Likud Partisi üyeleri, Knesset’teki sandalyeleri paylaşamıyor

Kudüs'teki bazı mahallelerden geçen hafif raylı sistem inşaatına karşı dün düzenlenen protestoda dua eden Ultra Ortodoks Yahudiler. (Harediler) (DPA)
Kudüs'teki bazı mahallelerden geçen hafif raylı sistem inşaatına karşı dün düzenlenen protestoda dua eden Ultra Ortodoks Yahudiler. (Harediler) (DPA)
TT

Likud Partisi üyeleri, Knesset’teki sandalyeleri paylaşamıyor

Kudüs'teki bazı mahallelerden geçen hafif raylı sistem inşaatına karşı dün düzenlenen protestoda dua eden Ultra Ortodoks Yahudiler. (Harediler) (DPA)
Kudüs'teki bazı mahallelerden geçen hafif raylı sistem inşaatına karşı dün düzenlenen protestoda dua eden Ultra Ortodoks Yahudiler. (Harediler) (DPA)

İsrail’de Mavi-Beyaz İttifakı’nın (Kahol Lavan) önde gelen isimlerinden olan Knessett Ekonomi Komitesi Başkanı Michael Biton’un dini çizgideki partiler ile Likud Partisi arasındaki ittifakın bozduğuna dair işaretler olduğu açıklaması ve söz konusu partilerden Yahudi Birleşik Tevrat Partisi’den Milletvekili Moshe Gafni’nin bu yöndeki imaları sonrası siyasi arenada çatışmalar hız kazandı. Binyamin Netanyahu liderliğindeki Likud Partisi üyeleri, İsrail Parlamentosu Knesset’teki sandalyeleri kapma yarışına girdiler. Netanyahu ise ittifakın bozulması gibi bir gelişmeyi önlemek için soluğu söz konusu partileri yöneten din adamlarının yanında aldı.
Netanyahu’ya yakın bir kaynağa göre hiç vakit kaybetmeden ‘din adamlarının yanına koşan’ eski İsrail Başbakanı, parti lideri üç din adamını da evlerinde ziyaret etti ve onlara mücadelenin mutlu sona yaklaştığını söyledi. Netanyahu’ya göre üç ay sonra yapılacak seçimlerde Likud, dini çizgideki partilerle birlikte iktidara dönme şansını yakalayacağı için onlardan nüfuzlarını kullanmalarını ve zafere kadar sabırlı olmalarını istedi. Netanyahu’nun gerçekten endişeli ve korkmuş göründüğünü aktaran kaynaklar, onun din adamlarından yazılı bir garanti almaya çalıştığını ancak reddedildiğini, buna karşın kendisiyle ittifak yapacaklarına dair sözlü olarak taahhütte bulunduklarını belirttiler.  Fakat kaynaklara göre Netanyahu, kendisine verilen taahhüde inanmış gibi görünmüyordu.
Biton, kendisinin ve mevcut hükümetteki birçok arkadaşının koalisyon hükümetinde dini çizgideki partilerin eksikliğini hissettiğini ve destekçilerinin çıkarlarını Netanyahu'nun çıkarları için daha fazla feda etmek istemediklerinden Netanyahu ile ittifakı bozacaklarından emin olduklarını belirtmişti.
Dün katıldığı bir radyo programında söz konusu partilerin Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz'ı dürüst ve samimi bir müttefik olarak gördüklerini belirten Biton açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Bu partilerin liderlerinin sözlerini dikkatle dinleyenler, yeni rüzgarların estiğini anlayacaklar. Netanyahu ile ittifakın kendilerinin ve destekçilerinin çıkarlarına büyük zarar verdiğini biliyorlar. Gantz'ın en iyi liderlerden biri olduğunu anladılar. Çünkü sağ, sol ve merkez olmak üzere tüm tarafları kapsayan bir birlik hükümeti kurabilecek ve dini çizgideki partilerle gerçekten iş birliğine gönülden bağlı olan tek kişi o.”
Biton, değerlendirmelerini, partisinin (Yahudi Birleşik Tevrat Partisi) Netanyahu'yu destekleme eğiliminde olduğunu ancak Netanyahu uğruna intihar etmeye hazır olmadığını ve Yahudi Birleşik Tevrat Partisi ve destekçilerinin çıkarlarına hizmet eden ne varsa onu aramaya çalışacaklarını söyleyen Moshe Gafni'nin açıklamalarına dayandırdı. Biten, “Netanyahu iktidar arayışında bizse Yahudi Birleşik Tevrat Partisi’nin dini değerleri için arayıştayız” dedi.
