عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

İsrailli bakanlar işbirliği için Fas'a ziyaret gerçekleştirecek

Fas Silahlı Kuvvetleri Genel Müfettişi ve Güney Bölgesi Komutanı Korgeneral Faruk Belheir, İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi'yi Fas Kraliyet Silahlı Kuvvetler Yüksek Komutanlığı karargahında ağırladı. (Fas Kraliyet Silahlı Kuvvetler Forumu)
Fas Silahlı Kuvvetleri Genel Müfettişi ve Güney Bölgesi Komutanı Korgeneral Faruk Belheir, İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi'yi Fas Kraliyet Silahlı Kuvvetler Yüksek Komutanlığı karargahında ağırladı. (Fas Kraliyet Silahlı Kuvvetler Forumu)
TT
TT

İsrailli bakanlar işbirliği için Fas'a ziyaret gerçekleştirecek

Fas Silahlı Kuvvetleri Genel Müfettişi ve Güney Bölgesi Komutanı Korgeneral Faruk Belheir, İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi'yi Fas Kraliyet Silahlı Kuvvetler Yüksek Komutanlığı karargahında ağırladı. (Fas Kraliyet Silahlı Kuvvetler Forumu)
Fas Silahlı Kuvvetleri Genel Müfettişi ve Güney Bölgesi Komutanı Korgeneral Faruk Belheir, İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi'yi Fas Kraliyet Silahlı Kuvvetler Yüksek Komutanlığı karargahında ağırladı. (Fas Kraliyet Silahlı Kuvvetler Forumu)

İsrail Adalet Bakanı Gideon Saar ve İsrail Bölgesel İşbirliği Bakanı Issawi Frej, adli işbirliği anlaşması da dahil olmak üzere birtakım anlaşmalar imzalamak için sırasıyla Pazar ve Pazartesi günü Fas'a gidecek. Bu adım, İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi'nin Fas ziyaretinden günler sonra geliyor.
Rabat'taki İsrail İrtibat Bürosu’nun açıklamasına göre, İsrail Adalet Bakanı Gideon Saar ve İsrail Bölgesel İşbirliği Bakanı Issawi Frej, iki ülke arasında adli işbirliği konusunda önemli bir anlaşmanın imzalanacağı Fas'ı ziyaret edecekler. Bakanlar ayrıca üst düzey Faslı yetkililerle görüşmeler yapacak.
İsrail'in Rabat İrtibat Bürosu'ndan yapılan açıklamada, Bölgesel İşbirliği Bakanı Issawi Frej'in Perşembe gününe kadar devam edecek bir ziyaret için Pazar günü Fas'a geleceği ve Faslı bakanlar ve hükümet yetkilileriyle resmi görüşmeler yapacağı belirtildi.
Açıklamada ayrıca İsrailli kadın gazetecilerden oluşan bir heyete, bölgedeki kadın gazeteciler arasındaki diyaloğu desteklemek isteyen bir heyetin eşlik edeceği ifade edildi.
İsrail Adalet Bakanı Gideon Saar ise Pazartesi günü başlayacağı Fas ziyaretine Perşembe gününe kadar devam edecek. İsrail Adalet Bakanı Gideon Saar, Fas Adalet Bakanı Abdullatif Vehbi ile görüşecek. Taraflar iki ülke arasında adli işbirliği konusunda bir anlaşma imzalayacak.
İki İsrailli bakanın Fas ziyareti, 2020 sonlarında diplomatik ilişkilerin yeniden başlamasından bu yana iki ülkenin işbirliğini yoğunlaştırması bağlamında geliyor.
Rabat ile Tel Aviv arasındaki düşük düzeyli ilişkiler, 1993'te Filistin Kurtuluş Örgütü ile İsrail arasında imzalanan Oslo Anlaşması'nın ardından başlamış, ancak 2. İntifada'nın patlak vermesi sonrasında 2002 yılında Fas bu ilişkileri durdurmuştu.
Fas Kralı 6. Muhammed 10 Aralık 2020'de, İsrail ile ilişkilerin "en yakın zamanda" kurulacağını açıklamış, eski ABD Başkanı Donald Trump da aynı gün Fas ile İsrail'in tam diplomatik ilişki kurulmasına yönelik anlaşmaya vardığını ve Batı Sahra'da Fas'ın hakimiyetini tanıdıklarına dair bir bildirge imzaladığını duyurmuştu.
Fas ile İsrail, 22 Aralık 2020'de diplomatik ilişkilerin normalleştirilmesi kapsamında 4 anlaşma imzalamıştı.
Normalleşme anlaşmasının imzalanmasından bu yana, özellikle askeri alanda, Fas ile İsrail arasındaki yakınlaşmanın hızı büyük ölçüde arttı. Kasım 2021'de İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, Fas ile güvenlik ilişkilerini düzenlemek için Rabat'ta bir mutabakat zaptı imzaladı. Geçtiğimiz Mart ayının sonunda ise üst düzey İsrailli subaylardan oluşan bir heyet Fas'ı ziyaret etti. Bu ziyaretin sonucunda iki ülke ortak bir askeri komite kurmak üzere bir işbirliği anlaşması imzaladı. İki ülke arasında varılan anlaşmada özellikle istihbarat servisleri arasında işbirliği, endüstriyel bağlantıların geliştirilmesi, silah satın alınması ve ortak eğitim konuları yer aldı.
İsrail Genelkurmay Başkanı Kochavi, birkaç gün önce Fas ziyaretini sonlandırdı. Fas Silahlı Kuvvetleri ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında deneyim ve uzmanlık paylaşımının yanı sıra, iki ülke arasındaki seçkin askeri iş birliği ilişkilerini yansıtan bu ziyaretin, iş birliği eksenlerinin daha iyi geliştirilmesine yönelik fırsatların tartışılmasına olanak sağladığı sonucuna varıldı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Gazze ateşkesi, anlaşma şartlarının yarattığı engeller ve ilerleme umutları arasında sıkışıp kaldı

