عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Türkiye, SDG'ye karşı askeri harekatın her an başlayabileceğini vurguladı

Türkiye’nin Halep'in kuzey kırsalında yer alan Kelcibrin beldesindeki askeri üssü
Türkiye’nin Halep'in kuzey kırsalında yer alan Kelcibrin beldesindeki askeri üssü
TT
TT

Türkiye, SDG'ye karşı askeri harekatın her an başlayabileceğini vurguladı

Türkiye’nin Halep'in kuzey kırsalında yer alan Kelcibrin beldesindeki askeri üssü
Türkiye’nin Halep'in kuzey kırsalında yer alan Kelcibrin beldesindeki askeri üssü

Türkiye, Rusya’yı ve ABD’yi 2019 yılında ayrı ayrı imzaladıkları ve Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) omurgasını oluşturan Halk Savunma Birlikleri'nin (YPG) güney sınırından 30 kilometre geriye çekilmesinin öngörüldüğü mutabakatlara uymamakla suçlayarak Suriye'nin kuzeyinde SDG mevzilerini hedef alacak askeri harekatın her an başlayabileceğini bir kez daha teyit etti.
Milli Savunma Bakanlığı'nın Halep'teki bir saldırıda iki askerin şehit olduğunu duyurmasının ardından harekatın yapılacağı bir kez daha vurgulanırken, Türkiye’nin düzenlediği operasyonda Ankara’nın PKK’nın Suriye'deki uzantısı olarak gördüğü YPG’nin 25 üyesi etkisiz hale getirildi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Suriye'nin kuzeyindeki askeri harekatın Türkiye’nin kendi güvenlik riskleriyle ilgili değerlendirmeleri bağlamında ‘her an’ gerçekleştirilebileceğini söyledi. Kalın, dün basında yer alan haberlere göre Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyinde askeri bir harekat gerçekleştirmek için kimseden izin almak ve harekat tarihini kimseye bildirmek zorunda olmadığını söyledi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise Türkiye’nin Suriye'ye askeri harekatını her an başlatmaya hazır olduğunun altını çizdi. Rusya’nın ve ABD’nin Suriye konusunda verdikleri sözleri tutmadıklarını belirten Çavuşoğlu, dün katıldığı canlı yayında, Rusya'nın SDG’yi Suriye rejimi ordusuna entegre etmeye çalıştığına dikkati çekti.
Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi arasında Tahran'da gerçekleştirilen Astana Süreci garantörlerinin üçlü zirvesinin ardından Suriye dosyasındaki gelişmeleri ele aldıklarını belirtti. Çavuşoğlu, Türkiye’nin Suriye'nin kuzeyinde askeri bir harekat için asla kimseden izin almayacağını vurguladı. Türkiye’nin önceki operasyonlarda almadığı gibi sonraki operasyonlarda da izin almayacağının altını çizen Çavuşoğlu, “Fikir alışverişinde bulunduk, ancak askeri operasyonlarımız için asla izin istemedik ve asla izin istemiyoruz” şeklinde konuştu. Dışişleri Bakanı, Suriye'nin kuzeyindeki olası askeri harekatın ‘bir gece ansızın’ gerçekleşebileceğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz Mayıs ayında, “Güney sınırımız boyunca (Suriye’de) 30 kilometrelik bir güvenlik bölgesi oluşturmak için bir adım daha atıyoruz. Tel Rıfat'ı ve Menbiç'i teröristlerden temizleyeceğiz” diyerek Türkiye’nin SDG mevzilerini hedef alacak yeni bir askeri harekat başlatacağını açıklamıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 19 Temmuz'da Rusya’nın ve İran'ın, bölgenin istikrarını baltalayabileceği ve bununda sadece terör örgütlerine hizmet edebileceği gerekçesiyle Türkiye’nin Suriye'nin kuzeyine olası bir askeri harekatını reddettiklerini yineledikleri üçlü zirvenin ardından Tahran'dan döndükten sonra, askeri harekatın Türkiye'nin gündeminde kalacağını vurguladı. Erdoğan, ABD'nin askerlerini Suriye'nin doğusundan çekmesi ve Washington’ın terör örgütü DEAŞ’la mücadelede yakın bir müttefik olarak gördüğü YPG’ye verdiği desteği durdurması gerektiğini de sözlerine ekledi.  Washington ise Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyine olası askeri harekatına karşı çıkarken harekatın DEAŞ’la mücadeleye katılan güçlere yönelik riskleri konusunda uyardı.
Milli Savunma Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada, SDG'nin Türkiye’nin Halep’in kuzey kırsalında bulunan Kelcibrin beldesindeki askeri üssünü hedef alan saldırısı sonucunda iki askerinin şehit edilmesine karşılık olarak 25 YPG üyesinin etkisiz hale getirildiği duyuruldu. Bakanlığın açıklamasında, "Şehitlerimizin kanı yerde kalmadı, kalmıyor, kalmayacak. Kahraman Komandolarımız, Fırat Kalkanı ve Barış Pınarı bölgelerindeki 25 PKK/YPG’li teröristi önleme ve cezalandırma atışlarıyla etkisiz hale getirdi. Teröristleri kazdıkları hendeklere gömmeye devam edeceğiz” denildi.
Öte yandan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), SDG ve rejim güçlerinin konuşlandığı bölgelerden Kelcibrin’deki askeri üssün yakınlarına fırlatılan top mermileriyle iki Türk askerinin şehit olduğunu ve üssün çevresinde yangın çıktığını bildirdi.
Halep'in kuzey kırsalındaki Mare ve Harbel ilçelerinde de iki gün önce Türk güçleri ve Suriye Milli Ordusu (SMO) grupları ile Suriye rejimi güçleri ve SDG arasında çatışmalar ve karşılıklı bombardımanlar yaşandı.
Milli Savunma Bakanlığı, Salı günü, Barış Pınarı ve Fırat Kalkanı bölgelerinde saldırı hazırlığındaki 7 YPG üyesinin etkisiz hale getirildiğini duyurmuştu. Türkiye destekli SMO da, SDG'nin Halep'in kuzey kırsalındaki Mare çevresindeki sızma girişimini, patlak veren çatışmaların ardından püskürttüğünü duyurdu.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
TT
TT