Netanyahu'ya yakın bir isim, Gafni'nin Yahudi Birleşik Tevrat Partisi’nin sadece belli bir kanadını temsil ettiğini ve partinin önde gelen isimlerinin çoğunluğunun onun yaklaşımını reddettiğini, Ultra Ortodoks (Haredi) Şas Partisi’nin tüm önde gelen isimleriyle birlikte Netanyahu ile olan ittifaka bağlı olduğunu ve bu nedenle endişe edilmesi gereken bir durum bulunmadığını söyleyerek bu gelişmelerin etkisini küçümsemeye çalıştı. Fakat bu sözler, Netanyahu'nun çevresini rahatlatmaya yetmedi.  Yedioth Ahronoth gazetesi dün, Likud Partisi’nin seçim listesinin oluşturulması sırasında sert bir iç rekabetin yaşandığını bildirdi. WhatsApp uygulamasında parti üyelerinin bulunduğu gruplardaki yazışmalar sırasında, parti üyeleri arasındaki düşmanlığın nereye vardığını gösteren mesajları yayınlayan gazete, partideki önde gelen isimlerin Knesset'te sandalye kapmak için rekabet ettiğini, ücret alan binlerce sosyal medya kullanıcısından oluşan bir ‘internet ordusu’ ile çalıştığını ve bu internet ordusunun görevinin rakibin itibarını sarsmak olduğunu vurguladı. Gazete, internet ordusunun düşmanca bir dil kullandığını, hakaret, küfür, ihanet suçlaması ve daha fazlasını içeren paylaşımlarda bulunduğunu aktardı.  Böyle bir haberin yayınlanması, Likud Partisi’ni halk arasında rencide edecek olsa da kaynaklara göre bu durumun en büyük kazananı Netanyahu oldu. Çünkü Netanyahu, bunun sonunda, partisindeki tüm önde gelen isimlerinin itibarlarının sarsılacağı ve böylece partinin lideri olarak kalmasını sağlayacağını biliyor.
Diğer yandan İsrail Adalet Bakanlığı’nın Polis Soruşturma Birimi eski Başkan Yardımcısı Moshe Saada'nın, kendisini yaklaşan Knesset seçimleri için aşırıcı sağcı çizgideki Dini Siyonizm Partisi listesinde gösterdiği ortaya çıktı. Dini Siyonizm Partisi Başkanı Bezalel Smotrich’in ve Yahudi Gücü (Otzma Yehudit) Partisi Başkanı Itamar Ben Gafir’in tarafından bu listenin önde gelen isimlerinden biri olarak karşılanan Saada’ya listede Knesset’e girişi garantili olarak kabul edilen yedinci sırada yer verdi.
Daha önce polis teşkilatını ve Savcılığı sert bir dille eleştirip, onları Netanyahu aleyhine suçlamalar uydurmakla suçlayan Saada şu açıklamada bulunmuştu
“Eski Emniyet Genel Müfettişi Roni Alsheikh, İsrial Başsavcısı Avichai Mandelblit ve eski Başsavcı Shai Nitzan, 2017 yılında polis kurşunuyla yaşamını yitiren Necefli Arap öğretmen Yakub Ebu el-Kayan'ın öldürülmesini örtbas etmek amacıyla Polis Soruşturma Birimi’ne baskı yaptılar. Hukuku savunmak için değil, yasaları çiğnemek ve Netanyahu'nun haksız bir şekilde hapse girmesini sağlamak için kendi keyiflerine göre dosyaları açıp kapatıyorlar.”



Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

TT

Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

İsrail ordusunun, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentindeki tünellerde Kassam Tugayları’na bağlı unsurları öldürdüğüne ve esir aldığına dair ardı ardına yaptığı açıklamalar, bu kişilerin kim olduklarına ve özellikle Mayıs 2024’te İsrail’in kenti işgal etmeye başlamasından, ardından operasyonu genişleterek tam kontrol sağlamasından sonra, tünellerde nasıl bu kadar uzun süre gizlenebildiklerine ilişkin pek çok soruyu beraberinde getirdi.

