Irak Genelkurmay Başkanı Yarallah: Türkiye’nin Irak topraklarında 5 üssü varhttps://turkish.aawsat.com/home/article/3780376/irak-genelkurmay-ba%C5%9Fkan%C4%B1-yarallah-t%C3%BCrkiye%E2%80%99nin-irak-topraklar%C4%B1nda-5-%C3%BCss%C3%BC-var
Irak Genelkurmay Başkanı Yarallah: Türkiye’nin Irak topraklarında 5 üssü var
Iraklı güvenlik birimleri bombalanan turistik bölgede incelemeler yaptı. (AFP)
Irak’ta hem askeri hem de siyasi düzeyde, Türkiye’nin Duhok vilayetindeki turistik bölgeyi bombaladığına ilişkin iddiaların neden olduğu tepkiler sürüyor. Irak Genelkurmay Başkanı Abdulemir Yarallah Irak topraklarındaki Türk güçlerinin ve üslerinin sayısını açıkladı. Bu, üst düzey bir askeri yetkiliden konuyla ilgili kamuoyuna yapılan ilk açıklama oldu.
Irak Meclisi’ndeki bilgilendirme oturumunda konuşan Yarallah, Türkiye’nin Kuzey Irak’ta 5 ana üssü bulunduğunu belirterek şunları söyledi:
“Bu detayların kamuoyu önünde konuşulmaması tavsiyelerine rağmen bunu söylüyorum. Üslerde 4 binden fazla personel bulunuyor. Irak toprakları içindeki Türklerin operasyonları artabilir. Geçen yıl 40 askeri noktaları vardı, bugün ise 100 nokta bulunuyor ve Duhok’un Zaho ve El-İmadiye bölgelerine yakın mesafedeler. Söz konusu bölgelerin boşaltılması için sınırdaki boş bölgelere ordu ve Peşmerge güçlerini göndermeliyiz.”
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, dün (pazartesi) yaptığı açıklamada, ülkesinin, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) Duhok vilayetindeki turistik bölgede 9 kişinin hayatını kaybettiği ve 23 kişinin yaralandığı Türk saldırısı konusunda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’yle (BMGK) birlikte ilerleyeceğini bildirdi. Kazımi dün, BM Genel Sekreteri Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis Plasschaert ile bir araya geldi. Kazımi’nin ofisinden görüşmeye ilişkin yapılan açıklamaya göre Plasschaert, “Irak’a yönelik saldırı hakkında BMGK oturumunda ifade vereceğim” dedi. Görüşmede ayrıca ‘Irak ile BM Irak Misyonu arasındaki iş birliği alanları, özellikle yerinden edilenler sorununun sonuçlandırılması ve kurtarılan bölgelere destek sağlanmasına yönelik tedbirlerin’ ele alındığı kaydedildi.
Irak Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed es-Sahaf, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin, Irak’ın topraklarına yönelik yapıldığı iddia edilen Türk ihlalleriyle ilgili sunduğu şikayetleri görüşmek üzere bugün toplanacağını bildirdi. Sahaf, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada öne sürülen Türk saldırılarını kınamak için ortaklarıyla anlaştıklarını aktararak şunları söyledi:
“Irak, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden Türkiye’yi, Irak’ta bulunan askeri güçlerini çekmeye, mağdur olan Iraklı vatandaşlara maddi tazminat ödemeye ve Irak’ın altyapısına verilen zarardan dolayı Irak’tan ve halkından resmi olarak özür dilemeye zorlamasını talep edecek.”
Sahaf El-Irakiyye televizyonuna verdiği demeçte ayrıca şu iddialarda bulundu:
“Irak’ın BMGK’ya gönderdiği mesaj bir dizi konu ile ilgili. Bu konuların başında 2018’den bu yana egemenliğine yönelik ihlalleri geliyor. Zira mektupta Türkiye’nin 22 bin 740 ihlalini belgeledik. Mektup ayrıca Irak toprakları içindeki nüfuslu şehirlere ulaşan son saldırının içerdiği riskler hakkında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne bilgi veriliyor. Bu durum terörle mücadele çabalarıyla ilgili riskler içeriyor. Mektupta ölenlerin ve yaralıların isimleri de yer alıyor.”
Sahaf, Ankara ve Bağdat arasında Türkiye’nin Irak toprakları içerisinde askeri harekat düzenlemesine izin veren bir anlaşma olduğu yönündeki açıklamaları ise yalanladı.
Ankara-Bağdat hattındaki ilişkilerin gerilmesi sonucu Irak Ulusal Olimpiyat Komitesi (NOCI) pazar günü yaptığı açıklamada, Duhok’ta yaşananlar dolayısıyla Türkiye’de yapılması planlanan İslami Dayanışma Oyunları’ndan çekildiğini duyurdu.
NOCI basın ofisinden yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Yönetim kadromuz acil toplantıda son krizi görüştü ve önümüzdeki ayın başında Türkiye’de düzenlenmesi planlanan 5. İslami Dayanışma Oyunları'ndan çekilme kararı aldı. Çekilme kararı; Irak halkının tutumu, meclisin son olağanüstü oturumundaki tavsiyeleri ve Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasındaki tavır doğrultusunda Zaho ilçesinde yaşananları protesto etmek için alındı.”
Libya’da seçimlerin alt yapısı için uzlaşı görüşmeleri sürüyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4365021-libya%E2%80%99da-se%C3%A7imlerin-alt-yap%C4%B1s%C4%B1-i%C3%A7in-uzla%C5%9F%C4%B1-g%C3%B6r%C3%BC%C5%9Fmeleri-s%C3%BCr%C3%BCyor
Libya’da seçimlerin alt yapısı için uzlaşı görüşmeleri sürüyor
Menfi, Trablus'taki ofisinde Cevazi kabilesinin ileri gelenlerinden bir heyeti kabul etti (Libya Başkanlık Konseyi)
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Cevazi kabilesi heyetiyle ülkede toplumsal barışı ve ulusal uzlaşıyı sağlama sürecini görüştü. Öte yandan askeri operasyon Mısır sınırı yakınlarında devam ediyor.
Başkanlık Konseyi Basın Ofisi tarafından yapılan açıklamada, Menfi'nin, Başkanlık Konseyi’nin toplumsal barışı sağlamlaştırma ve ulusal uzlaşıyı sağlama çabası çerçevesinde, Cevazi kabilesinin ileri gelenlerinden bir heyetle bir araya geldiği belirtildi. Açıklamaya göre heyet, Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi’nin bu yıl yapılması planlanan milletvekilliği ve cumhurbaşkanlığı seçimleriyle istikrarı sağlama ve çatışmaları sona erdirme çabalarını desteklediklerini belirtti.
Öte yandan Temsilciler Meclisi (TM) ve Devlet Yüksek Konseyi (DYK) üyeleri, Seçim Yasalarını Belirleme 6+6 Komitesi'nin ertelenen cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerini düzenleyen yasalarla ilgili çözülmemiş sorunlar üzerinde nihai bir anlaşmaya vardıkları açıklamasına itiraz ettiler.
TM resmi bir görüş bildirmekten kaçınsa da 61 milletvekili, dün sabah saatlerinde TM Başkanı ve iki yardımcısına hitaben yaptıkları açıklamada, ‘6+6 Komitesi, cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilgili tartışmalı noktalar üzerinde anlaşmaya varması olan gerçek işinden sapmakla’ suçlandı.
Açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi ve Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkanı Abdoulaye Bathily’e hitaben yer alan ifadelerde ise ‘6+6 Komitesi tarafından yapılan birçok açıklama kınandı ve komite, ‘sandalye sayısını artırıp TM üye sayısını seçmeye çalışarak işinin ötesine geçmekle’ suçlandı.
Komitenin çalışmalarının ve vardığı mutabakatların takdir edildiği açıklamada, TM Başkanlığı’nın TM’nin onayı olmadan herhangi bir değişikliği imzalamak ya da onaylamakla yükümlü olduğu vurgulandı. Açıklamada, 6+6 Komitesi üyelerine, milletvekillerine ve seçmen olan tüm Libya halkına saygılarından dolayı, değişiklikleri TM’ye başvurmadan kabul etmemeleri ve milletvekili sandalyelerini artırarak veya azaltarak TM çalışmalarına müdahale etmemeleri çağrısında bulunuldu.