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)

İsrail Times gazetesine göre, İsrailli bir yetkili bugün, Hamas'ın üst düzey lideri Raid Saad'ın Gazze şehrinde düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü doğruladı. Bu da İsrail'in ateşkes anlaşmasını ihlal etmesi anlamına geliyor.

Alman Basın Ajansı'na (DPA) göre görgü tanıkları ve sağlık kaynakları bugün, Gazze şehrinin güneybatısındaki Raşid Caddesi üzerindeki Nablusi kavşağı yakınlarında bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

Görgü tanıkları, İsrail uçağının Nablusi Meydanı yakınlarında bir araca birkaç füze ateşlediğini, aracı imha ettiğini ve can kayıplarına yol açtığını söyledi. Ambulans ekipleri, ölü ve yaralıları hastanelere taşımak için acilen olay yerine gitti.

İsrail askeri sözcüsü Avichay Adraee ise yaptığı açıklamada, ordu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Teşkilatı) Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas komutanını hedef alan bir saldırı düzenlediğini ve onu son zamanlarda hareket için silah üretimi ve yeniden yapılanma çalışmaları yapmakla suçladığını belirtti.

İsrail Ordu Radyosu, saldrırının hedefinin, İzzeddin el-Haddad'dan sonra "Hamas'ın ikinci adamı" ve askeri üretim dosyasından sorumlu kişi olarak tanımladığı Raid Saad olduğunu bildirdi. İsrail'in bugünkü operasyonu gerçekleştirmeden önce son haftalarda kendisine birkaç kez suikast girişiminde bulunduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın İbranice yayın yapan Ynet internet sitesinden aktardığına göre Raid Saad Hamas'ın askeri kanadı olan Kassam Tugayları'nın liderlerinden biri.

Hamas'tan hava saldırısının hedefinin kimliğiyle ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.

Axios haber sitesi, İsrail'in saldırıdan önce Amerika Birleşik Devletleri'ni önceden bilgilendirmediğini ifade etti.

ARAP DÜNYASI

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT
TT

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Macid Kıyali

Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından geçiş dönemi liderliği ile muhalifleri arasında yaşanan iç çatışma, siyasi sistemin niteliği, özellikle de merkeziyetçilik mi yoksa ademi merkeziyetçilik mi, merkezi bir devlet mi yoksa federal bir devlet mi tartışmaları üzerine yoğunlaşıyor.