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
TT
TT

Gazze ateşkesi, anlaşma şartlarının yarattığı engeller ve ilerleme umutları arasında sıkışıp kaldı

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)

Gazze ateşkes müzakereleri, Hamas'ın İsrail'i engellemekle suçladığı ve ABD ile İsrail'in görüşmelerde bir ilerleme kaydedileceği ve birkaç gün içinde anlaşmaya varılacağı yönündeki iyimser söylemleri arasında Katar'ın başkenti Doha'da altıncı gününe girdi.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar, karmaşık müzakere sahnesini deşifre etti. Uzmanlara göre, görüşmelerin geleceğine dair süren belirsizliğe rağmen, Amerikan tarafının açık ve doğrudan baskıları sayesinde bir ‘çözülme’ ihtimali ağır basıyor. Bu süreçte, engelleyici şartların aşılması ve Hamas’a bazı güvencelerin verilmesi öngörülüyor. Ayrıca, ABD ile İsrail arasında Gazze cephesinde bir sakinlik sağlanması konusunda mutabakat bulunuyor. Zira, Washington ile Tahran arasındaki mevcut görüşme hattı başarısız olursa, İran’a ikinci bir saldırı düzenlenmesi ihtimali değerlendiriliyor.

Geçtiğimiz pazar gününden bu yana Doha'da devam eden müzakerelerin ortasında Netanyahu perşembe günü yayınladığı bir videoda Hamas'ın silahsızlandırılmasını, askeri kabiliyetlerinin olmamasını ve bölgeyi yönetmemesini şart koşarak bunlar olmadan Gazze Şeridi'nde anlaşma ihtimalini dışladı ve savaşa geri dönme tehdidinde bulundu. Netanyahu, “Bu müzakereler yoluyla elde edilebilirse iyi olur, aksi takdirde kahraman ordumuzun gücüyle başka yollarla elde edeceğiz” dedi.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar perşembe günü Avusturya gazetesi Die Presse'ye verdiği röportajda, müzakerelerin geleceği için bir başka koşul öne sürerek Hamas liderlerinin sürgüne gönderilmesinin ‘savaşı sona erdirecek çözümün bir parçası olabileceğini’ belirtti.