Başkent Trablus'tan DYK ise herhangi bir resmî açıklamada bulunmasa da 54 üyesi ortak bir açıklamayla 6+6 Komitesi’nin açıklamalarını ‘anayasaya aykırı’ olarak nitelendirerek reddettiler ve tüm yetkilileri de aynı tutumu sergilemeye çağırdılar.
Açıklamada, BM’ye ve UNSMIL’e Libya halkının iradesine ve yargı yetkisine saygı duymaları ve yargının üstünde görülen organlarla ve komitelerle muhatap olmamaları çağrısında bulunuldu.
Seçim Yasalarını Belirleme 6+6 Komitesi, TM ve DYK üyelerinden seçim yasalarını hazırlamak üzere oluşturuldu. Komite üyeleri, Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerine ilişkin üç yasa hakkında Fas'ın Buznika şehrinde yapılan bir toplantıda oybirliğiyle vardıkları sonucu açıkladılar.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde başlıca anlaşmazlık noktası olan askeri geçmişe sahip olanların ve çifte vatandaşlığı bulunanların adaylığıyla ilgili tartışmalı maddelerde 6+6 Komitesi üyeleri arasında fikir birliğine varıldığına işaret ettiler.
Ayrıca seçim yasalarının ve üzerinde anlaşmaya varılan anayasal kuralın Fas’ın arabuluculuğunda ilan edilmesini ve TM Başkanı Akile Salih ile DYK Başkanı Halid el-Mişri tarafından Buznika'da resmi olarak imzalanmasını önerdiler.
6+6 Komitesi Sözcüsü, geçtiğimiz ay, TM ve DYK üyelerinin seçimi ile siyasi partilerin parti listeleri veya bireysel adaylıklar üzerinden Temsilciler Meclisi seçimlerine nasıl dahil edileceğine ilişkin hususlarda mutabakata varıldığını duyurdu.
Diğer yandan ABD'nin Trablus Büyükelçisi ve Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Libya'daki durumu ‘doğası gereği istikrarsız’ olarak nitelendirdi. Norland, gazetecilere yaptığı açıklamalarda meşruiyetin ancak seçimle sağlanacağını değerlendirirken içerideki bölünmeleri kullanıp ve BM’nin seçimleri düzenleme çabalarını engellemeye yönelik birkaç girişim olduğu konusunda uyardı.
UBH Başbakanı Dibeybe’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın göreve başlama töreninden paylaştığı bir kare (UBH)
Bir diğer gelişmede geçici Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe, eşiyle birlikte, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen yemin törenine katıldığını ve burada Türk ve uluslararası yetkililerle çok sayıda görüşme yapma fırsatı bulduğunu duyurdu.
Öte yandan Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Tobruk Emniyet Müdürlüğü, cumartesi akşamı ülkenin doğusunda yerel saatle 20:00’de başlayıp sabah 06:00’ya kadar sürecek sokağa çıkma yasağı ilan etti.
Emniyet Müdürlüğü tarafından cumartesi akşamı yapılan açıklamada, sokağa çıkma yasağının İçişleri Bakanlığı Müsteşarı ve Libya Ulusal Ordusu (LUO) Başkomutanı Mareşal Halife Hafter'in direktifleri doğrultusunda, Özel Güvenlik Odası Başkanı Ferec İkaim tarafından verilen emre dayandığı belirtildi. Yasağın, tıbbi personel, hastalar, insani yardım çalışmaları, polis ve ordu personeli ve temizlik görevlilerinin çalışmalarını kapsamadığı kaydedildi.
Tobruk Emniyet Müdürü General Sami İdris, sokağa çıkma yasağının bir sonraki duyuruya kadar her gün devam edeceğini açıkladı.
Ordu İstihbarat Birimi, Tobruk ve Musaid şehirlerinde operasyonlarını sürdüren askeri ve emniyet personelinin Bir'ul-Aşhab bölgesinde kaçakçıların ve düzensiz göçmenlerin sığınaklarından birini hedef aldığını duyurdu. Açıklamada göçmen kaçakçılığında kullanılan ahşap tekneler için bir fabrikanın bulunduğu ve göçmen tekneleri için marina olarak kullanılan yerin basıldığı belirtildi.
Çevre bölgelerin taranması için yürütülen kapsamlı operasyon sırasında çok sayıda düzensiz göçmenin de evlere saklandığının tespit edildiği bildirildi.
Tunus'un Fransa ile ilişkileri gerilerken, İtalya ile yakınlaşıyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4364996-tunusun-fransa-ile-ili%C5%9Fkileri-gerilerken-i%CC%87talya-ile-yak%C4%B1nla%C5%9F%C4%B1yor
Tunus'un Fransa ile ilişkileri gerilerken, İtalya ile yakınlaşıyor
Fransa Dışişleri Bakanı, Tunuslu mevkidaşını Paris'te kabul etti (Tunus Dışişleri Bakanlığı Twitter hesabı)
Sağir el-Hidri
Paris'in özellikle Fransa'da yaşayan Tunuslu 10 bin düzensiz göçmeni sınır dışı etmekle tehdit etmesinden sonra Tunus'taki hak ve özgürlükler dosyasıyla ilgili provokatif açıklamalarının iki ülke arasındaki geri planda kalmış anlaşmazlıkları gün yüzüne çıkartması, ekonomik olarak zor bir durumla karşı karşıya olan Tunuslu yetkililer üzerindeki baskıyı artırabilir.
Daha önce 1,9 milyar dolar olarak tahmin edilen fon için Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yapılması planlanan anlaşmaya varılamaması durumu daha da kötüleştirdi.
Tunus Dışişleri Bakanı Nebil Ammar, birkaç gün önce Fransa'yı ziyaret etti. Avrupa Birliği'nden (AB) acil mali yardım talep ettiği bir döneme denk gelmesi nedeniyle ziyaretin zamanlaması dikkat çekiciydi.
AB ise bu yardım karşılığında, Tunus üzerinden AB ülkelerinin kıyı şeritlerine geçmeye çalışan Sahra altı Afrika ülkelerinden gelen düzensiz göçmenlerin önüne geçilmesini istiyor.
Tunus Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Dışişleri Bakanı Nebil Ammar ile Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna arasındaki görüşmede hak ve özgürlükler konusunun gündeme getirilmedi ve Fransız mevkidaşının Colonna'nın toplantı sırasında Tunus'taki insan hakları ve özgürlüklerin durumunu gündeme getirdiğine dair yayınlarını yalanladı.
Duruma bağlı dalgalanmalar
Son dönemde, özellikle Fransa'nın Tunus Başkonsolosu Dominique Mass'ın Fransa'ya gitmek için vize almak isteyen Tunusluların bazı zorluklar yaşadığı bir dönemde ülkesinin 10 bin Tunusluyu sınır dışı etmeyi istediğini söylediği açıklamaların ardından Tunus-Paris ilişkilerinin ilgisizlik belirtileri görüldü.
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, cuma günü, Dışişleri Bakanı Ammar'ın Paris ziyaretine değinerek, Tunus'un egemenliğine ve dış politikasının değişmezlerine bağlı olduğunu vurguladı.
Bunların başın Tunus'un iç işlerine karışılmasının reddedilmesinin geldiğini belirten Cumhurbaşkanı Said, "Başkalarının iç işlerine karışmayı reddettiğimiz gibi kimsenin de bizim iç işlerimize karışmasına izin vermeyiz. Çünkü bizim iç işlerimiz halkımızın iradesine dayanıyor" ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Cumhurbaşkanı Said, "Tunus'un hak ve özgürlükler alanında diğer birçok ülkeden çok daha zengin bir tarihe sahip olduğunu bir kez daha teyit ediyoruz" diyerek Mass'ın sözlerine üstü kapalı yanıt verdi.
Tunus Cumhurbaşkanı, özgürlüğü ve şerefi uğruna ayaklanıp başkaldıran Tunus halkının yine o eski günlere dönmesini asla kabul etmeyeceğini, Tunus'un kimseden ders alacak bir ülkede olmadığını aksine ders verebilecek güçte bir olduğunu vurguladı.
Tunuslu eski diplomat Ahmed el-Herkam, Tunus-Fransa ilişkilerinin çok önemli olduğunu ancak sürdürülmesini zorlaştıran dalgalanmalar yaşadığını belirterek, "Dışişleri Bakanı Nebil Ammar'ın göreve gelişinden bu yana bu ilişkilerin durulmaya başladığına inanıyorum" yorumunda bulundu.
