Başbakanlık adaylığı büyük protestolara neden olan Muhammed Şiya es-Sudani kimdir?https://turkish.aawsat.com/home/article/3784966/ba%C5%9Fbakanl%C4%B1k-adayl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-b%C3%BCy%C3%BCk-protestolara-neden-olan-muhammed-%C5%9Fiya-es-sudani
Başbakanlık adaylığı büyük protestolara neden olan Muhammed Şiya es-Sudani kimdir?
Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
Irak’ta, İran destekli Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı olarak eski bakanlardan Muhammed Şiya es-Sudani’yi göstermesinden iki gün sonra, Mukteda Sadr liderliğindeki Sadr Hareketi destekçileri bu adaylığı protesto etmek için meclis binasını bastı.
Iraklılar, yolsuzlukla suçlanan eski Başbakan Nuri el-Maliki tarafından yönetilen Koordinasyon Çerçevesi’nin adayı olduğu gerekçesiyle Sudani’yi reddediyor.
Muhammed Şiya Sudani kimdir?
Bir süre Dava Partisi ve Maliki’nin liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu çatısı altında siyaset yapan Sudani, son seçimlere Fırateyn Akımı adlı listeyle girerek mecliste 3 sandalye kazandı.
Sudani, 1970 yılında başkent Bağdat’ta dünyaya geldi. Henüz 11 yaşındayken, Saddam Hüseyin rejimi, 1980’de o dönem yasaklı olan İslami Davet Partisi’ne üye babasını ve ailesinden beş kişiyi idam etti.
Bağdat Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden tarım bilimleri alanında lisans derecesi alan Sudani, proje yönetimi alanında yüksek lisans yaptı.
1997 yılında Maysan Tarım Müdürlüğü’ne atanan Sudani, 2003 yılında Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinden sonra, Maysan Valiliği yönetimini denetleyen otorite ile Koalisyon Otoritesi arasında koordinatör olarak atandı.
2004 yılında Maysan Valiliği’nin merkezi ve en büyük şehri olan Amara şehrinin belediye başkanlığı görevini üstlendi.
2005 yılında Dava Partisi listesine aday olarak Maysan İl Meclisi’ne seçilen Sudani, 2009-2010 yılları arasında Maysan Valisi olarak görev yaptı.
2010-2014 yılları arasında İnsan Hakları Bakanı olarak atanan Sudani, 2014-2017 yılları arasında Haydar İbadi hükümetinde Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı, 2016 yılında Sanayi Bakanı ve bir dönem vekaleten Ticaret Bakanı olarak görev yaptı.
El Halil'in güneyindeki Masafer Yatta'da bir grup yerleşimcinin provokatif gezisi (Arşiv- WAFA)
Bir grup silahlı yerleşimcinin Batı Şeria'nın güneyindeki El Halil kenti yakınlarındaki Masafer Yatta'da Filistinlilere ait bazı evleri ateşe vermeye çalışması ve Filistinlilere yönelik saldırılarında bile kendilerini koruyan İsrail ordu araçlarına saldırmasının ardından askeri çevreler dün bu saldırıların, kaosa ve bedeli kanla ödenecek aşırı gerginliğe yol açabileceği uyarısında bulundu.
Yerleşimciler Batı Şeria'nın kuzeyindeki bir kontrol noktasını bloke ediyor (Arşiv - DPA)
Bu çevreler, dün İbrani medyasında yayınlanan açıklamalarında, çarşamba günü Ramallah bölgesindeki "Oz Zion" yerleşim karakolunu yıkmaya gelen ordu güçlerine yönelik saldırılara aralarında onlarca maskeli kişinin de bulunduğu yaklaşık 200 yerleşimcinin katıldığını bildirdi. Yerleşimcilerin, bir ordu komutanının içinde bulunduğu aracı parçaladıklarını, diğer askerlerin gözlerine biber gazı sıktıklarını, ordu araçlarına Molotof kokteyli attıklarını ve taş attıklarını belirttiler.
Şarku’l Avsat’ın ulaştığı kaynaklar, tüm bu saldırıların yerleşimci liderlerini, Başbakanı, Savunma Bakanını veya herhangi bir bakanı etkilememesi nedeniyle büyük öfkelerini dile getirdi.
Yediot Aharonot'a göre üst düzey bir ordu komutanı, Filistinlilere saldırı düzenlediklerinde bile askerlerinin yerleşimcileri korumak için hayatlarını riske attığını, ancak yerleşimcilerin orduya açık bir düşmanlıkla davrandığını ve "parlayan gözlerle askerlere saldırdığını" söyledi. Hem Filistinlilerin hem de İsraillilerin hayatını tehdit eden tehlikeli bir kaos yaratıyorlar.
