Tunus cumhurbaşkanının yetkilerini artıran anayasanın onaylanmasıyla yeni bir aşamaya girdi

Kays Said anayasa referandumunun zaferini destekçileriyle kutluyor
Kays Said anayasa referandumunun zaferini destekçileriyle kutluyor
TT

Tunus cumhurbaşkanının yetkilerini artıran anayasanın onaylanmasıyla yeni bir aşamaya girdi

Kays Said anayasa referandumunun zaferini destekçileriyle kutluyor
Kays Said anayasa referandumunun zaferini destekçileriyle kutluyor

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, referanduma sunduğu anayasanın neredeyse kesin olarak onaylanmasının ardından ülkenin yeni bir aşamaya girdiğini duyurdu.
Said, cumhurbaşkanının yetkilerini artırdığı kadar demokratik sistemle ilgili endişeleri de artıran anayasanın onaylandığına dair haberlerin çıkmasının ardından destekçilerine hitaben bir konuşma yaptı.
Anayasanın onaylandığına dair anket sonuçlarının açıklanmasının ardından Said’in yüzlerce destekçisi, dün gece zaferi kutlamak için Habib Burgiba Caddesi’nde toplandı.
Cumhurbaşkanı, destekçilerine hitaben konuşmasında, “Tunus yeni bir aşamaya girdi” diyerek, oylama süreci iki günden fazla sürmesi halinde katılımın daha yüksek olabileceğini söyledi.
Cumhurbaşkanı, “Bugün çaresizlik ve hüsran kıyısından umut ve eylem kıyısına geçtik. Bunu da halkın iradesi ve buna hizmet edecek mevzuat sayesinde başaracağız” dedi.
Yeni tip koronavirüs salgını ve buğday ithal ettiği Ukrayna’daki savaş nedeniyle şiddetlenen ekonomik krizle karşı karşıya olan Tunus, 2019’da demokratik olarak seçilen Said’in 25 Temmuz 2021’de tüm yetkileri ele geçirmesinden bu yana derinden kutuplaşmış durumda.
Sigma Conseil İstatislik Enstitüsü müdürü Hasan Zarkuni AFP’ye verdiği demeçte, seçmenlerin yüzde 92 ila 93’ünün Cumhurbaşkanı Said’in anayasasını onayladığını söyledi.
Ana muhalefet partileri, ülkeyi 2011’den öncekine benzer bir otoriter rejime döndürmesinden endişe edilen anayasayı boykot ederken, Bağımsız Seçim Yüksek Kurumu’na göre 9,3 milyon kayıtlı seçmenin yüzde 27,54’ü referanduma katıldı.
2019’da yapılan son milletvekili seçimlerine seçmenlerin yüzde 32’si katılmıştı.
Hasan Zarkuni, “Seçmenler özellikle en dezavantajlı orta sınıftan ve ekonomik, politik ve sosyal olarak hayal kırıklığına uğradıklarını hisseden yetişkinlerden oluşuyordu” dedi.
Tartışmalı yeni anayasa, 2014’ten bu yana yürürlükte olan parlamenter sisteme aykırı olarak cumhurbaşkanına geniş yetkiler veriyor.
Yeni anayasaya göre cumhurbaşkanı, başbakanın önerisi üzerine bir hükümet atayacak ve bakanları tek taraflı olarak görevden alabilecekken, 2014 anayasasından farklı olarak parlamentonun bir yönetim oluşturmada hiçbir rolü yok.
Silahlı Kuvvetler’in Başkomutanı olan cumhurbaşkanı, devletin genel politikasını ve temel tercihlerini belirleme yetkisine sahip olacak.
Cumhurbaşkanı ayrıca yasa tasarılarını meclise önerecek ve bunlar parlamenterler tarafından kendi yasa tasarılarına göre önceliklendirilecek.
Yeni anayasa, 2014 anayasasında belirtilenin aksine cumhurbaşkanının görevden alınmasına ilişkin bir hüküm içermiyor.
Cumhurbaşkanı’na yeni anayasada, Halk Temsilcileri Meclisi ile Bölgeler ve İlçeler Konseyi’ni feshetme hakkı veriliyor.
Said, yeni anayasa taslağını rotayı düzeltme sürecinin bir uzantısı olarak görüyor.
Cumhurbaşkanı, 25 Temmuz 2021’de beklenmedik kararla ülkedeki yetkilileri tekelleştirdi, başbakanı görevden aldı ve daha sonra tamamen feshedilmek üzere Meclis’i askıya aldı.
Aralık ayında ülkede parlamento seçimleri yapılacak.
Uluslararası Hukukçular Komisyonu Ortadoğu ve Kuzey Afrika Programı Direktörü Said Benarbia, “Yeni anayasa neredeyse tüm yetkileri cumhurbaşkanına veriyor ve onu denetleyecek tüm sistem ve kurumları ortadan kaldırıyor. Tunusluları Zeynel Abidin Bin Ali rejiminin uyguladığına benzer ihlallerden koruyacak hiçbir garanti yok” şeklinde bir yorumda bulundu.
Analist Yusuf Şerif ise, “Özgürlük alanları garanti altında kalıyor. Ancak Zeynel Abidin Bin Ali’nin diktatörlük rejimine benzer bir sisteme dönüş sorunu, Kays Said’den sonra gündeme gelebilir” ifadeleri ile görüş bildirdi.
Cumhurbaşkanı, Rusya-Ukrayna krizinin ağırlaştırdığı yüksek işsizlik, enflasyon oranı ve vatandaşların satın alma gücünün bozulmasından sonra ülkedeki ağır ekonomik krize çözüm bulmak gibi zorlu bir görevle karşı karşıya.
Uluslararası Para Fonu (IMF), uzmanlardan oluşan bir heyetin yardım programı müzakereleri bağlamında Tunus’a bir ziyaret gerçekleştirdiğini ve görüşmelerin ilerleme kaydettiğini duyurdu.
Uzmanlar, kredinin yaklaşık iki milyar Euro olduğunu tahmin ediyor.