İlişkideki dalgalanmalardan Fransa'yı sorumlu tutan Herkam, Independent Arabia'ya yaptığı açıklamada "Bugün Tunus'taki özgürlükler ve haklar kimse tarafından sorgulanamaz. Tüm tarafsızlıkla radyo ve televizyon kanallarının dinleniyor ve iktidarın eleştirilebiliyor olması yeterlidir. Bugün bazılarının Tunus'a yönelik düşünce, ifade ve basın özgürlüğünün olmadığını söyleyerek itham etmesi temelsiz ve haksız bir suçlamadır" şeklinde konuştu.
Herkam, sözlerini şöyle sürdürdü:
İster Tunus ister Fransa olsun, her iki ülkede de iktidarı elinde bulunduran herkes, duygusal nedenlerle değil, mantıksal ve kişisel çıkarlar nedeniyle ilişkileri ayrı bir seviyede tutması gerektiğinin farkında. Bu her iki taraf için de geçerli. Tunus, Fransa'nın Kuzey Afrika'da ve Ortadoğu'da birçok bölgeye açılan kapısıdır. Tunus açısından ise Paris ile ilişkiler AB'ye ve Avrupa pazarına açılan bir kapı konumunda. Son 30 yılın verilerine bakmak, ticari ve ekonomik alışverişlerin değerini anlamamız için yeterli olacaktır.
Göç dosyası
Bakan Ammar'ın bir televizyon röportajı sırasında Tunus'un, Avrupa'nın bekçisi olmayı, Avrupa'ya göçü engelleyen bir duvar olmayı kabul etmeyeceğini, düzensiz göç dalgalarına tüm taraflarla ortak bir çözüm bulunmasının gerektiğini söylemesi, Tunus'un bir yandan Fransa ve diğer yandan AB ile arasında anlaşmazlıklar yaşadığını ortaya koydu.
Cumhurbaşkanı Said daha önce göç dosyasıyla ilgili tüm tarafların katılacağı uluslararası bir toplantı düzenlenmesi ve meseleye çözüm bulunması amacıyla bir girişimde bulunmuştu.
Ancak, İtalya'nın Tunus'un içinde bulunduğu ekonomik krizin etkilerini hafifletmek için gerekli mali desteği sağlamak amacıyla sarf ettiği yoğun çabalara rağmen, Tunus ile uluslararası taraflar arasında henüz iletişim kurulamadı.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin önümüzdeki hafta Tunus'u ziyaret etmesi bekleniyor. Düzensiz göç sorunu ziyaretinin ilk gündem maddelerinden biri olabilir.
Tunuslu yetkililer, daha önce bu yılın ilk üç ayında 13 bin 138'i Afrikalı ve gerisi ise Tunuslu olmak üzere 14 bin 406 düzensiz göçmenin Avrupa kıyılarına geçmesinin engellendiğini duyurdular.
Sayının yüksek olması, İtalyan yetkilileri Tunuslu mevkidaşlarıyla koordinasyonu yoğunlaştırmaya itti.
Herkam, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:
Aslında Tunus, özellikle kıyılarında cesetlerin birikmesiyle düzensiz göçün mağduru olduğumuz için geçmişten beri Avrupa'nın güney kapısının bekçisi olmayı reddediyor. Yine de Fransa ve Avrupa ülkeleri onlar için bekçilik yapmamızı istiyor.
Gerilim olduğu açık
İtalya, Tunus ile IMF arasında yapılması planlanan anlaşmanın önündeki engelleri aşmak için çaba sarf ederken Fransa'nın Tunus ile IMF arasındaki görüşmeleri desteklediğine dair herhangi bir sinyal göndermemesi, Tunus-Fransa ilişkilerinde soğukluğun ve ilgisizliğin hakim olduğuna ilişkin duyumları güçlendirdi.
Siyasi analist Muhammed Salih el-Ubeydi, konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:
Tunus ile Paris arasındaki gerilim artık aşikar. İyi bir dönemden geçen İtalya ile Tunus arasındaki ilişkilerin aksine, Roma'nın IMF nezdinde Tunus dosyasına destek açıklamaları yaparken Fransa'nın bu yönde hiçbir adım atmaması bunun kanıtı. Cumhurbaşkanı Said'in, Dışişleri Bakanı Ammar'ın Fransa'ya yapacağı ziyaret öncesinde Tunus'un dış dünyayla ilgilenmesi gerektiğine ilişkin açıklamaları da Paris-Tunus ilişkilerindeki soğukluğu yansıtıyor. Ancak başta düzensiz göçle mücadele olmak üzere iki ülke arasındaki ortak çıkarlar ve Tunus'un mevcut ekonomik krizden çıkması gerektiği göz önüne alındığında bu gerilimin devam edeceğini düşünmüyorum.
Tunus, düzensiz göç sorununu her zaman istediğini elde etmek için Avrupalılara karşı kullanabileceği bir silahı olarak görmüştür.
Ancak, ülkedeki ekonomik koşulların kötüleşmesi ve Tunus başta olmak üzere İtalya ve diğer Avrupa ülkelerinin güvenlik yetkililerini rahatsız eden bir sorun olan Afrika ülkelerinden göç akışının devam etmesiyle bu silahın şu anda etkili olup olmayacağı bilinmiyor.
Independent Arabia
Mısır-İsrail sınırındaki en belirgin güvenlik olaylarıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4364951-m%C4%B1s%C4%B1r-i%CC%87srail-s%C4%B1n%C4%B1r%C4%B1ndaki-en-belirgin-g%C3%BCvenlik-olaylar%C4%B1
Mısır-İsrail sınırındaki en belirgin güvenlik olayları
Mısır ile İsrail arasında 1979 yılında imzalanan barış anlaşmasından bu yana iki ülke sınırları zaman zaman güvenlik gerilimlerine sahne oldu. Kuzeyde Refah'tan güneyde Taba'ya kadar uzanan 233 kilometre uzunluğundaki sınır şeridinde iki ülkenin güvenliği artırma çabalarına rağmen bazı olayların yaşanması engellenemedi. Mısır'da 25 Ocak 2011 devriminden sonra bu olaylar zirveye ulaştı. Bu dönem, birçok “terörist” unsurun Sina'ya sığınmasının yanı sıra, insan ve uyuşturucu kaçakçılığı yapanların faaliyetlerinde artışa tanık oldu.
Mısır-İsrail sınırında en çok öne çıkan güvenlik olayları
Ekim 1985: Mısırlı asker Süleyman Hater tarafından Mısır-İsrail sınırında “Ras Barka” operasyonu gerçekleştirildi. Hater, ülkesinin sınırlarına konuşlanmış olan 7 İsrailliyi öldürdü. Bu olay Mısır kamuoyunu çokça meşgul etti. Hater daha sonra, Askeri Cezaevi Hastanesi'nde intihar ederek yaşamına son verdi.
Kasım 2004: Bir İsrail tankının Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki sınıra ateş açması sonucu Mısır Merkezi Güvenlik Güçleri’nin 3 mensubu öldürüldü. Mısır bu olayı kınadı.
Haziran 2006: Mısır güvenlik kaynakları, İsrail'in, Mısır sınırı yakınlarında iki kişiyi öldürdüğünü açıkladı. Mısır ölenlerin, devriye gezerken yanlışlıkla sınırı aşarak İsrail tarafına geçen Merkezi Güvenlik Güçlerine bağlı Mısırlı iki subay olduğunu duyurdu.
Ağustos 2011: Refah'ın güneyindeki Mısır sınırına yönelik İsrail hava saldırısında 5 Mısırlı sınır muhafızı öldü. Olayın ardından Mısır Dışişleri Bakanlığı, protesto amaçlı İsrail maslahatgüzarını çağırdı ve İsrail’den özür talep etti. Kahire olayı aydınlatmak için ortak bir resmi soruşturma yürütme talebinde bulundu.
Şubat 2012: İsrail ordusu, Mısır sınırından geçen bir grupla çıkan çatışmada bir askeri ile 3 silahlı kişinin öldürüldüğünü duyurdu.