Bu konu meşru olmasına rağmen, tartışmaya katkı sağlamak amacıyla bazı temel gözlemler aşağıda sunuyorum.

İlk gözleme göre ademi merkeziyetçilik ya da federalizm meselesini gündeme getirmek, bu konuda kutuplaşmanın temel nedeninin Suriye’deki iç çatışmada kimlik, etnik, mezhepsel ve bölgesel özelliklerin baskın olması olduğu gerçeğini görmeyi zorlaştırdı.

Çatışmanın önde gelen tarafları, siyasi veya sınıfsal güçleri ya da tarafları temsil etmekten ziyade kimlik temelli yahut mezhepsel, etnik ve bölgesel kimliği vurgulayan taraflar olduklarından, bu konunun siyasi niteliği göz ardı ediliyor.

Dikkati çeken ikinci gözleme göre ise federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet için mücadele eden güçler, bunu demokrasi meselesinden daha öncelikli tutuyorlar. Bunun nedeni, söz konusu güçlerin (SDG, Suveyda'daki Hicri Hareketi ve kıyı şeridinde Esed rejiminin çöküşünden etkilenen güçler) demokratik olmayan güçler olmaları. Prensipte pozisyonları, politikaları ve tercihleri ve temsil ettiklerini iddia ettikleri gruplarla olan ilişkileri göz önüne alındığında bu güçlerin Esed rejimi altında kendilerini ifade etmedikleri ve bu konuyu bu kadar yoğun bir şekilde gündeme getirmedikleri unutulmamalı.

Üçüncü ve belki de en önemli gözleme göre federal bir devlette kimlik statüsü konusundaki çatışmaya öncelik verilmesi, devletin kurulması ve vatandaşlık taleplerini ya gölgeliyor ya da ön plana çıkarıyor. Bunların, 54 yıllık Esed döneminde eksik olan iki temel unsur olduğu ve özellikle mevcut koşullarda, yani devletin kurumlar ve hukuk devleti olarak yeniden kurulması ve vatandaşların güçlendirilmesi, böylece Suriyelilerin gerçek anlamda özgür ve eşit vatandaşlar olarak bir halk haline gelmeleri için ülke genelinde Suriyelilerin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar olduğu unutulmamalı.

Bu yüzden iki temel sorunla karşı karşıyayız. Bunlardan birincisi, artık var olmayan Esed rejiminin Suriye'nin birliğini zayıflatıp bozmayı başarması, Suriyelileri mezhep, din, etnik köken, bölge ve aşiret aidiyetlerine göre sınıflandırması ve ‘böl ve yönet’ politikası uyarınca onları birbirlerine düşürmesinden kaynaklanıyor.

İkinci sorun, Suriyelilerin kendi koşullarını kontrol edememeleri. Bu durum, Suriye’nin geleceğinin, Suriye halkının aleyhine, uluslararası güçlerin, özellikle ABD ve bölgesel tarafların meselesi haline gelmesine neden oldu. Bu durum, kimlik çatışmaları, özellikle de silahlı çatışma veya silahlı milisler şeklinde ortaya çıkan çatışmalar için de geçerli.

Federalizm, bir ülkeyi bölmek değil, aksine ülkenin birliğini organize etmek ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevre bölgelere müdahale etmesini önlemek için daha uygun bir yöntem. Böylelikle karşılıklı güven temelinde hükümete daha geniş katılım sağlanır.

Suriye geçiş dönemi yönetimi ve Suriye muhalefetinin geri kalanı, gelecekteki siyasi sistemin nasıl olacağı ve otoriterliğin ve marjinalleşmenin geri dönüşünü önlemeye katkıda bulunanlar da dahil olmak üzere yeni konsensüsler oluşturmak için neyin uygun olduğu konusunda kafa karışıklığı ya da netlik sağlanamaması ortaya çıkan federalizm ve ademi merkeziyetçilik konusundaki tartışmalardan sorumlu.

Aslında, yeni yönetime bağlı olanlar ve geleneksel Suriye muhalefeti tarafından federalizmin reddedilmesinin sebebi, aceleci davranışlar, duygusal ve milliyetçi coşku ve önyargılar.

Söz konusu tartışmayı kapatmak yerine açmalı, tüm soruları sormalı. Çünkü Suriye’nin geleceği tartışmaya açık. Tüm Suriyeliler bu tartışmayla ilgileniyor ve bu konuda cevaplar bulmaya katkıda bulunuyor.

