Yemen: Taiz halkı ateşkese uymayan Husileri protesto etti

Taiz sakinleri, Husi kuşatması devam ederken ateşkesin uzatılması çabalarına karşı protesto gösterisi düzenledi

Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Raşid el-Alimi, Fransa'nın Aden Büyükelçisi Jean-Marie Safa Büyükelçisi ile görüştü (SABA)
Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Raşid el-Alimi, Fransa'nın Aden Büyükelçisi Jean-Marie Safa Büyükelçisi ile görüştü (SABA)
TT

Yemen: Taiz halkı ateşkese uymayan Husileri protesto etti

Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Raşid el-Alimi, Fransa'nın Aden Büyükelçisi Jean-Marie Safa Büyükelçisi ile görüştü (SABA)
Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Raşid el-Alimi, Fransa'nın Aden Büyükelçisi Jean-Marie Safa Büyükelçisi ile görüştü (SABA)

Yemen’de binlerce Yemenli, önümüzdeki 2 Ağustos'ta sona erecek olan BM ateşkesini uzatma çabalarını reddetmek ve şehre uygulanan Husi kuşatmasını kınamak için Taiz şehrinin merkezinde toplandı. Diğer yandan, Yemen Başkanlık Konseyi, milisleri daha ağır bir çatışmaya hazırlanmakla suçladı.
BM'nin Yemen elçisi Hans Grundberg, ABD ve Avrupa'nın da desteğiyle Husiler ve Yemen hükümetinin ateşkesi iki ay yerine altı ay uzatmayı kabul etmesi için çaba harcıyor. Yemenlilerin bahse konu protesto gösterileri de bu çabalara tepki niteliğinde.
Husi grubu, BM elçisi tarafından yapılan önerilere göre, Taiz kentinde 7 yıldır uygulanan kuşatmanın sona erdirilmesi ve yolların açılmasına ilişkin maddeyi şimdiye kadar uygulamayı reddetti.
Taiz kentinde gerçekleşen gösteride protestocular Husi milislerinin İran'a bağlı olduğunu söyledikleri açıklamalarında şu ifadelere yer verdiler: “Husiler barışa inanmazlar, bir sözleşme veya paktı yerine getirmezler, her türlü anlaşmayı askerî kazanımlarını artırmak, sivillere karşı baskı ve yıkım alanını genişletmek için bir fırsat olarak görürler; tıpkı BM ateşkesinde olduğu gibi. Batılı ve uluslararası tutumlar Husilere karşı yumuşak. Bu, milisleri daha ileri gitmeye cesaretlendiriyor ve onları tıpkı Beyda, Taiz ve Dali'de olduğu gibi köylere ve sivil mahallelere saldırıp çocuklar ve kadınları ağır silahlarla hedef almak için ateşkesi kullanmaya teşvik ediyor.”
Protestocular yaptıkları açıklamada, Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Raşid el-Alimi ve yardımcılarına, "haksız" olarak nitelendirdikleri ateşkesi sonlandırmaya çağırdılar. Protestocular, ateşkesin Husi milislerinin çocuklara, kadınlara ve sivillere yönelik suç işlemeleri için bir kılıfa dönüştüğünü savundular.
Protestocu kalabalık, Güvenlik Konseyi, Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Birliği'ni, “Yemen halkını desteklemeye ve başta 2216 sayılı karar olmak üzere Yemen'le ilgili Güvenlik Konseyi kararlarını uygulamaya” davet etti. 
Taiz şehrinde ateşkesin uzatılması çabalarına karşı düzenlenen protesto gösterileri ile ABD Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking'in bölgeye gerçekleştirdiği ziyaret aynı zamana denk geldi. Lenderking, kırılgan ateşkesin uzatılmasını destekleme çabalarının bir parçası olarak Riyad, Muskat ve Umman'ı ziyaret etti.
Aynı şekilde protesto gösterilerine eş zamanlı olarak Fransa'nın Aden Büyükelçisi Jean-Marie Safa, Aden şehrine yaptığı ziyaretle Avrupa hamlelerinin startını vermiş oldu.
Resmi kaynaklara göre, Alimi Fransız büyükelçisine, “Başkanlık Konseyi'nin uluslararası toplumun Yemen'e barış ve istikrar getirme çabalarına verdiği desteği, ulusal ve bölgesel referanslara ve ilgili uluslararası kararlara, özellikle 2216 sayılı karara uygun olarak kapsamlı ve sürdürülebilir bir çözüme olan bağlılığını” teyit etti.
Şarku’l Avsat’ın SABA haber ajansından aktardığı habere göre Alimi, İran rejimi tarafından desteklenen Husi milislere uluslararası topluma olan taahhütlerini yerine getirmeleri için daha fazla uluslararası baskı uygulamanın önemini vurguladı.