Mısır sınırında pazar günü gerçekleşen olayda ölen 3 askerden biri olan Ohad Dahan'ın tabutu İsrail askerlerinin omuzlarında (AFP)
Nisan 2012: Sina Yarımadası'ndan İsrail'in Kızıldeniz kıyısındaki Eilat tatil beldesine bir füze fırlatıldı. Olayda herhangi bir can kaybı yaşanmadı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, "Sina, teröristler için bir üs haline geldi" dedi.
Ağustos 2012: İsrail sınırındaki bir Mısır güvenlik karakoluna kimliği belirsiz kişilerce düzenlenen saldırıda 16 Mısırlı sınır muhafızı öldü. Silahlı kişiler iki zırhlı araca el koydu ve onlardan biri ile İsrail topraklarına girdiler. Daha sonra İsrail Hava Kuvvetleri onları etkisiz hale getirdi.
Ekim 2016: "El-Avce" geçidi yakınında kaçakçılar ile Mısır sınır muhafızları arasında çatışma çıktı. Çatışma sonucunda Mısır ile İsrail sınırında kaçakçılığı önlemek için inşa edilen İsrail duvarının yapımında çalışan bir İsrailli işçi öldürüldü.
Haziran 2023: İsrail ordusu, Mısır sınırı yakınlarında 3 askerinin kurşunlanarak öldürüldüğünü, 2 askerinin ise yaralandığını duyurdu. Olayda karşılıklı ateş açılması sonucu bir Mısırlı asker de yaşamını yitirdi. Şarku’l Avsat’ın ulaştığı bilgilere göre Mısır olayla ilgili açıklamasında, sınır güvenlik güçlerinden bir askerin uyuşturucu kaçakçılarını kovalarken güvenlik bariyerini aştığını ve çatışma çıktığını belirtti.
Suriye buğdayı hayata dönüyor... Savaşın etkileri çiftçilerin kazanımlarını baltalıyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4364906-suriye-bu%C4%9Fday%C4%B1-hayata-d%C3%B6n%C3%BCyor-sava%C5%9F%C4%B1n-etkileri-%C3%A7ift%C3%A7ilerin-kazan%C4%B1mlar%C4%B1n%C4%B1
Suriye buğdayı hayata dönüyor... Savaşın etkileri çiftçilerin kazanımlarını baltalıyor
Bu yıl buğday mevsiminde Suriye’nin çeşitli bölgeleri büyük bir bolluğa sahne oldu… Fiyatlarda da büyük bir fark var (Getty)
Suriye’de buğday sezonu bu yıl umut verici görünüyor. Altın sarısı başaklarla kaplı buğday tarlaları, bereketli bir hasadın ve yıllarca süren kuraklıktan sonra en önemli geçim kaynağının hayata dönüşünü müjdeliyor.
Suriyeli çiftçiler ise hükümetin ekin satın alma fiyatları konusunda özellikle Suriye lirasının ABD doları karşısındaki önemli düşüşün gölgesinde, geçen yılki fiyatların daha iyi olduğunu ifade ediyorlar.
Suriye hükümetinin ülkenin buğday ihtiyacını karşılamak için çalışırken karşı karşıya kaldığı tek sorun çiftçilerin itirazı olmuyor. Ülkenin gıda üretim bölgeleri de dahil olmak üzere kuzeydoğusunda veya kuzeybatısındaki geniş alanlar, hükümetin kontrolü dışındaki alanlarda bulunuyor. Mahsuller büyük ölçüde Suriye hükümeti tarafından değil, bu bölgelerdeki yerel makamlar tarafından kontrol ediliyor.
Şarku’l Avsat, Suriye’deki buğday dosyasını üç raporla açıklıyor. Bu raporlar, Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) hakim olduğu Özerk Yönetim’in bulunduğu ülkenin kuzeydoğusundaki Haseke’den, Heyetu Tahriru-ş Şam’ın (HTŞ) Kurtuluş Hükümeti’nin bulunduğu kuzeybatı Suriye’deki İdlib’den ve Suriye hükümetinin kalbinin attığı Şam’dan alınıyor.
Lübnan’da Merkez Bankası Başkanı Selame’nin görev süresinin sona ermesine erken müdahalede bulunulduhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4362651-l%C3%BCbnan%E2%80%99da-merkez-bankas%C4%B1-ba%C5%9Fkan%C4%B1-selame%E2%80%99nin-g%C3%B6rev-s%C3%BCresinin-sona-ermesine
Lübnan’da Merkez Bankası Başkanı Selame’nin görev süresinin sona ermesine erken müdahalede bulunuldu
Lübnan Merkez Bankası’na ilişin tartışmalar sürüyor. (AP)
Lübnan finans sektöründe, sorumluluk ve görevlerin birinci yardımcıya devredilmesini gerektiren Para ve Kredi Kanunu mekanizmaları aracılığıyla, Merkez Bankası başkanlığında beklenen boşluğun doldurulmasına ilişkin iç mutabakatın tamamlandığını gösteren ciddi işaretler birbiri ardına geliyor. Söz konusu boşluğun, vekil hükümetin yeni bir yönetici atama görevini üstlenmesinin imkansızlığı ve devlet kurumlarında ‘temel ve hassas’ atama kararlarında cumhurbaşkanının direktiflerine uyulmasını gerektiren normlarla bağlantılı olarak yaşanması bekleniyordu.
Şarku’l Avsat da Riyad Selame’nin yerine geçecek ismin erkenden belirlenmesiyle finans ve bankacılık çevrelerinde belirgin bir rahatlama olduğunu gözlemledi. 30 yıldır ‘parasal karar mercii’ konumunda olan Selame’nin görev süresi, gelecek temmuz ayı sonunda, beşinci döneminin dolması ile sona eriyor. Merciiler ve aktörler arasındaki istişareler ve temaslar, bu meselesinin cumhurbaşkanlığı yarışıyla ilgili siyasi ve mezhepsel gerilimlerden ve istifa eden hükümetin ve yetkilerinin anayasal statüsünü çevreleyen koşullardan etkilenmemesine yol açtı.
Üst düzey bir banka yetkilisine göre mevcut verilere aykırı herhangi bir gelişme olmaması durumunda Haziran 2025’e kadar, Birinci Başkan Yardımcısı olarak mevcut görevini sürdüren Dr. Vasim Mansuri, Para ve Kredi Kanunu’nun 25’inci maddesi hükümleri uyarınca bu pozisyonun tüm sorumluluğunu üstlenecek. Tüm göstergeler, devir teslim sürecinin sorunsuz ve büyük olasılıkla şimdiden başlamış ve boşluk süresince devam edecek olan sakinlikle ilerleyeceğini gösteriyor.
Başkan, Merkez Bankası’nın Para ve Kredi Kanunu hükümleri içerisinde yer alan düzenlemeye göre, genel bankayı yönetme ve işlerini yürütme konusunda en geniş yetkilere sahip. Bu kanunu ve Merkez Konseyi kararlarını uygulamakla, özel bir nitelik olmaksızın görevli. Meşru bankanın temsilcisi tüm belgeleri, sözleşmeleri ve anlaşmaları kendi adına imzalıyor, tüm davaların açılmasına izin veriyor ve gayrimenkul sigortaları dahil uygun gördüğü tüm icrai veya ihtiyati tedbirleri alıyor. Aynı şekilde banka departmanlarını organize eder ve görevlerini tanımlar, bankanın her kademedeki çalışanını atıyor ve görevden uzaklaştırıyor. Danışman olarak veya akademik görevler için veya banka çalışanlarının mesleki eğitimini tamamlamak için teknisyenlerle sözleşme yapabiliyor.
Takım anlayışına sahip yeni yönetim
Hukuk alanında uzman olan, Fransa’daki ‘University of Montpellier 1’den anayasa hukuku alanında doktora sahibi ve mali yönetim tecrübesi bulunan Mansuri’nin söz konusu pozisyonu ve sorumluluklarını, çalışma ekibi zihniyetiyle yönetmeyi tercih ettiği öğrenildi. Özellikle ülkenin her düzeyde maruz kaldığı zorlu ve karmaşık krizler, para otoritesi ve bankacılık sistemi düzeyinde finans sektörünü ve kurumlarını kuşatan hak ve sorumlulukların hassasiyeti ortasında bu sorumluluklar, Merkez Konseyi’nin ayrıntılı parasal kararlarını sınırlayarak ve ikinci, üçüncü ve dördüncü meslektaşları olan milletvekilleri Beşir Yakzan, Selim Şahin ve Alexander Moradian ile açık ve tam koordinasyon içinde yürütülecek.
