Başbakanlık adaylığı büyük protestolara neden olan Muhammed Şiya es-Sudani kimdir?

Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
TT

Başbakanlık adaylığı büyük protestolara neden olan Muhammed Şiya es-Sudani kimdir?

Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)

Irak’ta, İran destekli Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı olarak eski bakanlardan Muhammed Şiya es-Sudani’yi göstermesinden iki gün sonra, Mukteda Sadr liderliğindeki Sadr Hareketi destekçileri bu adaylığı protesto etmek için meclis binasını bastı.
Iraklılar, yolsuzlukla suçlanan eski Başbakan Nuri el-Maliki tarafından yönetilen Koordinasyon Çerçevesi’nin adayı olduğu gerekçesiyle Sudani’yi reddediyor.

Muhammed Şiya Sudani kimdir?
Bir süre Dava Partisi ve Maliki’nin liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu çatısı altında siyaset yapan Sudani, son seçimlere Fırateyn Akımı adlı listeyle girerek mecliste 3 sandalye kazandı.
Sudani, 1970 yılında başkent Bağdat’ta dünyaya geldi. Henüz 11 yaşındayken, Saddam Hüseyin rejimi, 1980’de o dönem yasaklı olan İslami Davet Partisi’ne üye babasını ve ailesinden beş kişiyi idam etti.
Bağdat Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden tarım bilimleri alanında lisans derecesi alan Sudani, proje yönetimi alanında yüksek lisans yaptı.
1997 yılında Maysan Tarım Müdürlüğü’ne atanan Sudani, 2003 yılında Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinden sonra, Maysan Valiliği yönetimini denetleyen otorite ile Koalisyon Otoritesi arasında koordinatör olarak atandı.
2004 yılında Maysan Valiliği’nin merkezi ve en büyük şehri olan Amara şehrinin belediye başkanlığı görevini üstlendi.
2005 yılında Dava Partisi listesine aday olarak Maysan İl Meclisi’ne seçilen Sudani, 2009-2010 yılları arasında Maysan Valisi olarak görev yaptı.
2010-2014 yılları arasında İnsan Hakları Bakanı olarak atanan Sudani, 2014-2017 yılları arasında Haydar İbadi hükümetinde Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı, 2016 yılında Sanayi Bakanı ve bir dönem vekaleten Ticaret Bakanı olarak görev yaptı.



‘Bombardımanı durdurun’... Savaşın başlamasından bir yıl sonra binlerce kişi Gazze'ye destek gösterisi düzenledi

Filistin yanlısı göstericiler Downing Street'te yürüyor. (EPA)
Filistin yanlısı göstericiler Downing Street'te yürüyor. (EPA)
TT

‘Bombardımanı durdurun’... Savaşın başlamasından bir yıl sonra binlerce kişi Gazze'ye destek gösterisi düzenledi

Filistin yanlısı göstericiler Downing Street'te yürüyor. (EPA)
Filistin yanlısı göstericiler Downing Street'te yürüyor. (EPA)

Gazze Şeridi'ndeki çatışmaların birinci yıldönümü yaklaşırken dün (Cumartesi) dünyanın birçok büyük kentinde binlerce protestocu Gazze Şeridi'nde akan kanın durdurulması talebiyle sokaklara döküldü.

Yaklaşık 40 bin protestocu Londra'nın merkezinde yürürken binlerce kişi de Paris, Roma, Manila ve Cape Town'da bir araya geldi.

Gazze Şeridi'ndeki son savaş, Hamas mensuplarının 7 Ekim'de İsrail'in güneyindeki yerleşimlere saldırmasının ardından patlak verdi.

İsrail istatistiklerine göre saldırıda bin 200 kişi öldü ve 250 kişi esir alındı.

sdfrg
Filistin’e destek gösterilerinden (Reuters)

Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı'na göre İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırısı yaklaşık 42 bin Filistinlinin ölümüne ve 2,3 milyonluk nüfusun neredeyse tamamının yerinden edilmesine neden oldu.

Londra'daki protestocu Agnes Currie şunları söyledi: “Ne yazık ki, tüm iyi niyetimize rağmen İsrail hükümetinin hiçbir şey umurunda değil. Gazze Şeridi'nde, Lübnan'da, Yemen'de ve hatta belki de İran'da zulümlerine devam ediyorlar. Ne yazık ki İngiliz hükümeti de bunu kabul ediyor ve İsrail'e silah sağlamaya devam ediyor.”

xcvf
Filistin yanlısı göstericiler Downing Street'te yürüyor. (EPA)

Berlin'de İsrail yanlıları yükselen antisemitizmi protesto eden bir gösteriye katılırken, Filistin yanlısı gösterilere karşı çıkanlarla polis arasında arbede yaşandı.

Geçtiğimiz yıl Gazze Şeridi'nde yaşanan ölüm ve yıkımın boyutu, İsrail'i savunanların antisemitik bir iklim yarattığını söylediği öfke dalgasıyla, son yılların en büyük protestolarına yol açtı.

zxscdvf
Filistin’e destek gösterilerinden (EPA)

Gazze savaşı bölgeye de sıçrayarak Lübnan, Yemen ve Irak'taki İran yanlısı grupların savaşa dahil olmasına neden oldu. İsrail son haftalarda Tahran destekli Lübnanlı grup Hizbullah'a karşı saldırılarını keskin bir şekilde artırdı ve İran geçen hafta İsrail'e füze saldırısı düzenledi.

Paris'te Lübnan asıllı Fransız protestocu Hüsam Hüseyin şunları söyledi: “Bölgesel bir savaştan korkuyoruz. Zira şu anda İran ile ve belki de Irak ve Yemen ile gerginlikler var. Savaşı gerçekten durdurmamız gerekiyor, çünkü artık buna tahammül edilemez.”

xcdvf
Filistin’e destek gösterilerinden (Reuters)

Roma'da 6 bin kadar protestocu Filistin ve Lübnan bayrakları sallayarak savaşın başlamasının yıldönümü öncesinde şehir merkezinde gösteri yapma yasağına meydan okudu.

İsrail'in ABD gibi müttefikleri meşru müdafaa hakkını desteklediklerini söylerken, İsrail Gazze Şeridi'ndeki eylemleri ve şimdi de Lübnan'ı bombalaması nedeniyle yaygın bir uluslararası kınamayla karşı karşıya.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu eleştirileri reddederek, hükümetinin savaşı yürütme amacının bir yıl önceki Hamas saldırısının tekrarlanmasını önlemek olduğunu söyledi.

xcdvf
Roma'daki bir gösteride açılan Lübnan bayrağı (Reuters)

ABD öncülüğünde yürütülen uluslararası diplomasi Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varılmasını şu ana kadar sağlayamadı. Hamas savaşı sona erdirecek bir anlaşma isterken, İsrail çatışmaların ancak Filistin hareketinin yok edilmesi halinde sona ereceğini söylüyor.

Manila'da aktivistler, ABD'nin İsrail'e verdiği silah desteğini protesto etmek için başkentteki ABD Büyükelçiliği önünde düzenlemek istedikleri gösterinin engellenmesi üzerine çevik kuvvet polisiyle çatıştı.

Gazze savaşının birinci yıldönümü münasebetiyle ilerleyen saatlerde ABD ve Şili de dahil olmak üzere dünyanın birçok bölgesinde gösteriler düzenlenmesi planlanıyor. Hafta başında da İsrail yanlısı bazı gösteriler olacak.