İran: Seller nedeniyle ölü sayısı 53'e yükselirken kurtarma ekipleri kayıp 30 kişiyi arıyor

İran Kızılayı kurtarma ekipleri Tahran'ın kuzeybatısında selden etkilenen bir köyde çalışıyor (AFP)
İran Kızılayı kurtarma ekipleri Tahran'ın kuzeybatısında selden etkilenen bir köyde çalışıyor (AFP)
TT

İran: Seller nedeniyle ölü sayısı 53'e yükselirken kurtarma ekipleri kayıp 30 kişiyi arıyor

İran Kızılayı kurtarma ekipleri Tahran'ın kuzeybatısında selden etkilenen bir köyde çalışıyor (AFP)
İran Kızılayı kurtarma ekipleri Tahran'ın kuzeybatısında selden etkilenen bir köyde çalışıyor (AFP)

İran'da sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 53'e yükseldi. Kurtarma ekipleri, sağanak yağışların neden olduğu sellerin boyutunun artmasıyla birlikte taşan nehirlerde ve moloz yığınlarında heyelan sonrası kaybolan kişileri bulmak için çalışma başlattı.
Devlet medyası, İran Kızılay Kurumu başkanının ülke genelinde kurbanların sayısının 53'e yükseldiğini ve yaklaşık 16 kayıp kişiyi arama çalışmalarının devam ettiğini söylediğini aktardı.
Yetkililer vatandaşların dikkatli olmaları gerektiğini ifade ederek 31 eyaletten 21’inin selden etkilenmesinin beklendiğini açıkladılar. Kızılay Acil Durum Operasyonları Başkanı Mehdi Velipur, devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, “Son günlerde İran'ın 18 eyaletinde 100 kasaba ve 300 köy selden etkilendi. Ülkenin otoyollarının çoğu kapatıldı” dedi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre, Tahran Valisi Muhsin Mansuri, devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, “Cuma günü yağışlardan en çok etkilenen bölge, Tahran'nın kuzeydoğundaki Elburz Dağları'nın eteklerinde bulunan ve en az on kişinin öldüğü Firuzkuh. Şehirde selden dolayı kaybolan 16 kişi de henüz bulunamadı” ifadelerini kullandı. Mansuri, sağanak yağışların Cuma günü Tahran’ın kuzey bölgelerini etkilemeye devam ettiğini, tekrarlanan uyarılara rağmen gezinti ve piknik yapanların hala Firuzkuh'a gittiğini de sözlerine ekledi.
Tahran'a yaklaşık 140 kilometre uzaklıkta bulunan serin Firuzkuh kasabası, yaz sıcaklıklarında gözde bir tatil beldesi. Çiçeklerle süslü, yeşil caddeleri yürüyüş yapanlarla dolup taşıyor. Mansuri, başkentin yaklaşık 130 km doğusundaki bu dağlık bölgenin kaya erozyonundan en çok etkilenen bölge olduğunu açıkladı. İran'ın geniş bölgeleri, Çarşamba gününden bu yana, sellere ve toprak erozyonuna neden olan şiddetli yağmurlardan etkileniyor.
İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi, Cuma günü yaptığı açıklamada, Tahran'ın yanı sıra Mazenderan, Elburz, Markazi, İsfehan, Yezd eyaletleri de dâhil olmak üzere ülkenin 31 eyaletinden 18’inin şiddetli yağmurlara maruz kaldığını belirtti. Fransız Haber Ajansı’na göre (AFP), Cuma günü Yezd'e giden İçişleri Bakanı Vahidi, UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki kentin, özellikle tarihi merkezindeki yollarının sular altında kaldığını açıkladı.
Devlet medyası, Perşembe günü, Tahran’ın kuzeybatısında yer alan İmamzade Davud köyünde şiddetli yağışların yol açtığı sel ve toprak kayması sonucu en az 8 kişi hayatını kaybettiğini ve 14 kişinin de kayıp olduğunu, ayrıca yağışların orada bulunan bir türbeyi tahrip ettiğini açıkladı.
Güneyde bulunan Fars eyaletinde, Cumartesi günü meydana gelen selde 22 kişi hayatını kaybetti.
Güney ve orta İran'da iklim büyük ölçüde kuru. Ancak, bu bölgeler, sonuncusu geçen hafta olmak üzere, birden fazla sel felaketine tanık oldu. Yetkililer, Cumartesi günü, Fars Eyaletinde sağanak yağışlar sonucu en az 22 kişinin öldüğünü duyurdu.
Ocak ayında, şiddetli yağışların yol açtığı seller sonucu çoğu Fars eyaletinde olmak üzere en az sekiz kişi hayatını kaybetmişti.
İran'da 2019 yılının Mart ve Nisan aylarında meydana gelen büyük ölçekli sel felaketleri, 76 kişinin ölümüne ve yaklaşık 2 milyar dolar olduğu tahmin edilen maddi hasara neden oldu.
Bilim adamları, fırtına ve yağmur yoğunluğunun artması ve kuraklık dahil iklim değişikliğinin belirtilerinin arttığına inanıyor.
​​İran Kızılayı yaptığı yazılı açıklama, İranlıları beklenen yağışlardan dolayı Pazartesi gününe kadar nehir yataklarına yaklaşmamaya ve dağlarda yürüyüş yapmaktan kaçınmaya çağırdı.