Bu verilere dayanarak bankacılık yetkilisi, Selame’yi kuşatan ve sonunda görevden alınmasını talep edecek düzeye ulaşan siyasi sorunlardan kaynaklanan suçlama ve şüphelerden arınmış ve parasal otoritenin huzurunda, görevlerini yerine getirirken niteliksel dönüşümlerin gerçekleşeceğini söyledi.
Kaynaklara göre yeni yönetimin, Selame’nin lira ve dolar cinsinden likiditeyi yönetmek için aldığı bir dizi acil durum genelgesini, özellikle Merkez Bankası tarafından yönetilen para borsa platformunu ve mevduattan çekilmeye yönelik özel önlemleri etkileyen köklü değişiklikler yapmaması muhtemel. Bu olasılık, özellikle haftalar önce Bakanlar Kurulu’nun ‘Merkez Bankası’nın gerekli ve uygun önlemleri almasını talep ederek’ aldığı ve para çekme ve transferler üzerinde istisnai kontrollerin (Sermaye Kontrolü) yasallaşmamasına geçici bir alternatif teşkil eden resmi karardan sonra mümkün. Karar, bankaların, ilgili genelgeler uyarınca müşterilerine yeni fonlar üzerinde tasarrufta bulunma özgürlüğü vermelerini ve mudilerin para çekme veya transfer yoluyla kullanabilecekleri para çekme tavanına uymalarını zorunlu kılmayı amaçlıyor.
Bu ayın başında 165 sayılı Temel Genelge’nin uygulama aşaması fiilen başladı. Söz konusu genelge, Merkez Bankası’nda Lübnan lirası ve ABD doları cinsinden ‘yeni fonların’ yönetimi için özel bir takas odasının açılmasına yönelik en son önlem olarak biliniyor ve münhasıran çek takası ve elektronik nakit transferleri ile ilgili operasyonları yürütmeyi içeriyor.
Bununla ilgili olarak, yaklaşık iki yıl önce yayınlanan ve mudiler için dolar banka hesaplarından aylık 800 ABD doları tutarında bir pay kullandırılmasına olanak sağlayan 158 sayılı genelgenin kümülatif gelirlerine ilişkin güncel açıklama da ortaya çıktı.
Geçen nisan ayının sonuna kadar tutulan muhasebe envanteri, genelge hükümlerinin uygulanmasından yaklaşık 181 bin mudinin yararlandığını ve hesap girişlerine göre yaklaşık 1,77 milyar tutarında bir tutarın kaydedildiğini gösterdi. Bunların yaklaşık 889,4 milyon doları, Merkez Bankası ile bankalar arasında eşit olarak nakit olarak ödenen dolar cinsindendi.
Tedbirin, yaklaşık 87,6 bin mudiye yani toplam gönüllü hak sahiplerinin yüzde 48,4’üne bakiyenin tamamının ödenmesine yol açtığı kaydedildi. Böylece ayda yaklaşık 93 bin mudi belirtilen para çekme işlemlerini yapmaya devam ediyor ve şube hesaplarında halen bir milyar doların biraz üzerinde bakiye bulunuyor. Toplam hesaplarının yüzde 93’ü yerleşiklere ve yüzde 7’si de yerleşik olmayanlara ait.
Tunus’ta önceki hükümetlere verilen kredilerin akıbetiyle ilgili soruşturma başlatıldıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4362646-tunus%E2%80%99ta-%C3%B6nceki-h%C3%BCk%C3%BCmetlere-verilen-kredilerin-ak%C4%B1betiyle-ilgili-soru%C5%9Fturma
Tunus’ta önceki hükümetlere verilen kredilerin akıbetiyle ilgili soruşturma başlatıldı
Tunus Maliye Bakanı Siham Nemsiyye parlamento üyelerine seslendi. (Parlamentonun resmi internet sitesi)
Tunus Maliye Bakanı Siham Nemsiyye, Tunus'un 2011 devrimini takip eden yıllarda elde ettiği hibe ve kredilerin denetimiyle ilgili bir raporun hazırlandığını bildirdi.
Yeni parlamentoda milletvekillerine seslenen Nemsiyye, Maliye Bakanlığındaki Genel Gözetim Otoritesi’nin bu dosya hakkında bir rapor hazırlayıp Cumhurbaşkanı Kays Said’e sunduğunu söyledi. Önceki hükümetlerde önemli sorumluluklara sahip bir dizi siyasetçinin yolsuzluk ve görevi kötüye kullanmakla suçlanma olasılığına atıfta bulunarak, sorumluluk yüklemek için daha fazla inceleme gerektiren veriler olduğuna dikkat çekti.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre perşembe günü düzenlenen parlamento oturumunda Afrika İhracat-İthalat Bankası (Afreximbank) tarafından verilen 500 milyon dolar değerinde bir kredinin onaylanması konusu ele alındı. Cumhurbaşkanı Said’in kredi ve bağışların denetlenmesine izin verdiğini, böylece denetimin tamamlandığını ifade eden Nemsiyye, gözetim çalışmalarının ise devam ettiğini belirtti.
Bazı milletvekilleri ise yeni parlamentonun resmi çalışmalarının krediye oy verilmesiyle başlatılmasını kınadı. Zira bunun Tunus'un zaten muzdarip olduğu yüksek borçluluk durumunu devam ettireceği vurguladı. Milletvekili Hişam Hasni şunları söyledi:
“Borçluluk son 10 yılda dört kat artarak gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 75'ine ulaştı. Borç, Şubat ayı sonunda geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 10 artarak 117,5 milyar Tunus dinara yükseldi. Bu durum Tunus ekonomisini kurtarmak için derin reformlar gerektiriyor.”
Milletvekilleri yeni parlamentonun resmi çalışmalarının krediye oy verilmesiyle başlatılmasını kınadı. (Parlamentonun resmi web sitesi)
Cumhurbaşkanı Said, 25 Temmuz 2021'de olağanüstü hal önlemlerini onaylaması ardından, mali likidite kıtlığı ve iflas korkusu ışığında Tunus'un aldığı kredileri ve bağışları denetleme sözü vermişti. Aynı zamanda geçtiğimiz yıllarda kamu parasının geri alınması için mekanizmalar bulmak ve istisnai önlemler uygulamak, yolsuzluğa bulaşmış bazı iş insanlarıyla Cezai Uzlaştırma Kanunu aracılığıyla idare içindeki zararları hafifletmek ve toplanan parayı geliştirme projelerinde kullanmak için çalışmıştı. Yağmalanan fon hacminin yaklaşık 13,5 milyar Tunus dinarı (yaklaşık 4,5 milyar dolar) olduğu tahmin ediliyor.
Gözlemciler, Said'in Nahda Hareketi’nin liderliğindeki önceki rejim tarafından alınan borç ve bağışların kaynağını ve akıbetini inceleme çağrısının siyasi amaçlar taşıdığı düşüncesinde. Cumhurbaşkanı Said’in böylece Tunusluları eski siyasi liderler ve parti liderleri arasındaki yaygın yolsuzluğa, Tunus'u yolsuzluktan arındıracağına ikna etmeye çalıştığı düşünülüyor.
Tunus’ta bazı bakanlıklar, son yıllarda zayıflayan ekonomiyi canlandırmaya ve kalkınma projeleri yürütmeye yönelik hibe ve kredi gibi yurt dışından alınan paraların denetimini yürütmekle görevlendirildi. Uzmanlar ve gözlemciler ise söz konusu fonların akıbetini, denetim sürecinin bu fonları kurtarmaya ön ayak olup olmayacağı hakkında soru işaretlerini gündeme getiriyor.
Muhalefetteki Özgür Anayasa Partisi lideri Abir Musa. (Reuters)
Konuya dair yaptığı açıklamada, “Böyle bir denetim teknik olarak mümkün. Tunus'un 2011'den sonra aldığı krediler 100 milyar Tunus dinarını (33 milyar doları) aşıyor” vurgusunda bulunan ekonomist İzzeddin Saidan, bu paranın akıbetini merak ettiğini dile getirdi.
Muhalefetteki Özgür Anayasa Partisi ise Dünya Bankası ve Avrupa Birliği (AB) tarafından Tunus'a sağlanan fonların değerinin 60 milyar Tunus dinarı (yaklaşık 20 milyar dolar) olduğu tahmininde bulundu. Bu paraların nereye harcandığını sorgulayan parti, raporun içeriği açıklanana dek bu sorunun merak edileceğini bildirdi.