Diğer yandan Hamas yaptığı açıklamada, İsrail'in ‘kötü niyetli’ tutumunu eleştirerek daha önce ‘saldırganlığın kalıcı olarak durdurulmasını, işgal ordusunun kapsamlı bir şekilde geri çekilmesini ve yardımların serbest akışını sağlayacak bir anlaşma karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı kapsamlı bir takas anlaşmasına varmayı teklif ettiğini, ancak Netanyahu'nun o zaman bu teklifi reddederek kaçmaya ve daha fazla engel koymaya devam ettiğini’ vurguladı.

Bununla birlikte Hamas, hem Filistin hem de İsrail tarafındaki esirlerin serbest bırakılması karşılığında savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya yönelik müzakerelere ‘olumlu ve sorumlu’ yaklaşımını sürdürdüğünü ifade etti. Bu açıklama, Hamas'ın ‘devam eden ateşkes görüşmelerinde yardım akışının sağlanması, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi ve kalıcı bir ateşkes için gerçek garantiler verilmesi de dâhil olmak üzere birçok önemli noktanın müzakere edildiğini’ belirtmesinden bir gün sonra geldi.

Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için kurulan derme çatma bir kampta yıkılmış çadırları inceleyen Filistinlilere bakan bir kadın (AFP)Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için kurulan derme çatma bir kampta yıkılmış çadırları inceleyen Filistinlilere bakan bir kadın (AFP)

Bu, Hamas liderlerinden Basim Naim'in ‘Netanyahu'nun 22 aylık savaş ve kıtlıkta başaramadığını müzakere masasında da başaramayacağını’ vurguladığı basın açıklamalarıyla aynı zamana denk geldi.

Netanyahu'nun Gazze Şeridi ve İran dosyalarına değindiği Washington ziyaretinin ardından İsrail yeniden İran'ı vurma tehdidinden söz etmeye başladı. Savunma Bakanı Yisrael Katz perşembe günü yaptığı açıklamada, İsrail'in İran tarafından tehdit edilmesi halinde bu ülkeyi ‘daha büyük bir güçle’ vuracağını söyledi.

İsrail'in haziran ayında İran'a karşı 12 gün süren bir hava savaşı başlatması bölgede daha geniş çaplı bir çatışma korkusu yarattı. İki taraf, 23 Haziran'da ABD Başkanı Donald Trump tarafından ilan edilen, ABD arabuluculuğunda bir ateşkes üzerinde anlaştı.

İsrail ve Filistin konularında uzman Mısırlı siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, ateşkes müzakerelerinin engellerden ve ayrıntılara getirilen karartmadan, ABD'nin baskısı altında bir atılımın her iki tarafça da kabul edilmesine doğru ilerleyeceğini düşünüyor. Fehmi, Netanyahu'nun Washington ziyaretinde Gazze ve İran meselelerinin farklı görüşlere yol açacak şekilde ele alındığını, ancak Trump'ın Gazze'de anlaşmanın tamamlanması ve İsrail'in gerekirse İran'ı vurmasına izin verilmesi konusunda ısrarcı olduğunu belirtti.

Fehmi'ye göre bir atılım şansı, İsrail'in özellikle Mısır sınırına yakın Morag Koridoru’ndan kademeli olarak çekilmeyi kabul etmesiyle mümkün. Hamas, ABD yönetimiyle doğrudan iletişim kanalının devam etmesiyle bunu kabul edebilir. Bu da müzakerelerdeki pozisyonunu güçlendirecek, Netanyahu'nun Trump ile çatışmasını önleyecek ve İran'ı tekrar hedef alma isteklerini kabul etmesi karşılığında Gazze anlaşmasını uygulamasına olanak tanıyacaktır.

