عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Bilim insanları milyarlarca yıl öncesine ait karanlık maddeyi görüntülemeyi başardı

(NASA)
(NASA)
TT
TT

Bilim insanları milyarlarca yıl öncesine ait karanlık maddeyi görüntülemeyi başardı

(NASA)
(NASA)

Milyarlarca yıl öncesine ait karanlık madde Dünya'daki bilim insanları tarafından nihayet tespit edildi.
Araştırmacılar, galaksileri çevreleyen karanlık maddenin doğasını 12 milyar yıl önce olduğu gibi incelemeyi başardı. Bu, geçmişte görebildiğimizden milyarlarca yıl daha eski.
Bilim insanları çığır açan bulguların evrenimizin önemli bir bölümünü oluşturan ancak büyük ölçüde bilinmeyen ve gizemini koruyan karanlık maddenin sırlarını ortaya çıkarabileceğini umuyor.
Söz konusu atılım şimdiden evrenimizin tarihi hakkında umut verici ipuçları sundu. Araştırmacılar, bulguların evrenin temel kurallarının ilk zamanlarında farklı olduğuna işaret ettiğini söylüyor.
Bilim insanları adından da anlaşılacağı üzere karanlık maddeyi doğrudan göremez çünkü karanlık madde ışık yaymaz. Bunun yerine, bilim insanları genellikle ışığın araştırmak istedikleri galaksiler boyunca ilerleyişini izler ve bunun nasıl gerçekleştiğini ölçer; ışık ne kadar bozulursa o kadar çok karanlık madde vardır.
Fakat milyarlarca yıl önce var oldukları halleriyle gördüğümüz en uzak galaksiler bu yöntemin işe yaraması için fazla sönük. Bozulma düzgün şekilde tespit edilemiyordu ve karanlık maddeyi incelemek imkansız kalmaya devam ediyordu.
Bu da bilim insanlarının yaklaşık 10 milyar yıldan eski karanlık maddeyi araştıramaması anlamına geliyordu. Ondan önceki zaman ve 13,7 milyar yıl önce evrenin başlangıcını anlamak imkansızlığını koruyordu.
Şimdi bilim insanları bu sorunun üstesinden farklı bir kaynak kullanarak geldiklerini söylüyor: Büyük Patlama tarafından salınan mikrodalgalar. Ekip, ışıktan ziyade bu mikrodalgaların nasıl bozulduğunu ölçtü ve bunu yaparken, oluştuktan hemen sonra galaksilere bakarak karanlık maddeyi evrenin başlangıcından itibaren görebildi.
Tokyo Üniversitesi Kozmik Işın Araştırmaları Enstitüsü'nden Yardımcı Doçent Yuichi Harikane, "Çoğu araştırmacı karanlık maddenin şimdiki zamandan 8 milyar yıl öncesine dağılımını ölçmek için kaynak galaksileri kullanıyor" diye ekledi.
"Fakat karanlık maddeyi ölçmek için daha uzaktaki Kozmik Mikrodalga Arkaplan Işıması'nı kullandığımızdan, geçmişte daha geriye bakabildik. İlk kez, karanlık maddeyi evrenin neredeyse en erken zamanlarından itibaren ölçüyorduk."
Sonuçlar, evrenin erken döneminde karanlık maddenin nasıl kümelendiğini göstermek de dahil bir dizi sürpriz ortaya koydu. Teori, karanlık maddenin bir arada kalıp evrende öbekler oluşturması gerektiğini öne sürüyor fakat bu öbeklerden tahmin edilenden çok daha az vardı.
Ekibe liderlik eden Nagoya Üniversitesi'nden Hironao Miyatake, "Bulgularımız hâlâ belirsiz" dedi.
Fakat bu doğruysa, zamanda daha geriye gittiğinizde tüm modelin kusurlu olduğunu gösterir. Bu heyecan verici, çünkü belirsizlikler azaltıldıktan sonra sonuç değişmezse, karanlık maddenin doğası hakkında fikir verebilecek bir model iyileştirmesine işaret edebilir.
Bulguları açıklayan makale Physical Review Letters akademik dergisinde yayımlandı.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörler tespit edildi

Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
TT
TT

Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörler tespit edildi

Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)

Rachel Dobkin 

Cinsiyet açıklama partileri, yeni çocuklarının kız mı erkek mi olacağını merakla bekleyen aileler arasında giderek daha popüler hale geliyor. Ancak popüler inanışlara karşı çıkan yeni bir araştırmaya göre, bebeklerin cinsiyeti yazı tura sonucu gibi şansla belirlenmiyor.

Hakemli dergi Science Advances'ta cuma günü yayımlanan bir çalışma, ailelerin erkek ya da kız çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğınu ve bazı faktörlerin bu ihtimali etkilediğini tespit etti.

1956-2015'te iki ya da daha fazla sefer birer bebek doğuran en az 58 bin kadını analiz eden araştırmacılar, aynı cinsiyetten en az üç çocuk yapan annelerin, sonraki bebeklerinin yine aynı cinsiyetten olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu saptadı.

Kız ya da erkek çocuk sahibi olma ihtimali bu kişilerde yüzde 50-50 değil: Üç kız çocuk sahibi ailelerin başka bir kız çocuğu olma ihtimali yüzde 58, üç erkek çocuğu olan ailelerin bir erkek çocuk daha dünyaya getirme ihtimaliyse yüzde 61.

Peki neden böyle oluyor?

Araştırmacılar, annenin doğum yaptığı yaşa ve genetiğe işaret ediyor.

Çocuk doğurmaya 28 yaşından sonra başlayan kadınların aynı cinsiyetten çocuk sahibi olma ihtimali biraz daha yüksek çıktı. Çalışmada sadece erkek ya da sadece kız çocuk doğurmakla ilişkili iki gen de tespit edildi.

Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu'nda beslenme ve epidemiyoloji alanında öğretim üyesi olan Jorge Chavarro, kıdemli yazarı olduğu çalışma hakında Washington Post'a "Bu genlerin neden doğumda cinsiyetle ilişkili olduğunu bilmiyoruz ancak öyleler ve bu da yeni sorular doğuruyor" dedi.

Çalışmanın, babalarla ilgili veri bulunmaması gibi bazı sınırlılıkları var.

Ayrıca çalışmada yer almayan bir uzman, araştırmanın genetik analizi hakkında uyarılarda bulunuyor.

Pennsylvania Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi'nde genetik alanında öğretim üyesi olan Iain Mathieson, Washington Post'a yaptığı açıklamada analizin nispeten küçük bir örnekleme dayandığını ve diğer faktörlerden etkilenebileceğini söyledi.

Çalışmadaki araştırmacılar sözkonusu faktörlerin, bazı ailelerin aynı cinsiyetten çocuk sahibi olma olasılığının neden daha yüksek olduğunu ne ölçüde açıkladığını incelemek üzere daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu sonucuna vardı.

Yazarlar şu ifadeleri kullanıyor: 

O zamana kadar, aynı cinsiyetten iki ya da üç çocuğu olan ve farklı cinsiyetlerden çocuk sahibi olmak isteyen aileler, bir sonraki çocuklarını yaparken muhtemelen iki yüzü aynı bir madeni parayla yazı tura attıklarının farkında olmalı.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news