Daha spesifik olarak, federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet tartışmasıyla ilgili olarak, federalizmin herhangi bir ülkenin bölünmesi anlamına gelmediği, aksine birliğin daha uygun bir şekilde örgütlenmesi ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevreyi kötü yönde etkilemesini önlemek için, karşılıklı güvene dayalı yönetişime daha geniş katılımı garanti eden bir sistem olduğunun anlaşılması gerekiyor.

Toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlik çözümleri getirilemedi. Çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyaya, topluma, egemenliğe ve devlete sadece bölünmeler getirir.

Tüm bunlar bölünmek değil, federalizm gücün paylaşılması anlamına gelir. Dışişleri, savunma ve genel ekonomi yönetimi gibi devlet egemenliği ile ilgili konularda merkezileşme söz konusu. Bunların tümü birleşik parlamento ve merkezi hükümetin sorumluluğunda. Öte yandan iç güvenlik, eğitim, sağlık ve yerel kalkınma konularının yönetimi eyaletlerin veya yerel yönetimlerin yetki alanına girer.

Burada bazılarının endişelerini hafifletebilecek en önemli nokta, federalizmin etnik köken/milliyet veya din/mezhep yerine coğrafyaya dayalı olmasıdır. Çünkü herhangi bir kimlik meselesi, demokratik karakterini zayıflatır ve eşit vatandaşlık haklarının ve vatandaşların devletinin güçlenmesini engeller. Tıpkı Lübnan'da ve Irak'ta olduğu gibi.

Elbette, birçok alanda idari meselelerle ilgili olan ademi merkeziyetçi bir devleti, anayasaya göre yetkileri paylaşan federal bir devletle karıştırmak bir sorundur. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre federal devleti ayrılıkçı bir devlet olarak görmek de bir tür karışıklık veya yanılgı olarak adlandırılabilir, ancak bu doğru değil, çünkü merkezi devletler, yönetim, temsil ve kaynak dağıtımında esnekliğe sahip federal devletlere göre ayrılmaya çok daha yatkındır, zira günümüzün en büyük, en güçlü ve en zengin devletleri federal devletlerdir.

Bu yüzden herhangi bir kimlik grubuyla anlaşmazlık, kavramların karışmasına veya çarpıtılmasına yol açmamalı. Örneğin, İsrail'in siyasi sistem olarak demokrasiyi benimsemesi, demokrasiye karşı düşmanlığı teşvik etmemeli. Ayrıca, belirli bir önermeye elverişli olmayan koşullar olduğunu gözlemlememiz, bu kavramın tartışmaya açılmaması, geliştirilmemesi ve belirli bir ülkede devlet kurulması için ulusal birliği oluşturmaya hizmet eden bağlamlara yerleştirilmemesi gerektiği anlamına gelmez.

Son olarak, bu alanda, özellikle Suriye bağlamında, dikkate alınması gereken iki konu var. Öncelikle ülkenin toprakları üzerinde devlet egemenliğinden söz edilmesi için bunun halkın birliği gerçeğine dayanması gerekiyor. İkinci olarak ise toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlikle ilgili bir çözüm bulunmuyor, çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyanın, toplumun, egemenliğin ve devletin bölünmesine yol açar.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir

ARAP DÜNYASI

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT
TT

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye güvenlik kaynakları bugün, Suriye güvenlik güçleri ile ABD kuvvetlerinin, ülkenin orta kesimindeki Tedmür kentinde ortak devriye sırasında silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Suriye resmi haber ajansı SANA’ya konuşan bir güvenlik kaynağı, saldırıda Suriye güvenlik güçlerinden iki kişinin ve bazı ABD askerlerinin yaralandığını, saldırıyı gerçekleştiren kişinin ise öldürüldüğünü açıkladı.

Kaynak, olayın ardından ABD’ye ait helikopterlerin yaralıları et-Tanf Üssü’ne tahliye ettiğini belirterek, saldırının nedenleri ve koşullarına ilişkin henüz bilgi bulunmadığını ifade etti.

Olay nedeniyle Deyrizor-Şam uluslararası kara yolunda trafiğin geçici olarak durdurulduğu, bölge semalarında ise yoğun hava hareketliliği yaşandığı kaydedildi.