Yemen Başkanlık Konseyi ‘sabır’ savaşı yürütüyor

Yemen Başkanlık Konseyi’nin kuruluşundan buyana 100 gün geçti

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman 7 Nisan 2022'de Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Raşid el-Alimi'yi kabul etti (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman 7 Nisan 2022'de Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Raşid el-Alimi'yi kabul etti (SPA)
TT

Yemen Başkanlık Konseyi ‘sabır’ savaşı yürütüyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman 7 Nisan 2022'de Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Raşid el-Alimi'yi kabul etti (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman 7 Nisan 2022'de Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Raşid el-Alimi'yi kabul etti (SPA)

Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Raşid el-Alimi, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman il 7 Nisan 2022'de görüşmesinin üzerinden 100 gün geçti. Yemen Başkanlık Konseyi'nin kuruluşundaki ana motivasyon bu görüşme oldu. Alimi ve Veliaht Prens arasındaki görüşmenin gecesinde 7 Nisan 2022'de Yemen Başkanlık Konseyi kuruldu.
Savaşın ortasındaki bir ülkenin verileri göz önüne alındığında, Başkanlık Konseyi'nin 100 günde çok başarı elde ettiğinden bahsetmek zor olabilir. Hiçbir konsey veya başkan onların yerine geçip böyle bir mirası devralmak istemez. Yemen Başkanlık Konseyi ve başkanı, "kalkınma, hizmet ve sabır savaşları" yürütüyor.
Dr. Raşid el-Alimi ve yedi yardımcısı, Başkanlık Konseyi'nin liderliğini devraldı ve tek bir hedef belirlediler: Yemen'i savaş durumundan barış durumuna taşımak.

Söylemesi ne kolay uygulaması ise ne zor!
Konsey, toplantılarını yürütmeye devam etti ve çalışmalarını geçici Yemen başkenti Aden'den gerçekleştirmeye başladı. Yemenliler ister ileri gelen ister memur ister aydın olsun başkanla doğrudan iletişim halindeler. Devletin ruhu geri döndü ve biraz umut da geri döndü. Konsey, Suudi Arabistan ve BAE'nin sağlamayı ve desteklemeyi taahhüt ettiği kalkınma projeleri paketini ortaya koymayı başardı.
Gözlemcilere göre, Alimi yurt dışı ziyaret turları ile Yemen'i Arap çıkar haritasına dönüştürmeyi başardı. Gözlemciler Alimi’nin BM'nin Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg'i ve Aden'deki Avrupa ve ABD heyetini kabul ederek Yemen devletinin modelini ve Yemenlilerin “savaştan barışa” arzusunu sunduğuna inanıyorlar.

Tüm Yemenlilerin Başkanı
Karar çevrelerine yakın bir Yemenli kaynağın Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeler yer aldı: “Konsey ve başkanın açıklamaları ne kışkırtıcı ne de kutuplaştırıcı. Çünkü o Husiler de dahil tüm Yemenlilerin başkanı. Konsey kendi içinde uyumunu korumayı başardı. Takım ruhu içinde çalışmayı, önündeki sorunları çözmek için ortaklık temelinde yürümeyi başardı. Ayrıca geçici başkent Aden'den çalışma taahhüdünü yerine getirdi ve hakimlerin grevini sona erdirmek gibi adımlarla kurumları yeniden inşa etmeye ve istikrara kavuşturmaya kademeli olarak başladı.”
Güvenlik açısından, ismini açıklamamayı tercih eden kaynak, “Konsey, askeri ve güvenlik komitelerinin oluşturulmasında ve bu iki ulusal kurumun onaylanmış standartlara uygun olarak yeniden inşası ile ilgili profesyonel vizyonların hazırlanmasında önemli ilerleme kaydetti. Bu, terörle ve organize suça mücadele dosyasını içeriyor. Güvenlik başarısı olarak hâlâ konuşacak çok şey var, ancak bunlar şimdilik yeterli” diye konuştu.
Konsey, tüm kamu hizmeti çalışanlarının, meşru hükümet bölgelerindeki silahlı ve güvenlik güçlerinin ve yerinden edilmiş kişilerin yanı sıra diplomatik misyonların ve yurtdışında öğrenim gören burslu öğrencilerin ücretlerinin düzenli olarak ödenmesi konusunda kararlı. Bu, Konseyin Husi milisleri tarafından kontrol edilen bölgelerde çalışanlara maaş ödenmesine yönelik çözümler bulma çabalarıyla ilişkilidir. Hükümetten ve askeri kurumlardan gelen şikayetlere rağmen, bu endişe Başkan'ın hükümetle yaptığı resmi veya yan görüşmelerde her zaman gündeminde yer almakta.
Konsey, hükümetle iş birliği içinde, hizmetlerin iyileştirilmesi, malların nispi fiyatlarının ve ulusal para biriminin kontrol edilmesi ve özellikle enerji alanında yavaş yavaş akmaya başlayan yardımların getirilmesi için gösterilen çabalara öncülük ediyor.
Suudi acil durum fonu, elektrik santralleri için yakıt satın almak üzere onaylandı. Yemen’de Suudi fonlarıyla yaklaşık 400 milyon dolarlık 17 acil durum projesi var. Buna ek olarak, hükümet Suudi Arabistan’dan 600 milyon dolar ve BAE’den 300 milyon dolar olmak üzere 900 milyon dolar değerinde petrol türevleri için fon kurma prosedürlerini tamamladı. Merkez Bankası da bu iki ülkenin iki milyar dolarlık mevduatını almaya hazırlanıyor.

Esneklik ve Barış mümkün mü?
Uluslararası toplum, konseyin kurulmasından beş gün önce başlatılan BM destekli ateşkes anlaşmasında konseyi test etti.
Yemen liderliği, Husi makamlarınca verilen pasaportların Sana Havaalanı’nda kabul edilmesi ve Hudeyde'ye akaryakıt akışının sağlanması gibi ateşkesin bazı dönüm noktalarında barışa olan bağlılığının ve esnekliğinin önemli bir yönünü ortaya koydu.
ABD’li yazar ve siyasi analist Adam Barron, Başkanlık Konseyi'nin Yemen siyasi tarihinde yeni bir sayfa açtığını söylüyor.
Şarku'l Avsat'a konuşan Barron şunları söyledi: “Ancak 100 gün sonra güvenlik sorunları, temel hizmetlerin güvence altına alınması ve ekonomi gibi günlük faktörlerin başkanlığın gelecekteki performansını belirleyeceğini görüyoruz. Daha geniş diplomatik süreç de dahil olmak üzere siyasi konular daha fazla uluslararası ilgi görüyor.
Konseyin çalışmalarını takip edenler, paydaşlarla yapılan yoğun toplantıların Sana ve Husilerin kontrolü altındaki diğer valiliklerde yaşayanların çoğu arasında umutları artırdığını görüyor. Yemenliler, eğer kurumlar istikrarlı olursa özgürleştirilmiş bölgelere göç edeceklerine inanıyorlar. 
Yemen Gençlik ve Spor Bakanlığı Müsteşarı Hamza el-Kemali, "barışın faydalarının her zamankinden daha yakın olduğuna" inanıyor. Bu öngörüsünü uluslararası ivme ve Yemen'i barışa doğru itmeye yönelik gerçek bölgesel arzu ile gerekçelendiren Yemenli Müsteşar, “Husiler devletin çerçevesi dışındaki herhangi bir milis veya silahlı hareketin, siyasi hareketler ve partilerin aksine, hızla sona ermeye mahkum. Çünkü Başkanlık Konseyi'nin barış için gerçek bir arzusu var. Bunu, gerek gösterdiği esneklik ve verdiği tavizlerde gerekse açıklamalarında gördük. Bu, kaçırılmaması gereken gerçek bir fırsat ve umarım Husiler bu sefer akıllıca hareket eder” dedi.



Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
TT

Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)

Hamas, bugün (pazar) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi üzerinde her türlü vesayet ve manda uygulamasını reddettiğini duyurdu. Hareket, yayımladığı bildiride, “Gazze’ye yönelik her türlü vesayet ve mandayı reddediyoruz. İşgal altındaki topraklarımızın herhangi bir karışı üzerinde de vesayeti kabul etmiyoruz; zorla yerinden etme girişimleri ve Gazze’nin yeniden mühendisliğine yönelik çabalarla uyumlu adımlara karşı uyarıyoruz” ifadelerini kullandı.

Açıklamada, “Ulusal birliğin sağlanması ve ulusal uzlaşı inşa edilmesi için seferber olunması, işgalin ve onu destekleyenlerin planlarıyla yüzleşmenin tek yoludur” denildi.

Hamas, arabuluculara ve ABD yönetimine de çağrıda bulunarak, İsrail’e baskı yapılmasını, anlaşmanın maddelerini uygulamaya zorlanmasını ve anlaşmaya yönelik süregelen ve sistematik ihlallerinin kınanmasını talep etti.

gth
Trump'ın planına göre Gazze'den çekilmenin aşamalarını gösteren harita (Beyaz Saray)

Öte yandan dün İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi hedefleyen planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalıştığını ve çok uluslu uluslararası bir gücün gelecek aydan itibaren Gazze’de göreve başlamasının planlandığını açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kamu Yayın Kurumu’ndan (Kan 11) aktardığı habere göre Amerikalı yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

ABD planına göre, barış komitesinin başkanlığını Birleşmiş Milletler’in eski Orta Doğu Özel Temsilcisi Nikolay Mladenov’un üstlenmesi, Gazze’de konuşlandırılması öngörülen uluslararası gücün komutasının ise bir ABD’li general tarafından yürütülmesi öngörülüyor.

Amerikalı yetkililere göre söz konusu gücün; güvenlik istikrarının korunması, geçiş sürecinin güvence altına alınması ve askeri operasyonların durmasının ardından Gazze’de yeni siyasi ve idari düzenlemelere zemin hazırlanması gibi görevler üstlenmesi planlanıyor.


İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
TT

İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)

Lübnanlı Esirler ve Serbest Bırakılan Tutukluların Temsilciler Komitesi, İsrail tarafından tutulan Lübnanlı esirler dosyasını aktif hale getirilmesi, siyasi ve diplomatik önceliklerin en başına yerleştirmesi çağrısında bulundu. Bu çağrı, aralarında on yıllardır tutuklu bulunan 3 kişi de olmak üzere 23 Lübnanlı esirin yanı sıra son savaş sırasında ve sonrasında tutuklanan yeni esirler ve akıbeti hala bilinmeyen 42 kayıp kişi dikkate alınarak yapıldı.

Bu, ilgili makam tarafından Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Joseph Avn'a gönderilen resmi bir muhtıra ile dile getirildi. Bu konuda diplomatik, hukuki ve insani yardım da dahil olmak üzere kapsamlı bir ulusal yaklaşımın benimsenmesi ve yetkili uluslararası kurumlar aracılığıyla uluslararasılaştırılması çağrısında bulunuldu.

On yıllardır tutsaklar

Muhtıraya göre, üç Lübnanlı tutsak savaş öncesinden beri İsrail tarafından tutuluyor; biri 1978'den beri, ikincisi 1981'den beri ve üçüncüsü 2005'ten beri. Buna karşılık, son aşamada belgelenen tutsak sayısı 20 yeni tutsağa yükseldi; bunların 11'i Ekim 2024'teki askeri çatışma sırasında, 9'u ise Kasım 2024'teki büyük savaşın sona ermesinden sonra yakalanan sivillerdi.

Komisyon, yeni tutsakların, askeri operasyonlar bağlamı dışında ve bazı durumlarda doğrudan yaralanmaların ardından, balıkçılar, çobanlar, işçiler ve bir belediye polis memurunun dahil olduğu ayrı olaylarda kaçırıldığını belirtti.

d
Beyrut şehir merkezindeki ESCWA binasının önünde İsrail tarafından gözaltına alınan Lübnanlı tutukluların fotoğrafları sergileniyor (EPA)

Muhtırada ayrıca, aralarında öldürülenlerin de bulunduğu 42 kişinin kayıp olduğu ve İsrail'in Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile herhangi bir iş birliği yapmaması nedeniyle cesetlerinin İsrail tarafından tutulup tutulmadığının bugüne kadar bilinmediği ifade edildi.

İhlal iddiaları ve harekete geçme talepleri

Komisyon, İsrail'i Uluslararası Kızılhaç ile iş birliği yapmayı reddetmeye devam etmekle, mahkumları ziyaret etmeyi engellemekle veya durumları hakkında bilgi vermeyi önlemekle suçladı. Son zamanlarda serbest bırakılan Filistinli mahkumların ifadelerine dayanarak, Lübnanlı mahkumların fiziksel ve psikolojik işkenceye, yiyecek ve sudan mahrum bırakılmaya, kasıtlı tıbbi ihmale ve özellikle yaralı olanlar için aşağılayıcı ve onur kırıcı muameleye maruz kaldıklarını vurguladı.

sdgt
İsrail tarafından esir tutulan Lübnanlı mahkumların akrabaları ve aileleri, Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenleyerek fotoğraflarını sergilediler (EPA)

Komisyon, Cumhurbaşkanlığı ve hükümete, yemin konuşmasında ve bakanlar açıklamasında belirtilen, tutuklular meselesinin ulusal bir öncelik olarak ele alınması yönündeki hususun, Dışişleri Bakanlığı tarafından Arap ve uluslararası düzeylerde, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile koordinasyon içinde, ilgili Birleşmiş Milletler mekanizmalarından yararlanılarak ve dosyayı takip edecek bağımsız bir ulusal komite kurularak derhal hayata geçirilmesi çağrısında bulundu.


Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
TT

Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)

Hizbullah, uluslararası ve yerel yaptırımlardan ve kapatılması yönündeki baskılardan kaçmak için, Karz-ı Hasen Vakfı adlı mali kolunu parçalara ayırmaya başladı. Bu amaçla, Karz-ı Hasen’in eskiden güvendiği altın teminatına alternatif olarak, taksitler halinde altın satışı yapan bir kurum kurdu; bu girişim "yasal konumlandırma politikası" olarak görülüyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan finans kaynakları, bu önlemin ABD Hazine Bakanlığı'nı tatmin etmesinin pek olası olmadığını, Bakanlığın Lübnan'dan kurumu kapatmasını ve para sektöründeki kontrolsüz faaliyetlere son vermesini talep ettiğini belirtti. Kaynaklar, "Temel sorun devam ettiği sürece, şekli değiştirmek Amerikalıları tatmin etmeyecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Bu sırada, Lübnan'ın güneyindeki Litani Nehri'nin güneyinde, Lübnan ve İsrail orduları arasında dolaylı bir çatışma yaşandı. İsrail, Lübnan ordusunun sabah saatlerinde arama yaptığı bir bina için tahliye uyarısı verdi. İletişim sayesinde bombardıman "geçici olarak" durduruldu, ancak ordu binayı tekrar aradı ve içinde herhangi bir silah bulamadı.