Çin, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin, egemenlik iddiasında bulunduğu Tayvan'ı ziyaret etmesi halinde askeri karşılık verebileceği uyarısında bulundu.
Savunma Bakanlığı Sözcüsü Albay Tan Kıfey, yaptığı açıklamada, Çin tarafının Pelosi'nin Ada'yı ziyaretine karşı olduğunu birçok kez dile getirdiğini, ABD'den Tayvan'ın bağımsızlığı desteklemeyeceğine ilişkin taahhüdüne uymasını beklediklerini belirtti.
Çin ordusunun herhangi dış müdahale ve Tayvan'ın bağımsızlığına yönelik plan karşısında ülkenin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumaya kararlı olduğunu vurgulayan Sözcü Tan, "Pelosi Tayvan'ı ziyaret ederse, Çin ordusu boş durmayacak." dedi.
Tan, olası ziyaretin "tek Çin" ilkesini ve Çin-ABD diplomatik ilişkilerinin temelini oluşturan Üç Ortak Bildiri'nin hükümlerini ciddi şekilde ihlal edeceğini, iki ülke ve iki ordu arasındaki ilişkilere zarar vereceğini ve Tayvan Boğazı'nda gerilimi artıracağını savundu.
Tan'ın sözleri, Çinli yetkililerin Washington ile özel görüşmelerinde, Pelosi'nin ziyareti halinde "olası askeri karşılığı" da gündeme getirdiklerine dair iddiaları doğruluyor.
İngiliz Financial Times gazetesi, önceki gün yayımladığı haberde, Çinli yetkililerin, Pelosi'nin, Tayvan'ı ziyaret etmesi halinde, "askeri karşılık" dahil sert tepkiler verebileceğini ifade ettiği ileri sürmüştü.
ABD, Pelosi'nin uçağının engellenebileceği endişesini taşıyor
Haberde Beyaz Saray güvenlik yetkililerinin, olası riskler nedeniyle ziyarete karşı olduğu, ABD ordusunun Çin savaş uçaklarının Pelosi'nin uçağına müdahale ederek Ada'ya inmesini engellemeye çalışabileceğinden endişe ettiği iddiası aktarılmıştı.
Sözcü Cao, dünkü basın toplantısında konuya dair sorulan soruya verdiği yanıtta, "Her tür olasılığa hazırlıklıyız. Eğer ABD tarafı ziyarette ısrar ederse, güçlü ve kararlı karşı tedbirler alacağız." diye konuşmuştu.
82 yaşındaki Pelosi'nin nisan ayında Tayvan'a yapmayı planladığı ziyaret Kovid-19'a yakalandığı gerekçesiyle iptal edilmişti.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi o günlerde Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaretinin "tek Çin" ilkesinin tanımladığı "kırmızı çizginin aşılması" anlamına geleceği uyarısında bulunmuştu.
Ziyaretin gerçekleşmesi halinde Pelosi, 25 yıl aradan sonra Ada'yı ziyaret eden ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı olacak. Daha önce, 1997'de Newt Gingrich bu görevi yürütürken Tayvan'ı ziyaret etmişti.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu girişim, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada, Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor.
Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