Filistinli siyasi analist Dr. Suheyl Diyab'a göre Hamas mümkün olduğunca çok şey teklif etti; ancak müzakereler Netanyahu'nun, ABD yönetiminin ve özellikle de İsrail içişlerinin krizleri nedeniyle tıkanmış durumda. Netanyahu, özellikle de kişisel çıkarları için herkesi manipüle etme girişimleri sona erdiğinden, kendisine sunulan senaryoları seçme konusunda halen büyük tereddütler yaşıyor.

Diyab, Netanyahu-Trump görüşmelerinin ayrıntıları henüz açıklanmadığı için Gazze ateşkes dosyasının İran dosyasının ayrıntılarıyla bağlantılı olduğunu göz ardı etmedi. Dünyanın ABD ve İran arasındaki anlaşma ya da anlaşmazlığın seyrini izlediği bu dönemde, bir atılım ve anlaşmanın teşvik edilmesi, İsrail ve Washington'un dikkat çekici bir şekilde yeniden zorladığı bir seçenek gibi görünüyor.

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler (AFP)İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler (AFP)

Geçtiğimiz perşembe günü televizyonda yayınlanan bir röportajda Netanyahu birkaç gün içinde bir anlaşmaya varılacağı umudunu dile getirerek şunları söyledi: “50 esir halen Hamas tarafından tutuluyor ve bunlardan sadece 20'sinin hayatta olduğuna inanılıyor. Şu anda yaşayanların yarısının ve ölülerin yarısının çıkarılmasını öngören bir anlaşmamız var, yani 10 yaşayan insanımız ve yaklaşık 12 ölen rehinemiz kalacak, ancak onları da çıkaracağım. Umarım birkaç gün içinde bunu sonuçlandırabiliriz.”

Geçen hafta Netanyahu ile Beyaz Saray'da iki kez görüşen Trump, ateşkesin yakın olduğu söylemini yineleyerek bu haftayı olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio perşembe günü yaptığı açıklamada bir anlaşma için ‘büyük umutları’ olduğunu ifade etti.

Öte yandan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Alman mevkidaşı Johann Fadivoll ile yaptığı telefon görüşmesinde, Gazze Şeridi'ndeki son gelişmeler ile ateşkesin yeniden başlatılması ve bazı esir ve mahkûmların serbest bırakılmasına yönelik müzakerelerdeki gelişmeler hakkında bilgi verdi. Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre Abdulati, ‘Filistin halkının kanının akıtılması ve trajik insani durum ışığında Gazze Şeridi'ne insani yardım akışının sağlanması gerektiğini’ vurguladı.

Fehmi'ye göre Gazze anlaşması yaklaşıyor. “Birkaç gün içinde anlaşma nihai aşamasına girecek. Pazar ya da pazartesi günü ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un son rötuşları yapmak üzere bölgeye bir ziyaret gerçekleştireceğini görebiliriz” diyen Fehmi, ‘Washington'un bölgedeki çıkarlarını düşünerek ve Trump'ı izleyicileri önünde mahcup etmemek için anlaşmanın başarısız olmasına izin vermeyeceğini’ vurguladı.

Diyab, Netanyahu'nun Washington ziyaretinden sonra bir anlaşma istediğine ve Trump'a hayır diyemeyeceğine inanıyor. Dolayısıyla siyasi çıkarları çerçevesinde kendisine daha fazla zaman kazandırabilecek bir atılımla ya da özellikle farklılıklar ve ABD'nin baskıcı tutumu nedeniyle kendisini devirecek bir tökezleme ve patlamayla karşı karşıya.