydedilen ilerlemedir. Husilerin, Birleşmiş Milletler Özel Temsilcisi'nin Taiz ile ilgili önerilerini reddetmesi talihsiz bir durumdur. Husileri daha fazla esneklik göstermeye ve Birleşmiş Milletler'in son teklifini kabul etmeye çağırıyorum. Taiz'deki ilerleme, diğer alanlarda ilerlemeyi kolaylaştırma potansiyeline sahiptir ve bu sonuçta herkesin çıkarınadır” diye konuştu.
Buna ek olarak, Yemen hükümeti, Yemen'in birliğine, egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne ve Yemen halkının yanında olmaya olan güçlü bağlılığını yineleyen Beşli Grubun Yemen konusundaki ortak açıklamasını memnuniyetle karşıladı. Hükümet dün yaptığı açıklamada, Husi milislerini Taiz ve Yemen'in her yerinde yolların açılması da dahil olmak üzere BM bildirisi kapsamındaki ateşkes şartlarını uygulamaya zorlamanın önemini vurguladı.
Yemen hükümeti ülkedeki savaşı sona erdirmek ve Güvenlik Konseyi'nin 2216 sayılı Kararı da dahil olmak üzere üç referansa dayanarak Birleşmiş Milletler himayesinde kalıcı ve kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşmak için tüm çabaları başarıya ulaştırma konusundaki kararlılığını ve hevesini vurguladı.
Avrupa Birliği, Husilerin BM elçisinin Yemen'e altı yılı aşkın süredir kuşatma altında olan Taiz'in yol ve geçişlerini açma önerisini reddetmesinden duyduğu üzüntüyü dile getirmişti. Birlik ayrıca Yemen'deki çatışmanın taraflarını BM ateşkesini uzatmaya çağırdı.
Bölgesel ve uluslararası tarafların Yemen'deki mevcut ateşkesi uzatma çabalarını güçlendirmeye çalıştıkları görülüyor. BM elçisi Hans Grundberg'in tanımladığı gibi ateşkes "kırılgan" olmasına rağmen aynı zamanda "ayakta".
Yemen hükümeti, Husileri, iki tur müzakerelerin ardından uluslararası bir teklif almasına rağmen Taiz'deki sınır kapılarının açılmasını engellemekle suçluyor. Hükümet, Sana havalimanında belirli ticari uçuşların yeniden başlatılması ve yakıt tankerlerinin Hudeyde'ye akışı gibi ateşkesin diğer hükümlerinin uygulandığını hatırlattı.
Yemen hükümeti ve koalisyon Husilerin, en az beş Yemen vilayetinde saldırılar düzenleyerek veya keskin nişancılar yayarak ateşkesi ihlal ettiğini söyledi.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.