ABD, Libya’daki çatışmanın tarafları arasında arabuluculuk yapıyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ve İtalya’nın Trablus Büyükelçisi Giuseppe Buccino Grimaldi
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ve İtalya’nın Trablus Büyükelçisi Giuseppe Buccino Grimaldi
TT

ABD, Libya’daki çatışmanın tarafları arasında arabuluculuk yapıyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ve İtalya’nın Trablus Büyükelçisi Giuseppe Buccino Grimaldi
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ve İtalya’nın Trablus Büyükelçisi Giuseppe Buccino Grimaldi

ABD'nin Trablus Büyükelçisi ve Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Libya’da iktidar için çekişen iki hükümetin iki başkanı arasındaki arabuluculuk hattına tekrar girdi.
Norland dün yaptığı açıklamada, Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ve Tobruk’taki Temsilciler Meclisi tarafından Başbakan atanan Fethi Başağa ile telefon görüşmeleri yaptığını bildirdi.
Büyükelçi, Dibeybe ve Başağa’nın şiddetten kaçınmak ve ‘trajik ölümlerin’ ardından ülkede sükunet yollarının bulunması konusunda kararlı olduklarını belirtti.
Norland bu ifadeler ile başkent Trablus ve Misrata’da 3’ü sivil 16 kişinin ölümüne ve 52 kişinin yaralanmasına yol açan son çatışmalara atıfta bulundu.
Norland, Başağa’nın silahlı gruplar tarafından siyasi ifade haklarının tehdit edilmesinin yanı sıra Dibeybe’nin kamu düzenini bozacağını düşündüğü adımlarıyla ilgili endişelerini karşı tarafa aktardığını vurguladı.
Meşruiyet konusunun sadece seçimlerle çözülebileceğinin altını çizen Norland, söz konusu telefon görüşmelerinde seçimlere bir an önce ivme kazandırmak için atılabilecek olası adımları da ele aldı.
Başağa ise, siyasi kargaşayı durdurmak için birlikte çalışma gereği konusunda Norland ile hemfikir olduğunu söyleyerek, yolsuzluk yapanlar ve bozguncuların asla reformcu olamayacağını belirtti.
Başağa, Libya devletini boğan ve kalkınmasını engelleyen yolsuzluk çetesinden kurtulmalarını sağlayacak özgür ve adil seçimlerin yapılması ve sivillerin güvenliğinin korunması konusunda istekli olduğunu söyledi.

Başağa hükümetinin Sağlık Bakanı: Saldırıya uğramadım
Başağa hükümetinin Sağlık Bakanı ve resmi sözcüsü Osman Abdulcelil, saldırıya uğradığı veya arabasının çalındığına dair haberleri yalanladı.
Abdulcelil, “Bu haber önceki gün Zaviye’de düzenlenen Batı Bölgesi Faaliyetleri Forumu’nu bozmayı amaçlayan taraflarca yayılıyor” dedi.
Ancak Zaviye şehrinin İleri Gelenler Meclisi bu toplantıyı reddetti ve şehirdeki tüm devrimcilerin liderlerini çekişme ve çatışmadan kaçınmaya çağırdı.

Dibeybe, İtalya’nın Trablus Büyükelçisi ile görüştü
Dibeybe, İtalya’nın Trablus Büyükelçisi Giuseppe Buccino Grimaldi ile ülkenin siyasi durumu ve devreye alınan bir dizi ortak ekonomik konu hakkında görüştüğünü söyledi.
Milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin bir an önce yapılmasının gerekli olduğunu ifade eden Dibeybe, İtalyan Büyükelçi’nin ülkede petrol üretiminin yeniden başlamasından memnun olduğunu söyledi.
Ancak, Petrol Hilali Bölgesi’nin ileri gelenleri, Ulusal Petrol Kurumu’nun (NOC) görevden alınan başkanı Mustafa Sanallah’ın görevine iade edilmeye çalışılması durumunda petrol sahaları ve limanları yeniden kapatmakla tehdit etti.

Trablus’ta gerilim sürüyor
Trablus’ta görevden alınan Askeri İstihbarat Dairesi eski Başkanı Usame el-Cuveyli’ye bağlı silahlı konvoyların hareketinin gözlemlenmesinin ardından şehirde askeri ve güvenlik gerilimi devam etti.
Dibeybe hükümetine bağlı Sosyal İşler Bakanlığı’ndan bir ekip, Trablus’un doğusunda çatışmalara sahne olan bölgelerdeki hasarı tespit etmeye ve halkın acil ihtiyaçlarını belirlemeye başladı.
Bakanlık, bu bölgelerdeki çocuk ve yaşlılar başta olmak üzere ailelere psikososyal destek sağlamak için bir ekip oluşturulduğunu bildirdi.

Nazuri ve Haddad’ın görüşmesi bekleniyor
Halife Hafter liderliğindeki Ulusal Ordu Genelkurmay Başkanı Abdurrezzak en-Nazuri’nin Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti’ne bağlı Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad ile 5+5 Ortak Askeri Komite’nin huzurunda Çarşamba günü görüşmesi bekleniyor.
Bu toplantıya hazırlık olarak, Nazuri dün Racma’daki Ulusal Ordu karargahında Askeri Komite üyeleri ve askeri yetkililer ile bir araya geldi.
Haddad, askeri kurumun birleştirilmesi ve ateşkes sağlanmasını görüşmek üzere 5+5 Ortak Askeri Komite’nin toplantıları çerçevesinde geçen Pazartesi günü Trablus’ta Nazuri ile görüştü.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.