Lübnan’da ekmek krizi çözüldü

Lübnan’da ekmek krizine çözüm bulunurken, fırın sahipleri soruşturma altında

Lübnan’da birkaç gün önce bir fırının önündeki kalabalık (AFP)
Lübnan’da birkaç gün önce bir fırının önündeki kalabalık (AFP)
TT

Lübnan’da ekmek krizi çözüldü

Lübnan’da birkaç gün önce bir fırının önündeki kalabalık (AFP)
Lübnan’da birkaç gün önce bir fırının önündeki kalabalık (AFP)

Lübnan Ekonomi Bakanlığı yaptığı açıklamada, fırınların önünde ekmek kuyruklarının oluşmasına yol açan krizin büyük oranda çözüldüğünü duyurdu.
Bakanlığın buğday ve un dağıtımını yönetmekle görevlendirilen komitesindeki kriz masası, Lübnan’ın tüm bölgelerinde bir saha araştırması gerçekleştirdi. Araştırma sonucu ekmek krizinin yüzde 90 oranında bittiği ve ekmek kuyruklarının sona erdiği ortaya çıktı. Lübnan Ticaret Bakanı Emin Selam, “Yeni mekanizma, tacirlerin neden olduğu krizlere son verdi. Ekonomi Bakanlığı’nın kararlarına aykırı hareket eden çok sayıda fırın ve değirmen sahibine baskı uygularken, yargıda konu ile ilgili olarak soruşturma devam ediyor” dedi.
Ekonomi Bakanlığı, yargı makamlarından kararları ihlal eden kişiler için cezaların daha katı hale getirilmesini istedi. Hapis cezasının, Lübnanlıların ekmekleri üzerinden ticaret yapmaya çalışan herkese bir mesaj olacağını söyledi.
Bu çözüm, Cuma günü yeniden sağlanıncaya kadar 10 gün boyunca elektrik arzının neredeyse tamamen kesilmesinin yanı sıra, ekmek ve un kıtlığı nedeniyle fırınların önünde kuyrukların görüldüğü iki haftanın ardından geldi. Bu sahneler siyasi kınamalara yol açtı ve sonuçları konusunda uyarılar yapıldı.
Milletvekili Nima Tohme yerel basına verdiği bir röportajda, yetkililere, “krizlerin kötüye gitmesi, benzin istasyonları, eczane ve şimdi de fırınların önünde oluşan kuyrukların neden olduğu aşağılamaların gölgesinde yoksulluk, sefalet ve yaşam zorluğu çeken insanlara karşı vicdanlı bir tutum benimseme” çağrısında bulundu. Tohme “Bu masum insanların başına bu kadar şeyin gelmesi yetmez mi?” sorusunu yöneltti. Tohme, bir kez daha uyarıda bulunarak “Ekonomik acil durum, iyi niyet ve bu krizlerden sorumlu olan herkes tarafından iç müdahaleler olmadığı takdirde, Lübnan zor bir aşamaya ulaşacak ve o noktada pişmanlık işe yaramayacak” dedi.
Tohme röportaj sırasında “Bugün Arap dünyasında ve uluslararası alanda, özellikle de Körfez’de olup bitenlerin gölgesinde, Lübnan’ı desteklemek, yardım sağlamak ve ülkeyi krizlerinden ve aksiliklerinden kurtarmak ile ilgili olarak uzun bir geçmişi olan Suudi Arabistan’ın rolü aracılığıyla Lübnan’daki umut penceresini açık tutuyor. Bu 1970’li yıllardan günümüze kadar devam etti. Zira Krallık, Taif Anlaşması ile sonuçlanan savaşı durdurmak için çalışmış, çözüm aramıştı” ifadelerini kullandı. Ayrıca “Suudi Arabistan Lübnan’ı terk etmedi ve etmeyecek. Yetkililer ülkelerinin çıkarlarını idrak etmeleri ve gerekli reformları yapmaları gerekiyor. Bu, desteklenmesi gereken hayati bir konu haline geldi aksi takdirde boş bir kısır döngü içinde olacağız” ifadelerini de sözlerine ekledi.
Tohme “Suudi kalkınmasının öncüsü, açık ve anlaşılır vizyonunun sahibi olan Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın Suudi Arabistan’ı üst düzey ülkeler seviyesine taşırken üstlendiği öncü role övgüde bulundu. Bunun Araplar ve tüm dünya için bir gurur kaynağı olduğunu belirtti. Ayrıca Suudi Veliaht Prensi’nin en önemlisi Körfez zirvesi olmak üzere Cidde’deki Arap ve uluslararası görüşmeleri, Prens Selman’ın dinamizmini ve her düzeyde gelecekteki zorluklar karşısında Arap sahasını güçlendirme çabalarını gösteriyor” dedi.
Ukrayna’dan Lübnan’a tahıl sevkiyatı
Türkiye'nin arabulucuğu ile Rusya ve Ukrayna arasında süren savaş nedeniyle dağıtımı duran tahılların dünyaya güvenli sevkiyatı için yapılan hazırlıklar tamamlandı. Türkiye Milli Savunma Bakanlığı, tahıl sevkiyatı anlaşması kapsamındaki mısır yüklü ilk geminin yerel saatle 08.30’da Lübnan’a gitmek üzere Odessa Limanı'ndan hareket ettiğini açıkladı.
Tahıl koridoru anlaşması kapsamında Ukrayna'nın Odessa Limanı'ndan ilk gemi yola çıktı. Sierra Leone bayraklı kuru yük gemisi 26 bin ton mısır taşıyor. Gemi, İstanbul'daki denetim sonrası Lübnan'a gidecek.



Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)

Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.

AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.

Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.

cdfgrtyu
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)

Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.

İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.

İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.

İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.

Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.

Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.

frgtyhu7
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.

ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.

ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.

Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.

Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.