Azerbaycan'da doğrudan Suriye-İsrail görüşmesi

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
TT

Azerbaycan'da doğrudan Suriye-İsrail görüşmesi

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)

Suriyeli bir yetkili, Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye yaptığı ziyaret çerçevesinde İsrailli bir yetkiliyle görüştü. Şam'dan bilgi sahibi bir kaynağa göre, Esed rejiminin devrilmesinin ardından İsrail güçlerinin Suriye'nin güneyine girmesi konusunun ele alındığı görüşmeye eş-Şera katılmadı.

Şam'daki diplomatik bir kaynak dün, Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın Azerbaycan ziyareti çerçevesinde Bakü'de Suriyeli bir yetkili ile İsrailli bir yetkili arasında doğrudan bir görüşme gerçekleştiğini bildirdi.

Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre eş-Şera, Bakü'ye resmi bir ziyarette bulunarak Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüştü. Azerbaycan, Suriye'ye Türkiye üzerinden gaz ihraç etmeye başlayacağını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bilgi sahibi bir kaynak yaptığı açıklamada, Suriyeli bir yetkili ile ismi açıklanmayan İsrailli bir yetkili arasındaki görüşmeyi doğruladı, ancak Suriye Cumhurbaşkanı'nın bu görüşmeye katılmadığını söyledi.

Diplomatik kaynağa göre, görüşmelerde Suriye'deki yeni İsrail varlığı ele alındı. Bu, İsrail güçlerinin yedi aydan uzun bir süre önce Beşşar Esad rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin güneyine sızdığı bölgeleri kapsıyor.

Şam resmi olarak doğrudan görüşmeler yapıldığını duyurmasa da, Tel Aviv'in geçen yılın sonunda Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'nin askeri cephaneliğine yüzlerce saldırı düzenlemesi ve ülkenin güneyine girmesinin ardından artan gerilimi kontrol altına almayı amaçladığını söylediği İsrail ile dolaylı görüşmeler yapıldığını kabul etti.

Şam, İsrail ile dolaylı müzakerelerin hedefini, çatışmaların durdurulması ve iki taraf arasındaki askerden arındırılmış bölgenin bir Birleşmiş Milletler (BM) gücü tarafından denetlenmesi açısından 1974 tarihli Ayrılma Anlaşması'na geri dönülmesine bağlıyor.

Bu ayın başlarında Suriye, anlaşmaya geri dönülmesi için Washington ile iş birliği yapmaya hazır olduğunu açıkladı.

Suriye devlet televizyonunun resmi bir kaynaktan aktardığına göre İsrail, Dışişleri Bakanı Gideon Saar tarafından yapılan açıklamalarda hem Suriye hem de Lübnan ile ilişkileri normalleştirmeye ilgi duyduğunu ifade etti. Ancak Şam, İsrail ile bir barış anlaşması imzalanması yönündeki açıklamaları ‘erken’ olarak nitelendirdi.

Geçtiğimiz pazartesi günü Lübnan'ı ziyaret eden ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, ‘Suriye ile İsrail arasında diyaloğun başladığını’ ifade etti.

Eş-Şera mayıs ayında Riyad'a yaptığı ziyaret sırasında ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmüştü. Trump o dönemde eş-Şera'nın normalleşmeye açık olduğunu söylemiş ve gazetecilere eş-Şera'nın istikrar sağlandığında İbrahim Anlaşması'na katılmaya açık olduğunu belirtmişti.

Eş-Şera iktidara geldiğinden bu yana Suriye'nin komşularıyla bir gerginlik ya da çatışma istemediğini vurgulamış ve daha sonra uluslararası topluma İsrail'e saldırılarını durdurması için baskı yapması çağrısında bulunmuştu, zira iki taraf 1948'den bu yana resmi olarak savaş halinde.