Türkiye'nin İHA saldırıları çatışma hatlarını hareketlendirdi: Suriyeli Kürt liderler saldırıları yeni bir operasyonun ayak sesleri olarak yorumladı

SDG savaşçıları Türkiye’nin saldırısında hayatını kaybeden arkadaşlarının cenaze törenine katıldı. (Şark’ul Avsat)
SDG savaşçıları Türkiye’nin saldırısında hayatını kaybeden arkadaşlarının cenaze törenine katıldı. (Şark’ul Avsat)
TT

Türkiye'nin İHA saldırıları çatışma hatlarını hareketlendirdi: Suriyeli Kürt liderler saldırıları yeni bir operasyonun ayak sesleri olarak yorumladı

SDG savaşçıları Türkiye’nin saldırısında hayatını kaybeden arkadaşlarının cenaze törenine katıldı. (Şark’ul Avsat)
SDG savaşçıları Türkiye’nin saldırısında hayatını kaybeden arkadaşlarının cenaze törenine katıldı. (Şark’ul Avsat)

Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait insansız hava araçlarının (İHA), ABD liderliğindeki Uluslararası Koalisyon tarafından desteklenen Suriye Demokratik Güçleri (SDG) unsurlarına yönelik saldırıları, kuzeydoğu Suriye’deki cephe hatlarını hareketlendirdi. SDG lideri Mazlum Abdi, Türkiye’nin bölgenin istikrarı için çalışan SDG kurumlarına ve unsurlarına yönelik artan İHA saldırılarına karşı uyarıda bulundu.
Son 10 gün içinde sonuncusu Perşembe günü olmak üzere Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bölgeye dört İHA saldırısı gerçekleştirdi. Perşembe günü Ayn İsa’da Tel es-Semin köyü yakınlarında İç Güvenlik Güçleri'ne (Asayiş) bağlı bir araç hedef alındı, saldırıda üçü kadın dört SDG unsuru öldürüldü. 22 Temmuz’da Kamışlı-Kahtaniye yolu üzerinde seyir halinde olan bir aracın hedef alınmasında ise, aralarında ‘terörle mücadele biriminin’ başı olan Selva Yusuf’un da bulunduğu üç kişi öldü.
SDG lideri Abdi, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, ‘’Ayn İsa’da Asayiş güçlerini hedef alan saldırı, bölgenin güvenliğini doğrudan tehdit ediyor. İç Güvenlik Güçleri, şehirlerin, mülteci kamplarının ve DEAŞ unsurlarının tutulduğu hapishanelerin güvenliğini sağlıyor. 20 Temmuz’dan bu yana düzenlenen saldırılarda toplamda 13 savaşçı hayatını kaybetti” ifadelerini kullandı.  
Türkiye’nin artan İHA saldırılarına ilişkin açıklamalarına devam eden Abdi, “Bu saldırılar, toprağımızı ve halkımızı koruma irademizi zaafa uğratmayacaktır” dedi.  

Yeni bir operasyonun ayak sesleri
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kuzeydoğu Suriye’de İHA saldırılarını artırmasını, yeni bir operasyonun işaretçisi olarak yorumlayan bir Özerk Yönetim liderleri ise son derece endişeli. SDG Yönetim Kurulu üyesi Nevruz Ahmed, ‘’Uluslararası Koalisyonun iki gün önce askeri liderlerimizin öldürülmesiyle ilgili yayımladıkları taziye mesajları yeterli değildir, böylesi mesajlar Türkiye’nin saldırılarını durdurmaz, biz üzerimize düşeni yapacağız ve direnişi tırmandıracağız, kararlılığımızı kıramayacaklar’’ dedi.  
ABD ve koalisyona, kendilerini korumaları çağrısında bulunan Nevruz Ahmed, ‘’Bu direnişi sergileyen güçlerin korunması lazım, çünkü bizim ve halkımızın varlığı şu anda Türk tehdidi altındadır. Türkiye’nin bu yaklaşımı tüm dünyaya tehdit oluşturuyor. Bu tehditleri ve planları boşa çıkaracağız, direnişe her zamankinden daha fazla hazırız, Türkiye’nin kontrolü altında olan bölgeleri özgürleştireceğimize ve bölücü planlarını bozacağımıza dair ahdimizi yeniliyoruz” diye konuştu.
Öte yandan SDG güçleri, kontrol bölgelerinde ‘iki kadın ve bir erkek olmak üzere, Türkiye lehine casusluk yapan üç kişilik bir şebekenin’ çökertildiğini ve üyelerinin tutuklandığını duyurdu. Söz konusu casusluk şebekesinin, Tel Tamir Askeri Meclisi’ne Ağustos ayında düzenlenen ve 7 kişinin ölümüne neden olan saldırı öncesinde Türk makamlara istihbarat sağladığı iddia edildi. SDG’den yapılan açıklamada, "Özel birimlerimizin dikkatli takibi sonucu, Türkiye lehine casusluk faaliyeti yürüten bir şebeke çökertildi. Bu şebekenin sağladığı istihbarat sayesinde, Tel Tamir Askeri Meclisi üyeleri öldürüldü. Tutuklu üç kişi soruşturma esnasında suçlarını kabul edip itiraflarda bulundu. TSK’nın yeni operasyonları için hedef belirlemek üzere olduklarını da itiraf ettiler” denildi.  



Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
TT

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)

Refik Huri

Ukrayna savaşı, bazen unutulmuş bir savaş gibi görünse de Gazze ve Lübnan’daki savaştan ve İran'ın başını çektiği tüm “direniş ekseninden” çok daha tehlikelidir. Burada Ortadoğu için yeni bir sahne ya da büyüklerin onayladığı bir bölgesel güvenlik sistemine götürecek beklentiler olmaksızın çok fazla gürültü, slogan ve yıkım var. Gazze, savaş bitmeden sona erdi ve kimse onu yönetmeye hazır değil. Önceki “statüko”nun geri gelmesi yönündeki bahisler arasında, herhangi bir siyasi sempati olmaksızın ya da herhangi bir ülke İsrail ile ilişkilerinin gidişatında herhangi bir değişikliğe gitmeden Lübnan neredeyse tamamen yerle bir oldu. Ama Ukrayna'da oyun daha büyük.

Bu, kıtalararası balistik füzelerle ve Rusya'nın nükleer tehdidinin eşiğinde yürütülen bir savaş. Avrupa'yı kontrol etme ve yeni bir çok taraflı dünya düzeni kurma konusunda belirleyici bir savaş. Hayati bir jeopolitik ve stratejik konum ile bağlantıyı sağlama veya koparma savaşı. Zira Başkan Carter döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Profesör Zbigniew Brzezinski'nin tekrarladığı gibi, “Ukrayna olmadan Rusya'nın imparatorluk olmaktan çıktığı” tarihsel bir gerçektir. Tıpkı Batı'nın, Moskova'nın bir imparatorluk olmasını engellemek için Ukrayna'yı Rusya'dan uzaklaştırmakta ısrar etmesi gibi, Başkan Putin de imparatorluğu kurmak için Ukrayna'yı geri almakta ısrar etti. Eski Almanya Şansölyesi Angela Merkel, başından beri bunu fark etmişti ve bunun nedenle anılarında Putin'i kızdırmamak için Ukrayna'nın NATO'ya katılımını ertelemeye çalıştığını söylüyor. Sovyetler Birliği ile Batı arasındaki Soğuk Savaş'ın sona ermesinden yıllar sonra, Rusya ile Batı arasında sıcak bir vekâlet savaşının yaşanması da bu nedenle kaçınılmaz.

ABD ile Çin arasında, Çin'in Tayvan'ı zorla ilhak etmeye karar vermesi durumunda daha da kızışabilecek soğuk savaşın kaçınılmazlığı da buradan kaynaklanıyor. Sahne her şeyi anlatıyor; ABD dünyanın zirvesinde endişeli ve gergin iken, Çin zirveye ulaştıktan sonra kendinden emin ve sakin. Rusya, korkutan ve korkan rolünde seferberlik halinde. NATO'nun kapısına kadar genişlemesinden korkuyor ve NATO'nun Ukrayna'yı kabul etmeyi düşünmesini engellemek için aceleyle savaşa girerek korkutuyor.

ABD, tüm uyarılara rağmen güçlünün yükselen güçten korkmasını simgeleyen “Thucydides” tuzağına düştü. Tarihçilere göre bu, Atina ile Sparta arasında yaşananların bir örneğidir. Güçlü Atina Sparta'nın artan gücünden korktuğu için kendisine savaş açmıştı. Ancak Çin, her ne kadar daha büyük, daha geniş bir tuzağa hazırlanıyor olsa da bu tuzağa düşmemeye çalışıyor.