Bir aydan uzun bir süre boyunca, bu unsurların tünellerden silahsız ve can güvenliklerini sağlayacak bir yöntemle çıkarılmasına yönelik temaslar yürütülüyordu. Bu girişimler, İsrailli subay Hadar Goldin’in naaşının 9 Kasım’da teslim edilmesini hızlandırdı. Ancak İsrail, dosyayı Türkiye ile birlikte takip eden ABD ile yapılan sözlü mutabakatları daha sonra ihlal ederek bu kişilere güvenli çıkış izni tanımadı.

Günler ilerledikçe İsrail, söz konusu unsurları tünellerden veya sığınaklarından çıktıkları anda hava saldırılarıyla ya da doğrudan takip ederek öldürmeye veya esir almaya başladı. Bu durum, Refah’ın doğusundaki Ceninah Mahallesi’nde tünellerin son kalan ceplerinin tamamen kuşatılmasıyla daha da yoğunlaştı.

Tünellerde ve pusu bölgelerinde 8 ay

Şarku’l Avsat’a  konuşan Hamas içindeki sahaya yakın kaynaklar, “Bu direnişçilerin, savaşın büyük kısmını, İsrail ordusunun kentte konuşlanmasına ve çok sayıda tünele girmesine rağmen, çoğu zaman tünellerin içinde geçirdiklerini” söyledi. Kaynaklara göre tüneller, İsrail’in tüm ayrıntılarını hâlâ çözemediği bir yapıda inşa edilmişti.

Aynı kaynaklar, Kasım 2023’teki ilk 7 günlük ateşkes sırasında söz konusu savaşçıların yer üstüne çıktığını, çatışmalar yeniden başlayınca tekrar tünellere döndüğünü aktardı. Bu süreçte zaman zaman yer üstünde hareket ettikleri, pusu noktaları arasında geçiş yaptıkları, ardından yeniden tünellere çekildikleri belirtildi. Komutanlarıyla temas, Ocak 2024’te varılan ikinci ateşkese kadar sürdü. Bu ateşkes 18 Mart’a kadar devam etti.

Kaynaklardan biri, çatışmaların yeniden başlaması öncesinde, İsrail ordusunun Refah’ta konuşlanmasına rağmen bazı savaşçıların yer üstüne çıkarak Han Yunus’a ulaştığını, burada komutanlarıyla buluştuğunu ve bazılarıyla birlikte Şubat 2024’te İsrailli esir Avraham Mengistu’nun teslim sürecine katıldığını söyledi. Mengistu, 2014 savaşından beri Gazze’de tutuluyordu.

Savaş yeniden başlayıp diplomatik girişimler sonuçsuz kaldıktan sonra Kassam unsurları tüneller aracılığıyla tekrar Refah’a döndü ve yer üstündeki pusu bölgelerine geri yerleşti.

rth
İsrailli rehine Avraham Mengistu, Hamas ile İsrail arasında geçen Şubat ayında Refah'ta imzalanan esir değişim anlaşması kapsamında teslim platformunda görülüyor (Reuters)

Mart ayı sonunda itibaren bu kişiler, Ağustos ayına kadar komutanlıklarıyla irtibat hâlinde kaldı. Bu süre zarfında İsrail’in Refah’ı tamamen kontrol altına aldığı yönündeki açıklamalarına rağmen, İsrail güçlerine kayıplar verdiren bir dizi saldırı gerçekleştirdiler.

Bu dönemde Kassam Tugayları “Cehennem Kapıları” adını verdiği operasyonlar dizisini başlattı. Askeri araçların, tuzaklanmış evlerin ve tünel çıkışlarının patlatıldığı saldırılarda yaklaşık 6 İsrail askerinin öldürüldüğü açıklandı. Bu saldırılardan birinde Kassam unsurlarının bir İsrail askerini esir almaya çalıştığı belirtildi.

Hamas, o dönem yürütülen ateşkes müzakerelerinde, Refah Taburu’nun hâlâ sahada aktif olduğuna dair bir mesaj vermeyi hedefliyordu. Buna karşın İsrail’in askeri kaynakları, taburun tümüyle dağıtıldığını savunuyordu.

