Dünyada ilk: Cins köpekler genetiği değiştirilmiş deri hücrelerinden klonlandı

"Araştırmamızın daha ilk adımı"

Beagle köpek cinsinin adı, Keltce bir sözcük olan ve "küçük" anlamına gelen "beag"'den türetildi (Wikimedia Commons)
Beagle köpek cinsinin adı, Keltce bir sözcük olan ve "küçük" anlamına gelen "beag"'den türetildi (Wikimedia Commons)
TT

Dünyada ilk: Cins köpekler genetiği değiştirilmiş deri hücrelerinden klonlandı

Beagle köpek cinsinin adı, Keltce bir sözcük olan ve "küçük" anlamına gelen "beag"'den türetildi (Wikimedia Commons)
Beagle köpek cinsinin adı, Keltce bir sözcük olan ve "küçük" anlamına gelen "beag"'den türetildi (Wikimedia Commons)

Güney Kore’de bir araştırma ekibi, genetiği değiştirilmiş deri hücrelerinden cins köpek klonladı.
Deri hücrelerinin genetiği gen düzenleme teknolojisi CRISPR’la değiştirilmişti.
Sürecin sonunda hem genetiği değiştirilmiş hem de klonlanmış olan iki Beagle cinsi köpek yavrusu dünyaya geldi.
Köpeklerin genleri daha önce de CRISPR yöntemiyle düzenlenmişti. Ancak bu çalışmalar, yavrular genellikle embriyo aşamasındayken yapılmıştı. Diğer bir deyişle deri hücrelerinden klonlama yöntemine başvurulmamıştı.
Chungnam Ulusal Üniversitesi ve Güney Koreli biyoteknoloji şirketi ToolGen'den araştırmacılar, yeni çalışmayla bir ilke imza atmış oldu.
Araştırma ekibi, köpeklerde kanser, Parkinson hastalığı, Alzheimer ve felçle bağlantılı olan DJ-1 genini devre dışı bıraktı.
Pek çok safkan köpek, genetik çeşitliliğin olmaması nedeniyle kalp, deri, kemik ve göz sorunları gibi kalıtsal genetik rahatsızlıklardan mustarip.
Bu nedenle hayvanseverler, cins kedi ve köpeklerin çoğaltılmamasını öneriyor. Ancak özellikle cins köpekler, evcil hayvanlar arasında hala çok popüler.
Araştırma ekibiyse yeni teknoloji sayesinde safkan köpeklerin daha sağlıklı olabileceğini savunuyor.
Ekipte yer alan Okjae Koo, "Bu, köpeklerde bu genom düzenleme yöntemini yerleştirmeyi hedefleyen araştırmamızın daha ilk adımı" dedi.
The Telegraph’a konuşan Koo, "Araştırmamızın nihai amacı, bu teknolojiyi kullanarak köpekleri akrabalarıyla çiftleştirerek yetiştirmenin neden olduğu patojenik mutasyonlardan iyileştirmek" ifadelerini kullandı:
"Bu teknolojiyi çeşitli köpek türlerindeki hastalık yapıcı mutasyonları silmek için kullanma planımız var. Hayvanları iyileştirmek için gen tedavisi ürünleri geliştiriyoruz."
Bu araştırmayla bilim insanları, yalnızca cins köpeklerdeki hastalıkların değil, klonlanan canlıların hastalıklara karşı daha hassas hale gelmesinin de önüne geçebilir.
Zira köpek klonlama, son yıllarda yetiştiriciler arasında da popüler hale geldi. Birçok evcil hayvan sahibi, ölen hayvanının "genetik ikizini" tercih ediyor.

Klonlanan yavrular böyle görüntülendi (Okjae Koo/ToolGen)
Klonlanan hayvanlar, genetik ikizleriyle aynı zeka, mizaç ve görünümü paylaşıyor. Ancak sağlık sorunlarına da daha yatkın oluyor.
Hayvanlar üzerindeki genetik mühendisliği ve klonlama çalışmaları bu sebeple etik sorunları beraberinde getiriyor.
Genetiği değiştirilmiş hayvanların refahıyla ilgili tartışmalar, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü'nün yönergeleri doğrultusunda sürdürülüyor.
Independent Türkçe, The Telegraph, New Scientist



Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörler tespit edildi

Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
TT

Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörler tespit edildi

Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)

Rachel Dobkin 

Cinsiyet açıklama partileri, yeni çocuklarının kız mı erkek mi olacağını merakla bekleyen aileler arasında giderek daha popüler hale geliyor. Ancak popüler inanışlara karşı çıkan yeni bir araştırmaya göre, bebeklerin cinsiyeti yazı tura sonucu gibi şansla belirlenmiyor.

Hakemli dergi Science Advances'ta cuma günü yayımlanan bir çalışma, ailelerin erkek ya da kız çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğınu ve bazı faktörlerin bu ihtimali etkilediğini tespit etti.

1956-2015'te iki ya da daha fazla sefer birer bebek doğuran en az 58 bin kadını analiz eden araştırmacılar, aynı cinsiyetten en az üç çocuk yapan annelerin, sonraki bebeklerinin yine aynı cinsiyetten olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu saptadı.

Kız ya da erkek çocuk sahibi olma ihtimali bu kişilerde yüzde 50-50 değil: Üç kız çocuk sahibi ailelerin başka bir kız çocuğu olma ihtimali yüzde 58, üç erkek çocuğu olan ailelerin bir erkek çocuk daha dünyaya getirme ihtimaliyse yüzde 61.

Peki neden böyle oluyor?

Araştırmacılar, annenin doğum yaptığı yaşa ve genetiğe işaret ediyor.

Çocuk doğurmaya 28 yaşından sonra başlayan kadınların aynı cinsiyetten çocuk sahibi olma ihtimali biraz daha yüksek çıktı. Çalışmada sadece erkek ya da sadece kız çocuk doğurmakla ilişkili iki gen de tespit edildi.

Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu'nda beslenme ve epidemiyoloji alanında öğretim üyesi olan Jorge Chavarro, kıdemli yazarı olduğu çalışma hakında Washington Post'a "Bu genlerin neden doğumda cinsiyetle ilişkili olduğunu bilmiyoruz ancak öyleler ve bu da yeni sorular doğuruyor" dedi.

Çalışmanın, babalarla ilgili veri bulunmaması gibi bazı sınırlılıkları var.

Ayrıca çalışmada yer almayan bir uzman, araştırmanın genetik analizi hakkında uyarılarda bulunuyor.

Pennsylvania Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi'nde genetik alanında öğretim üyesi olan Iain Mathieson, Washington Post'a yaptığı açıklamada analizin nispeten küçük bir örnekleme dayandığını ve diğer faktörlerden etkilenebileceğini söyledi.

Çalışmadaki araştırmacılar sözkonusu faktörlerin, bazı ailelerin aynı cinsiyetten çocuk sahibi olma olasılığının neden daha yüksek olduğunu ne ölçüde açıkladığını incelemek üzere daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu sonucuna vardı.

Yazarlar şu ifadeleri kullanıyor: 

O zamana kadar, aynı cinsiyetten iki ya da üç çocuğu olan ve farklı cinsiyetlerden çocuk sahibi olmak isteyen aileler, bir sonraki çocuklarını yaparken muhtemelen iki yüzü aynı bir madeni parayla yazı tura attıklarının farkında olmalı.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news