Lapid ABD’den Gazze olaylarını soruşturan BM komisyonunun feshedilmesi için destek istedi  

Gazze’de 2021 Mayıs ayında İsrail'in saldırıları sonucu yıkılan bir bina. (AFP)
Gazze’de 2021 Mayıs ayında İsrail'in saldırıları sonucu yıkılan bir bina. (AFP)
TT

Lapid ABD’den Gazze olaylarını soruşturan BM komisyonunun feshedilmesi için destek istedi  

Gazze’de 2021 Mayıs ayında İsrail'in saldırıları sonucu yıkılan bir bina. (AFP)
Gazze’de 2021 Mayıs ayında İsrail'in saldırıları sonucu yıkılan bir bina. (AFP)

İsrail Başbakanı Yair Lapid, ABD yönetiminden, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ndeki son savaş sırasındaki uygulamalarını araştıran Birleşmiş Milletler (BM) tarafından oluşturulan soruşturma komisyonunun feshedilmesi için destek istedi. BM İnsan Hakları Konseyi'ne (BMİHK) bağlı söz konusu komisyonun oluşturulmasına destek olmayan ABD, Almanya, İngiltere, Avusturya ve diğer 20 Batılı ülkeye teşekkür eden Lapid, komisyon üyelerinden birinin ‘antisemitik’ olduğunu öne sürdüğü sözler sarf etmesinin, komisyonun iç yüzünü gösterdiğini söyledi.  
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Müfettişi Miloon Kothari, ‘Mondoweis’ adlı internet sitesine verdiği röportajda, “Soruşturma komisyonunu oluşturan BM İnsan Hakları Konseyi'ni (BMİHK) itibarsızlaştırmaya yönelik çabalar var. Basın ve sosyal medya büyük ölçüde Yahudi lobisi tarafından kontrol ediliyor.” demişti. ABD'nin İnsan Hakları Konseyi elçisi Michele Taylor, “Maalesef, bu kabul edilemez açıklamalar, Uluslararası Adalet Divanı’nın açık doğası ve geniş kapsamlı bakış açısı ile BMİHK’nin İsrail’e karşı olan eşitsiz ve önyargılı muamelesi konusundaki derin endişelerimizi artırıyor” ifadelerini kullandı. Başbakan Yair Lapid, Michele Taylor’un tutumundan övgüyle söz ederek, ‘’Washington ve müttefiklerinin İsrail'in bu komisyonun feshedilmesi ve soruşturmaların durdurulması talebini destekleyeceğine inanıyorum.’’ dedi.  
Başbakan Yair Lapid pazar günü BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e, Duvarların Muhafızı Operasyonu sırasında İsrail'in savaş suçlarına ilişkin devam eden BM Soruşturma Komisyonu'nun feshedilmesini talep eden bir mektup yazdı. Lapid mektupta şu ifadelere yer verdi: "Size, İsrail'i soruşturmakla görevlendirilen komisyonun üç üyesinin de derhal görevden alınmasını ve Komisyonun dağıtılmasını talep etmek için yazıyorum. Komisyon Bileşmiş Milletler tarafından istenen bağımsızlık ve tarafsızlık standartlarını karşılamayan liderliğinin alenen ifade edilen önyargıları tarafından temelde lekelenmiştir. Komisyonun temelde kusurlu doğası geniş çapta tartışıldı ve ABD liderliğindeki 22 ulustan oluşan bir grup, haziran ayındaki oturum sırasında bu konudaki derin endişelerini dile getiren ortak bir bildiri yayınladı. Antisemitizme karşı mücadele sadece kelimelerle yürütülemez, eylem gerektirir, şimdi harekete geçme zamanıdır; komisyonu dağıtmanın zamanı geldi. Bu Komisyon sadece antisemitizmi desteklemekle kalmıyor, aynı zamanda onu besliyor." 
 Eski BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri ve soruşturma komisyonunun başkanı Navi Pillay, Kothari'nin açıklamalarının kasten çarpıtıldığını ve bağlamından koparıldığını söyledi. İsrail’in BMİHK’ye bağlı söz konusu soruşturma komisyonuna en baştan beri karşı olduğu biliniyor. İsrail komisyon üyelerinin İsrail ve işgal altındaki Filistin topraklarına girişine izin vermemiş ve komisyonun haziran ayındaki ön raporunun ‘tarafgir’ bir şekilde kaleme alındığını iddia etmişti. İsrail tarafından yapılan resmi açıklamada, ‘meşru ve taraflı’ olarak nitelendirilen komisyonun feshedilmesi ve komisyon üyelerinin BM çalışmalarından uzaklaştırılması çağrısında bulunuldu. Komisyonun uzmanları, Gazze’ye düzenlenen ve 250 kişinin ölümüne neden olan son saldırılar ile Filistinlilere yönelik insan hakları ihlallerini soruşturma görevine 13 Nisan 2021 tarihinde başlamıştı. Ancak İsrail, komisyon üyelerinin ‘soruşturmayı bağımsız ve tarafsız bir şekilde yürütmek yerine İsrail'e karşı açık ve düşmanca tavırlar sergilediklerini’ söyleyerek komisyon ile işbirliği yapmayı reddetti.



Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
TT

Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)

Avrupalı firmaların, Hindistan'daki silah üreticileri aracılığıyla son bir yıldır Ukrayna'ya top mermisi tedarik ettiği bildiriliyor.

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Rusya'nın transferlere tepki gösterdiğini fakat Hindistan'ın bunları durdurmak için herhangi bir adım atmadığını yazıyor. 

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen Avrupalı ve Hindistanlı yetkililere göre, Hindistan'da üretilen top mermilerini Ukrayna'ya gönderen ülkeler arasında İtalya ve Çekya yer alıyor. Ürettiği top mermileri cephede kullanılan firmalardan biri de Hindistan devletine ait Yantra India.

İsveç merkezli düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün verilerine göre Hindistan 2018-2023'te en az 3 milyar dolarlık silah ihracatı yaptı. 

Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh, 30 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, savunma sanayisindeki ihracatın geçen mali yılda 2,5 milyar doları aştığını ve 2029'a kadar bu rakamı 6 milyar dolara çıkarmak istediklerini söylemişti. 

Reuters'ın incelediği gümrük kayıtlarına göre, 2020'den savaşın başladığı Şubat 2022'ye kadar Hindistanlı üç büyük mühimmat üreticisi Yantra India, Munitions India ve Kalyani Strategic Systems; İtalya, Çekya, İspanya ve Slovenya'ya 2,8 milyon dolarlık mühimmat ihraç etmişti.

Ancak Şubat 2022-Temmuz 2024'te bu rakamın 135,25 milyon dolara yükseldiği bildiriliyor. 

Analizde, dünyanın en büyük silah ithalatçısı konumundaki Hindistan'ın, Avrupa'da uzayan savaşı bir fırsat olarak gördüğü yorumu paylaşılıyor. 

ABD'nin prestijli üniversitelerinden Stanford'da görev yapan savunma uzmanı Arzan Tarapore, Yeni Delhi yönetiminin silah ihracatını genişletmek istediğini ve söz konusu artışın bu politikayla ilgili olduğunu belirtiyor. 

Diğer yandan Yeni Delhi'nin silah ithalatının yüzde 60'ından fazlasını karşılayan Rusya, Hindistan için değerli bir ortak. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, üçüncü dönem için seçilmesinin ardından temmuzda yaptığı ilk uluslararası gezide Moskova'ya gitmişti. 

Modi, görüşmenin ardından barış için diplomatik çözüm çağrısı yaparken, Rusya lideri Vladimir Putin de Modi'ye ülkenin en önemli devlet nişanı olarak bilinen Aziz Andreas Nişanı'nı takdim etmişti.

Reuters, aynı ay Kazakistan'daki bir toplantıda Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar'la Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un mühimmat meselesini görüştüğünü de aktarıyor. 

Kaynaklar, Lavrov'un bazıları Hindistan devletine ait firmalar tarafından üretilen mühimmatların Ukrayna cephesinde kullanılmasından rahatsızlık duyduklarını dile getirdiğini söylüyor. Diğer yandan Jaishankar'ın Lavrov'a ne yanıt verdiğine dair bilgi paylaşılmıyor.

Reuters, Rusya ve Hindistan yönetimlerinin yorum taleplerini reddettiğini aktarıyor. Aynı şekilde Ukrayna, İspanya, İtalya ve Çekya da yorum yapmayı reddediyor.

Soğuk Savaş boyunca Hindistan'la Sovyetler Birliği arasında güçlü bir stratejik, askeri, ekonomik ve diplomatik ilişki sürdürülmüştü. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da iki ülke arasındaki yakın bağlar korundu. 

BRICS'in ortak kurucu üyelerinden Rusya ve Hindistan, "özel ve ayrıcalıklı bir stratejik ortaklığa" sahip. Ayrıca Hindistan; Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996'da kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü'ne de 2017'de katılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Hindustan Times