Doğrulanabilen bilgilere göre, Kassam komutanlarıyla birlikte Refah’ta bulunan savaşçılar yer altı tünellerinde ve yer üstündeki pusu noktalarında toplamda 8 aydan fazla süre geçirdi.

Yiyecek ve suya nasıl ulaştılar?

Ateşkesin ardından İsrail ordusunun kontrolündeki bölgede sıkışan bu savaşçıların iaşesiyle ilgili soruları yanıtlayan saha kaynakları, tünellerde belirli miktarda yiyecek ve suyun önceden stoklanmış olduğunu aktardı.

Kaynaklardan biri, geçmişte benzer şekilde erzakın tükendiği bir savaş deneyimine atıfla, savaşçıların muhtemelen İsrail askerlerinin daha önce kullandığı evlerde bıraktığı yiyeceklerden ya da hasar görmemiş Filistinli evlerindeki malzemelerden faydalanmış olabileceğini söyledi. Sosyal medyada aylar önce paylaşılan, “ev sahiplerinden aldıkları yiyecekler için helallik isteyen Hamas ve İslami Cihad mensuplarının bıraktığı notlar” buna örnek gösterildi.

Kaynaklar, Kassam’ın elit birliklerinin görevleriyle yer altındaki destek gruplarının görevlerinin birbirinden farklı olduğuna da dikkat çekti. Bazılarının lojistik ve ikmal, bazılarının pusu operasyonları yürüttüğü, bazılarının ise farklı gruplar arasında geçiş yaparak doğrudan saha komutanlığı ile temas kurduğu belirtildi.

Öne çıkan komutanlar

İsrail medyasının öldürülmelerinin ardından fotoğraflarını yayımladığı kişiler arasında, Refah’ın doğu tabur komutanı Muhammed el-Bavab, yardımcısı ve aynı zamanda eniştesi İsmail Ebu Lebde, ayrıca elit birlik komutanı Tufik Salim bulunuyor.

Kaynaklara göre Ebu Lebde, Avraham Mengistu’nun teslim edilmesi sürecinde Kızılhaç ekibiyle doğrudan temas kuran isimdi. Bavab ise süreci uzaktan takip etti.

Her iki isim de 2014 savaşında İsrailli subay Hadar Goldin’in kaçırılması operasyonunu yöneten kişiler olarak biliniyor.

df
Kızılhaç araçları, Hadar Goldin'in cenazesini geçtiğimiz kasım ayında Gazze Şeridi'nde taşıyor (Reuters)

İsrail’in öldürdüğü isimler arasında ayrıca, Hamas Siyasi Büro üyesi Gazi Hamad’ın oğlu Abdullah Hamad da bulunuyor. Abdullah Hamad’ın müzakere heyetinin üyesi olduğu, savaş öncesinde Hamas yönetimine bağlı Rubat Askerî Koleji’nden mezun olduğu ve eğitimci olarak görev yaptığı aktarıldı. Abdullah Hamad, kuzeni Ahmed Said Hamad ile birlikte, tünelde Kassam komutanları ve diğer savaşçılarla aynı noktada öldürüldü.

Kaynaklar, Gazi Hamad’ın kardeşi Said Hamad’ın ise 7 Ekim saldırısına katılan damatlarının öldürülmesinin ardından üç kızını İsrail bombardımanında kaybettiğini belirtti.


İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
TT

İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi bugün, İsrail’in Hamas tarafından Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracılığıyla teslim edilen kalıntı örneklerini teslim aldığını duyurdu. Örneklerin adli tıp laboratuvarına gönderilmesi planlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre bir Hamas lideri, hareketin bugün Gazze Şeridi'nde kalan iki cesetten birini teslim edeceğini açıklamıştı.

İsrailli rehine Ran Gvili ve Taylandlı rehine Sudthisak Rinthalak'ın cesetleri halen Gazze'de bulunuyor.

Bu gelişme, İsrail güçlerinin bugün Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda bir Filistinliyi öldürmesi ve Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde evlerin yıkılması ve bombardımanların devam etmesi ile birlikte gerçekleşti.

