Libya’da seçimler için erken mi?

Libyalı politikacılar, Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Halife Hafter ile Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe arasındaki ‘yakınlaşma atmosferinin’ yakın vadede genel seçimlerin yapılmasına neden olabileceği yönündeki iddiaları reddeediyorlar.

Libya Temsilciler Meclisi üyesi Ali Tekbali, Hafter ve Dibeybe arasındaki yakınlaşmanın, zaten karmaşık olan siyaset sahnesini daha da karmaşık kılacağını ve seçimlerin uzun bir süre daha yapılamamasına katkı sağlayacağını savundu.

Şarku’l Avsat’a değerlendirmede bulunan Tekbali, “Dibeybe Batı’daki taraftarlarına bu yakınlaşmanın gerekçelerini açıklayamaz, ayrıca ‘Siyasal İslamcı’ güçler ve görevden alınan Libya Müftüsü Sadık el-Gıryani ile bazı silahlı güçler, herhangi bir ‘kabine değişikliğine’ karşı sessiz kalmayacaktır, eğer Dibeybe orduya yakın isimlere kabinesinde yer verirse büyük bir itirazla karşılaşır. Bu yüzden Hafter ile bir ittifak kurduğu iddialarını hızla yalanladı” diye konuştu.

Dibeybe ile Temsilciler Meclisi arasında da benzer bir yakınlaşma olduğunu, ancak buna rağmen Temsilciler Meclisi’nin Fethi Başağa’yı başbakan olarak atadığını hatırlatan Tekbali; “Hafter ile varılan uzlaşı sürdürülebilir değildir ve ülkedeki gerginliğin son bulmasına katkı sağlamaz. Eğer Hafter ile Dibeybe arasındaki yakınlaşma devam ederse, bu seçimlerin daha fazla erteleneceği anlamına gelir, çünkü rakiplerini oyundan düşüren Dibeybe seçimlere gitmek istemeyecektir. Üstelik tüm bu çekişmeler gölgesinde seçimlerin yakın vadede gerçekleşebileceğini söylemek mümkün değil, bunun için henüz atılması gereken birçok adım var. Öncelikle tüm tarafların seçimler için bir ‘anayasal temel’ oluşturmak üzerinde işbirliği yapması gerekiyor, ayrıca teknik ve güvenlik hazırlıkların da yapılması lazım” diye yorumda bulundu.

Hafter ile Dibeybe arasındaki yakınlaşmanın ABD ve uluslararası güçler tarafından teşvik edildiği yönündeki iddiaları değerlendiren, ABD merkezli Johns Hopkins Üniversitesi Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü'nde Libyalı kıdemli araştırmacı Hafız el-Guveyl, “ABD'nin ve uluslararası toplumun odak noktası; ülkede herhangi bir düzeyde istikrarın sağlanmasıdır, şu aşamada bir seçim yapılsa dahi güvenilirliği tartışılacaktır. Hafter ve Dibeybe arasındaki yakınlaşma, kişisel çıkarlar doğrultusunda iktidarın paylaşılmasıyla ilgili bir girişimdir. İki taraf da birbirini siyaset sahnesinden dışlayamadığını kavramış olmalı, Hafter ABD ve Batı’nın petrol gelirlerinde etkin olmasını istiyor ve Başağa olan ittifakının başarısız olduğunu düşünüyor” ifadelerini kullandı.   

Libya Devlet Yüksek Konseyi üyesi Muhammed Mazab, seçimlerin, özellikle cumhurbaşkanlığı seçiminin gerçekleşebilmesi için ‘en az iki yıl süreye’ ihtiyaç olduğunu öngördü. Şarku’l Avsat’a açıklamada bulunan Mazab, ‘şu an seçimlerin yapılmasının Dibeybe’ye ne gibi bir katkısı olabilir?’ diye sordu. Hafter ve Dibeybe yakınlaşmasıyla ilgili ise; “Şimdilerde eskiden aralarında olan keskin karşıtlığın yumuşadığı görülüyor, petrol sahalarının ve limanların açılması Dibeybe’nin elini güçlendirdi, Trablus’ta rakipsiz bir şekilde yönetim gücünü ele geçirmiş oldu. Temsilciler Meclisi’nin ya da Başkanlık Konseyi’nin bu yakınlaşmayla ilgili ’masayı devireceğini’ sanmıyorum, çünkü bu yakınlaşma sonlanırsa siyaset sahnesindeki herkes zarar görebilir” diye konuştu.  

Libyalı siyasetçi Eşref Bilha, seçim tarihinin yakın olmadığını belirterek, “İttifak söylentilerinden bağımsız olarak, iki taraf ya da üç taraf arasındaki bir uzlaşının seçimlerin yapılması için yeterli olmayacağını söyleyebiliriz. Libya krizinin kronikleşmesi ülkede çok fazla taraf olmasından kaynaklanıyor, ana oyuncuların yanında küçümsenemeyecek etkiye sahip yan oyuncularda var, şimdilerde seçim yapılma ihtimali 24 Aralık’takinden daha uzak bir ihtimal haline geldi. Henüz bir ‘anayasal zemin’ üzerinde uzlaşı sağlanamadı, Ukrayna savaşı nedeniyle Libya’daki durumla ilgili uluslararası bir uzlaşı da söz konusu değil’’ şeklinde değerlendirmede bulundu.