Suriye: Avrupa ve Araplar arası anlamlı diyalog için ortak bir zemin bulunabilir mi?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4362611-suriye-avrupa-ve-araplar-aras%C4%B1-anlaml%C4%B1-diyalog-i%C3%A7in-ortak-bir-zemin
Suriye: Avrupa ve Araplar arası anlamlı diyalog için ortak bir zemin bulunabilir mi?
Reuters
Daniel Gerlach
Arap Birliği'nin Suriye konusundaki yeni yaklaşımı, Avrupalıları Suriye krizini ele alırken daha enerjik bir politika benimsemeye teşvik edebilir. Avrupa ve Arap yaklaşımlarındaki farklılığa rağmen, her iki taraf da Suriye sivil toplumunun isteklerinin daha fazla dikkate alınması dahil olmak üzere bazı ortak referanslara dayanabilir.
12 yıllık izolasyonun ardından Suriye, Devlet Başkanı Beşşar Esed'in 19 Mayıs'ta Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde düzenlenen 32. Arap Birliği Liderler Zirvesi'ne katılımıyla Arap Birliği'ne yeniden döndü. Bir süredir bölgedeki lider güç rolünü yeniden kazanmaya çalışan Suudi Arabistan önderliğindeki üye devletler, Suriye kriziyle başa çıkmada ‘oldu bitti’ yaklaşımını benimsemek ve birkaç Arap ülkesinin yıllarca Esed rejimini istikrarsızlaştırmaya çalışmasının ardından Suriye'yi Arap Birliği’ne yeniden entegre etti. Bu yeni stratejik hesaplamalar, Arap ülkelerinin aslında çoğu Batılı ülkenin aksine belirgin bir Suriye politikasına sahip olduğunu kanıtlıyor.
Fransa'nın eski Suriye Büyükelçisi Michel Duclos’un 9 Mayıs'ta yayınladığı makalede, bu yeni Arap yaklaşımının güdüleri ve meydan okumaları dikkatli bir şekilde analiz ediliyor. Duclos makalesinde, Batılı ülkelerin Suriye meselesine yıllarca ilgi göstermemesinin bıraktığı boşluğu doldurmak için bir Arap dirilişinden bahsediyor ve daha cesur bir Avrupa politikası çağrısında bulunuyor. Bununla birlikte Avrupa Birliği (AB) ülkeleri Suriye konusunda ortak bir tutum benimsemekten çok uzak. Bazıları Şam'la yakınlaşmayı savunurken, diğerleri rejimle normalleşmeyi ve yaptırımları kaldırmayı reddetmekte ısrar ederek Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'e hâlen ‘hayır’ diyor. Esed iktidarda olduğu süre boyunca Suriye'nin yeniden inşası için Avrupa fonlarını reddetti ve Suriye hapishanelerindeki tutukluların serbest bırakılması da dahil olmak üzere siyasi tavizler vermeye yönelik gerçek bir irade göstermedi.
“12 yıllık izolasyonun ardından Suriye, Devlet Başkanı Beşşar Esed'in 19 Mayıs'ta Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde düzenlenen 32. Arap Birliği Liderler Zirvesi'ne katılımıyla Arap Birliği'ne yeniden döndü. Bir süredir bölgedeki lider güç rolünü yeniden kazanmaya çalışan Suudi Arabistan önderliğindeki üye devletler, Suriye kriziyle başa çıkmada ‘oldu bitti’ yaklaşımını benimsemek ve birkaç Arap ülkesinin yıllarca Esed rejimini istikrarsızlaştırmaya çalışmasının ardından Suriye'yi Arap Birliği’ne yeniden entegre etti.”
Avrupalı devletlerin tümü değil, yalnızca bazı AB ülkeleri Suriye ile anlaşmalar imzaladı. Bu adım, Suriye kriziyle başa çıkma politikasında ortak bir Arap mutabakatı veya anlaşması karşılığında Avrupa'nın bölünmüşlüğünü gözler önüne seriyor. Aslında Arap ülkeleri, Arap Birliği'nin benimsediği yaklaşım konusunda birbirleriyle tam olarak aynı fikirde değiller. Ancak her ülkede farklılık gösteren bu ilişkilerin doğasına halel getirmeksizin Şam ile ilişkilerin yeniden kurulmasına çoğunluk tarafından karar verildi. Duclos’un söz konusu yazısında bahsettiği gibi bu değişiklik ‘gerçekten çok sembolik’ olabilir.
Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde düzenlenen 32. Arap Birliği Liderler Zirvesi'ne katılan liderler toplu halde. (AP)
Bu aşamada çok sayıda cevaplanmamış soru varlığını sürdürüyor ve Arap Birliği üye devletleri bu soruları şimdiye kadar cevapsız bırakmayı tercih ediyor. Dolayısıyla Suriye'nin Arap Birliği'ne yeniden entegre edilmesi adımına sembolik bir değişim olarak bakarsak, Avrupa yaklaşımının Arap dünyasının yaklaşımından pek de uzak olmadığını söyleyebiliriz. Söz konusu Avrupa yaklaşımının ana hatları büyük ölçüde sembolik kaldığından ve üye devletlerin her biri onu kendi tarzında yorumladığından, buna çok benziyor.
Avrupa siyaseti neden ‘daha cesur’ olsun? Avrupa'nın ‘güney komşu ülkeler’ üzerindeki etkisini ne zaman kaybettiğini uzun uzadıya tartışabiliriz. Peki, bu durumu tersine çevirmek mümkün mü? Gerçekçiliğin, Avrupa'nın diğer ülkeleri etkilemek istemeyi bırakması ve seyirci rolünü kabul etmesi gerektiği fikrini de destekleyebiliriz.
Politik olarak uyum sağlayabilmek -ister Suriye'de ister başka bir yerde olsun- halen gerekli. Arap dünyası da burada önemli yer tutuyor. Avrupa'da hâlâ yaygın olan ve tekrar eden krizlerin yatağı olduğu imajı, artık jeopolitik gerçekliğe tekabül etmiyor.
Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığı, komşularımızı bizim seçmediğimizi, ancak onların var olduğunu açıkça gösterdi.
Göç, iç ve dış güvenlik, iklim değişikliği ve enerji kaynakları gibi tüm bu stratejik konular Arap dünyasıyla ilişkilerimizden ayrılamaz. Bu nedenle Ortadoğu, Avrupalıların sürdürülebilir stratejik ilgisini gerektiriyor ve bahsettiğimiz sorunların çoğunun orada olduğu düşünülürse, Suriye burada belirleyici bir faktör olmaya devam ediyor.
“Arap ülkeleri, Arap Birliği'nin benimsediği yaklaşım konusunda birbirleriyle tam olarak aynı fikirde değiller. Ancak, her ülkede farklılık gösteren bu ilişkilerin doğasına halel getirmeksizin, Şam ile ilişkilerin yeniden kurulmasına çoğunluk tarafından karar verildi.”
Arap ülkeleriyle Suriye konusunda hangi temelde diyalog kurulmalı? Temel farklılıklarına rağmen, Avrupalılar ve Arap ortakları belirli ilkeler üzerinde anlaşmaya varabilirler. Farklılıklarına rağmen hem Avrupalılar hem de Arap ortakları, Suriye'de siyasi bir çözüme duyulan ihtiyacı vurgulayan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 2254 sayılı kararına olan bağlılıklarını şimdiden yeniden teyit ettiler. Suriye toplumu tarafından formüle edilen ilkelere güvenerek veya temsilcilerinden oluşan büyük bir grubu transfer ederek daha da ileri gidebilirler. Burada ‘Suriyelilerin Bir Arada Yaşaması İçin Davranış Kuralları’nı kastediyoruz.
Suriyelilerin Bir Arada Yaşaması için Davranış Kuralları, 2017 sonbaharında Berlin'de imzalanan ve başta Aleviler ve Sünniler olmak üzere çeşitli Suriye mezheplerinin temsilcileri tarafından Ocak 2018'de açıklanan anayasa üstü bir belgedir. Bu belge on bir basit ve anlaşılması kolay madde içermektedir. Uluslararası basın tarafından sık sık alıntılanan bu tüzüğün en öne çıkan hükümlerinden biri, Suriye krizinde ‘kazanan veya kaybeden yoktur’ hükmüdür. Bu, Suriye halkının kaybeden olduğu ve toplumdaki hiçbir grubun açık ya da zımnen kendisini galip görme hakkına sahip olmadığı anlamına gelir.
Diğer ilkeler ise şunlar: İşlenmiş suçlar için bireysel hesap verebilirlik, mültecilerin ve ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin geri dönme hakkı, mülklerin restorasyonu ve el konulan malların iade edilmesi, mahkumların, kayıp kişilerin ve mağdurların akıbetinin gün yüzüne çıkarılması, Suriye toplumu içindeki dini, etnik ve kültürel çeşitliliğin kabul edilmesi.
Bu belgeyi benzersiz kılan, ortaya çıkış koşulları ve ilk imzalayanların kimliğidir. Suriye halkının çeşitli bileşenlerinden toplum liderleri, aşiret liderleri, eski yetkililer ve aydınlar, yeni bir toplumsal sözleşmenin temellerini müzakere etmek için yurtdışında gizlice bir araya geldi. İmzacılar arasında, bu yıl vefat eden Bayan Basma Kodmani gibi Fransız mandasına karşı ilk bağımsızlık hareketi olan Ulusal Blok hareketinin bir parçası olan ailelere mensup üyeler de var. Bununla birlikte, tüzüğü imzalayanlar herhangi bir demokratik yetki veya meşruiyet iddiasında bulunmuyorlar. Çünkü Suriye'deki kritik durum, onların Suriyeli hemşerileri adına hareket etmelerine izin verdi.
Suriye Tüzüğü Konseyi, bu çalışmalardan doğan bir harekettir ve bugün tüm çeşitliliğiyle Suriye toplumunun sesini yükseltmek için bir platformu temsil etmektedir. Üyelerinin ayrıca Körfez ülkeleri, Levant ve Avrupa'daki karar vericilerle de iyi ilişkileri bulunuyor. Konsey, oturumlarında ülkenin geleceği ve Suriye toplumunun onu şekillendirmede oynayabileceği rol hakkında sakin, açık ve siyasi olarak sınırsız tartışmalar yürütüyor.
“Farklılıklarına rağmen hem Avrupalılar hem de Arap ortakları, Suriye'de siyasi bir çözüme duyulan ihtiyacı vurgulayan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 2254 sayılı kararına olan bağlılıklarını şimdiden yeniden teyit ettiler.”
Suriye Tüzüğü Konseyi üyeleri arasındaki siyasi farklılıklara rağmen, bazıları erken devrimciler, bazıları pragmatik ‘gri’ ve diğerleri Suriye devletinin halk tabanını temsil ediyor. Ancak Suriye krizi kadar derin bir krizi uluslararası siyasetin tek başına çözemeyeceği, ülkenin parçalanmasında önemli rol oynayan toplumun da çözümde önemli rol oynaması gerektiği konusunda anlaştılar.
Suriye Tüzüğü Konseyi açıklamalarında, taahhüdünü yalnızca toplumun -insan düzeyinde ve ötesinde- çıkarının motive ettiği konusunda hiçbir şüpheye yer bırakmıyor. Şarku’l Avsat’ın Majalla Dergisi’nden çevirdiği analize göre bu amaca ulaşmak için gerekli araçları yabancı güçlere dikte etme iddiasında bulunmuyor. Bunun yerine sadece siyasi aktörlere vaatlerini ve taahhütlerini hatırlatıyor. Bazı güçler yalnızca Suriye ile diplomatik ilişkiler kurmanın Suriye halkının ıstırabını hafifletebileceğine inanırken, diğerleri Suriye'nin yeniden entegrasyonunu stratejik bir hata, hatta tehlikeli bir emsal olarak görebilir. Ancak konsey üyelerinin kesinlikle kişisel görüşleri vardır ve bu konuda katı bir görüş empoze etmeye çalışmazlar.
Suriyelilerin Bir Arada Yaşaması İçin Davranış Kuralları, bize göre esnek bir araç olarak kalırken, Avrupa-Arap iş birliği için ortak bir temel ve etik bir başlangıç noktası sağlıyor. Avrupalı ve Arap güçler ondan ilham alabilir, hatta onu ‘Anayasal Komite’ çerçevesinde BM’nin çabalarını tamamlayan ve onlarla rekabet etmeyen ‘anayasa üstü’ nitelikte bir belge olarak resmen tanıyabilir. Avrupalı ve Arap güçler, Şam'la resmi ilişkilerine ilişkin kararları her ne olursa olsun, bunu bir referans olarak kullanabilir ve Suriyeli liderlerin, Suriyeli erkeklerin ve kadınların yararına olan herhangi bir siyasi eylemi inceleme görevlerini yapmada ısrar edebilirler.
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in Şam sokaklarına asılmış fotoğrafları, Mayıs 2021. (Reuters)
“Suriye Tüzüğü Konseyi üyeleri arasındaki siyasi farklılıklara rağmen, Suriye krizi kadar derin bir krizi uluslararası siyasetin tek başına çözemeyeceği, ülkenin parçalanmasında önemli rol oynayan toplumun da çözümde önemli rol oynaması gerektiği konusunda anlaştılar.”
Suriye Tüzüğü Konseyi son yıllarda Avrupa ve Arap ülkeleri tarafından iyi karşılanmanın faydasını gördü. Bu hareket, Suriye krizinin çözümü için güvenilir bir başlangıç noktası oluşturacak kadar bağımsız fikirlere sahip ve Suriye toplumunun önemli bir bölümünü temsil ediyor. Şüphe yok ki Suriye toplumu, bugünkü işgal güçleri ve siyasetçilerin gitmesinden sonra da Suriye'de kalacak. Görünüşe göre Konsey bu gerçeği doğrulamak için ünlü Palmira Tetrabionu’nu bir sembol olarak seçmiş, çünkü bu sembol, Suriye çölünü geçenler için binlerce yıldır bir dönüm noktası ve bir işaret olmuştur.
Suriye toplumuna uluslararası müzakerelerde önemli bir rol ve geçmişte olduğu gibi yalnızca danışma veya sembolik bir rolün ötesine geçerek, gerçek önemini yansıtan uygun bir yer vermenin zamanı geldi. Suriye Tüzüğü Konseyi'nin açıkça belirttiği gibi Suriye toplumu, karşılığında uluslararası topluluğa sunacak değerli bir şeye sahiptir.
Sudan'da çatışmaların patlak vermesinden bu yana bin 800 kişi hayatını kaybettihttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4362596-sudanda-%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmalar%C4%B1n-patlak-vermesinden-bu-yana-bin-800-ki%C5%9Fi-hayat%C4%B1n%C4%B1-kaybetti
Sudan'da çatışmaların patlak vermesinden bu yana bin 800 kişi hayatını kaybetti
Sudan'ın başkenti Hartum'daki çatışmalardan dumanlar yükseliyor (AFP)
Sudan Kızılayı, başkent Hartum ve Darfur'da devam eden çatışmalar sebebiyle çatışma bölgelerinden cesetleri çıkarılan 180 ölünün kimlikleri açıklanmadan gönüllüler tarafından gömülmek zorunda kaldığını açıkladı.
Açıklamada, çatışmaların başladığı 15 Nisan'dan bu yana Kızılay gönüllülerin başkentteki eş Şegilab mezarlığına kimliği belirsiz 102, Darfur'daki mezarlıklara ise 78 cenazeyi gömdüğü aktarıldı.
AFP’nin haberine göre, çatışmanın patlak vermesinden bu yana bin 800’ü aşkın kişi hayatını kaybetti.
Sağlık görevlileri ve yardım kuruluşları, cesetlerin erişilemeyen bölgelerde olması nedeniyle gerçek ölü sayısının muhtemelen çok daha yüksek olabileceğini düşünüyor.
UNRWA, yetersiz bağışlar nedeniyle ‘iç çöküş’ riskiyle karşı karşıyahttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4362546-unrwa-yetersiz-ba%C4%9F%C4%B1%C5%9Flar-nedeniyle-%E2%80%98i%C3%A7-%C3%A7%C3%B6k%C3%BC%C5%9F%E2%80%99-riskiyle-kar%C5%9F%C4%B1-kar%C5%9F%C4%B1ya
UNRWA, yetersiz bağışlar nedeniyle ‘iç çöküş’ riskiyle karşı karşıya
UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini (AP)
Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA) dün ajans için fon toplamayı amaçlayan Taahhüt Konferansı’nda 100 milyon doların biraz üzerinde para topladı. Bu miktar Eylül ayı itibarıyla görevlerini sürdürmek için yetersiz bir rakam.