Filistin resmi haber ajansı WAFA, ‘işgal güçlerinin kuzeydeki Cibaliye Mülteci Kampı’na yoğun hava saldırıları düzenlediğini ve kuzey Gazze’de bazı konut binalarını yıktığını’ bildirdi. Ayrıca İsrail’e ait insansız hava araçları (İHA) et-Tuffah mahallesindeki es-Senafur kavşağı yakınlarında Filistinlilerin evlerine bombalar attı ve eşzamanlı olarak yoğun ateş açıldı.


Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
TT

Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)

Orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sürdüğü Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'yla daha yakın ilişkiler kurmak istiyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Moskova'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması teklif edildi.

Ekimde iletilen teklifin, Rusya'nın 25 yıl boyunca 300 askerini ve 4 savaş gemisini barındırabileceği bir üssü içerdiği aktarıldı.

Port Sudan ya da Kızıldeniz kıyısındaki bir başka yerde yapılabileceği bildirilen üs, bölgedeki kritik ticaret yollarına yakın olacak.

Küresel ticaretin yüzde 12'si, Avrupa-Asya alışverişinde önemli bir yere sahip olan Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor.

WSJ, bunun Çin ve Rusya'yı kıtadaki limanlardan uzak tutmaya çalışan ABD için endişe verici bir gelişme olacağını vurguladı. 

Bu iki ülkenin Afrika'daki limanların kontrolü sayesinde buralarda savaş gemilerini tamir edip yeni silahlarla donatabileceği ve kritik denizyollarını kapatabileceği belirtildi.

Çin de denizaşırı ilk deniz üssünü 2017'de Cibuti'de kurmuştu. Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babülmendep Boğazı'ndaki üs, bir uçak gemisinin demirleyebileceği kadar büyük.

ABD'nin Afrika'daki en büyük üssü Camp Lemonnier, Çin'inkinden yalnızca 10 kilometre uzaklıkta.

ABD'nin ayrıca Somali'de birlikleri var. 

Kremlin'in, Afrika'nın en büyük üçüncü altın üretici Sudan'dan madencilik konusunda imtiyazlar alabileceği de Amerikan gazetesinin haberinde ifade edildi. 

Sudanlı yetkililer tüm bunlar karşılığında hava savunma sistemleri gibi silahları ucuza almak istiyor.

WSJ, Sudan ordusundan bir yetkilinin, bu anlaşmanın AB ve ABD'yle aralarında sorun yaratabileceğinin farkında olduklarını söylediğini aktardı.

Bu hamlenin Moskova'yı kıtada yeniden güçlendirebileceği de haberde vurgulandı.

Paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in 2023'teki ölümünün ardından Rusya'nın Afrika planları sekteye uğradı.

Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu, Wagner'in operasyonlarını devralsa da kıtadaki yerini doldurmakta zorlandığı bildiriliyor.

General Abdülfettah Burhan'la işbirliği yapan General Muhammed Hamdan Dagalo, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin soykırımla suçladığı Ömer el Beşir'i 2019'da devirmişti. 

Ülkeyi sivil yönetime döndürme ve 100 bin kişilik paramiliter kuvvet HDK'yi ordu bünyesine dahil etme süreci nedeniyle iki general anlaşmazlığa düşmüş, 2023'te yeniden iç savaş patlak vermişti. 

Yeniden başlayan çatışmaların başlarında Moskova, Dagalo'ya bağlı HDK'yi destekliyordu. 

Başkent Hartum'dan HDK güçlerinin atılmasındaysa Ukrayna rol oynamıştı. 

WSJ, Rusların desteğini yetersiz bulan HDK'nin Kiev'e yanaştığını ve bunun üzerine Moskova'nın da Burhan'a bağlı orduyla ittifak kurduğunu aktarıyor.

Amerikan gazetesinin haberinde İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna drone sağladığı da öne sürüldü.

Tahran'dan gelen deniz üssü kurma önerisinin, ABD ve İsrail'in tepkisiyle karşılaşmaktan korkan Hartum yönetimi tarafından geçen sene reddedildiği bildirildi. 

Diğer yandan ABD ve BM, Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) HDK'yi silahlandırmakla suçluyor. BAE ise bu iddiaları reddediyor.

Independent Türkçe, WSJ, AP