Biden yönetimi Çin ile ilişkileri üç şekilde özetliyor: rekabet, husumet ve iş birliği. Trump yönetimi ise daha büyük bir şeyden söz ediyor. Başkan Şi Cinping iş birliği arzusunu kullanıyor ancak pratikte “dünyayı yeniden oluşturmak, Batı değerlerini uluslararası kurumlardan kovmak ve doları tahtından indirmek” istiyor. Stanford Üniversitesi'nden ve “Çin'e Göre Dünya” kitabı yazarının Elizabeth Economy’nin söylediğine göre, Şi ayrıca, “Kuşak ve Yol, küresel büyüme, küresel güvenlik ve küresel medeniyet” programlarını gerçekleştirmek için uluslararası uzlaşma çağrısında bulunuyor. Bu ise kısaca, sadece çok kutuplu bir sistemden ibaret olmayan yeni bir dünya düzenidir.

Ancak ABD'de ve tabii ki Avrupa'da, Çin ile anlaşmayı savunanlar da az değil. G7 ve G20 arasında ABD ve Çin’den oluşan “G2” fikrini öne sürenler var. Nitekim tarihçi Adam Tur, “Çin'in tarihsel yükselişine uyum” çağrısında bulundu. Siyaset bilimci Graham Allison, “Asya'daki Çin etkisinin” kabul edilmesi çağrısında bulundu. Ancak olumsuz dalga da artıyor. Tufts Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü Michael Buckley, “hayati çıkarların çatıştığına ve iki ülkenin sistemlerinde bunun güçlü köklere sahip olduğuna, güç dengesinde büyük bir değişiklik olmadan düşmanlığın azaltılamayacağına, düşmanlığın iki tarafın birbirini yanlış anlamasından değil, birbirini iyi tanımasından kaynaklandığına” inanıyor. Dahası eski ulusal güvenlik danışman yardımcısı Matt Pottinger ve eski kongre üyesi Mike Gallagher Çin ile rekabeti yönetmeyi reddedip, Pekin ile çatışmacı bir söylem ve böylece “rekabeti kazanmayı” talep ediyorlar.

Şi’ye gelince Çin'in yükselişte, ABD'nin ise düşüşte olduğuna inanıyor. Çin Komünist Partisi'nin 2021 yılında yayınlanan “100 Yıllık Resmi Tarihçe”sinde şu ifadelere yer verildi: “Çin, dünya sahnesinde merkeze eskisinden daha yakın. Kendi doğuşuna hiçbir zaman bugün olduğundan daha yakın olmamıştı.”  Şi'nin istediği, Çin ile savaşın üzerinde çok fazla duman görmek isteyen ABD ile “dumansız bir savaş” kazanmaktır. Gerçek şu ki her zaman soğuk savaş zihniyetinden uzaklaşma çağrısında bulunan Çin, ABD’ye karşı bir soğuk savaş başlattı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre ABD'ye karşı koymak ve dünyadaki Amerikan hegemonyasını zayıflatmak için Rusya ile “sınırsız ortaklık” kurmayı tercih etti. Her ne kadar Çin, Kuşak ve Yol çerçevesinde yüzden fazla ülke ile anlaşmalar imzalamış olsa da Pew Vakfı'nın 2023 yılında tüm kıtalardan 24 ülkede yaptığı kamuoyu yoklaması, katılımcıların yüzde 22'sinin Çin'i tercih ettiğini, yüzde 60'ının ise ABD'ye olumlu baktığını ortaya koydu.

Oyun ikili bir oyun değil, üçlü bir oyun; Çin ve Rusya, ABD'ye karşı. Sıcak arena Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa, Gazze ve Lübnan savaşları nedeniyle de Ortadoğu ise ekonomik ve jeopolitik rekabetin soğuk arenası, Küresel Güney olarak adlandırılan bölgedir. Ama bu, Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Endonezya gibi rolleri olan büyük ülkeleri içerdiğinden coğrafi olarak tamamen güneyli değil. Aynı zamanda İran, Türkiye ve İsrail gibi rolleri olan bölge ülkelerini de içeriyor.

Hiç kimse bir soğuk savaşı tamamen kazanamaz. İlk soğuk savaş bile bir ölü ve bir yaralı ile sona erdi. Zafer coşkusu ve “tarihin sonu” konuşmalarının ardından yaşanan olayların da doğruladığı gibi, ölen Sovyetler Birliği, yaralı ise ABD’deydi.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.