Çin, Dünya'ya tehdit oluşturan asteroitleri tespit etmek için yeni bir sistem inşa ediyor

20 antenden oluşan radyo anteni dizisi, Güneş ve Dünya arasında hareket eden asteroitleri tespit edecek

Unsplash
Unsplash
TT

Çin, Dünya'ya tehdit oluşturan asteroitleri tespit etmek için yeni bir sistem inşa ediyor

Unsplash
Unsplash

Çin'de bir üniversite, Dünya'ya çarpabilecek asteroitleri tespit etmek için 20 antenden oluşan radar anteni dizisi inşa ediyor.
The Independent'ın haberine göre, Pekin Teknoloji Enstitüsü'nün "China Fuyan" kod adlı tesisindeki her anten 25 ila 30 metre çapa sahip olacak ve gezegenimizin 150 milyon kilometrelik menzilindeki (Dünya'yla Güneş arasındaki mesafeyle neredeyse aynı) asteroitleri gözlemleyecek.
Şu ana kadar iki anten inşa edilirken, testlerin eylülde gerçekleşmesi planlanıyor.
Pekin Teknoloji Enstitüsü Başkanı Long Teng, Global Times'a yaptığı açıklamada, projenin Çin'in Dünya'nın yakın çevresini savunmaya yönelik beklentilerini karşılamanın yanı sıra, asteroitler üzerine yürütülen genel çalışmaları desteklemek için başlatıldığını söyledi.
Ayrıca bu anten dizisi, Dünya'nın yörüngesinde zaman içinde artan ve en kötü ihtimalle insanları Dünya'ya hapsedebilecek uzay enkazını takip etmek için de kullanılabilir.
Uzay atıklarının birikimi giderek kötü hale gelirken, bilim insanları gelecek 10 yıl içinde birisinin Dünya'ya düşen bir roket sebebiyle ölme riskinin kayda değer olduğu uyarısını yaptı.
2021'de Dünya yörüngesinde yaklaşık 21 bin nesne vardı ve bunların yaklaşık 5 bini aktif uydulardı. Ancak şimdi gezegenin etrafında, Uluslararası Uzay İstasyonu gibi bir yapının bile kaçınma manevrası yapmasına yol açmış, 1 santimetreden küçük 128 milyondan fazla nesne olduğu tahmin ediliyor.
Çin bir süredir asteroitleri takip eden savunma sistemleri geliştiriyor ve birinin 2025'te test edilmesi bekleniyor. Bu sistem Dünya'ya tehdit oluşturabilecek asteroitleri kataloglayacak, Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) de onları yolundan saptırmak için bir araç gönderebilecek.
CNSA'dan araştırmacılar, uzay enkazının Dünya'ya çarpmasını engellemeyi denemek için, onları rotasından çıkaracak 23 adet Long March 5 roketi fırlatmayı önerdi.
Bir asteroidin Dünya'ya çarpma olasılığı düşük ancak bunlardan biri olan 78 milyar kilogram ağırlığındaki Bennu, gezegene çarpma riskinin 2 bin 700'de 1 olması nedeniyle araştırmaların odağı haline geldi.



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT