Yemen Başkanlık Konseyi ‘sabır’ savaşı yürütüyor

Yemen Başkanlık Konseyi’nin kuruluşundan buyana 100 gün geçti

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman 7 Nisan 2022'de Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Raşid el-Alimi'yi kabul etti (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman 7 Nisan 2022'de Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Raşid el-Alimi'yi kabul etti (SPA)
TT

Yemen Başkanlık Konseyi ‘sabır’ savaşı yürütüyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman 7 Nisan 2022'de Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Raşid el-Alimi'yi kabul etti (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman 7 Nisan 2022'de Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Raşid el-Alimi'yi kabul etti (SPA)

Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Raşid el-Alimi, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman il 7 Nisan 2022'de görüşmesinin üzerinden 100 gün geçti. Yemen Başkanlık Konseyi'nin kuruluşundaki ana motivasyon bu görüşme oldu. Alimi ve Veliaht Prens arasındaki görüşmenin gecesinde 7 Nisan 2022'de Yemen Başkanlık Konseyi kuruldu.
Savaşın ortasındaki bir ülkenin verileri göz önüne alındığında, Başkanlık Konseyi'nin 100 günde çok başarı elde ettiğinden bahsetmek zor olabilir. Hiçbir konsey veya başkan onların yerine geçip böyle bir mirası devralmak istemez. Yemen Başkanlık Konseyi ve başkanı, "kalkınma, hizmet ve sabır savaşları" yürütüyor.
Dr. Raşid el-Alimi ve yedi yardımcısı, Başkanlık Konseyi'nin liderliğini devraldı ve tek bir hedef belirlediler: Yemen'i savaş durumundan barış durumuna taşımak.

Söylemesi ne kolay uygulaması ise ne zor!
Konsey, toplantılarını yürütmeye devam etti ve çalışmalarını geçici Yemen başkenti Aden'den gerçekleştirmeye başladı. Yemenliler ister ileri gelen ister memur ister aydın olsun başkanla doğrudan iletişim halindeler. Devletin ruhu geri döndü ve biraz umut da geri döndü. Konsey, Suudi Arabistan ve BAE'nin sağlamayı ve desteklemeyi taahhüt ettiği kalkınma projeleri paketini ortaya koymayı başardı.
Gözlemcilere göre, Alimi yurt dışı ziyaret turları ile Yemen'i Arap çıkar haritasına dönüştürmeyi başardı. Gözlemciler Alimi’nin BM'nin Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg'i ve Aden'deki Avrupa ve ABD heyetini kabul ederek Yemen devletinin modelini ve Yemenlilerin “savaştan barışa” arzusunu sunduğuna inanıyorlar.

Tüm Yemenlilerin Başkanı
Karar çevrelerine yakın bir Yemenli kaynağın Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeler yer aldı: “Konsey ve başkanın açıklamaları ne kışkırtıcı ne de kutuplaştırıcı. Çünkü o Husiler de dahil tüm Yemenlilerin başkanı. Konsey kendi içinde uyumunu korumayı başardı. Takım ruhu içinde çalışmayı, önündeki sorunları çözmek için ortaklık temelinde yürümeyi başardı. Ayrıca geçici başkent Aden'den çalışma taahhüdünü yerine getirdi ve hakimlerin grevini sona erdirmek gibi adımlarla kurumları yeniden inşa etmeye ve istikrara kavuşturmaya kademeli olarak başladı.”
Güvenlik açısından, ismini açıklamamayı tercih eden kaynak, “Konsey, askeri ve güvenlik komitelerinin oluşturulmasında ve bu iki ulusal kurumun onaylanmış standartlara uygun olarak yeniden inşası ile ilgili profesyonel vizyonların hazırlanmasında önemli ilerleme kaydetti. Bu, terörle ve organize suça mücadele dosyasını içeriyor. Güvenlik başarısı olarak hâlâ konuşacak çok şey var, ancak bunlar şimdilik yeterli” diye konuştu.
Konsey, tüm kamu hizmeti çalışanlarının, meşru hükümet bölgelerindeki silahlı ve güvenlik güçlerinin ve yerinden edilmiş kişilerin yanı sıra diplomatik misyonların ve yurtdışında öğrenim gören burslu öğrencilerin ücretlerinin düzenli olarak ödenmesi konusunda kararlı. Bu, Konseyin Husi milisleri tarafından kontrol edilen bölgelerde çalışanlara maaş ödenmesine yönelik çözümler bulma çabalarıyla ilişkilidir. Hükümetten ve askeri kurumlardan gelen şikayetlere rağmen, bu endişe Başkan'ın hükümetle yaptığı resmi veya yan görüşmelerde her zaman gündeminde yer almakta.
Konsey, hükümetle iş birliği içinde, hizmetlerin iyileştirilmesi, malların nispi fiyatlarının ve ulusal para biriminin kontrol edilmesi ve özellikle enerji alanında yavaş yavaş akmaya başlayan yardımların getirilmesi için gösterilen çabalara öncülük ediyor.
Suudi acil durum fonu, elektrik santralleri için yakıt satın almak üzere onaylandı. Yemen’de Suudi fonlarıyla yaklaşık 400 milyon dolarlık 17 acil durum projesi var. Buna ek olarak, hükümet Suudi Arabistan’dan 600 milyon dolar ve BAE’den 300 milyon dolar olmak üzere 900 milyon dolar değerinde petrol türevleri için fon kurma prosedürlerini tamamladı. Merkez Bankası da bu iki ülkenin iki milyar dolarlık mevduatını almaya hazırlanıyor.

Esneklik ve Barış mümkün mü?
Uluslararası toplum, konseyin kurulmasından beş gün önce başlatılan BM destekli ateşkes anlaşmasında konseyi test etti.
Yemen liderliği, Husi makamlarınca verilen pasaportların Sana Havaalanı’nda kabul edilmesi ve Hudeyde'ye akaryakıt akışının sağlanması gibi ateşkesin bazı dönüm noktalarında barışa olan bağlılığının ve esnekliğinin önemli bir yönünü ortaya koydu.
ABD’li yazar ve siyasi analist Adam Barron, Başkanlık Konseyi'nin Yemen siyasi tarihinde yeni bir sayfa açtığını söylüyor.
Şarku'l Avsat'a konuşan Barron şunları söyledi: “Ancak 100 gün sonra güvenlik sorunları, temel hizmetlerin güvence altına alınması ve ekonomi gibi günlük faktörlerin başkanlığın gelecekteki performansını belirleyeceğini görüyoruz. Daha geniş diplomatik süreç de dahil olmak üzere siyasi konular daha fazla uluslararası ilgi görüyor.
Konseyin çalışmalarını takip edenler, paydaşlarla yapılan yoğun toplantıların Sana ve Husilerin kontrolü altındaki diğer valiliklerde yaşayanların çoğu arasında umutları artırdığını görüyor. Yemenliler, eğer kurumlar istikrarlı olursa özgürleştirilmiş bölgelere göç edeceklerine inanıyorlar. 
Yemen Gençlik ve Spor Bakanlığı Müsteşarı Hamza el-Kemali, "barışın faydalarının her zamankinden daha yakın olduğuna" inanıyor. Bu öngörüsünü uluslararası ivme ve Yemen'i barışa doğru itmeye yönelik gerçek bölgesel arzu ile gerekçelendiren Yemenli Müsteşar, “Husiler devletin çerçevesi dışındaki herhangi bir milis veya silahlı hareketin, siyasi hareketler ve partilerin aksine, hızla sona ermeye mahkum. Çünkü Başkanlık Konseyi'nin barış için gerçek bir arzusu var. Bunu, gerek gösterdiği esneklik ve verdiği tavizlerde gerekse açıklamalarında gördük. Bu, kaçırılmaması gereken gerçek bir fırsat ve umarım Husiler bu sefer akıllıca hareket eder” dedi.



Suriye Savunma Bakanlığı: SDG ile çıkan çatışmada iki asker hayatını kaybetti

Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
TT

Suriye Savunma Bakanlığı: SDG ile çıkan çatışmada iki asker hayatını kaybetti

Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)

Suriye Savunma Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, dün akşam Rakka kırsalında Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile çıkan çatışmalarda iki askerin öldürüldüğünü duyurdu.

Suriye devlet televizyonu dün akşam, SDG'nin bölgedeki Suriye ordusu mevzilerine sürpriz bir saldırı düzenlemesinin ardından Rakka'nın doğusundaki Ma'adan şehri civarında şiddetli çatışmaların çıktığını bildirdi. Kanal, SDG'nin bölgedeki ordu mevzilerini hedef almasının ardından ordu topçularının SDG'nin ateşine karşılık verdiğini de ekledi. SDG ise güçlerinin DEAŞ unsurlarının Rakka'nın doğusundaki Ganem el-Ali çölünde bulunan mevzilerine insansız hava araçları (İHA) fırlatmak için kullandıkları bir dizi mevziyle mücadele ettiğini söyledi. SDG tarafından yapılan açıklamada, “Bölge, bu hafta Şam hükümetine bağlı gruplar tarafından bir dizi saldırıya maruz kaldı. Bu saldırılar, terörist saldırılarını gerçekleştirmek için bu bölgeleri kullanan DEAŞ unsurlarının faaliyetleriyle paralel olarak gerçekleşti” denildi. SDG, ‘Suriye'nin kuzey ve doğusunu meşru bir şekilde savunmaya ve sivilleri hedef alan her türlü terörist tehdidi önlemeye’ kararlı olduğunu vurguladı.

Bu hafta başında SDG, doğu Rakka'da Suriye hükümeti gruplarının saldırısını engellediğini duyurmuş ve çatışmanın tırmanmasını önlemek için orantılı bir yanıt verildiğini belirtmişti.

SDG, Suriye'nin kuzey ve doğusunun büyük bir bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra geçen ay, başkent Şam'da SDG lideri Mazlum Abdi ile görüştüğünü ve ülkenin kuzey ve kuzeydoğusundaki tüm cephelerde ve askeri konuşlanma noktalarında derhal kapsamlı bir ateşkes üzerinde anlaştıklarını söyledi.


İsrail'in Gazze'nin güneyine düzenlediği hava saldırısı sonucu 3 kişi hayatını kaybetti, 15 kişi yaralandı

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
TT

İsrail'in Gazze'nin güneyine düzenlediği hava saldırısı sonucu 3 kişi hayatını kaybetti, 15 kişi yaralandı

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)

İsrail savaş uçakları, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusuna hava saldırısı düzenlerken, sivil savunma ekipleri kanlı bir günün ardından bölgeden üç ceset çıkardı ve 15 yaralıyı tahliye etti.

Filistin Enformasyon Merkezi, ‘işgal uçaklarının bu sabah erken saatlerde Han Yunus'un doğusunda, ağır topçu bombardımanı ile eşzamanlı olarak birkaç hava saldırısı düzenlediğini’ bildirdi.

Gazze Şeridi'ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü, ‘işgal güçlerinin Han Yunus'un doğusundaki Beni Suheyla bölgesinde bir evi bombalamasının ardından üç şehit çıkarıldığını ve 15 yaralı tahliye edildiğini’ duyurdu.

Gazze Şeridi'ndeki hastanelerin sağlık kaynakları dün, ‘İsrail ordusunun 10 Ekim'de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasını açıkça ihlal ederek, Gazze ve Han Yunus şehirlerinde 17'si çocuk ve kadın olmak üzere 28 kişiyi öldürdüğünü’ bildirdi.

Hamas Sözcüsü Hazım Kasım bugün yaptığı açıklamada, İsrail’i Gazze anlaşmasını ihlal etmekle suçladı. Kasım, İsrail’in aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu çok sayıda kişiyi öldürdüğünü ve yaraladığını belirterek, Mısır, Katar, Türkiye ve ABD’yi bu ‘ihlalleri’ derhal durdurmak için harekete geçmeye çağırdı.

Kasım, İsrail ordusunun ‘anlaşmanın varlığına rağmen Gazze’de büyük bir katliam gerçekleştirdiğini’ ve bu tutumun, İsrail hükümetinin arabulucular ve garantör ülkeler nezdindeki açık saygısızlığını yansıttığını söyledi. Kasım ayrıca, bu ülkelerin işgalci güçlerin Gazze’ye yönelik saldırılarını durdurmakta yetersiz kaldığını ifade etti.

dwef
İsrail'in düzenlediği hava saldırısının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Kasım, “Şarm eş-Şeyh'te anlaşmayı imzalayan tüm tarafları, özellikle Mısır, Katar, Türkiye ve ABD'yi, sorumluluklarını yerine getirmeye ve işgalin saldırganlığını ve Gazze'deki savaşı sona erdirmek için yapılan anlaşmanın ihlallerini durdurmak için acil önlemler almaya çağırıyoruz” dedi.


Gazze Anlaşması... Silahsızlanma konusundaki anlaşmazlıklar BM kararını zorluyor

Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
TT

Gazze Anlaşması... Silahsızlanma konusundaki anlaşmazlıklar BM kararını zorluyor

Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin, ABD Başkanı Donald Trump’ın barış planının uygulanmasına ve uluslararası güçlerin konuşlandırılmasına zemin hazırlayan Amerikan kararını onaylamasının ardından, Gazze Şeridi’nde yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının geleceğine ilişkin farklı değerlendirmeler gündeme geldi. Bu farklılıkların başında silahsızlanma meselesi bulunuyor.

Filistin taraflarının karar hakkındaki tepkileri değişkenlik gösterirken, uzmanlar bu adımın ‘diplomatik bir ivme’ yarattığını, ancak sahada somut bir uygulamaya dönüşmeden önce ciddi engellerle karşılaşacağını belirtiyor. Uzmanlara göre bu durum, özellikle ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas yöneticilerinden Halil el-Hayye arasında İstanbul’da gerçekleşip gerçekleşmediği tartışılan görüşme nedeniyle, anlaşmanın ikinci aşamasını belirsizlik içinde bırakıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkesin ikinci aşamasını oluşturan güvenlik ve idari düzenlemeler, İsrail’in rehinelerin tümünün cenazelerinin iade edilmesinde ısrarcı olması ve Gazze Şeridi’ni yönetecek komitenin henüz açıklanmaması nedeniyle ilerleyemiyor.

Çelişkili haberler

İsrail medyasında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas yöneticisi Halil el-Hayye arasında Türkiye’de yapılması planlanan toplantıya ilişkin bilgiler çelişkili şekilde yer aldı. Söz konusu görüşme, cuma günü New York Times tarafından ortaya çıkarılmıştı.

Times of Israel, toplantının gerçekleştiğini öne sürerken, İsrail Kamu Yayın Kurumu KAN görüşmenin ‘İsrail’in baskısı nedeniyle’ yapılmadığını aktardı.

Israel Hayom ise Washington’ın, BM Güvenlik Konseyi’nde ABD kararına karşı Arap desteği toplama girişimi nedeniyle Hamas’a tepki gösterdiğini yazdı. Gazete, bu girişimin Trump yönetiminin anlaşmanın bir sonraki aşamasına ilerleme çabalarını fiilen yavaşlattığını ifade etti.

fgt
Gazze şehrinin Suk Faras mahallesindeki bir çöp döküm alanının yanından geçen çocuklar (AFP)

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, söz konusu görüşmenin yapılıp yapılmadığına dair çelişkili haberlerin, bazı çevrelerin BM Güvenlik Konseyi kararını ‘ileriye dönük bir adım’ olarak görmesine rağmen Hamas’ın kararı reddetmesiyle birlikte, özellikle silahsızlanma konusunda ciddi görüş ayrılıklarına işaret ettiğini belirtiyor. Nazzal’a göre bu durum, İsrail’in Hamas’a herhangi bir meşruiyet tanımama yönündeki baskılarıyla da bağlantılı.

Nazzal, “Eğer toplantı sadece ertelendiyse, bu anlaşmanın karşılaştığı engelleri aşmak için bir fırsat olabilir. Ancak tamamen iptal edilmişse, bu durumda Hamas tutumunu sertleştirecek ve özellikle silahsızlanma maddesi başta olmak üzere alınan kararlara yaklaşımı olumsuz yönde etkilenecektir” dedi.

BM Güvenlik Konseyi’nin 13 üyenin desteğiyle kabul ettiği karar, Gazze Şeridi’nde ‘geçici uluslararası istikrar gücü’ kurulmasına izin veriyor. Ancak kararın son versiyonunda, Gazze’de silahsızlanmaya yönelik ifadelerin yer alması, silahların toplanması ve askeri altyapının imhası gibi maddelerin olması, uygulanabilirliğe ilişkin yeni endişeleri gündeme getirdi.

Tarafsızlık niteliği

Hamas, kararın kabul edilmesinin ardından yaptığı açıklamada, uluslararası gücün Gazze Şeridi içinde üstlenmesi öngörülen görevler arasında yer alan silahsızlanma maddesinin, bu gücün ‘tarafsızlık niteliğini ortadan kaldıracağını ve onu çatışmada işgalin tarafına dönüştüreceğini’ belirtti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise kararı memnuniyetle karşıladı. X platformunda İngilizce yaptığı paylaşımda, “Başkan Trump’ın planının barış ve refah getireceğine inanıyoruz; çünkü plan Gazze’nin tamamen silahsızlandırılmasına, askeri kapasitesinin ortadan kaldırılmasına ve aşırılığın kökünün kazınmasına vurgu yapıyor” ifadelerini kullandı.

Mısırlı İsrail uzmanı Said Ukkaşe, kararın anlaşmaya yalnızca ‘diplomatik bir ivme’ kattığını, ancak sahada çok sayıda engel bulunduğunu söyledi. Ukkaşe’ye göre İsrail, yeniden inşa ve çekilmeden önce silahsızlanmada ısrar ederken, Filistinli gruplar tam tersini talep ediyor.

Uzman, İsrail’in, karar metninde ileride Filistin devletine ilişkin istişare çağrısının yer almasına rağmen kararı olumlu karşılamasının, ‘fraksiyonların tutumunu bildiği için yapılmış bir siyasi manevra’ olabileceğini, bunun daha sonra anlaşmayı durdurmak için bir gerekçeye dönüştürülebileceğini ifade etti.

Nizar Nazzal da Hamas’ın önce İsrail’in çekilmesini isteyeceğini, İsrail’in ise önce Hamas’ın silahsızlanmasını talep edeceğini belirtti. Nazzal, “Bu karşılıklı talepler sahada yeni engeller yaratacak ve anlaşmanın ikinci aşamasını daha da geciktirecek” dedi. Ayrıca, “ABD, sahadaki tüm zorluklara rağmen anlaşmayı uluslararası meşruiyete kavuşturmayı başardı” değerlendirmesinde bulundu.

Washington'un baskısı

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, çarşamba günü Fransız mevkidaşı Jean-Noel Barrot ile yaptığı telefon görüşmesinde, BM Güvenlik Konseyi’nin Gazze’ye ilişkin son kararının uygulanmasının önemine vurgu yaptı. Abdulati, uluslararası istikrar gücünün BM Güvenlik Konseyi tarafından kendisine verilen görevleri yerine getirebilmesi gerektiğini söyledi.

Mısır Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre Abdulati, görüşmede Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nın korunması ve tüm maddelerinin uygulanması için Kahire’nin yürüttüğü çabalar hakkında da bilgi verdi.

Rusya’nın BM Daimî Temsilcisi Vasiliy Nebenziya ise ülkesinin çekimser kalmasının ardından yaptığı konuşmada, BM Güvenlik Konseyi’nin ‘Washington’ın vaatlerine dayanarak Amerikan girişimine onay verdiğini’ söyledi. Nebenziya, Gazze’nin tam kontrolünün Barış Konseyi ve uluslararası istikrar gücüne bırakılmasını öngören bu planla ilgili olarak, “Bu güçlerin nasıl çalışacağına dair hâlâ hiçbir bilgiye sahip değiliz” dedi.

Böylesi çekinceler ve diplomatik hareketlilik ışığında, Ukkaşe’ye göre kararın geleceği büyük ölçüde Washington’ın İsrail üzerindeki baskısına bağlı olacak. Ukkaşe, uygulanma yönteminin netleşmemesi durumunda anlaşmanın yeniden tıkanacağını ve ikinci aşamaya kısa sürede geçilemeyeceğini belirtti.

Nizar Nazzal ise kararın geleceğini ABD’nin belirleyeceğini düşünüyor. Nazzal, Washington’ın Hamas ile uzlaşı arayışına yönelebileceğini söyleyerek, “ABD isterse bu anlaşmayı ileriye taşıyabilir. Önümüzdeki günlerde yaşanacak gelişmeler, anlaşmanın nasıl bir yöne evrileceğini ortaya koyacak” değerlendirmesinde bulundu.