Askeri komutanlık, Filistinlilerin yerleşimcilerin ordu güçleriyle çatıştıktan sonra El Halil'in güneyindeki Masafer Yatta'daki mevcut Filistin kasabalarında intikam operasyonları yürütmek üzere harekete geçtikleri yönündeki şikayetlerini doğruladı. Masafer Yatta'da Filistin toprakları üzerine inşa edilen Ma'on yerleşim kavşağının yakınlarında Filistin araçlarına taş atarak, İbrahim Ceberin'in aracının camlarını kırdılar.
Yerleşimciler pazar günü işgal altındaki Batı Şeria'nın kuzeyinde Filistinlilere ait tarım arazilerini ateşe verdi (WAFA)
Şimon sömürge karakolundan gelen sömürgeciler, el-Musafir'deki Um el-Khair topluluğunu besleyen su hattını tahrip edip kestiler. Bu bölgede yaklaşık 30 ev ve konut bulunmaktadır. Birkaç evi ateşe vermeye çalıştılar ve koyunları çaldılar.
İsrail ordusu Beytüllahim'in doğusundaki Beyt Ta'amar köyünde şehit Muhammed Zavahra'nın ailesinin evini yıktı (WAFA)
İsrail ordusu Batı Şeria halkına karşı acımasız bir savaş yürütüyor; düzinelerce köy ve kasabaya her gün baskınlar düzenliyor, birçok saldırıda yerleşimcilere eşlik ediyor ve açık bir ikiyüzlülükle büyük çaplı yıkımlar gerçekleştiriyor. Örneğin, El Halil'in doğusundaki Birin köyünde sadece perşembe günü dokuz ev yıkıldı.
Birin Köy Meclisi Başkanı Farid Burgan, işgal buldozerlerinin Filistinli vatandaşlara ait dokuz tuğla ve teneke evi yıktığını doğruladı.
Konutlar, işgal makamlarının inşaat ya da arazi ıslahını yasakladığı ve Batı Şeria'nın yaklaşık yüzde 60'ını oluşturan C Bölgesi'nde yer alıyor.
Duvar ve Yerleşim Direniş Otoritesine göre, 2024 yılının ilk yarısında işgal makamları Kudüs dâhil Batı Şeria'da yaklaşık 318 ev ve tesisi yıktı. Bu yıkımlardan 292'si çocuk, 199'u kadın olmak üzere, 632 vatandaş yıkımlardan etkilendi.
İsrail ordu güçleri, perşembe günü evlerine baskın düzenleyip arama yaptıktan sonra El Halil vilayetinden iki vatandaşı, İdna beldesinden serbest bırakılan mahkûm Sadi Zalta ve Dura kasabasından Yusuf Ahmed al-Harub'u tutukladı.
Şarku’l Avsat’ın görüştüğü kaynaklar, işgal güçlerinin sahipleri bilinen birkaç eve baskın düzenlediğini belirtti: İdna beldesinden serbest bırakılan tutuklu Tamer Naim Beşir ve El-Halil kentinden Muhammed İzzet El-Hatib'in evi. Tulkarim kentine yapılan baskın sırasında bir kadın ve kentin doğusundaki Ezbet el-Cerad'dan genç bir adam gözaltına alınırken, işgalci güçler el yapımı bir cihazla hedef alındı.
İsrail askerleri Batı Şeria'nın Tulkarim kentine baskın düzenledi (EPA)
Filistin Esir Kulübü, işgal güçlerinin birkaç araçla şehre baskın düzenlediğini, birkaç mahalle ve sokakta dolaştığını ve şehirdeki evine baskın düzenledikten sonra Bayan Raşa Gassan Hicazi'yi gözaltına aldığını doğruladı. Ayrıca genç Said el-Gazai'yi de Ezbet al-Cerad'daki evine baskın düzenledikten sonra gözaltına aldılar. Ordu güçleri Tulkarim şehir merkezinde Imad Abu Saleh ve çocuklarına ait sivil matbaaya baskın düzenleyerek, kapısını kırdıktan sonra içindekileri tahrip etti ve şehirden çekildi.
Resim: İşgal altındaki Batı Şeria'da, Kudüs'ün eteklerinde bulunan İsrail yerleşim yeri Maale Adumim'in 28 Haziran'da çekilmiş fotoğrafı (AFP)
Çok sayıda askeri araçla takviye edilen güçler, yakın kasabalara baskın düzenledi. Sebastya kasabasında evler basıldı. Nablus Valiliği'nde gençlerle yaşanan çatışmalar sırasında, Yasmina mahallesindeki El-Hadra Camisi'ne baskın düzenledi.
İsrail güçlerinin El Halil kentinin merkezinde darp ettiği genç bir adam yaralandı. Tıbbi kaynaklar, işgal güçlerinin Wisam el-Karaki adlı gence El-Halil kentinin merkezindeki eski belediye binasının bahçesindeyken saldırıldığını, elinden yaralandığını ve vücudunun farklı yerlerinde morlukların olduğunu, ardından El-Halil Devlet Hastanesine nakledildiğini bildirdi. Yaralanmasının orta derecede olduğu ifade edildi.