Geçtiğimiz yıl 1,2 milyar dolar toplayan UNRWA, Ocak ayında 2023 için sağlık merkezleri ve işletilen 700 okulun temel malzemeleri finanse etmek adına 4,6 milyar dolar çağrısında bulundu. Kalan miktar ise Gazze, Batı Şeria, Ürdün, Suriye ve Lübnan'daki acil durum operasyonları için tahsis ediliyor.
Ancak, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres dün sabah konferansın açılışında yaptığı konuşmada, neredeyse tamamı bağışlarla ayakta duran UNRWA'nın mali çöküşün eşiğinde olduğunu söyledi.
Guterres, artan ihtiyaçlar karşısında fonların azaldığına değinerek şimdiye kadar ajansa en fazla destek sağlayan güvenilir donörlerin katkılarını azaltacaklarını dile getirdi.
UNRWA, konferansın 107,2 milyon dolarlık yeni bağış toplamayı mümkün kıldığını ve toplamın 812,3 milyona ulaştığını belirterek, bunun ‘Eylül ayı itibarıyla mali ihtiyaçları karşılamaya yeterli olmadığını’ açıkladı.
UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini, açıklanan vaatler için minnettar olduklarını ancak Eylül ayı itibariyle 700 okul ve 140 kliniğin olduğuna dikkati çekerek, ajan için iç çöküş tehlikesinden bahsetti. Açıklamasında kronik bütçe sorunlarına da değinen Lazzarini, uzun vadeli çözümler çağrısında bulundu.
Çin, Irak’taki ‘İpek’ ve ‘Kalkınma’ yollarıyla ilgili tartışmayı çözdühttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4362536-%C3%A7in-irak%E2%80%99taki-%E2%80%98i%CC%87pek%E2%80%99-ve-%E2%80%98kalk%C4%B1nma%E2%80%99-yollar%C4%B1yla-ilgili-tart%C4%B1%C5%9Fmay%C4%B1-%C3%A7%C3%B6zd%C3%BC
Çin, Irak’taki ‘İpek’ ve ‘Kalkınma’ yollarıyla ilgili tartışmayı çözdü
Sudani geçen perşembe günü Çin Büyükelçisi ile bir araya geldi. (Facebook)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani’nin birkaç gün önce başlattığı ‘Kalkınma Yolu’ projesinin Çin’in ‘Bir Kuşak Bir Yol’ girişimiyle ilişkisine dair Irak’ta tartışmalar sürerken Pekin yönetimi projenin devamı ve başarısı doğrultusunda söz konusu tartışmayı çözüme kavuşturdu.
Iraklılar ‘2003 yılı sonrasındaki ilk entegre kalkınma projesi olan atılıma, büyük projelerin hayata geçirilmesindeki bir dizi başarısızlıktan sonra destek veren bir ekip’ ve ‘bu projenin harcanacak büyük maliyete (yaklaşık 17 milyar ABD doları) kıyasla gerekli ekonomik fizibiliteyi sağlayamayacağına inanan başka bir ekip’ olmak üzere her zamanki gibi iki gruba ayrıldı.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ‘her biri kendi görüşü olan, kendi fikrini destekleyici veya aleyhte bilgi ve sayılar sunmaya çalışan yandaş ve muhalif uzmanlar’ ile ‘sosyal paylaşım siteleri üzerindeki bir başka ekip’ arasında olmak üzere Irak içerisindeki tartışma da ikiye bölünmüş durumda.
Irak hükümeti, aralarında Körfez İşbirliği Konseyi ülkelerinin de bulunduğu komşu ülkelerden 10 ulaştırma bakanının katılımıyla bir konferans düzenlemişti. Bu çerçevede söz konusu konferansta sunulan projeyi savunan Iraklı yetkililer, gelecek yılın başlarında başlaması beklenen ilk aşamayı gerçekleştirmek için gerekli planları geliştirmeye devam ediyor. Özellikle de Irak’ta başta ‘Çin lobisi’ olarak görünenler olmak üzere projeye saldıranlar ise son zamanlarda Pekin’in Sudani ile görüşmesinde Irak Büyükelçisi Cui Wei aracılığıyla ortaya koyduğu pozisyonu eleştirdi. Öyle ki Cui Wei, ‘Kalkınma Yolu’ projesinin Irak ve bölge için önemli olduğunu vurgulamıştı.
Başbakanlık Medya Ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre Sudani, Irak’ın dost ülkelerle tüm ortaklıklara açık olduğunu ve güvenlik ve istikrar çabalarını destekleyen sürdürülebilir kalkınmayı tesis etme konusundaki istekliliğini dile getirdi. “Irak’ın kalkınma yolu ile temsil edilen gelecek vadeden stratejik projesi, tüm gücüyle devletin çıkarınadır” diyen Sudani, “Şu an Kalkınma Yolu, Faw Limanı ve sanayi şehri projelerinin yanı sıra limanın yanında yeni bir yerleşim şehrinin kurulması üzerinde paralel olarak çalışılıyor” ifadelerini kullandı. Ayrıca Irak’ın bölgedeki birkaç ülkeden finansman ve uygulama için teklifler aldığını dile getirdi.
Diğer yandan Cui Wei, Çin liderliğinin selamlarını Sudani’ye iletti ve çeşitli iş birliği ve ortaklık alanlarında Irak ile en iyi ilişkileri sürdürme konusundaki isteğini dile getirdi. Çin Büyükelçisi, ‘Kalkınma Yolu’ projesinin Irak için çok önemli olduğuna, bölgede barış ve refaha giden yol olacağına ve Bir Kuşak Bir Yol projesinin tamamlayıcısı olacağına dikkat çekti. Ayrıca projenin ekonomik fizibilite çalışmasını gözden geçirme arzusunu ve Çin’in bu hayati projenin tamamlanması için teknik tavsiye sağlamaya hazır olduğunu vurguladı.
Ülkesinin Irak’ı Avrupa’ya bağlayan ve altı yıl sonra 17 milyar dolara mal olması planlanan bu projeye katkıda bulunmaya hazır olduğunu ifade eden Çin Büyükelçisi, Irak Ulaştırma Bakanı Rezzak Muhibis es-Saadavi ile de bir araya geldi. Bakan Saadavi, ofisinden yaptığı açıklamada, Irak hükümetinin ‘Bağdat ile Pekin arasında işbirliği ve ortak koordinasyonu geliştirmeye çalıştığını’ ve ayrıca iki ülke arasındaki ticaret alışverişini artırmak için çalıştığını söyledi. Bakan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Hükümetimiz, uygulama ve yatırım çerçevesinde Çin’in ‘Kalkınma Yolu Projesi’ne katılımını memnuniyetle karşılamaktadır. Proje, Irak’a ve Çin dahil bölgenin geri kalanına hizmet etmekte ve zaman, çaba ve maliyetin azaltılmasını sağlamaktadır. Irak hükümeti, önde gelen Çinli şirketlerin, özellikle ulaşım, yatırım ve altyapı alanlarındaki uzmanlığına duyduğu büyük güvene dayanarak, Çin’in Kalkınma Yolu Projesi’nin çalışmalarına ve faaliyetlerine etkin bir katkı sağlamasını istiyor. Kalkınma yolunda ikinci bir konferans düzenlemeyi planlıyoruz ve Çin’i buna katılmaya davet edeceğiz.”
Çin Büyükelçisi, iyi ilişkilerin Bağdat ve Pekin’i birbirine bağladığını ve Pekin’in iki ülke arasında her düzeyde daha fazla işbirliği ve koordinasyonu arzuladığını ifade etti. Ayrıca Irak’ın Büyük Faw Limanı ve Kalkınma Yolu projelerini tamamlama konusunda başarılı olmasını dilediğini ifade ederek, Kalkınma Yolu Projesi’nin birçok detayına ilgi duyduklarını vurguladı. Çin’in ‘Kalkınma Yolu Projesi’nin fizibilitesi veya amaçları konusunda’ iki haftadır devam eden tartışmalara son vermesi bekleniyor.
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
