Fas ile İsrail arasında adli işbirliğine dair mutabakat zaptı imzalandı

Fotoğraf: Şarku'l Avsat
Fotoğraf: Şarku'l Avsat
TT

Fas ile İsrail arasında adli işbirliğine dair mutabakat zaptı imzalandı

Fotoğraf: Şarku'l Avsat
Fotoğraf: Şarku'l Avsat

Fas ile İsrail adalet bakanlıkları arasında işbirliğine yönelik mutabakat zaptı imzalandığı bildirildi.
İki ülke arasındaki adli işbirliğine ilişkin mutabakat zaptına, Fas ziyaretinde bulunan İsrail Adalet Bakanı Gideon Sa'ar ve Fas Adalet Bakanı Abdullatif Vehbi imza attı.
Vehbi ile Sa'ar tarafından yapılan ortak açıklamada, mutabakat zaptının, yargı yönetimi alanında deneyim ve en iyi uygulamaların paylaşılmasının öneminin vurgulanması kapsamında imzalandığı kaydedildi.
Tarafların, karşılıklı saygı temeline dayalı olarak hukuk alanında işbirliğini güçlendirmek ve teşvik için çalıştığı aktarıldı.
Tarafların ayrıca hukuki ve cezai uluslararası adli yardım ile ulusal mevzuatın uluslararası standartlara uyumluluğu dahil olmak üzere çeşitli konularda hukuk alanında işbirliğini geliştirmeye çalıştığı ifade edildi.
Bu adımın, "ceza usullerinde adli yardım mekanizmalarının güçlendirilmesi ile sanal forumlar, adalet sisteminin modernleştirilmesi, yargı yönetimi çerçevesinin oluşturulması ve eğitimler yapılması gibi konular dahil olmak üzere adaletin güçlendirilmesi" bağlamında geliştiği kaydedildi.
Faslı Bakan Vehbi, imza töreninin ardından yaptığı açıklamada, Yahudi ile Müslüman'ın Filistinli ile İsraillinin birlikte yaşaması için ellerinden gelen her şeyi sunmaya hazır olduklarını belirtti.
Vehbi, adil yargılanma şartlarının sağlanmasına dayalı şekilde iki ülke halkının yararı için adaleti tesis etmekten sorumlu olduklarını ifade etti.
İsrailli Bakan Sa'ar ise "Fas ziyaretim, iki ülke arasında hukuki ve adli bir ortaklık kurmak için çok önemli" dedi.
Sa'ar, mahkemelerin omuzlarındaki yükü hafifletmek ve iyi bir savunma hukuk sistemi oluşturmak adına ortak projeleri uygulamak için çalışacaklarını dile getirdi.

Fas ve İsrail'in yoğunlaşan ilişkileri
Rabat ile Tel Aviv arasındaki düşük düzeyli ilişkiler, 1993'te Filistin Kurtuluş Örgütü ile İsrail arasında imzalanan Oslo Anlaşması'nın ardından başlamış ancak 2. İntifada'nın patlak vermesi sonrasında 2002 yılında Fas bu ilişkileri durdurmuştu.
Fas Kralı 6. Muhammed 10 Aralık 2020'de, İsrail ile ilişkilerin "en yakın zamanda" kurulacağını açıklamış, eski ABD Başkanı Donald Trump da aynı gün Fas ile İsrail'in tam diplomatik ilişki kurulmasına yönelik anlaşmaya vardığını ve Batı Sahra'da Fas'ın hakimiyetini tanıdıklarına dair bir bildirge imzaladığını duyurmuştu.
Fas ile İsrail, 22 Aralık 2020'de diplomatik ilişkilerin normalleştirilmesi kapsamında 4 anlaşma imzalamıştı.
Tel Aviv yönetimi tarafından Ocak 2021'de Fas'a geçici misyon şefi olarak atanan İsrail'in eski Kahire Büyükelçisi David Govrin, 11 Ekim 2021'de daimi Rabat Büyükelçiliği görevine getirilmişti.
Anlaşmaların ardından, İsrail'den aralarında Dışişleri Bakanı ve Savunma Bakanı'nın da yer aldığı çok sayıda üst düzey isim Rabat'a resmi ziyaretler gerçekleştiriyor.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.