Yemen Başkanlık Konseyi, son üç gün içinde, yerel durumdaki gelişmeleri ve Husi milislerin çeşitli cephelerde işlediği geniş çaplı ihlaller de dahil olmak üzere insani ateşkes yolunu tartışmak için toplantılarını yoğunlaştırdı.
Resmi raporlara göre, İran rejiminin desteklediği milisler tarafından yüzlerce ihlal gözlemlendi ve bu ihlaller ateşkesin yürürlüğe girdiği 2 Nisan'dan 23 Temmuz'a kadar onlarca ölüm ve yaralanmayla sonuçlandı.
Yemen Başkanlık Konseyi, Birleşmiş Milletler'e ve uluslararası topluma bu ihlaller ve milisler tarafından işlenen iğrenç suçlarla ilgili sorumluluklarını üstlenme çağrısını yineledi. Resmi kaynakların konsey toplantılarından aktardıklarına göre, milisler savaşı harekete geçirmek ve ülkede kanlı bir taciz ve şiddet turuna hazırlanmak için ateşkes çabalarını istismar etme uğraşı içerisinde.
Husiler, ateşkesi uzatmayı kabul etmek için ekonomik, siyasi ve askeri kazanımlar elde etmek amacıyla koşullarını yeniledi. Husilerin uluslararası, Avrupa ve bölgesel baskı nedeniyle ateşkesin uzatılmasını kabul edecekleri tahmin ediliyor.
Yemen ordusu daha önce Husi milislerini Hudeyde, Taiz, Abyan, Ed-Dali, Hacca, Sada, El-Cevf ve Marib vilayetlerinin cephelerinde sadece 72 saat içinde 288 ateşkes ihlali yapmakla suçlamıştı. Yemen ordusu bu ihlallerin en az üç askerin ölümü ve 15 kişinin de yaralanmasıyla sonuçlandığını bildirdi.
Yemen ordusunun medya merkezine göre, Hacce'nin batısındaki askeri bölgelere yönelik üçten fazla Husi sızma girişimi ve Abyan ekseninde çeşitli noktalardaki sızma girişimleri engellendi.
Husiler, “top atışı, silah atışı, keskin nişancılar ve bubi tuzaklı insansız hava araçlarıyla ordu mevzilerine ateş etmek” gibi ihlallerde bulundular.
Ateşkesin sarsılmasına neden olabilecek ve korku uyandıran askeri ihlallere ek olarak, temas bölgelerinde geçişlerin açılması ve Taiz kuşatmasının sona erdirilmesi ikilemi, özellikle Yemen halkının öfkesinin artmasıyla birlikte uluslararası çabaların başarısının temel taşı olmaya devam ediyor.
Birleşmiş Milletler, 2 Nisan’da yürürlüğe giren ateşkesi iki aylık süreyle 2 Ağustos’a kadar uzatmayı başarmıştı. BM Elçisi bu sefer ateşkesi altı ay kadar uzatmayı hedefliyor.
Yemen'deki Başkanlık Konseyi ateşkesi uzatmaktan çekinmiyor, ancak başkan Raşid el-Alimi ve yardımcıları, BM elçisi tarafından planlandığı gibi herhangi bir yeni dosyayı müzakere etmek için harekete geçmeden önce başta Taiz kuşatmasının sona ermesi ve ana yolların açılması olmak üzere ateşkesin geri kalan hükümlerinin uygulanmasında ısrar ediyor.
Yemen'in Taiz kentinde (güneybatı) geçtiğimiz günlerde bir mahalleye düzenlenen ve bir çocuğun ölümüne ve 11 çocuğun yaralanmasına yol açan vahşi Husi saldırısının ardından şehirdeki partiler meşru hükümeti ve Başkanlık Konseyi'ni Husilerle barış konuşarak tuzağa düşmemeleri konusunda uyarmıştı. Partiler yaptığı açıklamada, terörist Husi milislerinin Taiz'in Er-Ravda semtinde çocuklara karşı işlediği "iğrenç suç ve barbarca katliam" olarak nitelendirdikleri bu olayı kınadı.
Partilerden yapılan ortak açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Bu suç ilk değildi, çünkü Husiler sürekli olarak ayrım gözetmeksizin yerleşim bölgelerine kuşatma ve bombardıman uyguluyor. İğrenç suçlarını uluslararası toplumun, Birleşmiş Milletlerin ve Yemen elçisinin gözü önünde işliyorlar. Sana Havaalanı ve Hudeyde limanının açılması ile ateşkesten elde ettikleri kazanımlara rağmen, Husiler "garip bir umursamazlık ve şımarıklık" halindeler. Taiz yollarını sivillere açmaktan kaçındıkları bir dönemde, sözde ateşkes duyurusu gölgesinde, Taiz'in kuşatılması, mahallelerin bombalanması, çocuk ve kadınların öldürülmesi eylemlerine devam ettiler.”
Meşru hükümet ve ulusal orduyu, Husilerin barış çağrısıyla ilgilendiği yalanından uzak durmaya çağıran Taiz'deki partiler, Husilerin, uluslararası toplum tarafından dayatılan ateşkesi her zaman fırsat ve ödül olarak ele aldıklarını ileri sürdüler.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.