Binance’e Hamas davası açıldı: Kara para akladılar

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde çoğu kadın ve çocuk 70 bine yakın kişiyi katletti (Reuters)
İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde çoğu kadın ve çocuk 70 bine yakın kişiyi katletti (Reuters)
TT

Binance’e Hamas davası açıldı: Kara para akladılar

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde çoğu kadın ve çocuk 70 bine yakın kişiyi katletti (Reuters)
İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde çoğu kadın ve çocuk 70 bine yakın kişiyi katletti (Reuters)

Hamas'ın 7 Ekim 2023'te düzenlediği Aksa Tufanı operasyonunda yakınlarını kaybedenler, Filistinli örgütün kara para aklamasını sağladığı gerekçesiyle kripto devi Binance'e dava açtı.

306 ABD vatandaşının açtığı ve pazartesi günü kamuoyuyla paylaşılan davada, Hamas'ın saldırısında hayatını kaybeden, yaralanan veya rehin alınan kişilerin yakınları Binance'in yaptırımları deldiğini savunuyor. 

Davacılar, kripto borsasının Hamas, Hizbullah, Filistin İslami Cihad Örgütü ve İran Devrim Muhafızları'nın platform üzerinden 1 milyar dolardan fazla para transferi yapmasına göz yumduğunu iddia ediyor. 

Bu tutarın en az 50 milyon dolarının Gazze savaşını başlatan 7 Ekim 2023'teki saldırının ardından transfer edildiği belirtiliyor. 

ABD'nin Kuzey Dakota eyaletinde açılan davada, sözkonusu örgütlerin Binance'i kullanarak şüpheli hesaplar üzerinden kara para akladığı ileri sürülüyor. Bu örgütlerin hepsi ABD'nin yaptırım listesinde yer alıyor. 

Şikayette "CZ" diye de anılan Çinli iş insanı Changpeng Zhao'nun kurduğu kripto borsasına dair şu ifadeler yer alıyor: 

Binance yasadışı faaliyetler için kasıtlı olarak bir sığınak şeklinde faaliyet gösteriyor. Bugüne dek Binance'in temel iş modelini anlamlı biçimde değiştirdiğine dair hiçbir gösterge yok.

Şirketin açıklamasında davanın detaylarına ilişkin yorum yapılmazken "uluslararası alanda tanınan yaptırım yasalarına tam olarak uyulduğu" savunuldu. 

Kasım 2023'te ABD Adalet Bakanlığı, kara para aklamayı önleme ve yaptırım yasalarının ihlali nedeniyle Binance'le 4,3 milyar dolarlık bir uzlaşmaya varmıştı. Bu rekor tutar şirket tarafından kurumsal olarak ödendi. CZ ise aynı anlaşma kapsamında CEO'luk görevinden ayrılmış ve şirketten bağımsız olarak 50 milyon dolarlık kişisel para cezasını ödemeyi kabul etmişti.

Amerika'da yürütülen ceza yargılamasının ardından Zhao'ya gerekli kara para aklama kontrollerini uygulamadığı gerekçesiyle 4 ay hapis cezası verildi ve iş insanı bu cezasını tamamen çekerek tahliye edildi. Geçen ay ABD Başkanı Donald Trump tarafından açıklanan af kararıyla da yeniden CEO'luğa dönmesi önündeki engeller kaldırılmış oldu.

Independent Türkçe, Times of Israel, Reuter


BM uyardı: Gazze Şeridi beka tehdidiyle karşı karşıya

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan bir kare (Reuters)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan bir kare (Reuters)
TT

BM uyardı: Gazze Şeridi beka tehdidiyle karşı karşıya

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan bir kare (Reuters)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan bir kare (Reuters)

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından bugün yapılan açıklamada, İsrail'in Gazze Şeridi’nde yürüttüğü savaşın bölgenin ekonomisini mahvettiğini ve Filistin topraklarının ‘bekasını’ tehdit ettiğini belirterek, uluslararası ‘acil’ müdahale çağrısında bulundu.

BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından yayınlanan yeni bir raporda, Gazze'nin yeniden inşasının maliyetinin 70 milyar doları aşacağı ve onlarca yıl sürebileceğini belirtildi. Raporda, savaş ve ablukanın ‘Filistin ekonomisinde eşi benzeri görülmemiş bir çöküşe’ neden olduğu uyarısında bulunuldu.

