Türkiye, SDG'ye karşı askeri harekatın her an başlayabileceğini vurguladı

Türkiye’nin Halep'in kuzey kırsalında yer alan Kelcibrin beldesindeki askeri üssü
Türkiye’nin Halep'in kuzey kırsalında yer alan Kelcibrin beldesindeki askeri üssü
TT

Türkiye, SDG'ye karşı askeri harekatın her an başlayabileceğini vurguladı

Türkiye’nin Halep'in kuzey kırsalında yer alan Kelcibrin beldesindeki askeri üssü
Türkiye’nin Halep'in kuzey kırsalında yer alan Kelcibrin beldesindeki askeri üssü

Türkiye, Rusya’yı ve ABD’yi 2019 yılında ayrı ayrı imzaladıkları ve Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) omurgasını oluşturan Halk Savunma Birlikleri'nin (YPG) güney sınırından 30 kilometre geriye çekilmesinin öngörüldüğü mutabakatlara uymamakla suçlayarak Suriye'nin kuzeyinde SDG mevzilerini hedef alacak askeri harekatın her an başlayabileceğini bir kez daha teyit etti.
Milli Savunma Bakanlığı'nın Halep'teki bir saldırıda iki askerin şehit olduğunu duyurmasının ardından harekatın yapılacağı bir kez daha vurgulanırken, Türkiye’nin düzenlediği operasyonda Ankara’nın PKK’nın Suriye'deki uzantısı olarak gördüğü YPG’nin 25 üyesi etkisiz hale getirildi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Suriye'nin kuzeyindeki askeri harekatın Türkiye’nin kendi güvenlik riskleriyle ilgili değerlendirmeleri bağlamında ‘her an’ gerçekleştirilebileceğini söyledi. Kalın, dün basında yer alan haberlere göre Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyinde askeri bir harekat gerçekleştirmek için kimseden izin almak ve harekat tarihini kimseye bildirmek zorunda olmadığını söyledi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise Türkiye’nin Suriye'ye askeri harekatını her an başlatmaya hazır olduğunun altını çizdi. Rusya’nın ve ABD’nin Suriye konusunda verdikleri sözleri tutmadıklarını belirten Çavuşoğlu, dün katıldığı canlı yayında, Rusya'nın SDG’yi Suriye rejimi ordusuna entegre etmeye çalıştığına dikkati çekti.
Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi arasında Tahran'da gerçekleştirilen Astana Süreci garantörlerinin üçlü zirvesinin ardından Suriye dosyasındaki gelişmeleri ele aldıklarını belirtti. Çavuşoğlu, Türkiye’nin Suriye'nin kuzeyinde askeri bir harekat için asla kimseden izin almayacağını vurguladı. Türkiye’nin önceki operasyonlarda almadığı gibi sonraki operasyonlarda da izin almayacağının altını çizen Çavuşoğlu, “Fikir alışverişinde bulunduk, ancak askeri operasyonlarımız için asla izin istemedik ve asla izin istemiyoruz” şeklinde konuştu. Dışişleri Bakanı, Suriye'nin kuzeyindeki olası askeri harekatın ‘bir gece ansızın’ gerçekleşebileceğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz Mayıs ayında, “Güney sınırımız boyunca (Suriye’de) 30 kilometrelik bir güvenlik bölgesi oluşturmak için bir adım daha atıyoruz. Tel Rıfat'ı ve Menbiç'i teröristlerden temizleyeceğiz” diyerek Türkiye’nin SDG mevzilerini hedef alacak yeni bir askeri harekat başlatacağını açıklamıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 19 Temmuz'da Rusya’nın ve İran'ın, bölgenin istikrarını baltalayabileceği ve bununda sadece terör örgütlerine hizmet edebileceği gerekçesiyle Türkiye’nin Suriye'nin kuzeyine olası bir askeri harekatını reddettiklerini yineledikleri üçlü zirvenin ardından Tahran'dan döndükten sonra, askeri harekatın Türkiye'nin gündeminde kalacağını vurguladı. Erdoğan, ABD'nin askerlerini Suriye'nin doğusundan çekmesi ve Washington’ın terör örgütü DEAŞ’la mücadelede yakın bir müttefik olarak gördüğü YPG’ye verdiği desteği durdurması gerektiğini de sözlerine ekledi.  Washington ise Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyine olası askeri harekatına karşı çıkarken harekatın DEAŞ’la mücadeleye katılan güçlere yönelik riskleri konusunda uyardı.
Milli Savunma Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada, SDG'nin Türkiye’nin Halep’in kuzey kırsalında bulunan Kelcibrin beldesindeki askeri üssünü hedef alan saldırısı sonucunda iki askerinin şehit edilmesine karşılık olarak 25 YPG üyesinin etkisiz hale getirildiği duyuruldu. Bakanlığın açıklamasında, "Şehitlerimizin kanı yerde kalmadı, kalmıyor, kalmayacak. Kahraman Komandolarımız, Fırat Kalkanı ve Barış Pınarı bölgelerindeki 25 PKK/YPG’li teröristi önleme ve cezalandırma atışlarıyla etkisiz hale getirdi. Teröristleri kazdıkları hendeklere gömmeye devam edeceğiz” denildi.
Öte yandan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), SDG ve rejim güçlerinin konuşlandığı bölgelerden Kelcibrin’deki askeri üssün yakınlarına fırlatılan top mermileriyle iki Türk askerinin şehit olduğunu ve üssün çevresinde yangın çıktığını bildirdi.
Halep'in kuzey kırsalındaki Mare ve Harbel ilçelerinde de iki gün önce Türk güçleri ve Suriye Milli Ordusu (SMO) grupları ile Suriye rejimi güçleri ve SDG arasında çatışmalar ve karşılıklı bombardımanlar yaşandı.
Milli Savunma Bakanlığı, Salı günü, Barış Pınarı ve Fırat Kalkanı bölgelerinde saldırı hazırlığındaki 7 YPG üyesinin etkisiz hale getirildiğini duyurmuştu. Türkiye destekli SMO da, SDG'nin Halep'in kuzey kırsalındaki Mare çevresindeki sızma girişimini, patlak veren çatışmaların ardından püskürttüğünü duyurdu.



Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
TT

Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)

İsrail ve Hamas’tan müzakereciler, 6 Temmuz'dan bu yana Doha'da devam eden ateşkes görüşmelerinin son turunda, esirlerin aşamalı olarak serbest bırakılmasını, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nin bazı bölgelerinden çekilmesini ve çatışmanın sona erdirilmesine ilişkin görüşmeleri içeren 60 günlük ateşkes için ABD destekli bir öneriyi tartışıyorlar.

ABD'li, Katarlı ve Mısırlı arabulucular bir anlaşmaya varmak için çalışıyor, ancak bir anlaşmaya varılabileceğine dair iyimserlik azaldı.

İşte Reuters'a isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir yetkilinin özetlediği ateşkes önerilerinin ayrıntıları ve ilgili bazı siyasi hesaplara bir bakış:

İsrailli esirler ve Filistinli mahkûmlar

Gazze Şeridi'nde tutulan 10 esir, 18 cesetle birlikte 60 günlük bir süre içinde iade edilecek. Takaslar tören olmadan gerçekleşecek. Buna karşılık İsrail de sayısı henüz belli olmayan Filistinli mahkûmları serbest bırakacak. İsrail, Hamas ve müttefikleri tarafından tutulan 50 esirden yaklaşık 20'sinin hayatta olduğuna inanıldığını söylüyor.

Filistinlilere yardım

19 Ocak'ta varılan bir anlaşmaya göre, Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin (ICRC) katılımıyla Gazze Şeridi'ne yeterli miktarda yardım derhal ulaştırılacak.

İsrail’in geri çekilmesi

İlk gün, ilk 8 esirin serbest bırakılmasının ardından İsrail ordusu, üzerinde mutabık kalınacak haritalara göre Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bazı bölgelerden çekilecek. Yedinci gün, 5 ceset alındıktan sonra, İsrail haritalara göre Gazze Şeridi'nin güneyindeki bazı bölgelerinden çekilecek.

ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (AFP)ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (Arşiv-AFP)

Teknik bir ekip, teklifin çerçevesi üzerinde mutabakata varıldıktan sonra yapılacak hızlı müzakereler sırasında çekilme kılavuzunun oluşturulması için çalışacak.

Kalıcı ateşkes müzakereleri

Anlaşmanın ilk gününde kalıcı ateşkes müzakereleri başlayacak. Bir anlaşmaya varılması halinde, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nde tutulan tüm esirler ve Filistinli mahkûmlar serbest bırakılacak.

Garantiler

Teklif, ABD Başkanı Donald Trump'ın anlaşmaya bağlılığını garanti ediyor. Arabulucular, ara verilen süre boyunca ciddi müzakerelerin yapılmasını sağlayacak ve daha fazla zamana ihtiyaç duyulması halinde bu süreyi uzatabilecekler.

İsrail'de siyasi hesaplar

İsrail hükümetinin iki aşırı sağcı üyesi, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, ateşkes çabalarını eleştirerek bunun yerine Hamas'ın tamamen yok edilmesi çağrısında bulundu.

İki ismin bir anlaşma imzalanması halinde istifa edip etmeyeceği belli değil. Netanyahu onları kendi tarafında tutmak için İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde ocak ayında yürürlüğe giren son ateşkesten çok daha geniş bir alanı kontrol etmesi için bastırıyor ve ordunun güneyde Han Yunus ile Refah arasındaki bölgeyi kontrol etmesine izin veriyor. Hükümet bu bölgede yaklaşık 600 bin kişi için bir ‘insani yardım şehri’ inşa etmeyi planladığını ve bunun Gazzeliler için güvenli bir alan olacağını belirtti. Muhalifler bu kenti bir toplama kampına benzetti.

Eleştirmenler, Netanyahu'nun müzakereleri Knesset'in yaz tatiline gireceği 27 Temmuz'a kadar uzatmaya çalıştığını söylüyor. Zira Knesset açık değilken bir hükümeti devirmek çok zordur.

Hamas'ın siyasi hesapları

Hamas, bu kadar çok toprağın doğrudan İsrail'in kontrolüne bırakılmasına ya da kıyı şeridi üzerindeki zaten kırılgan olan kontrolünü azaltacak kapalı bir ‘insani yardım şehri’ kurulmasına temelden karşı. Bu nedenle Hamas, İsrail güçlerinin ocak ayındaki ateşkesten önce belirlenen hatlara çekilmesini talep ediyor.

Hamas ayrıca, İsraillilerin ateşkesi uzatma niyetinde olmadıklarından endişe duyduğundan, çatışmaların durdurulmasının savaşın sona ermesine yol açacağına dair daha güçlü garantiler verilmesi için bastırıyor.