Askeri operasyonların hayatta kalmanın her temel unsurunu önemli ölçüde zayıflattığı ifade edilen raporda, “Gazze Şeridi, gıdadan barınmaya ve sağlık hizmetlerine kadar insan eliyle yaratılmış bir uçuruma itildi” denildi.

Sistematik bir şekilde devam eden yıkımın, Gazze'nin kendini yaşayabilir bir alan ve toplum olarak yeniden inşa etme yeteneğini zedelediği belirtilen raporda, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas ve diğer Filistinli silahlı grupların İsrail'in güneyine düzenlediği saldırıda çoğu sivil olmak üzere bin 221 kişi ölürken İsrail, Gazze Şeridi’ne  iki yıl süren yıkıcı bir savaş başlattı.

cdvfgthy
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’na geri dönen yerinden edilmiş Filistinlilerin görüldüğü havadan çekilmiş bir fotoğraf (AFP)

BM’nin güvenilir kabul ettiği Gazze Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre İsrail, Hamas'ın saldırısına misilleme olarak Gazze Şeridi’ne düzenlediği hava ve kara saldırılarında çoğu kadın ve çocuk olmak üzere en az 69 bin 756 Filistinliyi öldürdü.

Savaş, Gazze Şeridi'nde büyük yıkıma ve BM’nin bazı bölgelerde kıtlık ilan etmesine neden olan bir insani krize yol açtı.

UNCTAD raporuna göre Gazze Şeridi'ndeki yıkımın boyutu, ard arda ekonomik, insani, çevresel ve sosyal krizleri tetikleyerek, bölgenin gelişme düzeyindeki düşüşü tam bir yıkıma dönüştürdü.

Raporda, çift haneli büyüme ve önemli dış yardım desteğine rağmen, Gazze'nin 7 Ekim 2023 öncesi refah düzeyine geri dönmesinin onlarca yıl sürebileceği vurgulandı.

UNCTAD, koordineli uluslararası yardım, havale işlemlerinin yeniden başlatılması ve ticaret, hareket ve yatırım kısıtlamalarını hafifletmeye yönelik önlemleri bir araya getiren kapsamlı bir kurtarma planı çağrısında bulundu.

Gazze halkı ‘ciddi ve çok boyutlu bir yoksullukla’ karşı karşıya kalırken, UNCTAD, Gazze'deki her bireye yenilenebilir ve koşulsuz aylık nakit transferi sağlayan kapsamlı bir acil temel gelir programının başlatılmasını istedi.

Raporda, Gazze ekonomisinin 2023-2024 döneminde yüzde 87 oranında küçüldüğü ve kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) 161 dolar gibi cüzi bir rakama gerilediği, bu rakamın da küresel olarak en düşük oranlardan biri olduğu belirtildi.

Öte yandan Batı Şeria'da durum o kadar vahim olmasa da raporda ‘şiddet, Yahudi yerleşim birimlerinin inşasındaki hız ve işçi hareketliliğine getirilen kısıtlamaların’ buranın ekonomisini vurduğu ve UNCTAD'ın verileri kaydetmeye başladığı 1972 yılından bu yana en kötü ekonomik gerilemeye yol açtığı ifade edildi.


Gazze Şeridi'nin güneyinde çadırlar sular altında kaldı: İnsani kriz derinleşiyor

Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici kampta zor şartlarda yaşıyorlar (AFP)
Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici kampta zor şartlarda yaşıyorlar (AFP)
TT

Gazze Şeridi'nin güneyinde çadırlar sular altında kaldı: İnsani kriz derinleşiyor

Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici kampta zor şartlarda yaşıyorlar (AFP)
Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici kampta zor şartlarda yaşıyorlar (AFP)

Gazze Şeridi’nin güneyinde yer alan Han Yunus kentinin Mevasi bölgesinde, bugün (Salı) sabah saatlerinde etkili olan yoğun yağışlar sonucu çok sayıda sığınmacı çadırı sular altında kaldı.

d
Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş kişiler için kurulan geçici kampta, Filistinli çocuklar yağmurdan korunmaya çalışıyor (AFP)

Filistin Haber Ajansı WAFA bölgede çok sayıda çadırın yağmur suları nedeniyle zarar gördüğünü ve kullanılamaz hale geldiğini bildirdi. Kurtarma ekipleri su baskınından etkilenen çadır alanlarına müdahalelerini çeşitli noktalarda sürdürüyor.

csdfrg
Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici kampta, yağmur sonrası eşyalarını düzenleyen Filistinli bir aile (AFP)

Gazze Şeridi genelinde şiddetli sağanak yağış ve fırtınalarla birlikte sığınmacı kamplarında ek olumsuzluklara yol açmaktadır.

Öte yandan, 15 Kasım’da meydana gelen yağışlar sırasında da binlerce çadırın su baskını nedeniyle zarar görmüştü.

sd
Filistinliler, sular altında kalan sokaklardan, eşek arabalarıyla geçiyor (DPA)